09-11-2012
|
#2
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Geçmişten Günümüze Aydınlatma İle İlgili Yazılar
Geçmişten Günümüze Mum
Günümüzden 2000 yıl önce, hayvansal yağların arasına pamuk sokularak ilk mum yapıldı Ancak, bu mumlar herkesin kullanamayacağı kadar pahalı ve lükstü 17yy'a kadar bu durum devam etti
Fransız bilim adamı Sieur Le Brez, kalıba dökülen mumları yapınca, üretim çok daha ekonomikleşti ve mum kullanımı büyük ölçüde arttı Parafin mumların ilki ise 1850 yılında iskoçya'da James Young adlı kimyager tarafından yapıldı
Yazının başlangıcından da anlaşılabileceği gibi mumlar binlerce yıldan beri kullanılıyorlar 1900'lü yılların başlarına kadar mumlar aydınlatma aracı olarak kullanılmanın dışında ayrıca dinsel ayinlerde yaygın bir şekilde kullanılmaktaydılar
Mısırlılar ve Romalılar zamanında mumlar aslında sığır ve koyunlardan çıkarılan don yağından yapılıyorlardı Bu mumların yanış özellikleri iyi değildi Günümüzdeki mumlara benzeyen mumların ilk kez romalılar tarafından yapıldıklarına dair kanıtlar mevcuttur Romalılar don yağını sıvı hale getirerek pamuk ipliği, keten ipliğini yada pamuk ipliğini fitil olarak kullanarak mumlar döküyorlardı
Romalılar bu mumları dini ayinlerde kullandıkları kadar ayrıca evlerinde ve yolculuklarında aydınlatma aracı olarak da kullanmaktaydılar Ortaçağ boyunca mumların dini ayinlerde kullanılması daha yaygın hale gelmiştir Ortaçağda balmumu mum yapımında kullanılmaya başlanır
Bu balmumu mumları Roma'lıların don yağından yaptığı mumlara benzer şekilde yapılmaktaydılar Balmumu don yağından sonra mum yapımınla etkileyici bir gelişmedir Ama sınırlı miktarlarda olması pahalı olmasına neden olmuş ve bu nedenle sadece ruhban sınıfı ve üst tabakaya hitap etmiştir
İlk Amerikan Kolonileri meyve kabuklarının parafin yapabildilerini keşfetmişlerdir Ürettikleri parafin ile mum yaptıklarında mumların iyi yandıklarını ve hoş bir koku yaydıklarını farkettiler Bununla beraber meyve parafininin yapılışı yorucu ve sıkıydı
18 Yüzyılda balina endüstrisi yaygınlaşmış ve sonuç olarak balina yağı bol miktarda bulunabilmekteydi Mum yapımında balinadan çıkarılan yağ don yağının, balmumunun ve meyve parafinin yerini alır Balina yağından elde edilen parafin ile yapılan mumlar kötü bir koku yaymakla birlikte sıcak yaz aylarında şekillerini koruyabilmekteydiler
19 Yüzyıl mum ve mum yapımı ile ilgili bir dönüm noktasıdır İlk patentli mum yapımı makinaları ortaya çıkmıştır Bu buluş ile mumlar her eve ve tüm zümreye ulaşmıştır Aynı zamanda kimyager Micheal Eugene Chevreul don yağı ve hayvan yağlarının çeşitli yağ asitlerinden oluştuğunu keşfetmiş ve sterik asiti bulmuştur Sterik asit buluşu ile mumların kalitesi artmaya başlar
Ayrıca 19yüzyılda örgü fitiller bulunarak mumların yanış özellikleri de iyileştirilmiştir 19 Yüzyılın yarısında günümüzde kullanılan parafin İngiltere'de kullanılmaya başlanır Böylece parafin ticareti ortaya çıkmıştır Tüm bu buluşlar ile parafin sterik asit ile karıştırılarak ucuz, kaliteli ve kokusuz mumlar üretilmeye başlanmıştır
Günümüzde mum piyasası mumseverlere parafin, soya parafini, balmumu ve yeni trend jel'den üretilen geniş mum seçenekleri sunmaktadır Bu mumlar sayısız renk, şekil, dizayn ve kokuda üretilmektedirler Mumlar artık sadece aydınlatma aracı değil ev dekorasyonumuzun vazgeçilmez bir aksesuarıdır
|
|
|
|