Beyin Göçü Nedir?Beyin Göçü Nedenleri? Niçin Beyin Göçü-Beyin Göçü Sebepleri Hakkında

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-11-2012

Beyin Göçü Nedir?Beyin Göçü Nedenleri? Niçin Beyin Göçü-Beyin Göçü Sebepleri Hakkında

Beyin göçü iyi eğitim görmüş, kalifiye ve yetenekli işgücünün yetiştiği az gelişmiş/gelişmekte olan bir ülkeden gelişmiş bir ülkeye akışı/göçü olarak tanımlanabilir

Kıt ve sınırlı kaynakları ile yetiştirdiği değerli beyinleri kaybeden az gelişmiş/gelişmekte olan ülkelerin beyin göçü nedeni ile gelişmeleri daha da yavaşlarken, gelişmiş ülkelerin yetişmiş beyinlere daha yüksek ücret ve daha iyi olanaklar sağlaması ile gelişmeleri daha da hızlanmaktadır

Beyin göçü ülkeler arasındaki gelişmişlik farkının daha da artmasına neden olmaktadır

Beyin göçü 1960’lı yıllarda başlamış olup, önce doktorlar, mühendisler ve sonra bilim adamları arasında yaygınlaşmıştır

Beyin göçü iç ve dış beyin göçü olarak ikiye ayrılabilir

Ülke içindeki beyin göçüne iç ve ülke dışına olan beyin göçüne ise dış beyin göçü adı verilir

Ülkemizde iç beyin göçü çoğunlukla devlet sektöründen özel sektöre olmaktadır

Örneğin Devlet Üniversitelerinden Vakıf Üniversitelerine Öğretim Üyesi erozyonu veya devlet dairelerinden yetişen elemanların özel sektöre geçiş iç beyin göçü olarak adlandırılabilir

Dış beyin göçü ise iyi yetişmiş yetenekli işgücünün gelişmiş ülkelere akışı şeklinde algılanabilir

Türkiye beyin göçü en fazla olan 34 ülke içinde 24

sırada yer almakta olup, maalesef iyi eğitim gören yüz kişiden 59’unu elinden kaybetmektedir

Beyin göçü Dünyada’ da önemli bir sorundur

Beyin göçünün fazla verildiği ülkeler arasında Hindistan, Pakistan, Birleşik Devletler Topluluğu, Çin, Filipinler, Cezayir, Fas, Tunus, İran, Nijerya, Türki Cumhuriyetler vs

de vardır

Önemli ölçüde beyin göçü alan ülkeler arasında ABD, Kanada, Avusturalya, G

Afrika, Almanya, Fransa vs gibi ülkeler vardır

Gelişmiş ülkeler arasında bile beyin göçü söz konusudur

Örneğin Kanada’dan ABD’ye beyin göçü söz konusudur

Kanadalılar daha yüksek ücret ve daha düşük vergi nedeniyle ABD’de çalışmayı tercih etmektedirler

Kanada’dan dışarıya olan beyin göçü kadar da Kanada kendisi dışarıdan beyin göçü aldığından gidenler ve gelenler birbirini dengelemektedir

Çoğunlukla gelenler daha fazla olmaktadır

Türkiye ise son on yıldır özellikle Sovyetler Birliğinin dağılması ile birlikte Türki Cumhuriyetlerden bir miktar beyin göçü alsa da bunu iyi değerlendirdiğini söylemek yanlış olacaktır

YÖK’ün hazırladığı bir rapora göre 24 bini Almanya’da, 15 bini ABD’de olmak üzere 50 binden fazla Türk genci yurt dışında eğitim görmektedir

Dünya Bankasına göre yurt dışında yüksek öğretim gören öğrencilerimizin yurt içindekilere göre oranı %3

2’ler civarındadır

Yurt dışında önce eğitim ve sonra iş arayan gençlerimizin bir kısmı Üniversitelere giremediğinden yurt dışına gitmeyi tercih etmektedir

Türkiye yurt dışına en çok öğrenci gönderen/okutan ülkeler arasında
11

sırada yer almaktadır

Türk öğrenciler Almanya, ABD, İngiltere, Kanada, Belçika, Avusturalya, Fransa ve G

Afrika’ya gitmekte ve büyük çoğunluğu lisans veya lisans üstü (Y

Lisans ve/veya Doktora) eğitimlerinden sonra ülkeye geri dönmemektedir

Türkiye ABD’de en fazla öğrencisi bulunan 9

ülkedir

TÜSİAD’a göre Türk öğrencilerin ABD ekonomisine yılda 824 milyon dolar katkı sağlamaktadır

Öğrencilerimizin ileri ülkelerde yüksek öğretim görmeleri tabii ki yararlıdır

Ancak eğitim kalitesi düşük ülkelere öğrenci gönderilmemesinde yarar vardır

Yurt dışında eğitim gören ve yurda dönen yetişmiş beyinlerin de ülkemizde iyi değerlendirilmesi ve iyi olanaklar sunulması gerekmektedir

Aksi halde ülkeye geri dönenler tekrar batılı ülkelere kısa sürede geri gidebilmektedir

Ülkemizde bilim, teknoloji ve Ar-Ge’ye verilen önemin yetersizliği DİE verilerine göre şöyledir

Onbin kişiye düşen Ar-Ge personeli sayısı ülkemizde 1990 yılında binde 6

7 iken 2000 yılında ancak binde 10

5’e çıkabilmiştir

Bu oran Rusya’da binde 153, Japonya’da binde 136, Almanya’da binde 116 ve AB topluluğunda binde 95’dir

Ar-Ge harcamalarının GSYIH içindeki payı 1990 yılında binde 3

2 iken 2000 yılında ancak binde 6

3’e çıkabilmiştir

Bu oran Japonya’da yüzde 3

04, ABD’de yüzde 2

64, Almanya’da yüzde 2

46 ve AB ülkelerinde yüzde 1

85’tir

Fen Bilimleri atıf endeksinde taranan dergiler içinde yer alan Türkiye adresli 6074 bilimsel yayın ile 2000 yılında 25

sırada yer alabilmekteyiz

Ülkemizde buluş ve patent için başvuru sayısı 2000 yılında ancak 3442 olmuştur

Bu rakam gelişmiş ülkelerdeki birkaç günlük başvuruya eşittir

09-11-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Beyin Göçü Nedir?Beyin Göçü Nedenleri? Niçin Beyin Göçü-Beyin Göçü Sebepleri Hakkında Beyin Göçü Nedir?Beyin Göçü Nedenleri? Niçin Beyin Göçü-Beyin Göçü Sebepleri Hakkında Beyin göçü iyi eğitim görmüş, kalifiye ve yetenekli işgücünün yetiştiği az gelişmiş/gelişmekte olan bir ülkeden gelişmiş bir ülkeye akışı/göçü olarak tanımlanabilir Kıt ve sınırlı kaynakları ile yetiştirdiği değerli beyinleri kaybeden az gelişmiş/gelişmekte olan ülkelerin beyin göçü nedeni ile gelişmeleri daha da yavaşlarken, gelişmiş ülkelerin yetişmiş beyinlere daha yüksek ücret ve daha iyi olanaklar sağlaması ile gelişmeleri daha da hızlanmaktadır Beyin göçü ülkeler arasındaki gelişmişlik farkının daha da artmasına neden olmaktadır Beyin göçü 1960’lı yıllarda başlamış olup, önce doktorlar, mühendisler ve sonra bilim adamları arasında yaygınlaşmıştır Beyin göçü iç ve dış beyin göçü olarak ikiye ayrılabilir Ülke içindeki beyin göçüne iç ve ülke dışına olan beyin göçüne ise dış beyin göçü adı verilir Ülkemizde iç beyin göçü çoğunlukla devlet sektöründen özel sektöre olmaktadır Örneğin Devlet Üniversitelerinden Vakıf Üniversitelerine Öğretim Üyesi erozyonu veya devlet dairelerinden yetişen elemanların özel sektöre geçiş iç beyin göçü olarak adlandırılabilir Dış beyin göçü ise iyi yetişmiş yetenekli işgücünün gelişmiş ülkelere akışı şeklinde algılanabilir Türkiye beyin göçü en fazla olan 34 ülke içinde 24 sırada yer almakta olup, maalesef iyi eğitim gören yüz kişiden 59’unu elinden kaybetmektedir Beyin göçü Dünyada’ da önemli bir sorundur Beyin göçünün fazla verildiği ülkeler arasında Hindistan, Pakistan, Birleşik Devletler Topluluğu, Çin, Filipinler, Cezayir, Fas, Tunus, İran, Nijerya, Türki Cumhuriyetler vs de vardır Önemli ölçüde beyin göçü alan ülkeler arasında ABD, Kanada, Avusturalya, G Afrika, Almanya, Fransa vs gibi ülkeler vardır Gelişmiş ülkeler arasında bile beyin göçü söz konusudur Örneğin Kanada’dan ABD’ye beyin göçü söz konusudur Kanadalılar daha yüksek ücret ve daha düşük vergi nedeniyle ABD’de çalışmayı tercih etmektedirler Kanada’dan dışarıya olan beyin göçü kadar da Kanada kendisi dışarıdan beyin göçü aldığından gidenler ve gelenler birbirini dengelemektedir Çoğunlukla gelenler daha fazla olmaktadır Türkiye ise son on yıldır özellikle Sovyetler Birliğinin dağılması ile birlikte Türki Cumhuriyetlerden bir miktar beyin göçü alsa da bunu iyi değerlendirdiğini söylemek yanlış olacaktır YÖK’ün hazırladığı bir rapora göre 24 bini Almanya’da, 15 bini ABD’de olmak üzere 50 binden fazla Türk genci yurt dışında eğitim görmektedir Dünya Bankasına göre yurt dışında yüksek öğretim gören öğrencilerimizin yurt içindekilere göre oranı %32’ler civarındadır Yurt dışında önce eğitim ve sonra iş arayan gençlerimizin bir kısmı Üniversitelere giremediğinden yurt dışına gitmeyi tercih etmektedir Türkiye yurt dışına en çok öğrenci gönderen/okutan ülkeler arasında 11 sırada yer almaktadır Türk öğrenciler Almanya, ABD, İngiltere, Kanada, Belçika, Avusturalya, Fransa ve G Afrika’ya gitmekte ve büyük çoğunluğu lisans veya lisans üstü (Y Lisans ve/veya Doktora) eğitimlerinden sonra ülkeye geri dönmemektedir Türkiye ABD’de en fazla öğrencisi bulunan 9 ülkedir TÜSİAD’a göre Türk öğrencilerin ABD ekonomisine yılda 824 milyon dolar katkı sağlamaktadır Öğrencilerimizin ileri ülkelerde yüksek öğretim görmeleri tabii ki yararlıdır Ancak eğitim kalitesi düşük ülkelere öğrenci gönderilmemesinde yarar vardır Yurt dışında eğitim gören ve yurda dönen yetişmiş beyinlerin de ülkemizde iyi değerlendirilmesi ve iyi olanaklar sunulması gerekmektedir Aksi halde ülkeye geri dönenler tekrar batılı ülkelere kısa sürede geri gidebilmektedir Ülkemizde bilim, teknoloji ve Ar-Ge’ye verilen önemin yetersizliği DİE verilerine göre şöyledir Onbin kişiye düşen Ar-Ge personeli sayısı ülkemizde 1990 yılında binde 67 iken 2000 yılında ancak binde 105’e çıkabilmiştir Bu oran Rusya’da binde 153, Japonya’da binde 136, Almanya’da binde 116 ve AB topluluğunda binde 95’dir Ar-Ge harcamalarının GSYIH içindeki payı 1990 yılında binde 32 iken 2000 yılında ancak binde 63’e çıkabilmiştir Bu oran Japonya’da yüzde 304, ABD’de yüzde 264, Almanya’da yüzde 246 ve AB ülkelerinde yüzde 185’tir Fen Bilimleri atıf endeksinde taranan dergiler içinde yer alan Türkiye adresli 6074 bilimsel yayın ile 2000 yılında 25 sırada yer alabilmekteyiz Ülkemizde buluş ve patent için başvuru sayısı 2000 yılında ancak 3442 olmuştur Bu rakam gelişmiş ülkelerdeki birkaç günlük başvuruya eşittir