Yarı İletken Nedir? Yarı İletken Neye Denir? Yarı İletkenler Nelerdir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-11-2012

Yarı İletken Nedir? Yarı İletken Neye Denir? Yarı İletkenler Nelerdir?

Yarı İletken Nedir? Yarı İletken Neye Denir? Yarı İletkenler Nelerdir? Yarı iletken madde, elektrik iletkenliği bakımından, iletken ile yalıtkan arasında kalan maddelerdir

Normal durumda yalıtkan olan bu maddeler ısı, ışık, manyetik etki ve ya elektriksel gerilim gibi dış etkiler uygulandığında bir miktar değerlik elektronlarını serbest hale geçirerek iletken duruma gelirler

Uygulanan bu dış etki veya etkiler ortadan kaldırıldığında ise yalıtkan duruma geri dönerler

Bu özellik elektronik alanında yoğun olarak kullanılmalarını sağlamıştır

Yarı iletkenlerin değerlik yörüngelerinde dört elektron bulunur

Bu yüzden yarı iletkenler iletkenlerle yalıtkanlar arasında yer almaktadır

Elektronik elemanlarda en yaygın olarak kullanılan yarı iletkenler germanyum ve silisyum elementleridir

Yarı iletken malzemeler; iletkenlerden 10-10 defa az iletken, yalıtkanlara göre 1014 defa daha fazla iletkenlerdir

Tüm yarı iletkenler son yörüngelerindeki elektron sayısını sekize çıkarma çabasındadırlar

Bu nedenle saf bir germanyum elementinde komşu atomlar son yörüngelerindeki elektronları kovalent bağ ile birleştirerek ortak kullanırlar

Atomlar arasındaki bu kovalent bağ germanyum elementine kristal özelliğini kazandırır

Silisyum da özellik olarak germanyum ile hemen hemen aynıdır

Yarı iletkenli elektronik devre elemanlarında daha çok silisyum kullanılır

Silisyum ve germanyum devre elemanı üretiminde saf olarak kullanılmaz

Bu maddelere katkı katılarak değerlik bandı enerji seviyesi yukarıya veya iletkenlik bandı enerji seviyesi aşağıya çekilir

Değerlik bandının yukarı çekildiği yarı iletkenlere P tipi yarı iletken, iletkenlik bandının aşağıya çekildiği yarı iletkenlere ise N tipi yarı iletken denir

P tipi yarı iletkende yüklü boşluk derişimi, N tipi yarı iletkende ise elektron derişimi göreli olarak daha yüksektir

Ayrıca günümüzde Güneş enerjisini elektrik enerjisine çevirmede yarı iletkenlerden maksimum ölçüde faydalanılır

Zira güneşten gelen foton tanecikleri yarı iletkenlerin atomik yapısındaki zayıf moleküler bağlar sayesinde elektronların serbest kalmalarını sağlarlar

ve buda diğer bir yarı iletken yapıya elektron akışını mümkün kılar

günümüzde kulanılan bazı hesap makineleri,bu yapı ile çalışmaktadır

Yarı iletkenler germanyum, silisyum, selenyum gibi elementler olabildiği gibi; bakır oksit, galyumarsenid, indiyum fosfür, kurşun sülfür gibi bileşikler de olabilir

09-11-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Yarı İletken Nedir? Yarı İletken Neye Denir? Yarı İletkenler Nelerdir? Yarı İletken Nedir? Yarı İletken Neye Denir? Yarı İletkenler Nelerdir? Yarı İletken Nedir? Yarı İletken Neye Denir? Yarı İletkenler Nelerdir? Yarı iletken madde, elektrik iletkenliği bakımından, iletken ile yalıtkan arasında kalan maddelerdir Normal durumda yalıtkan olan bu maddeler ısı, ışık, manyetik etki ve ya elektriksel gerilim gibi dış etkiler uygulandığında bir miktar değerlik elektronlarını serbest hale geçirerek iletken duruma gelirler Uygulanan bu dış etki veya etkiler ortadan kaldırıldığında ise yalıtkan duruma geri dönerler Bu özellik elektronik alanında yoğun olarak kullanılmalarını sağlamıştır Yarı iletkenlerin değerlik yörüngelerinde dört elektron bulunur Bu yüzden yarı iletkenler iletkenlerle yalıtkanlar arasında yer almaktadır Elektronik elemanlarda en yaygın olarak kullanılan yarı iletkenler germanyum ve silisyum elementleridir Yarı iletken malzemeler; iletkenlerden 10-10 defa az iletken, yalıtkanlara göre 1014 defa daha fazla iletkenlerdir Tüm yarı iletkenler son yörüngelerindeki elektron sayısını sekize çıkarma çabasındadırlar Bu nedenle saf bir germanyum elementinde komşu atomlar son yörüngelerindeki elektronları kovalent bağ ile birleştirerek ortak kullanırlar Atomlar arasındaki bu kovalent bağ germanyum elementine kristal özelliğini kazandırır Silisyum da özellik olarak germanyum ile hemen hemen aynıdır Yarı iletkenli elektronik devre elemanlarında daha çok silisyum kullanılır Silisyum ve germanyum devre elemanı üretiminde saf olarak kullanılmaz Bu maddelere katkı katılarak değerlik bandı enerji seviyesi yukarıya veya iletkenlik bandı enerji seviyesi aşağıya çekilir Değerlik bandının yukarı çekildiği yarı iletkenlere P tipi yarı iletken, iletkenlik bandının aşağıya çekildiği yarı iletkenlere ise N tipi yarı iletken denir P tipi yarı iletkende yüklü boşluk derişimi, N tipi yarı iletkende ise elektron derişimi göreli olarak daha yüksektir Ayrıca günümüzde Güneş enerjisini elektrik enerjisine çevirmede yarı iletkenlerden maksimum ölçüde faydalanılırZira güneşten gelen foton tanecikleri yarı iletkenlerin atomik yapısındaki zayıf moleküler bağlar sayesinde elektronların serbest kalmalarını sağlarlarve buda diğer bir yarı iletken yapıya elektron akışını mümkün kılargünümüzde kulanılan bazı hesap makineleri,bu yapı ile çalışmaktadır Yarı iletkenler germanyum, silisyum, selenyum gibi elementler olabildiği gibi; bakır oksit, galyumarsenid, indiyum fosfür, kurşun sülfür gibi bileşikler de olabilir