|
Prof. Dr. Sinsi
|
Anadolu Türklerinin Yaptığı Mimari Eserler Nelerdir?
Anadolu Türklerinin Yaptığı Mimari Eserler Nelerdir?
Anadolu Türklerinin Yaptığı Mimari Eserler Nelerdir?
Türkler Zamanında Anadolu'da Yapılan Mimari Eserler Nelerdir?
ARTUKLU DÖNEMİ ESERLERİ – Anadolu’da ilk köprüleri yaptılar
( 1102 – 1409 ) Diyarbakır, Harput, Mardin
Diyarbakır Artuklu Sarayı
İlk Artuklu Medresesi İlgazi tarafundan Halep’te yaptırıldı
Silvan (Meyyafarkin) Ulu Camii
Mardin Ulu Camii
Harput Ulu Camii
Dunaysır (Kızıltepe) Ulu Camii
Urfa Ulu Camii
Malabadi Köprüsü
DANİŞMENDLİ DÖNEMİ ESERLERİ – ( 1080 – 1178 ) Sivas, Kayseri, Malatya, Tokat, Amasya, Çankırı, Kastamonu
Niksar Ulu Camii
Kayseri Ulu Camii
Kayseri Kölük Camii
Kayseri Melik Danişment Gazi Kümbeti
Tokat ve Niksar Yağıbasan Medreseleri – Anadolu’daki ilk medrese
Emir Gazi Kümbeti
SALTUKLU DÖNEMİ ESERLERİ - ( 1072-1202 ) Erzurum
Erzurum Kale Camii
Erzurum Ulu Camii
Tepsi Minare ( Saat Kulesi )
Mama Hatun Kervansarayı ve Kümbeti
Erzurum, Emir Saltuk Kümbedi
MENGÜCEKLİ DÖNEMİ ESERLERİ – ( 1080 – 1228 ) Erzincan, Kemah, Şebinkarahisar, Divriği
Divriği Külliyesi
Divriği Kale Camii
Divriği Ulu Camii ve Şifahanesi – Hat sanatı ile ünlüdür
Kayıtbay Camii
Divriği Külliyesi
ANADOLU SELÇUKLU CAMİİLERİ
Konya Alâeddin Camii – 1155-1219
Niğde Alâeddin Camii - 1223
Malatya Ulu Camii - 1224
Sivas Ulu Camii
Konya, Sahip Ata Camii
Afyon Ulu Camii – Ağaç direklidir
Sivrihisar Ulu Camii – Ağaç direklidir
Kayseri Huand Hatun Camii - 1238
Amasya Burmalı Minare Camii – 1237 - 1247
Sinop Ulu Camii (Alâeddin Camii) – 1267
Amasya, Gökmedrese Camii - 1266 - 1267
Ayaş Ulu Camii
Kayseri Develi Ulu Camii – 1281- Anadolu Selçukluları’nın son camisidir
BEYLİKLER DÖNEMİ CAMİİLERİ
Manisa Ulu Camii
Antalya Yivli Minare Camii
Aksaray Ulu Camii
Niğde Sungur Bey Camii
Kütahya Kurşunlu Camii
Kütahya Hisarbey Camii
Birgi Ulu Camii
Selçuk İsa Bey Camii
Milas Hacı İlyas Camii
Milas Ulu Camii
Beyşehir Ulu Camii
ANADOLU SELÇUKLU MESCİTLERİ- Minberi olmayan küçük camilerdirTek kubbeli veya düz çatılıdır
Konya, Taş Mescit - 1215
Konya, Sırçalı Mescit
Konya, Karatay Mescidi - 1248
Konya, Hoca Hasan Mescidi
Konya Erdemşah Mescidi
Çankırı Taş Mescid
Akşehir, Küçük Ayasofya Mescidi
Akşehir, Güdük Minare Mescidi - 1226
Harput, Alaca Mescit (Arap Baba Mescidi) - 1279
M E D R E S E L E R
MEDRESELER – Türk İslam devletlerinde bilim ve düşünce hayatının merkezidirAnadolu Selçuklu ve Beylikler döneminin en önemli eğitim ve öğretim kurumlarıdır
Danişmendli’lerin yaptırdığı Tokat ve Niksar’daki Yağıbasan Medreseleri Anadolu’da ilk medrese ve ilk beylikler dönemindedir
1193’de Kayseri Koca Hasan Medresesi Anadolu Selçuklularında ilk medresedir
ANADOLU SELÇUKLU MEDRESELERİ
Kayseri Koca Hasan Medresesi ( 1193 ) – ASel ilk medrese
Kayseri Hunat Hatun Medresesi
Konya Karatay Medresesi ( 1251 )– Çini ve hat sanatı ile ünlüdür
Konya Sırçalı Medrese ( 1242 ) Çini ve hat sanatı ile ünlüdür
Konya Altun Aba Medresesi
Konya İnce Minareli Medrese( 1260 ) – ASel Veziri Sahip Ata yaptırmıştır
Sivas Gök Medrese – A Sel Veziri Sahip Ata tarafından yaptırılmıştırKapısının kenarında yaprak motifi vardırBunun üst kısmında Orta Asya hayvan takvimi yerleştirilmiştir
Sivas Burûciye Medresesi
Sivas Şifaiye Medresesi
Kırşehir Cacabey Medresesi ( 1272 – 1273 )
Akşehir Taş Medrese
Amasya Gökmedrese
Erzurum Çifte Minareli Medrese – Anadolu’nun en büyük medresesidir
Beylikler Dönemi Medreseleri
Eğirdir Dündar Bey Medresesi
Niğde Ak Medrese
Karaman Hatuniye Medresesi
Kastamonu Köşk Medrese
Korkuteli, Emir Sinaneddin Medresesi
K Ü M B E T V E T Ü R B E L E R
KÜMBET VE TÜRBELER – mezar anıtlardır
Türbe : Dört duvarının üzeri kubbe ile örtülü olanlarına denir
Kümbet : Silindirik, çokgen gövdeli, konik veya piramit çatılı olanlarına denirEsasını Türkmen çadırlarından almıştır
İlk Beylikler Dönemi
Divriği Sitte Melik
Erzurum Emir Saltuk
Kayseri Melik Danişment Gazi
Erzincan – Tercan Mama Hatun kümbetleri
Anadolu Selçukluları Dönemi
Konya II Kılıçarslan Kümbeti
Kayseri Döner Kümbet
Kırşehir Cacabey Kümbeti
Ahlat Ulu Kümbet
Niğde Hüdavent Hatun Kümbeti
Moğol Hakimiyeti Dönemi Eserleri
Amasya, Şifahane
Erzurum, Yakutiye Medresesi
Niğde, Hüdavend Hatun Kümbedi
Tokat, Nureddin İbn Sentimur Kümbedi
Sivas Çifte Minareli Medrese ( ilhanlıların veziri Şemseddin Cüveyni yaptırdı )
K Ü L L İ Y E L E R
KÜLLİYELER – Camiyle birlikte kurulan medrese, kütüphane, imaret, hastahane ve hamam gibi yapıların bütünüdür
Anadolu’nun en eski külliyesi Mengücekliler dönemine ait Divriği Külliyesi’dir( İlk beylikler dönemi )
İlk Selçuklu külliyesi Kayseri Huant Hatun Külliyesi’dir
Kayseri Hacı Kılıç Külliyesi
Konya Sahip Ata Külliyesi
Sivil mimari eserleri ; köşkler ve saraylar, evler, hanlar, kervansaraylar, darüşşifalar, çarşılar, hamamlar ve köprüler
ANADOLU SELÇUKLU DÖNEMİ SİVİL MİMARİ ESERLERİ
Kubadiye ve Kubadabat Sarayı, Alaiye Sarayı, Haydar Bey Köşkü, Hızır İlyas Köşkü
KERVANSARAYLAR – Küçüklerine han, sultanlar tarafından yaptırılanına Sultan Hanı denir
Anadolu’da yapılan ilk kervansaray II Kılıçarslan zamanında tamamlanan Aksaray – Kayseri yolu üzerindeki Alay Han’dır
Konya – Aksaray yolu üzerindeki Sultan Hanı ile Kayseri – Sivas yolu üzerindeki Sultan Hanı dönemin en büyük iki kervansarayıdır
Antalya – Alanya arasında Alara Han, Antalya – Isparta arasında İncir ve Kıkgöz Hanları, Antalya – Alanya arasında Şarapsa Han, Akşehir – Çay yolunda İshaklı Han, Sivas – Malatya arasında Hekim Han, Afyon – Denizli arasında Ak Han, Antalya – Isparta yolu üzerindeki Evdir Han önemli örneklerdir
DARÜŞŞİFALAR – Günümüzün hastahaneleridirDarüşşifa veya bimarhane de denilmiştir
ANADOLU SELÇUKLU DÖNEMİ
Kayseri Gevher Nesibe Hatun darüşşifası – Anadolu’nun en ünlü ve en eski darüşşifasıdır ( Anadolu Selçuklu Dönemi )
Konya’da I İzzeddin Keykavus darüşşifası ( Anadolu Selçuklu Dönemi )
Aksaray’da Alaeddin Keykubat, Divriği’de Turan Melik, Amasya’da Torumtay, Tokat’ta Müineddin Pervane dönemin önemli hastahaneleridir( Anadolu Selçuklu )
|