Destek Ve Hareket Sistemini Oluşturan Yapı Ve Organları Nelerdir

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-11-2012

Destek Ve Hareket Sistemini Oluşturan Yapı Ve Organları Nelerdir
Destek Ve Hareket Sistemini Oluşturan Yapı Ve Organları Nelerdir

destek ve hareket sistemini iskelet,eklemler ve kaslar oluşturur

Destek ve hareket sistemi

Vücuda destek olup koruyan, kaslarla bağlanarak hareketi sağlayan yapıya iskelet denir

İskeletin görevleri şunlardır;

Kaslara ve iç organlara bağlanma yüzeyi sağlar
İç organları dış etkenlere karşı korur
İhtiyaç duyulan bazı inorganik maddeleri depolar
Kemiklerin içindeki ilik dokusu, alyuvar ile bazı akyuvarı üretir
Vücudun dik durmasını sağlar

İskeletimizi oluşturan kemikler, dış görünüşleri bakımından;

a) Uzun Kemik: Kol- bacak, parmak kemikleri
b) Yassı Kemik: Kafatası, kürek, kaburga, kalça kemikleri
c) Kısa Kemik: Omurlar olmak üzere üç çeşittir

Tüm kemiklerde;

Sıkı(dolgun) kemik
Gevşek (süngerimsi) kemik

olmak üzere iki çeşit doku vardır

Kemiğin yapısı
Yapısında organik ve inorganik maddeler bulundurur

Organik maddeler sinirler ve kan damarlarıdır

İnorganik maddeler ise kalsiyum, potasyum, ve sodyum tuzlarıdır

Bu maddeler kemiğe sertlik vermektedir

Kemiğin dış kısmında kalınlaşmasını ve onarılmasını sağlayan kemik zarı (Periost) bulunur

Gövde kısmı ile kemik uçlarının dış kısmı sıkı kemiktir

Kemik uçlarının içi süngerimsi kemiktir

Süngerimsi kemik dokusunda kırmızı ilik bulunur

Kemik gövdesinin ortasındaki kanalda sarı kemik iliği bulunur

İskeletin Kısımları:

İnsan iskeleti yaklaşık 207-214 kemikten oluşmuştur

Baş
Gövde
Üyeler

iskeleti olmak üzere üç grupta incelenir

1 Baş İskeleti

Beyin ve iç kulağı örten kafatası iskeleti ve çene, burun, gözde bulunan yüz iskeleti olmak üzere ikiye ayrılır

Kafatası iskeletinde bulunan kemikler birbirine oynamaz eklemlerle bağlanarak, beyini tamamen kapatarak korurlar

Yalnız omurilik ve sinirlerin giriş-çıkışını sağlayan delikler vardır

Baş iskeletinde yalnızca alt çene kemiği hareketli eklemlerle şakak kemiğine bağlı olarak hareket edebilir

Kemik zarı altında ince bir tabaka halinde sıkı kemik dokusu bulunur

Sarı kemik iliği ve diğer kanallar bulunmaz

Ortası süngerimsi kemik dokudur

2 Gövde İskeleti

Omurga, kaburga, göğüs, omuz ve kalça kemiklerinden oluşmuştur

Omurga;iki köprücük kemiği ve iki kürek kemiğinden oluşmuştur

Kalça kemiği; kalça, omurga ve çatı kemiklerinden oluşur

Kalça kemikleri omurganın sağrı bölgesindeki omurlarla bireşerek "leğen" denilen yapıyı oluştururlar

3

Üyeler İskeleti

Kol ve bacaklardaki kemiklerin tümüne "üyeler iskeleti" denir

Kollarda yukarıdan aşağıya doğru;

Uyluk kemiği (1)
Dizkapağı kemiği (1)
Baldır- kaval kemiği (2)
Bilek kemiği (7)
Tarak kemiği (5)
Parmak kemiği (14)

olmak üzere toplam 30 adet kemik bulunur

Eklem

İskelet sistemini oluşturan kemikler uc uca ya da yan yana gelerek, eklem denilen yapılarla birbirlerine bağlanırlar

Eklemler, oynamaz, yarı oynar, ve oynar olmak üzere üç grupta incelenir

1 Oynamaz Eklem: Bu tip eklemlerin aralarında boşluk bırakmazsızın testere dişi gibi dişlerle birbirine sıkıca bağlanmış kemikler arasında görülür

Kafatası kemiklerinde görülür

2 Yarı Oynar Eklem: Vücudumuzun dik durmasını sağlayan omurgadaki, omurlar bu tip eklemlerle bağlanmışlardır

Kıkırdak disklerinden oluşur

3 Oynar Eklem: Kol ve bacaklardaki kemikler arasında görülen, tam hareketli eklemlerdir

Kaslar

Kaslar insanın vücut ağırlığının %40-50'sini oluştururlar

Vücut şeklinin korunmasını, desteklenmesini, sindirim, dolaşım, boşaltım sistemlerinin çalışması faaliyetleri bu organları oluşturan kaslar sayesinde gerçekleştirilir

Kaslar, kas hücrelerinden oluşur

Kas hücreleri birleşerek kas liflerini, kas lifleri de kasları oluştururlar

Aralarında bol miktarda kan damarları ve sinirleri yer alır

İnsanda yapı ve çalışma bakımından üç çeşit kas bulunur:

Düz kaslar (beyaz kaslar)
Çizgili (iskelet) kaslar (kırmızı kaslar)
Kalp kasları

1 Düz Kaslar: Mekik şeklindeki hücrelerden oluşurlar

Sarkolemma denilen hücre zarları vardır

Sarkoplazma denilen sitoplazmalarında kasılmayı sağlayan ve boyuna uzanan, miyofibril denilen iplikçikler bulunur

Hücreleri yanyana gelerek demetler meydana getirirler

Düz kaslar, isteğimiz dışında (istemsiz) çalışırlar

Bu nedenle çalışmaları yavaş, düzenli ve uzun sürelidir

Sindirim, dolaşım, solunum ve üreme organlarının yapısında bulunur

Organın görevine göre uzunlamasına, halka ve çapraz şeklinde düzenlenerek organların peristaltik hareketlerini sağlar

2 Çizgili Kaslar: Birden fazla çekirdekleri vardır

Çekirdekleri hücrenin zarına yakın yerlerde bulunur

Çizgili kaslar, isteğimizle (istemli) çalışırlar

Düz kaslara göre daha hızlı çalışırlar fakat çabuk yorulurlar

Çizgili kas hücrelerinin sitoplazmalarındaki miyofibriller düz kaslardan farklı olarak açık ve koyu renkli bantlar şeklinde dizilmişlerdir

Bunlar aktin ve miyozin ipliklerinin oluşturdukları bantlardır

Miyofibrillerin oluşturdukları kas telleri birbirlerine bağlanarak kas demetlerini meydana getirirler

Çizgili kas kasıldığında;

"Z" bantları birbirine yaklaşır

"I" bandı kasılır

"A" bandı değişmez

"H" bandı yok olur

Kasın boyu kısalırken, hacmi değişmez

İskelet kaslarının çoğu çiftler halinde ve birbirlerine zıt olarak çalışırlar

Bu tür kaslara antagonist kaslar denir

Antagonist kaslarda biri kasılırken diğeri gevşer

Bacağın, kolun, omuzun hareketleri antagonist kaslarla sağlanır

Sırt ve karın kasları aynı yönde kasılır ve gevşer

3

Kalp Kası: İsteğimiz dışında çalışan çizgili kastırç İskelet kaslarından farklı olarak kalp kası hücreleri tek çekirdeklidir

İskelet kaslarından daha yavaş kasılır

Ritmik kasılır, yorulmaz

09-11-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Destek Ve Hareket Sistemini Oluşturan Yapı Ve Organları Nelerdir Destek Ve Hareket Sistemini Oluşturan Yapı Ve Organları Nelerdir Destek Ve Hareket Sistemini Oluşturan Yapı Ve Organları Nelerdir destek ve hareket sistemini iskelet,eklemler ve kaslar oluşturur Destek ve hareket sistemi Vücuda destek olup koruyan, kaslarla bağlanarak hareketi sağlayan yapıya iskelet denir İskeletin görevleri şunlardır; Kaslara ve iç organlara bağlanma yüzeyi sağlar İç organları dış etkenlere karşı korur İhtiyaç duyulan bazı inorganik maddeleri depolar Kemiklerin içindeki ilik dokusu, alyuvar ile bazı akyuvarı üretir Vücudun dik durmasını sağlar İskeletimizi oluşturan kemikler, dış görünüşleri bakımından; a) Uzun Kemik: Kol- bacak, parmak kemikleri b) Yassı Kemik: Kafatası, kürek, kaburga, kalça kemikleri c) Kısa Kemik: Omurlar olmak üzere üç çeşittir Tüm kemiklerde; Sıkı(dolgun) kemik Gevşek (süngerimsi) kemik olmak üzere iki çeşit doku vardır Kemiğin yapısı Yapısında organik ve inorganik maddeler bulundurur Organik maddeler sinirler ve kan damarlarıdır İnorganik maddeler ise kalsiyum, potasyum, ve sodyum tuzlarıdır Bu maddeler kemiğe sertlik vermektedir Kemiğin dış kısmında kalınlaşmasını ve onarılmasını sağlayan kemik zarı (Periost) bulunur Gövde kısmı ile kemik uçlarının dış kısmı sıkı kemiktir Kemik uçlarının içi süngerimsi kemiktir Süngerimsi kemik dokusunda kırmızı ilik bulunur Kemik gövdesinin ortasındaki kanalda sarı kemik iliği bulunur İskeletin Kısımları: İnsan iskeleti yaklaşık 207-214 kemikten oluşmuştur Baş Gövde Üyeler iskeleti olmak üzere üç grupta incelenir 1 Baş İskeleti Beyin ve iç kulağı örten kafatası iskeleti ve çene, burun, gözde bulunan yüz iskeleti olmak üzere ikiye ayrılır Kafatası iskeletinde bulunan kemikler birbirine oynamaz eklemlerle bağlanarak, beyini tamamen kapatarak korurlar Yalnız omurilik ve sinirlerin giriş-çıkışını sağlayan delikler vardır Baş iskeletinde yalnızca alt çene kemiği hareketli eklemlerle şakak kemiğine bağlı olarak hareket edebilir Kemik zarı altında ince bir tabaka halinde sıkı kemik dokusu bulunur Sarı kemik iliği ve diğer kanallar bulunmaz Ortası süngerimsi kemik dokudur 2 Gövde İskeleti Omurga, kaburga, göğüs, omuz ve kalça kemiklerinden oluşmuştur Omurga;iki köprücük kemiği ve iki kürek kemiğinden oluşmuştur Kalça kemiği; kalça, omurga ve çatı kemiklerinden oluşur Kalça kemikleri omurganın sağrı bölgesindeki omurlarla bireşerek "leğen" denilen yapıyı oluştururlar 3 Üyeler İskeleti Kol ve bacaklardaki kemiklerin tümüne "üyeler iskeleti" denir Kollarda yukarıdan aşağıya doğru; Uyluk kemiği (1) Dizkapağı kemiği (1) Baldır- kaval kemiği (2) Bilek kemiği (7) Tarak kemiği (5) Parmak kemiği (14) olmak üzere toplam 30 adet kemik bulunur Eklem İskelet sistemini oluşturan kemikler uc uca ya da yan yana gelerek, eklem denilen yapılarla birbirlerine bağlanırlar Eklemler, oynamaz, yarı oynar, ve oynar olmak üzere üç grupta incelenir 1 Oynamaz Eklem: Bu tip eklemlerin aralarında boşluk bırakmazsızın testere dişi gibi dişlerle birbirine sıkıca bağlanmış kemikler arasında görülür Kafatası kemiklerinde görülür 2 Yarı Oynar Eklem: Vücudumuzun dik durmasını sağlayan omurgadaki, omurlar bu tip eklemlerle bağlanmışlardır Kıkırdak disklerinden oluşur 3 Oynar Eklem: Kol ve bacaklardaki kemikler arasında görülen, tam hareketli eklemlerdir Kaslar Kaslar insanın vücut ağırlığının %40-50'sini oluştururlar Vücut şeklinin korunmasını, desteklenmesini, sindirim, dolaşım, boşaltım sistemlerinin çalışması faaliyetleri bu organları oluşturan kaslar sayesinde gerçekleştirilir Kaslar, kas hücrelerinden oluşur Kas hücreleri birleşerek kas liflerini, kas lifleri de kasları oluştururlar Aralarında bol miktarda kan damarları ve sinirleri yer alır İnsanda yapı ve çalışma bakımından üç çeşit kas bulunur: Düz kaslar (beyaz kaslar) Çizgili (iskelet) kaslar (kırmızı kaslar) Kalp kasları 1 Düz Kaslar: Mekik şeklindeki hücrelerden oluşurlar Sarkolemma denilen hücre zarları vardır Sarkoplazma denilen sitoplazmalarında kasılmayı sağlayan ve boyuna uzanan, miyofibril denilen iplikçikler bulunurHücreleri yanyana gelerek demetler meydana getirirler Düz kaslar, isteğimiz dışında (istemsiz) çalışırlar Bu nedenle çalışmaları yavaş, düzenli ve uzun sürelidir Sindirim, dolaşım, solunum ve üreme organlarının yapısında bulunur Organın görevine göre uzunlamasına, halka ve çapraz şeklinde düzenlenerek organların peristaltik hareketlerini sağlar 2 Çizgili Kaslar: Birden fazla çekirdekleri vardır Çekirdekleri hücrenin zarına yakın yerlerde bulunur Çizgili kaslar, isteğimizle (istemli) çalışırlar Düz kaslara göre daha hızlı çalışırlar fakat çabuk yorulurlar Çizgili kas hücrelerinin sitoplazmalarındaki miyofibriller düz kaslardan farklı olarak açık ve koyu renkli bantlar şeklinde dizilmişlerdir Bunlar aktin ve miyozin ipliklerinin oluşturdukları bantlardır Miyofibrillerin oluşturdukları kas telleri birbirlerine bağlanarak kas demetlerini meydana getirirler Çizgili kas kasıldığında; "Z" bantları birbirine yaklaşır "I" bandı kasılır "A" bandı değişmez "H" bandı yok olur Kasın boyu kısalırken, hacmi değişmez İskelet kaslarının çoğu çiftler halinde ve birbirlerine zıt olarak çalışırlar Bu tür kaslara antagonist kaslar denir Antagonist kaslarda biri kasılırken diğeri gevşer Bacağın, kolun, omuzun hareketleri antagonist kaslarla sağlanır Sırt ve karın kasları aynı yönde kasılır ve gevşer 3 Kalp Kası: İsteğimiz dışında çalışan çizgili kastırç İskelet kaslarından farklı olarak kalp kası hücreleri tek çekirdeklidir İskelet kaslarından daha yavaş kasılır Ritmik kasılır, yorulmaz