Geçmişte Türkiye'de Yaşanan Çığ Felaketleri Hakkında Bilgiler Varmıdır? Varsa Neler

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-11-2012

Afet İşleri Genel Müdürlüğü kayıtlarına göre, Türkiye'de 1890 yılından bu yana meydana gelen bin 227 çığ olayında bin 417 kişi hayatını kaybetti, 412 kişi yaralandı

Afet İşleri Genel Müdürlüğü Afet Etüd ve Hasar Tespit Dairesi Çığ Araştırma Geliştirme Etüd ve Önleme Şube Müdürü Ömer Murat Yavaş, Türkiye'de çığ kayıtlarının, birçok ülkenin aksine uzun yıllardır tutulmadığını söyledi

Dünyada bu kayıtların ABD ve Kanada'da 1840'larda tutulmaya başlandığını, İsviçre, Fransa, Avusturya gibi ülkelerde ise 1500'lü yıllardan itibaren tutulduğunu belirten Yavaş, Türkiye'de ise öncelikle sadece yerleşim yerlerinde meydana gelen çığ vakalarının kayıt altına alındığını belirtti

1990'lı yılların başında çok sayıda can kaybına neden olması nedeniyle meydana gelen tüm çığ olaylarının kayıt altına alınmaya çalışıldığını belirten Yavaş, ''1990'lı yıllardan önce sadece yerleşim yerlerine düşen çığlar kayıt altına alınırken daha sonra kara yolu, kayak merkezleri ve enerji nakil hatlarına düşen çığlar da kayıt altına alınmaya başlandı

Yapılan arşiv taramalarında 1890 ve 1923 senelerine ait 2 kayıta rastlandı, bunlar da kayıtlara eklendi'' dedi

Yavaş, dünyada çığ nedeniyle can kaybı ortalamalarının ABD ve Kanada'da yılda 25, Avrupa ülkelerinde 23, Türkiye'de ise 1950-2008 yılı kayıtlarına göre 23 kişi olduğunu belirtti

Doğu Anadolu ve Karadeniz'de çığ riski fazla

Özellikle Doğu Anadolu Bölgesi ile Karadeniz Bölgesinin dağlık kesimlerinin çığ olaylarının çoğunlukla gözlendiği yer olarak ön plana çıktığını ifade eden Yavaş, ''Çığ, kar depolanmasının olduğu, zirve ve sırt kesimlerinde saçaklanmaların bulunduğu, bitki örtüsü olmayan ve genellikle kuzeye bakan yamaçlarda meydana gelmektedir

Çığ düşmesi, ani sıcaklık artışları, yoğun kar yağışı sebebiyle bir kar yağışında 25 santimetre veya daha fazla karın birikmesi, kar yağışı sonrası şiddetli rüzgar gibi benzer meteorolojik olaylara bağlıdır

Bu durum, kar örtüsü içinde örtüyü oluşturan tabakalar arası ve tabakalar içi kristal bağlarının değişimine bağlı olarak gelişmektedir" dedi

Çığa yakalanmamak için, bu durumu analiz etmenin yeterli olacağına dikkati çeken Yavaş, ''Basit ve kısa süren testler, bu alanlarda bulunan kişilerin çığ tehlikesi olup olamayacağını analiz etmesine yardımcı olur

Bir çığ yamacından geçmek gerekiyorsa, mutlaka tek tek geçilmeli, ekibin geri kalanı geçiş yapan kişiyi izlemelidir

Bu, geçiş yapan kişinin çığa yakalanması halinde nerede bulunabileceği hakkında bilgi vermesi ve çabuk kurtarılması için çok önemlidir'' dedi

09-11-2012	#3
Prof. Dr. Sinsi	Geçmişte Türkiye'de Yaşanan Çığ Felaketleri Hakkında Bilgiler Varmıdır? Varsa Neler Afet İşleri Genel Müdürlüğü kayıtlarına göre, Türkiye'de 1890 yılından bu yana meydana gelen bin 227 çığ olayında bin 417 kişi hayatını kaybetti, 412 kişi yaralandı Afet İşleri Genel Müdürlüğü Afet Etüd ve Hasar Tespit Dairesi Çığ Araştırma Geliştirme Etüd ve Önleme Şube Müdürü Ömer Murat Yavaş, Türkiye'de çığ kayıtlarının, birçok ülkenin aksine uzun yıllardır tutulmadığını söyledi Dünyada bu kayıtların ABD ve Kanada'da 1840'larda tutulmaya başlandığını, İsviçre, Fransa, Avusturya gibi ülkelerde ise 1500'lü yıllardan itibaren tutulduğunu belirten Yavaş, Türkiye'de ise öncelikle sadece yerleşim yerlerinde meydana gelen çığ vakalarının kayıt altına alındığını belirtti 1990'lı yılların başında çok sayıda can kaybına neden olması nedeniyle meydana gelen tüm çığ olaylarının kayıt altına alınmaya çalışıldığını belirten Yavaş, ''1990'lı yıllardan önce sadece yerleşim yerlerine düşen çığlar kayıt altına alınırken daha sonra kara yolu, kayak merkezleri ve enerji nakil hatlarına düşen çığlar da kayıt altına alınmaya başlandı Yapılan arşiv taramalarında 1890 ve 1923 senelerine ait 2 kayıta rastlandı, bunlar da kayıtlara eklendi'' dedi Yavaş, dünyada çığ nedeniyle can kaybı ortalamalarının ABD ve Kanada'da yılda 25, Avrupa ülkelerinde 23, Türkiye'de ise 1950-2008 yılı kayıtlarına göre 23 kişi olduğunu belirtti Doğu Anadolu ve Karadeniz'de çığ riski fazla Özellikle Doğu Anadolu Bölgesi ile Karadeniz Bölgesinin dağlık kesimlerinin çığ olaylarının çoğunlukla gözlendiği yer olarak ön plana çıktığını ifade eden Yavaş, ''Çığ, kar depolanmasının olduğu, zirve ve sırt kesimlerinde saçaklanmaların bulunduğu, bitki örtüsü olmayan ve genellikle kuzeye bakan yamaçlarda meydana gelmektedir Çığ düşmesi, ani sıcaklık artışları, yoğun kar yağışı sebebiyle bir kar yağışında 25 santimetre veya daha fazla karın birikmesi, kar yağışı sonrası şiddetli rüzgar gibi benzer meteorolojik olaylara bağlıdır Bu durum, kar örtüsü içinde örtüyü oluşturan tabakalar arası ve tabakalar içi kristal bağlarının değişimine bağlı olarak gelişmektedir" dedi Çığa yakalanmamak için, bu durumu analiz etmenin yeterli olacağına dikkati çeken Yavaş, ''Basit ve kısa süren testler, bu alanlarda bulunan kişilerin çığ tehlikesi olup olamayacağını analiz etmesine yardımcı olur Bir çığ yamacından geçmek gerekiyorsa, mutlaka tek tek geçilmeli, ekibin geri kalanı geçiş yapan kişiyi izlemelidir Bu, geçiş yapan kişinin çığa yakalanması halinde nerede bulunabileceği hakkında bilgi vermesi ve çabuk kurtarılması için çok önemlidir'' dedi