Perde Oyunu Nedir? - Karagöz Hacivat Ve Perde Oyunu Hakkında - Karagöz Hacıvat Oyunu

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-11-2012

Perde Oyunu Nedir? - Karagöz Hacivat ve Perde Oyunu Hakkında - Karagöz Hacıvat Oyunu
Perde Oyunu Nedir? - Karagöz Hacivat ve Perde Oyunu Hakkında - Karagöz Hacıvat Oyunu

Karagöz Nedir?

Karagöz, elbette, dünyaca tanınan ve sevilen Türk gölge tiyatrosunun ismidir

Ama daha önce, Karagöz, Türk Halk Tiyatrosu'nun bir dalıdır

Diğer ismi Türk Gelenek Tiyatrosu olan ve kökü Orta Asya'ya giden öz tiyatromuzun diğer dalları da ortaoyunu, meddahlık, kukla, köy ve tulûat tiyatrosudur

Dolayısı ile bu dalların hepsinin ortak özellikleri vardır ve Karagöz de bunun içindedir

Bu ortak özellikler, gösterilerin güldürücü ve eğlendirici amaçlı olması, seyircilerle bağ kurulması ve önceden bir ezberleme gereğinin bulunmamasıdır

Yani, Türk Halk (Gelenek) Tiyatrosu'nun özüdür ve son temsilcidir

KARAGÖZ

ÇENGİ (Folklorcu Kız)

HACİVAT

Karagöz, aynı zamanda bu gösterilerin baş oyuncusunun da ismidir

Arkadaşı ise, bilindiği gibi Hacivat'tır

Elimizdeki kesin olmayan bilgilere göre, bu gösterinin 700 yıl kadar önce başladığı kabul edilirse de, bu iki arkadaşın gerçekten yaşayıp yaşamadıkları hakkında bir bilgi bulunmamaktadır

Karagöz gösterilerinde neşe, şiir, müzik, taklit, dans, folklor da vardır ve her gösterinin sonunda bir öğüt verilir

Karagöz, sadece Ramazan eğlencesi değildir

Her zaman her yerde perde kurulabilir

Karagöz, çocuk eğlencesi de değildir ve bütün insanların içindeki çocuklar içindir

Çizgi ***** sinema ve televizyon yok iken Karagöz vardı ve bu güzel gösteriler Asya'da, kukla sahneleri kurulur, meddahlar hikâyeler anlatır, Karagöz oynardı

Hiçbiri olmazsa,
bir kişi kitap okur ve müşteriler onu dinlerdi

Karagöz sanatçıları çok usta kişilerdi ve çok sevilirlerdi

Gerekirse kukla da oynatabilir, meddahlık yapabilir veya ilgili bir tiyatro gösterisinde görev alabilirlerdi

Ancak hepsinin, geçim sebebi ile asıl bir meslekleri vardı

Ki bu yüzden Camcı İrfan, Şekerci Cemil, Kâtip Salih,

gibi isimlerle tanınırlardı

Osmanlı İmparatorluğu içinde Karagöz en çok İstanbul'da perde kurar ve yine en çok Ramazan ayında gösteriler olurdu

Sarayda padişah için Karagöz oynatan ise çok usta sanatçı kabul edilir ve ünlü olurdu

Ramazan'ın elbette ayrı bir yeri vardı

Çadırlarda, çayırlarda, salonlarda, büyük evlerde ve kahvehanelerde ay boyuncu kukla, ortaoyunu, meddah ve Karagöz gösterileri devam ederdi

Bir mahalle kahvehanesi ile anlaşan Karagöz sanatçısı her gece ayrı bir oyun sunmak zorunda idi

Çünkü seyirciler mahallede oturanlardı

Karagöz sanatçısının yardımcıları olurdu

İşe yeni giren, geçmişte tiyatro salonlarının, sonra sinemaların ve günümüzde de televizyonların etkisi ile Karagöz gösterileri azaldı ve günümüzde bir elin parmakları kadar yaşlı sanatçı kaldı

Yeteri kadar genç sanatçı da yetişemedi

Günümüzdeki Karagöz sanatçıları aynı zamanda kukla gösterileri de yapmaktadırlar ve isimleri şunlardır:

Taceddin Diker, İhsan Dizdar, Orhan Kurt, Ünver Oral, Metin Özlen, Mustafa Mutlu

Karagöz, ne yazık ki sahip çıkılmadığı ve sanatçıları onu kendi imkânları ile yaşatmak zorunda kaldıkları için bu duruma düşmüştür

Yine de onlar yurt içinde ve yurt dışında gösteriler yaparak Karagöz'ü yaşatmak ve tanıtmak için başarı ile çalışmaktadırlar

Karagöz günümüzde çok seviliyor

Ayrıca unutulmamalı ki, perdesinin önüne oturarak Karagöz seyretmek en güzeli ve en doğrusudur

Televizyonda onu seyretmek canlı olarak seyretmenin yerini tutamaz!

Üstelik, Karagöz gösterileri de günümüzde devamlı bir yenilenme içine gelmiştir ve bu devam etmektedir

Ancak yeniliklerde onun temelinin bozulmaması gerekir

09-11-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Perde Oyunu Nedir? - Karagöz Hacivat Ve Perde Oyunu Hakkında - Karagöz Hacıvat Oyunu Perde Oyunu Nedir? - Karagöz Hacivat ve Perde Oyunu Hakkında - Karagöz Hacıvat Oyunu Perde Oyunu Nedir? - Karagöz Hacivat ve Perde Oyunu Hakkında - Karagöz Hacıvat Oyunu Karagöz Nedir? Karagöz, elbette, dünyaca tanınan ve sevilen Türk gölge tiyatrosunun ismidir Ama daha önce, Karagöz, Türk Halk Tiyatrosu'nun bir dalıdır Diğer ismi Türk Gelenek Tiyatrosu olan ve kökü Orta Asya'ya giden öz tiyatromuzun diğer dalları da ortaoyunu, meddahlık, kukla, köy ve tulûat tiyatrosudur Dolayısı ile bu dalların hepsinin ortak özellikleri vardır ve Karagöz de bunun içindedir Bu ortak özellikler, gösterilerin güldürücü ve eğlendirici amaçlı olması, seyircilerle bağ kurulması ve önceden bir ezberleme gereğinin bulunmamasıdır Yani, Türk Halk (Gelenek) Tiyatrosu'nun özüdür ve son temsilcidir KARAGÖZ ÇENGİ (Folklorcu Kız) HACİVAT Karagöz, aynı zamanda bu gösterilerin baş oyuncusunun da ismidir Arkadaşı ise, bilindiği gibi Hacivat'tır Elimizdeki kesin olmayan bilgilere göre, bu gösterinin 700 yıl kadar önce başladığı kabul edilirse de, bu iki arkadaşın gerçekten yaşayıp yaşamadıkları hakkında bir bilgi bulunmamaktadır Karagöz gösterilerinde neşe, şiir, müzik, taklit, dans, folklor da vardır ve her gösterinin sonunda bir öğüt verilir Karagöz, sadece Ramazan eğlencesi değildir Her zaman her yerde perde kurulabilir Karagöz, çocuk eğlencesi de değildir ve bütün insanların içindeki çocuklar içindir Çizgi ***** sinema ve televizyon yok iken Karagöz vardı ve bu güzel gösteriler Asya'da, kukla sahneleri kurulur, meddahlar hikâyeler anlatır, Karagöz oynardı Hiçbiri olmazsa, bir kişi kitap okur ve müşteriler onu dinlerdi Karagöz sanatçıları çok usta kişilerdi ve çok sevilirlerdi Gerekirse kukla da oynatabilir, meddahlık yapabilir veya ilgili bir tiyatro gösterisinde görev alabilirlerdi Ancak hepsinin, geçim sebebi ile asıl bir meslekleri vardı Ki bu yüzden Camcı İrfan, Şekerci Cemil, Kâtip Salih, gibi isimlerle tanınırlardı Osmanlı İmparatorluğu içinde Karagöz en çok İstanbul'da perde kurar ve yine en çok Ramazan ayında gösteriler olurdu Sarayda padişah için Karagöz oynatan ise çok usta sanatçı kabul edilir ve ünlü olurdu Ramazan'ın elbette ayrı bir yeri vardı Çadırlarda, çayırlarda, salonlarda, büyük evlerde ve kahvehanelerde ay boyuncu kukla, ortaoyunu, meddah ve Karagöz gösterileri devam ederdi Bir mahalle kahvehanesi ile anlaşan Karagöz sanatçısı her gece ayrı bir oyun sunmak zorunda idi Çünkü seyirciler mahallede oturanlardı Karagöz sanatçısının yardımcıları olurdu İşe yeni giren, geçmişte tiyatro salonlarının, sonra sinemaların ve günümüzde de televizyonların etkisi ile Karagöz gösterileri azaldı ve günümüzde bir elin parmakları kadar yaşlı sanatçı kaldı Yeteri kadar genç sanatçı da yetişemedi Günümüzdeki Karagöz sanatçıları aynı zamanda kukla gösterileri de yapmaktadırlar ve isimleri şunlardır: Taceddin Diker, İhsan Dizdar, Orhan Kurt, Ünver Oral, Metin Özlen, Mustafa Mutlu Karagöz, ne yazık ki sahip çıkılmadığı ve sanatçıları onu kendi imkânları ile yaşatmak zorunda kaldıkları için bu duruma düşmüştür Yine de onlar yurt içinde ve yurt dışında gösteriler yaparak Karagöz'ü yaşatmak ve tanıtmak için başarı ile çalışmaktadırlar Karagöz günümüzde çok seviliyor Ayrıca unutulmamalı ki, perdesinin önüne oturarak Karagöz seyretmek en güzeli ve en doğrusudur Televizyonda onu seyretmek canlı olarak seyretmenin yerini tutamaz! Üstelik, Karagöz gösterileri de günümüzde devamlı bir yenilenme içine gelmiştir ve bu devam etmektedir Ancak yeniliklerde onun temelinin bozulmaması gerekir