İşık - İşık Nedir - İşık Hakkında

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-11-2012

ışık Nedir Nasıl Yayılır Neyle Yapılır

ışık Nedir? Nasıl Yayılır

Çevremizdeki cisimleri sahip olduğumuz b duyu organımızla tanıyıp algılamaya çalışırız Bu organlarımızdan en önemlilerinden birisi de gözümüzdür

Çünkü etrafımızda meydana gelen bir çok şeyi görerek tanır ve onlar hakkında fikir ediniriz

Görme olayı ise tamamen ışıkla gerçekleşir

Etrafımızdaki cisimlerden bir kısmı ışık yayarak görünürler (Güneş yıldızlar yanan kibrit lamba ateş böceği gibi) Ayrıca ışık yaymadıkları halde ışık kaynaklarından yayılan ışığı yansıtarak görünen cisimler de vardır

(Çiçekler ev Masa sıra gibi) İşte cisimleri görmemizi sağlayan göze gelerek bize algılatan enerjiye ışık diyoruz

ışık Kaynakları
Hangi ortamda olursa olsun gece ve gündüz kendiliğinden ışık yaya rak görülebilen cisimlere ışık kaynağı denir

Işık kaynakları yapıları- na göre Sıcak (akkor) ışık kaynakları ve soğuk (akkor olmayan) ışık kaynakları olmak üzere ikiye ayrılır

Sıcak ışık kaynakları ısı yoluyla ışık yayan (Güneş mum Alevi ampul kızgın metaller gibi) kaynaklardır Soğuk ışık kaynakları ise Elektrik ve manyetik etkilerle ışık veren (Flüoresan lamba ateş böceği gibi) kaynaklardır

Üzerine düşen ışığı geçirip geçirmemelerine göre Maddeler üç kısım da incelenir Üzerlerine düşen ışığı tamamıyla geçirebilen Cam Su ve Hava gibi maddelere saydam maddeler denir Üzerlerine düşen ışığın bir kısmını geçiren maddelere yarı saydam madde denir Buzlu cam yağlı Kağıt gibi ortamlar da yarı saydam maddelerdir

Bir de ışığı hiç geçirmeyen Bakır kitap duvar gibi maddeler vardır ki bunlara say- dam olmayan maddeler denir

ışık Nasıl Yayılır
ışık kaynaklarından yayılan ışınlar homojen ortam içerisinde doğru boyunca ilerler

Işığın ilerlemesi için ortama ihtiyaç yoktur Işık homojen saydam ortam içerisinde sabit hızla yayılır ve ışık hızı ortama göre değişir

Işığın boşlukta yayılma hızı yaklaşık olarak saniyede üç yüz bin kilometredir (c = 3

108 mis) Işık ışınlarının bir yılda gittikleri (946 1012 km) uzaklığa bir ışık yılı denir

Tam Gölge Yarı Gölge
Kaynaklardan yayılan ışınlar ortamda ilerlerken saydam olmayan cisimler üzerine düşerlerse cisimleri geçemediklerinden dolayı cisimlerin arka tarafında karanlık bölgeler oluşur

Meydana gelen bu karanlık bölgeye gölge denir Gölgenin şekli saydam olmayan cismin şeklinin en büyük kesiti gibidir Bunun sebebi noktasal ışık kaynağından çıkan ışığın doğrusal olarak yayılmasıdır Kare küp şeklindeki cisimlerin gölgesi kare; daire ve küre şeklindeki cisimlerin gölgeleri de dairesel olur

ışık kaynağından çıkan ışınların hiç düşmediği bölgele re tam gölge kaynağın bazı bölgelerinden ışık düşüp bazı gölgelerin den ışık düşmediği bölgelere de yarı gölge denir

Gece oynanan maçlarda sporcuların üç dört tane gölgelerinin olması yarı gölgeye güzel bir örnektir Dört gölgenin oluştuğu alana ışık düşmesine rağmen diğer bölgeler daha aydınlık olduğundan o bölgeler yarı karanlık gözükür

Ay ve Güneş Tutulması
Üzerinde yaşadığımız dünya güneş ve kendi ekseni etrafında olmak üzere iki türlü dönme hareketi yapar

Dünyanın kendi ekseni etrafında dönmesi ile gece ve gündüzler güneş etrafında dönmesi ile de mevsimler oluşur

Dünyanın kendi etrafında bir tur dönmesi için geçen süre 24 Saat yani 1 tam gündür

Dünya güneş çevresinde eliptik bir yörüngede dolanır

Dünyanın bu dönüşü sırasında kutuplarından geçen eksen dönme ekseni ile 23°27 Açı yapacak şekilde olur

Dünyanın güneş etrafındaki hareketi gibi Ay da hem kendi etrafında hem de dünya etrafında dönme hareketi yapar

Ayın kendi etrafındaki dönme periyodu dünya etrafındaki periyoduna eşit ve 273 gündür

Bundan dolayı dünyadan bakıldığında sadece ayın bir yüzeyi görülür

Görülen bu yüzeyin ne kadarı güneşten aldığı ışığı yansıtıyorsa dünyadan sadece o kısmı görülür

Düzlem Aynalar
Yansıma
Saydam ortamda hareket eden ışığın herhangi bir yüzeye çarpıp geri dönmesine yansıma denir

Yansıma olayında ışığın hızı frekansı rengi yani hiçbir özelliği değişmez

Sadece hareket yönü değişir

Bir yüzeyle 90° lik açı yapan dikmeye yüzeyin normali denir

Gelen ışınla normal arasındaki açıya gelme açısı yansıyan ışınla normal arasındaki açıya da yansıma açısı denir

Yansımanın iki Yasası Vardır
1

Gelen ışın normal ve yansıyan ışın aynı düzlemdedir

2

Gelme açısı yansıma açısına eşittir

(a = 3)

ışınların geldiği yüzey düzgün olursa bu yüzeyin her noktasında normaller birbirine paraleldir

Dolayısıyla yüzeyin bütün noktalarına gelen ışınların gelme açıları birbirine yansıma açıları da birbirine eşit olur

09-11-2012	#4
Prof. Dr. Sinsi	İşık - İşık Nedir - İşık Hakkında ışık Nedir Nasıl Yayılır Neyle Yapılır ışık Nedir? Nasıl Yayılır Çevremizdeki cisimleri sahip olduğumuz b duyu organımızla tanıyıp algılamaya çalışırız Bu organlarımızdan en önemlilerinden birisi de gözümüzdür Çünkü etrafımızda meydana gelen bir çok şeyi görerek tanır ve onlar hakkında fikir ediniriz Görme olayı ise tamamen ışıkla gerçekleşir Etrafımızdaki cisimlerden bir kısmı ışık yayarak görünürler (Güneş yıldızlar yanan kibrit lamba ateş böceği gibi) Ayrıca ışık yaymadıkları halde ışık kaynaklarından yayılan ışığı yansıtarak görünen cisimler de vardır (Çiçekler ev Masa sıra gibi) İşte cisimleri görmemizi sağlayan göze gelerek bize algılatan enerjiye ışık diyoruz ışık Kaynakları Hangi ortamda olursa olsun gece ve gündüz kendiliğinden ışık yaya rak görülebilen cisimlere ışık kaynağı denir Işık kaynakları yapıları- na göre Sıcak (akkor) ışık kaynakları ve soğuk (akkor olmayan) ışık kaynakları olmak üzere ikiye ayrılır Sıcak ışık kaynakları ısı yoluyla ışık yayan (Güneş mum Alevi ampul kızgın metaller gibi) kaynaklardır Soğuk ışık kaynakları ise Elektrik ve manyetik etkilerle ışık veren (Flüoresan lamba ateş böceği gibi) kaynaklardır Üzerine düşen ışığı geçirip geçirmemelerine göre Maddeler üç kısım da incelenir Üzerlerine düşen ışığı tamamıyla geçirebilen Cam Su ve Hava gibi maddelere saydam maddeler denir Üzerlerine düşen ışığın bir kısmını geçiren maddelere yarı saydam madde denir Buzlu cam yağlı Kağıt gibi ortamlar da yarı saydam maddelerdir Bir de ışığı hiç geçirmeyen Bakır kitap duvar gibi maddeler vardır ki bunlara say- dam olmayan maddeler denir ışık Nasıl Yayılır ışık kaynaklarından yayılan ışınlar homojen ortam içerisinde doğru boyunca ilerler Işığın ilerlemesi için ortama ihtiyaç yoktur Işık homojen saydam ortam içerisinde sabit hızla yayılır ve ışık hızı ortama göre değişir Işığın boşlukta yayılma hızı yaklaşık olarak saniyede üç yüz bin kilometredir (c = 3108 mis) Işık ışınlarının bir yılda gittikleri (946 1012 km) uzaklığa bir ışık yılı denir Tam Gölge Yarı Gölge Kaynaklardan yayılan ışınlar ortamda ilerlerken saydam olmayan cisimler üzerine düşerlerse cisimleri geçemediklerinden dolayı cisimlerin arka tarafında karanlık bölgeler oluşur Meydana gelen bu karanlık bölgeye gölge denir Gölgenin şekli saydam olmayan cismin şeklinin en büyük kesiti gibidir Bunun sebebi noktasal ışık kaynağından çıkan ışığın doğrusal olarak yayılmasıdır Kare küp şeklindeki cisimlerin gölgesi kare; daire ve küre şeklindeki cisimlerin gölgeleri de dairesel olurışık kaynağından çıkan ışınların hiç düşmediği bölgele re tam gölge kaynağın bazı bölgelerinden ışık düşüp bazı gölgelerin den ışık düşmediği bölgelere de yarı gölge denir Gece oynanan maçlarda sporcuların üç dört tane gölgelerinin olması yarı gölgeye güzel bir örnektir Dört gölgenin oluştuğu alana ışık düşmesine rağmen diğer bölgeler daha aydınlık olduğundan o bölgeler yarı karanlık gözükür Ay ve Güneş Tutulması Üzerinde yaşadığımız dünya güneş ve kendi ekseni etrafında olmak üzere iki türlü dönme hareketi yapar Dünyanın kendi ekseni etrafında dönmesi ile gece ve gündüzler güneş etrafında dönmesi ile de mevsimler oluşur Dünyanın kendi etrafında bir tur dönmesi için geçen süre 24 Saat yani 1 tam gündür Dünya güneş çevresinde eliptik bir yörüngede dolanır Dünyanın bu dönüşü sırasında kutuplarından geçen eksen dönme ekseni ile 23°27 Açı yapacak şekilde olur Dünyanın güneş etrafındaki hareketi gibi Ay da hem kendi etrafında hem de dünya etrafında dönme hareketi yapar Ayın kendi etrafındaki dönme periyodu dünya etrafındaki periyoduna eşit ve 273 gündür Bundan dolayı dünyadan bakıldığında sadece ayın bir yüzeyi görülür Görülen bu yüzeyin ne kadarı güneşten aldığı ışığı yansıtıyorsa dünyadan sadece o kısmı görülür Düzlem Aynalar Yansıma Saydam ortamda hareket eden ışığın herhangi bir yüzeye çarpıp geri dönmesine yansıma denir Yansıma olayında ışığın hızı frekansı rengi yani hiçbir özelliği değişmez Sadece hareket yönü değişirBir yüzeyle 90° lik açı yapan dikmeye yüzeyin normali denir Gelen ışınla normal arasındaki açıya gelme açısı yansıyan ışınla normal arasındaki açıya da yansıma açısı denir Yansımanın iki Yasası Vardır 1 Gelen ışın normal ve yansıyan ışın aynı düzlemdedir 2 Gelme açısı yansıma açısına eşittir (a = 3) ışınların geldiği yüzey düzgün olursa bu yüzeyin her noktasında normaller birbirine paraleldir Dolayısıyla yüzeyin bütün noktalarına gelen ışınların gelme açıları birbirine yansıma açıları da birbirine eşit olur