Yumuşak Doku Tavması Nedir? Omurga Ve Omurilik Travmaları Nelerdir? Servikal Travma

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-11-2012

Yumuşak Doku Tavması Nedir? Omurga ve Omurilik Travmaları Nelerdir? Servikal Travma
Yumuşak Doku Tavması Nedir? Omurga ve Omurilik Travmaları Nelerdir? Servikal Travma

Omurga ve Omurilik Travmaları

Artan trafik, iş ve ev kazaları, günlük yaşantı içinde sıklaşan saldırı ve terör olayları, dünyanın çeşitli bölgelerindeki savaşlarda oluşan delici ya da ateşli silahlarla omurga ve omurilik yaralanmaları gün geçtikçe sıklaşmaktadır

Ölüm ve sakatlıklara yol açarak toplumda derin ekonomik, sosyal ve duygusal yaralara neden olan bu duruma karşı ko*ruyucu önlemler almak; olay sonrasında bilinçli yaklaşım ve tedaviyle sonuçları en iyi düzeyde tu*tabilmek başlıca amacımız olmalıdır

Bunun için:

1

Travmanın mekanizma ve fizyopatolojisinin iyi tanınması, omurgada kemik ve bağ hasarlarının belirlenmesi,
2

Nörolojik fonksiyon bozukluklarının iyi belir*lenmesi ve omurilik hasarını artıracak unsurla*rın engellenmesi
3

Omurilik hasarının mümkün olan en ileri düzel*meyi gösterebilmesi için en iyi koşullarda ve disiplinlerarası işbirliğiyle tedavi ve bakım gerek*lidir

Yumuşak Doku ve Omurga Travmaları, Yumuşak doku Enfeksiyonları

Anatomik ve fonksiyonel farklılıkları nedeniyle servikal ve torakolomber bölgelerin travmaları ayrı ayrı değerlendirilimiştir

Servikal Bölge Travmaları

Direkt ve dolaylı kuvvetler servikal bölgede yumuşak doku ve omurlarda travmaya neden olarak
çeşitli derecelerde nöral doku hasarı oluşturabilir*ler

Yüksekten düşen bir cisim ya da bir darbe so*nucu direkt kuvvetlerle oluşan lezyonlar nadir olup genellikle dikensi çıkıntı ve lamina kırıklarına neden olur

Buna karşın trafik, ev ve iş kazalarında görülen, çok defa omurganın fizyolojik sınırların ötesinde harekete zorlanmasıyla ortaya çıkan do*laylı kuvvetlerle oluşan lezyonlar daha sık görülür ve ciddi nörolojik bozukluklara neden olur

Yumuşak doku lezyonlart

Omurganın en hare*ketli parçası olan servikal bölgede, özellikle araç içi trafik kazalarında, başın gövde üzerinde ani hipe-rekstansiyon ve hemen onu izleyen hiperfleksiyo-nuyla karakterize kamçılanma hareketi sonucunda yumuşak doku lezyonları görülür

Sternokleido-mastoid, skalen, longus kolli kaslarında gerilmeyle adale lifleri kopabilir

Bazen larinks ve özofagus ge*rilerek berelenebilir

Ani ve şiddetli bir ekstansi-yonla C2-C4 arasında anulus fibrozus ve ligamen-tum longitudinale anterior yırtılarak disk öne fıtık-lanabilir ve servikal omurga önünde bir hematom gelişebilir

Ani fleksiyonda ise gerilme omurga ar*kasındaki destek dokuda olacaktır

Splenius ve ka-pitis kas grupları, inter ve supra spinal ligamanlar berelenebilir

Ayrıca aşırı zorlanmada ligamentum longitudinale posterior’un yırtılma sıyla disk arka*ya fıtıklaşarak omurilik ve/veya kök basısı yapabi*lir

Özellikle destek dokusu tam gelişmemiş olan 8 yaş altındaki çocuklarda fizyolojik sınır ötesi hare*kete zorlanan boyun omurlarının kemik yapısında herhangi bir bozukluk olmaksızın yumuşak doku*da aşırı gerilme yırtılmalar görülebilir, gerilmenin omuriliğe yansımasıyla da nöral doku hasarı ortaya çıkar

Bu tür hasarlara radyolojik bulgusuz omuri*lik yaralanması (Spinal Cord Injury Without Radi-logical Abnormality-SCIWORA) denilmektedir

Çocuklarda kemikleşmenin henüz tamamlan*maması, faset eklem düzlemleri, destek doku yeter*sizliği ve başın gövdeye oranla büyük oluşu nede*niyle kranyo vertebral kavşakta kaymalar erişkin*lere oranla daha sık görülür

Özellikle oksipito-at-lantal ve atlanto-aksiyel çıkıklar fazladır

Servikal bölgenin yumuşak doku yaralanmala*rında en sık rastlanan belirti boyunda gerginlik his*si ve ağrıdır

Ağrı omuzlara ve kürek arasına yayı*labilir

Kas spazmı ve ağrı nedeniyle boynun duru*şu bozulmuş ve hareketleri kısıtlanmıştır

Boyun kasları palpasyonda hassas ve ağrılıdır

Larinks ve özofagus kontüzyonuna bağlı disfaji ve ses kısıklı*ğı vardır

Longus kolli kası boyunca kanama ve ödem bu adale üzerinde seyreden sempatik liflerin hasarı Horner Sendromuna (Miyozis, enoftalmi, ptozis ve yüzde terleme bozukluğuna) yol açar

Travmatik servikal disk fıtıklanmaları kök veya omurilik basısı yaparak, ağrı, güç kaybı ve duysal bazukluklara neden olur

Semptomlar hareketle ar*tar

Omurga travması

Omurgada lezyonlar genel*likle dolaylı kuvvetlerle ortaya çıkar

Omurgada kemik ve bağdokusu hasarı oluşturan dolaylı kuv*vetleri başlıca 5 grupta toplarız

Bunlar:

1

Distraktif hiperfleksiyon
2

Kompresif hiperfleksiyon
3

Aksiyel kompresyon
4

Distraktif hiperekstansiyon
5

Kompresif hiperkstansiyondur

Üst Servikal bölgenin fonksiyonel anatomisi ve kırıkları özellik arzettiğinden tedavileriyle birlikte kısaca ayrı olarak anlatılmıştır

09-11-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Yumuşak Doku Tavması Nedir? Omurga Ve Omurilik Travmaları Nelerdir? Servikal Travma Yumuşak Doku Tavması Nedir? Omurga ve Omurilik Travmaları Nelerdir? Servikal Travma Yumuşak Doku Tavması Nedir? Omurga ve Omurilik Travmaları Nelerdir? Servikal Travma Omurga ve Omurilik Travmaları Artan trafik, iş ve ev kazaları, günlük yaşantı içinde sıklaşan saldırı ve terör olayları, dünyanın çeşitli bölgelerindeki savaşlarda oluşan delici ya da ateşli silahlarla omurga ve omurilik yaralanmaları gün geçtikçe sıklaşmaktadır Ölüm ve sakatlıklara yol açarak toplumda derin ekonomik, sosyal ve duygusal yaralara neden olan bu duruma karşı koruyucu önlemler almak; olay sonrasında bilinçli yaklaşım ve tedaviyle sonuçları en iyi düzeyde tutabilmek başlıca amacımız olmalıdır Bunun için: 1 Travmanın mekanizma ve fizyopatolojisinin iyi tanınması, omurgada kemik ve bağ hasarlarının belirlenmesi, 2 Nörolojik fonksiyon bozukluklarının iyi belirlenmesi ve omurilik hasarını artıracak unsurların engellenmesi 3 Omurilik hasarının mümkün olan en ileri düzelmeyi gösterebilmesi için en iyi koşullarda ve disiplinlerarası işbirliğiyle tedavi ve bakım gereklidir Yumuşak Doku ve Omurga Travmaları, Yumuşak doku Enfeksiyonları Anatomik ve fonksiyonel farklılıkları nedeniyle servikal ve torakolomber bölgelerin travmaları ayrı ayrı değerlendirilimiştir Servikal Bölge Travmaları Direkt ve dolaylı kuvvetler servikal bölgede yumuşak doku ve omurlarda travmaya neden olarak çeşitli derecelerde nöral doku hasarı oluşturabilirler Yüksekten düşen bir cisim ya da bir darbe sonucu direkt kuvvetlerle oluşan lezyonlar nadir olup genellikle dikensi çıkıntı ve lamina kırıklarına neden olur Buna karşın trafik, ev ve iş kazalarında görülen, çok defa omurganın fizyolojik sınırların ötesinde harekete zorlanmasıyla ortaya çıkan dolaylı kuvvetlerle oluşan lezyonlar daha sık görülür ve ciddi nörolojik bozukluklara neden olur Yumuşak doku lezyonlart Omurganın en hareketli parçası olan servikal bölgede, özellikle araç içi trafik kazalarında, başın gövde üzerinde ani hipe-rekstansiyon ve hemen onu izleyen hiperfleksiyo-nuyla karakterize kamçılanma hareketi sonucunda yumuşak doku lezyonları görülür Sternokleido-mastoid, skalen, longus kolli kaslarında gerilmeyle adale lifleri kopabilir Bazen larinks ve özofagus gerilerek berelenebilir Ani ve şiddetli bir ekstansi-yonla C2-C4 arasında anulus fibrozus ve ligamen-tum longitudinale anterior yırtılarak disk öne fıtık-lanabilir ve servikal omurga önünde bir hematom gelişebilir Ani fleksiyonda ise gerilme omurga arkasındaki destek dokuda olacaktır Splenius ve ka-pitis kas grupları, inter ve supra spinal ligamanlar berelenebilir Ayrıca aşırı zorlanmada ligamentum longitudinale posterior’un yırtılma sıyla disk arkaya fıtıklaşarak omurilik ve/veya kök basısı yapabilir Özellikle destek dokusu tam gelişmemiş olan 8 yaş altındaki çocuklarda fizyolojik sınır ötesi harekete zorlanan boyun omurlarının kemik yapısında herhangi bir bozukluk olmaksızın yumuşak dokuda aşırı gerilme yırtılmalar görülebilir, gerilmenin omuriliğe yansımasıyla da nöral doku hasarı ortaya çıkar Bu tür hasarlara radyolojik bulgusuz omurilik yaralanması (Spinal Cord Injury Without Radi-logical Abnormality-SCIWORA) denilmektedir Çocuklarda kemikleşmenin henüz tamamlanmaması, faset eklem düzlemleri, destek doku yetersizliği ve başın gövdeye oranla büyük oluşu nedeniyle kranyo vertebral kavşakta kaymalar erişkinlere oranla daha sık görülür Özellikle oksipito-at-lantal ve atlanto-aksiyel çıkıklar fazladır Servikal bölgenin yumuşak doku yaralanmalarında en sık rastlanan belirti boyunda gerginlik hissi ve ağrıdır Ağrı omuzlara ve kürek arasına yayılabilir Kas spazmı ve ağrı nedeniyle boynun duruşu bozulmuş ve hareketleri kısıtlanmıştır Boyun kasları palpasyonda hassas ve ağrılıdır Larinks ve özofagus kontüzyonuna bağlı disfaji ve ses kısıklığı vardır Longus kolli kası boyunca kanama ve ödem bu adale üzerinde seyreden sempatik liflerin hasarı Horner Sendromuna (Miyozis, enoftalmi, ptozis ve yüzde terleme bozukluğuna) yol açar Travmatik servikal disk fıtıklanmaları kök veya omurilik basısı yaparak, ağrı, güç kaybı ve duysal bazukluklara neden olur Semptomlar hareketle artar Omurga travması Omurgada lezyonlar genellikle dolaylı kuvvetlerle ortaya çıkar Omurgada kemik ve bağdokusu hasarı oluşturan dolaylı kuv*vetleri başlıca 5 grupta toplarız Bunlar: 1 Distraktif hiperfleksiyon 2 Kompresif hiperfleksiyon 3 Aksiyel kompresyon 4 Distraktif hiperekstansiyon 5 Kompresif hiperkstansiyondur Üst Servikal bölgenin fonksiyonel anatomisi ve kırıkları özellik arzettiğinden tedavileriyle birlikte kısaca ayrı olarak anlatılmıştır