Tohumun Çimlenmesinde İşığın Etkisi

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-11-2012

Tohumun Çimlenmesinde Işığın Etkisi
Tohumun Çimlenmesinde Işığın Etkisi

Tohumun Çimlenmesi - Tohumun Çimlenmesine Etki Eden Faktörler

Işık:

şık hem çimlenmenin başlaması üzerine etkisi, hem de oluşan genç bitkinin büyümesini kontrol etmesi yönünden tohumla çoğaltmada önemli rol oynar

Işığın çimlenme üzerine olan etkisi farklı şekillerde olmaktadır

Bitkiler bu bakımdan dört gruba ayrılır:

Tohumları çimlenmek için mutlaka ışığa ihtiyaç duyanlar,
Işıkta daha iyi çimlenme gösterenler,
Tohumların çimlenmesi ışık tarafından engellenenler,
Işıktan etkilenmeyenler

Işıkta iyi çimlenen tohumların daha yüzlek, çimlenmesi ışık tarafından engellenenlerin ise daha derin ekilmesi tavsiye olunur

Yapılan çalışmalar, görünen ışığın uyartıcı etkilerinin, ışık spektrumunun kırmızı bölgesinden, engelleyici etkilerinin ise görünmeyen kırmızı ötesi ışınlarından geldiğini göstermektedir

Işığa karşı tepkiler esas olarak, yeni hasat edilmiş tohumlarda kendini göstermekte ve devamlı kuru muhafazayla azalma eğilimi göstermektedir

Tohum kabuklarının çıkarılması veya özel şekilde çıtlatılması, ışığa karşı duyarlılığın kaybolmasına neden olabilir

Işığın etkisi için uygun bir sıcaklığa ihtiyaç vardır

Eğer sıcaklık uygun değilse ışığın uyartma etkisi durur

Işığa karşı tepkiler, sıcaklığın değişmesi veya tohumların potasyum nitrat çözeltisiyle muamele edilmesi hallerinde büyük ölçüde artar

Işık çimlenen tohumdan oluşan genç bitkinin büyümesini etkiler

Işığın az olduğu hallerde bitkiler solar, hipokotil uzar ve yapraklar büyümez

Bitkiler ışığa maruz kalınca, hipokotilin büyümesi durur ve epikotilde normal büyüme başlar

Başlangıçta genç bitkiler tohumdaki kotiledon veya endospermdeki yedek besin maddelerini kullanır

Sonraki büyüme, yapraklarda yapılan fotosentez sonucu oluşan karbonhidrat yapımına bağlıdır

Dayanıklı ve kuvvetli bitkilerin oluşması için oldukça yüksek şiddette ışığa ihtiyaç vardır

Aşırı derecede ışık şiddeti, çöğür veya fidelerin çevresinde sıcaklığı yükselteceğinden, sıcaklık zararı oluşturur

Aşırı derecede yüksek ve aşırı derecede düşük ışık şiddetinden daima sakınılmalıdır

İlk büyüme devresinde birçok bitkiler için kısmi bir gölgeleme zorunludur

09-11-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Tohumun Çimlenmesinde İşığın Etkisi Tohumun Çimlenmesinde Işığın Etkisi Tohumun Çimlenmesinde Işığın Etkisi Tohumun Çimlenmesi - Tohumun Çimlenmesine Etki Eden Faktörler Işık: şık hem çimlenmenin başlaması üzerine etkisi, hem de oluşan genç bitkinin büyümesini kontrol etmesi yönünden tohumla çoğaltmada önemli rol oynar Işığın çimlenme üzerine olan etkisi farklı şekillerde olmaktadır Bitkiler bu bakımdan dört gruba ayrılır: Tohumları çimlenmek için mutlaka ışığa ihtiyaç duyanlar, Işıkta daha iyi çimlenme gösterenler, Tohumların çimlenmesi ışık tarafından engellenenler, Işıktan etkilenmeyenler Işıkta iyi çimlenen tohumların daha yüzlek, çimlenmesi ışık tarafından engellenenlerin ise daha derin ekilmesi tavsiye olunur Yapılan çalışmalar, görünen ışığın uyartıcı etkilerinin, ışık spektrumunun kırmızı bölgesinden, engelleyici etkilerinin ise görünmeyen kırmızı ötesi ışınlarından geldiğini göstermektedir Işığa karşı tepkiler esas olarak, yeni hasat edilmiş tohumlarda kendini göstermekte ve devamlı kuru muhafazayla azalma eğilimi göstermektedir Tohum kabuklarının çıkarılması veya özel şekilde çıtlatılması, ışığa karşı duyarlılığın kaybolmasına neden olabilir Işığın etkisi için uygun bir sıcaklığa ihtiyaç vardır Eğer sıcaklık uygun değilse ışığın uyartma etkisi durur Işığa karşı tepkiler, sıcaklığın değişmesi veya tohumların potasyum nitrat çözeltisiyle muamele edilmesi hallerinde büyük ölçüde artar Işık çimlenen tohumdan oluşan genç bitkinin büyümesini etkiler Işığın az olduğu hallerde bitkiler solar, hipokotil uzar ve yapraklar büyümez Bitkiler ışığa maruz kalınca, hipokotilin büyümesi durur ve epikotilde normal büyüme başlar Başlangıçta genç bitkiler tohumdaki kotiledon veya endospermdeki yedek besin maddelerini kullanır Sonraki büyüme, yapraklarda yapılan fotosentez sonucu oluşan karbonhidrat yapımına bağlıdır Dayanıklı ve kuvvetli bitkilerin oluşması için oldukça yüksek şiddette ışığa ihtiyaç vardır Aşırı derecede ışık şiddeti, çöğür veya fidelerin çevresinde sıcaklığı yükselteceğinden, sıcaklık zararı oluşturur Aşırı derecede yüksek ve aşırı derecede düşük ışık şiddetinden daima sakınılmalıdır İlk büyüme devresinde birçok bitkiler için kısmi bir gölgeleme zorunludur