Atatürk Ve Matematik - Atatürk'ün Matematik Alanında Yaptığı Yenilikler Nelerdir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-11-2012

Atatürk' ün önder olma kişiliğinin yanında matematikçi kişiliğini biliyormuydunuz

Evet aynen öyle Atatürk kendisi bizzat Fansızca bir matematik kitabını Türkçe' ye çevirmiştir

Dil devrimiyle birlikte dili Osmanlıca' dan öz Türkçe'ye dönen bir toplumun eski dildeki geometri terimlerini anlayabilmelerine olanak yoktur

Bu eksikliğin farkında olan Atatürk, yaverinden Avrupa kaynaklı bir geometri kitabı istetir

Kendisine getirilen Fransızca geometri kitabını Türkçeye çevirmiş ve matematik eğitiminin gelişimine bizzat kendisi katkıda bulunmuştur

Terimlerin bir çoğunun karşılığını kendisi geliştirmiştir

Eski dildeki geometri ve matematik terimlerinin bazılarının yeni dildeki karşılıkları şunlardır:
Bölen - Maksumunaleyh
Bölme - Taksim
Bölüm - Haric-i Kısmet
Çarpanlara Ayırma - Mazrubata Tefrik
Çember - Muhit-i Daire
Çıkarma - Tarh
Dikey - Amudi
Limit - Gaye
Ondalık - Aşar'i
Parabol - Kat'ı Mükafti
Piramit - Ehram
Prizma - Menşur
Sadeleştirme - İhtisar
Teğet - Hatt-ı Mümas

Birde şu cümleye bakalım:
"Müsellesin sathı yatalay, dikeley zarbının müsavatına müsavidir

" Bu cümlenin günümüz dili ile karşılığı

"Üçgenin alanı, tabanı ile yüksekliğinin çarpımının yarısına eşittir

" görüldüğü üzere eski dildeki terimleri anlamak kullandığımız dil ile mümkün değildir

Atatürk' ün yeni yetişecek neslin kendi diliyle anlayacağı bir matematik eğitimi için yaptığı katkıyı iyi anlamak gerekiyor

09-11-2012	#4
Prof. Dr. Sinsi	Atatürk Ve Matematik - Atatürk'ün Matematik Alanında Yaptığı Yenilikler Nelerdir? Atatürk' ün önder olma kişiliğinin yanında matematikçi kişiliğini biliyormuydunuz Evet aynen öyle Atatürk kendisi bizzat Fansızca bir matematik kitabını Türkçe' ye çevirmiştir Dil devrimiyle birlikte dili Osmanlıca' dan öz Türkçe'ye dönen bir toplumun eski dildeki geometri terimlerini anlayabilmelerine olanak yoktur Bu eksikliğin farkında olan Atatürk, yaverinden Avrupa kaynaklı bir geometri kitabı istetir Kendisine getirilen Fransızca geometri kitabını Türkçeye çevirmiş ve matematik eğitiminin gelişimine bizzat kendisi katkıda bulunmuştur Terimlerin bir çoğunun karşılığını kendisi geliştirmiştir Eski dildeki geometri ve matematik terimlerinin bazılarının yeni dildeki karşılıkları şunlardır: Bölen - Maksumunaleyh Bölme - Taksim Bölüm - Haric-i Kısmet Çarpanlara Ayırma - Mazrubata Tefrik Çember - Muhit-i Daire Çıkarma - Tarh Dikey - Amudi Limit - Gaye Ondalık - Aşar'i Parabol - Kat'ı Mükafti Piramit - Ehram Prizma - Menşur Sadeleştirme - İhtisar Teğet - Hatt-ı Mümas Birde şu cümleye bakalım: "Müsellesin sathı yatalay, dikeley zarbının müsavatına müsavidir" Bu cümlenin günümüz dili ile karşılığı "Üçgenin alanı, tabanı ile yüksekliğinin çarpımının yarısına eşittir" görüldüğü üzere eski dildeki terimleri anlamak kullandığımız dil ile mümkün değildir Atatürk' ün yeni yetişecek neslin kendi diliyle anlayacağı bir matematik eğitimi için yaptığı katkıyı iyi anlamak gerekiyor