Mendel'in Dominantlık (Baskınlık) Kanunu'nu Keşfetmesi

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-11-2012

Mendel'in Dominantlık (Baskınlık) Kanunu'nu Keşfetmesi
Mendel'in Dominantlık (Baskınlık) Kanunu'nu Keşfetmesi

Mendel'in bundan sonraki işi, iki farklı karakterli bitkiyi tozlaştırdığında ne olacağını görmekti

Buna uygun olarak bir uzun ve bir kısa ebeveyn bitki seçti

Uzunundan çiçek tozu alarak kısanın dişicik borusunun üzerine serpti

Kısa bitkide tohumlar olgunlaştığında çaprazlamanın sonucunu keşfetmek için tohumları ekti

Acaba yeni bitki kısa ebeveyne mi, uzun ebeveyne mi benzeyecekti? Yoksa her iki ebeveynin karakterinin tesiriyle orta uzunlukta mı olacaktı? Üreyen fidanların hepsinin, çaprazlamayı yapmak için çiçek tozu aldığı bitkiler gibi uzun olduğunu gördü

Mendel'in ikinci adımı, hangi bitkinin farklılığa sebep olduğunu bulmaktı

Çiçek tozunu kullandığı mı, yoksa üretimde tohumlarını kullandığı bitki mi?

Buna uygun olarak tozlaşma işlemini ters tatbik ederek

polen için kısa bitkileri, tohum üretimi için de uzun bitkileri kullandı

Sonuçlar önceki gibi olup bütün yavru bitkiler uzun meydana gelmişti

Mendel sonra diğer karakterleri çaprazlayarak deneyler yaptı

Sarı tohumlu bitkilerle yeşil tohumlu bitkileri çaprazladı

Çaprazlamanın birinci dölünde (F1 dölünde) hepsinin sarı tohumlu olarak ürediğini gördü

Bunun gibi yuvarlak tohumlu türlerle buruşuk tohumluların çaprazlamasından yuvarlak tohumlular üretti

Mendel yedi farklı karakteri tahlil edene kadar çaprazlama deneylerini tekrar etti ve şaşırtıcı sonuçlar elde etti

Çaprazlama döllerini dikkatle takip ederek birinci çaprazlamada kullandığı ebeveyn bitkileri "P" olarak adlandırdı

Adı geçen dölün çaprazlama sonucuna (ürününe) F1 olarak ad verdi

F1 ilk evladı temsil ediyordu

İki uzun bezelyenin F1 döllerinin çaprazlamasıyla, F2 dölünü (torunları) üretti

Üretimde önceki yolu takip etti

Her ikisi de uzun olan iki F1 bitkisi seçti

Onları çaprazlayarak tozlaştırdı ve F2 dölünü vermesi için tohumları dikti

Bu çaprazlamanın sonuçları gayet dikkat çekiciydi

Bitkilerin bazıları uzun olmasına rağmen diğerleri ise kısaydı

İkisi arası uzunlukta (orta boy) hiçbir bitki meydana gelmemişti

Üretilen bitkilerin 3/4'ü uzun, 1/4'ü ise kısa idi

F2 dölünde kısa bitkilerin tekrar ortaya çıkışı Mendel için büyük bir anlam taşımaktaydı

Demek ki F1 bitkileri görünmeyen kısalık karakterine sahipti

Diğer karakterlere sahip olan F1 neslinin çaprazlamalarıyla da aynı sonuçlar elde edildi

Sarı tohumlu ile yeşil tohumlu ebeveyn bitkileri (P) birbirleriyle çaprazlandığında F2 dölünde 3/4 oranında sarı ve 1/4 oranında yeşil bezelyeler üredi

Mendel bu sonuçlardan "Dominantlık Kanunu"nu kurdu

Mendel'in ikinci kanunu olarak bilinen Dominantlık (Baskınlık) Kanunu açık bir ifade ile şöyle tanımlanabilir: "Aynı genetik yapıya sahip iki benzer melez çaprazlandığında meydana gelen dölde, ana-babadan gelen karakterler belirli oranlarda (baskın karakter % 75, çekinik % 25) ortaya çıkar

"

Mendel'in ilk kalıtım kanunu: Uzun bezelyelerin kısalarla melezlenmesinden (çaprazlanmasından) uzun F1 nesli üredi ve kısa bezelyeler F2 dölünde tekrar ortaya çıktılar

Mendel, karakterlerin meçhul faktörler tarafından kontrol edildiğini ileri sürdü

Bugün bu faktörlere "

gen" denilmektedir

Mendel bu temel üzerine kalıtımın birinci kanununu yani Eştiplilik = İzotipi Kanunu'nu kurdu

KAYNAK:Wikipedia

09-11-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Mendel'in Dominantlık (Baskınlık) Kanunu'nu Keşfetmesi Mendel'in Dominantlık (Baskınlık) Kanunu'nu Keşfetmesi Mendel'in Dominantlık (Baskınlık) Kanunu'nu Keşfetmesi Mendel'in bundan sonraki işi, iki farklı karakterli bitkiyi tozlaştırdığında ne olacağını görmekti Buna uygun olarak bir uzun ve bir kısa ebeveyn bitki seçti Uzunundan çiçek tozu alarak kısanın dişicik borusunun üzerine serpti Kısa bitkide tohumlar olgunlaştığında çaprazlamanın sonucunu keşfetmek için tohumları ekti Acaba yeni bitki kısa ebeveyne mi, uzun ebeveyne mi benzeyecekti? Yoksa her iki ebeveynin karakterinin tesiriyle orta uzunlukta mı olacaktı? Üreyen fidanların hepsinin, çaprazlamayı yapmak için çiçek tozu aldığı bitkiler gibi uzun olduğunu gördü Mendel'in ikinci adımı, hangi bitkinin farklılığa sebep olduğunu bulmaktı Çiçek tozunu kullandığı mı, yoksa üretimde tohumlarını kullandığı bitki mi? Buna uygun olarak tozlaşma işlemini ters tatbik ederek polen için kısa bitkileri, tohum üretimi için de uzun bitkileri kullandı Sonuçlar önceki gibi olup bütün yavru bitkiler uzun meydana gelmişti Mendel sonra diğer karakterleri çaprazlayarak deneyler yaptı Sarı tohumlu bitkilerle yeşil tohumlu bitkileri çaprazladı Çaprazlamanın birinci dölünde (F1 dölünde) hepsinin sarı tohumlu olarak ürediğini gördü Bunun gibi yuvarlak tohumlu türlerle buruşuk tohumluların çaprazlamasından yuvarlak tohumlular üretti Mendel yedi farklı karakteri tahlil edene kadar çaprazlama deneylerini tekrar etti ve şaşırtıcı sonuçlar elde etti Çaprazlama döllerini dikkatle takip ederek birinci çaprazlamada kullandığı ebeveyn bitkileri "P" olarak adlandırdı Adı geçen dölün çaprazlama sonucuna (ürününe) F1 olarak ad verdi F1 ilk evladı temsil ediyordu İki uzun bezelyenin F1 döllerinin çaprazlamasıyla, F2 dölünü (torunları) üretti Üretimde önceki yolu takip etti Her ikisi de uzun olan iki F1 bitkisi seçti Onları çaprazlayarak tozlaştırdı ve F2 dölünü vermesi için tohumları dikti Bu çaprazlamanın sonuçları gayet dikkat çekiciydi Bitkilerin bazıları uzun olmasına rağmen diğerleri ise kısaydı İkisi arası uzunlukta (orta boy) hiçbir bitki meydana gelmemişti Üretilen bitkilerin 3/4'ü uzun, 1/4'ü ise kısa idi F2 dölünde kısa bitkilerin tekrar ortaya çıkışı Mendel için büyük bir anlam taşımaktaydı Demek ki F1 bitkileri görünmeyen kısalık karakterine sahipti Diğer karakterlere sahip olan F1 neslinin çaprazlamalarıyla da aynı sonuçlar elde edildi Sarı tohumlu ile yeşil tohumlu ebeveyn bitkileri (P) birbirleriyle çaprazlandığında F2 dölünde 3/4 oranında sarı ve 1/4 oranında yeşil bezelyeler üredi Mendel bu sonuçlardan "Dominantlık Kanunu"nu kurdu Mendel'in ikinci kanunu olarak bilinen Dominantlık (Baskınlık) Kanunu açık bir ifade ile şöyle tanımlanabilir: "Aynı genetik yapıya sahip iki benzer melez çaprazlandığında meydana gelen dölde, ana-babadan gelen karakterler belirli oranlarda (baskın karakter % 75, çekinik % 25) ortaya çıkar" Mendel'in ilk kalıtım kanunu: Uzun bezelyelerin kısalarla melezlenmesinden (çaprazlanmasından) uzun F1 nesli üredi ve kısa bezelyeler F2 dölünde tekrar ortaya çıktılar Mendel, karakterlerin meçhul faktörler tarafından kontrol edildiğini ileri sürdü Bugün bu faktörlere " gen" denilmektedir Mendel bu temel üzerine kalıtımın birinci kanununu yani Eştiplilik = İzotipi Kanunu'nu kurdu KAYNAK:Wikipedia