Canlıların Ortak Özellikleri Nelerdir? Canlıların Ortak Özellikleri Nedir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-11-2012

Canlıların Ortak Özellikleri

Çevremizdeki varlıklar, canlı ve cansızlar olarak iki grupta incelenebilir

Bütün canlı varlıklarda bulunan özelliklere de canlıların ortak özellikleri denir

Bu özellikler 8 grupta incelenir:
1

Canlılar hücrelerden oluşur

2

Canlılar beslenir

3

Canlılar solunum yapar

4

Canlılar boşaltım yapar

5

Canlılar hareket eder

6

Canlılar büyür ve gelişir

7

Canlılar uyarıcılara tepki gösterir (irkilir)

8

Canlılar ürer

Hücre Nedir?
Bütün canlılar hücrelerden meydana gelmiştir

Canlıların, canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimine hücre denir

Hücreler, genelde gözle görülemeyecek kadar küçüktür

Hücrelerin iç yapısı, büyütme gücü yüksek mikroskoplar sayesinde ayrıntılı olarak incelenebilir

Bilinen en küçük hücre, bakteridir

En büyük hücreye deve kuşu yumurtasının sarısı, en uzun hücreye de yaklaşık 1 m uzunluğunda olan sinir hücreleri örnek olarak verilebilir

Hücre, temel olarak üç bölümden oluşur

Bunlar; hücre zarı, çekirdek ve sitoplazmadır

Genelde hücreler, yapı ve özelliklerine göre, bitki ve hayvan hücresi olmak üzere iki grupta incelenir

İncelenmesi en kolay hücrelerden biri soğan zarı hücresidir

Çünkü, soğan zarı saydam ve hücreleri büyüktür

Üzerine iyot çözeltisi damlatılan soğan zarı, basit bir mikroskop yardımıyla incelendiğinde hücrenin temel kısımları görülebilir

İyot çözeltisi, hücrenin kısımlarını boyayarak belirginleşmesini sağlar

Soğan zarı hücreleri
Hücre Zarı:
Bütün bitki ve hayvan hücrelerinde bulunan canlı, saydam, esnek ve seçici geçirgen bir zardır

 Seçici geçirgenlik, hücre zarının bazı maddeleri hücre alıp bazılarını almamasıdır

Hücre zarının görevleri;
 Hücreye sekil verme,
 Hücreyi dış etkilerden koruma,
 Hücrenin madde alış-verişini sağlama

Akıcı-mozaik zar modeline göre hücre zarı, iki sıra yağ tabakasıyla bu tabakalarda yüzen farklı büyüklük ve yapıdaki proteinlerden oluşur

Hücre Duvarı
Bitki hücrelerinde hücre zarının dışında selülozdan yapılı, ikinci bir tabaka bulunur, buna hücre duvarı ya da hücre çeperi denir

Hücre zarına destek olur

Bitki hücresine belirli bir şekil kazandırır

Hücre duvarı; Cansızdır, Tam geçirgendir

Dayanıklı ve sert yapılıdır

 Mantarlarda ve bazı bakterilerde de hücre duvarı bulunur

Hücre duvarı hayvan hücrelerinde bulunmaz

Sitoplâzma
Sitoplâzma, hücre zarı ile çekirdek arasını dolduran, yumurta akı kıvamında renksiz bir sıvıdır

Canlılık olaylarının tamamı sitoplâzma içinde gerçekleşir

Sitoplâzma canlıdır, bozulduğunda hücre ölür

Sitoplazmanın yapısında genellikle %60–95 oranında su bulunur

Ayrıca yağ asidi, karbonhidratlar, proteinler, vitaminler, madensel tuzlar, enzimler ve hormonlar bulunur

Hücredeki hayatî olaylar, sitoplâzmadaki organel adı verilen çok küçük yapılar üzerinden gerçekleştirilir

Başlıca organeller; endoplâzmik retikulum, ribozom, golgi cisimciği (aygıtı), mitokondri,
lizozom, sentrozom, koful ve plâstitlerdir

09-11-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Canlıların Ortak Özellikleri Nelerdir? Canlıların Ortak Özellikleri Nedir? Canlıların Ortak Özellikleri Çevremizdeki varlıklar, canlı ve cansızlar olarak iki grupta incelenebilir Bütün canlı varlıklarda bulunan özelliklere de canlıların ortak özellikleri denir Bu özellikler 8 grupta incelenir: 1 Canlılar hücrelerden oluşur 2 Canlılar beslenir 3 Canlılar solunum yapar 4 Canlılar boşaltım yapar 5 Canlılar hareket eder 6 Canlılar büyür ve gelişir 7 Canlılar uyarıcılara tepki gösterir (irkilir) 8 Canlılar ürer Hücre Nedir? Bütün canlılar hücrelerden meydana gelmiştir Canlıların, canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimine hücre denir Hücreler, genelde gözle görülemeyecek kadar küçüktür Hücrelerin iç yapısı, büyütme gücü yüksek mikroskoplar sayesinde ayrıntılı olarak incelenebilir Bilinen en küçük hücre, bakteridir En büyük hücreye deve kuşu yumurtasının sarısı, en uzun hücreye de yaklaşık 1 m uzunluğunda olan sinir hücreleri örnek olarak verilebilir Hücre, temel olarak üç bölümden oluşur Bunlar; hücre zarı, çekirdek ve sitoplazmadır Genelde hücreler, yapı ve özelliklerine göre, bitki ve hayvan hücresi olmak üzere iki grupta incelenir İncelenmesi en kolay hücrelerden biri soğan zarı hücresidir Çünkü, soğan zarı saydam ve hücreleri büyüktür Üzerine iyot çözeltisi damlatılan soğan zarı, basit bir mikroskop yardımıyla incelendiğinde hücrenin temel kısımları görülebilir İyot çözeltisi, hücrenin kısımlarını boyayarak belirginleşmesini sağlar Soğan zarı hücreleri Hücre Zarı: Bütün bitki ve hayvan hücrelerinde bulunan canlı, saydam, esnek ve seçici geçirgen bir zardır  Seçici geçirgenlik, hücre zarının bazı maddeleri hücre alıp bazılarını almamasıdır Hücre zarının görevleri;  Hücreye sekil verme,  Hücreyi dış etkilerden koruma,  Hücrenin madde alış-verişini sağlama Akıcı-mozaik zar modeline göre hücre zarı, iki sıra yağ tabakasıyla bu tabakalarda yüzen farklı büyüklük ve yapıdaki proteinlerden oluşur Hücre Duvarı Bitki hücrelerinde hücre zarının dışında selülozdan yapılı, ikinci bir tabaka bulunur, buna hücre duvarı ya da hücre çeperi denir Hücre zarına destek olur Bitki hücresine belirli bir şekil kazandırır Hücre duvarı; Cansızdır, Tam geçirgendir Dayanıklı ve sert yapılıdır  Mantarlarda ve bazı bakterilerde de hücre duvarı bulunur Hücre duvarı hayvan hücrelerinde bulunmaz Sitoplâzma Sitoplâzma, hücre zarı ile çekirdek arasını dolduran, yumurta akı kıvamında renksiz bir sıvıdır Canlılık olaylarının tamamı sitoplâzma içinde gerçekleşir Sitoplâzma canlıdır, bozulduğunda hücre ölür Sitoplazmanın yapısında genellikle %60–95 oranında su bulunur Ayrıca yağ asidi, karbonhidratlar, proteinler, vitaminler, madensel tuzlar, enzimler ve hormonlar bulunur Hücredeki hayatî olaylar, sitoplâzmadaki organel adı verilen çok küçük yapılar üzerinden gerçekleştirilir Başlıca organeller; endoplâzmik retikulum, ribozom, golgi cisimciği (aygıtı), mitokondri, lizozom, sentrozom, koful ve plâstitlerdir