|
Prof. Dr. Sinsi
|
Matematiğin Kullanıldığı Meslekler Nelerdir, Neden Kullanılır?
Matematiğin amaçlarını ve etkilerini genel olarak şöyle sıralayabiliriz:
Günlük Yaşamda;
· Düşünceleri açık ve kesin olarak belirtebilme
· Sezgisel egemenlik ve sağduyu sahibi olabilme
· Açık ve kesin anlatım gücü kazanma
· Bağımsız ve özgün düşünme alışkanlığı geliştirme
· Yeni düşünceleri kabule hazır olma
· Kendine güven duygusu geliştirme ve güçlü kişilik özelliklerine sahip olma
· Problem çözme becerilerini geliştirme ve bu becerileri gerçek yaşam problemlerini de içeren matematiksel problemleri çözmede kullanma
Eğitim Hayatında;
· Verileri sistematik olarak düzenleyebilme ve yorumlayabilme
· Usavurma yoluyla doğru sonuçlara ulaşabilme
· Temel ilişkileri bularak bir problemi çözümleyebilme
· Özgün düşünebilme ve araştırabilme
· Özel kavramları kesin olarak genelleyebilme
· Matematiksel usavurma, istatistiksel usavurmanın doğasını ve sınırlılıklarını kavrama
· Sonuca ulaşmak için bilimsel düşünme ve usavurma alışkanlığı geliştirme
· Düzenli çalışma alışkanlıkları ve bir konu üzerinde yoğunlaşabilme gücü geliştirme
· Problem çözmede hesap makinesi ile bilgisayar kullanmayı öğrenerek matematiksel iletişim kurma
· Bir görevi sistematik olarak ve mantıksal bir biçimde tanımlama alışkanlığı geliştirme
Günlük yaşam ve eğitim hayatı şeklinde gruplara ayrılmasına rağmen matematik hayatın her alnında kullanıldığı için grupların birbirinden kesin sınırlar dahilinde ayrılması zordur
Bununla birlikte, toplumlarda matematikle ilgili bazı efsaneler yaratılmış olup bunların bazıları kuşaktan kuşağa aktarılarak günümüze kadar gelmiştir Bunlardan bazıları şunlardır:
· Matematik yapmak, doğru yanıtı elde etmektir
· Tüm yararlı matematik, yıllar önce keşfedilmiştir
· Matematikte başarılı olmak daha çok doğuştan yeteneklere bağlıdır çok çalışmaya değil
· Çok iş, az matematik gerektirir
· Bayanlar matematikte daha az yeteneklidir
Bu tür soruların yanıtını, matematik eğitimcileri uzun süre araştırmış, efsanelerin geçerli olmadığı görülmüştür
14 Matematik Hangi Alanlarda Karşımıza Çıkmaktadır?
Matematiğin bireyi ve toplumu hangi işlevleriyle, nasıl etkilediğini bilmek gerekliliği kaçınılmazdır
Matematik, gelişmesini her yönde sürdürmektedir ve bu anlamda çok canlıdır Son iki yüzyıl boyunca görünümünü oldukça değiştirmiş olmasına karşın; geçmişinden hiçbir şeyi yadsımamıştır Evkleides teoremlerini içeren önermeler, günümüzde de teorileri olarak kalmıştır Olsa olsa tuttukları yer değişiktir Günümüzde matematik kendi dinamiğinin yanı sıra başka bilimlerle arasındaki etkileşim nedeniyle çok hızlı bir gelişme göstermektedir XlX yüzyıl içinde matematikte görülen hızlı ve olağanüstü gelişmeler, aynı zamanda felsefî nitelikler de taşımaktadır Genel düşünce ve çözümlere önem vermektedir ‘XXyüzyıl matematiği eski ve klasik yapıyı hemen hemen her dalda değiştirecek yeni ve geniş ufuklara açılmıştır Bu arada “Modern Matematik” denilen çok gelişmiş; o ölçüde de basitleşmiş, kolaylaşmış yeni bir matematik şekli ortaya çıkmıştır Uzay yolculuklarının çok rakamlı hesapları, ancak bu yöntemle yapılabilmektedir “Elektronik Beyin” denilen bilgisayar makineleri de bu esasa göre kurulmuştur’ (3) Bilgisayarların geliştirilmesiyle hesaplamalar için gereken süreler kısalmıştır Astronomi ölçüleri ve zamanın belirlenmesiyle ilgili hesapların doğruluk derecesi arttıkça, denizcilik ve haritacılık da gelişti, zaman içinde matematik daha iyi gemilerin, lokomotiflerin, otomobillerin ve sonunda da uçakların tasarımı için kullanıldı Radar sistemlerinin tasarımında aya ve bazı gezegenlere roket gönderilmesinde de matematikten yararlanıldı İşte bu birkaç örnek matematiğin yeni gelişimini bize gösterir
Okullarımızda, matematiğin yaşamın bir parçası olduğu öğrenciye hissettirilmelidir Öğrendiği bilgileri yaşamına uygulayabilmelidir Öğretim sistemimizde sanki gelenekleşen yanlış düşünceler vardır Matematiği aile olarak, öğretmen olarak, okul olarak çoğunlukla yanlış yorumluyoruz Zekâ ve yeteneğin asıl ölçeği olarak görüyoruz Oysa matematik de, diğerleri gibi öğrenilmesi gereken bilgilerdendir Öğrencinin ilgi ve yeteneğine göre az ya da çok öğretilmelidir Başka bir deyişle; matematiği ürkütücü kılan psikolojik nedenler öncelikle giderilmelidir
‘Çocuk psikolojisi üzerinde çalışanlar, çocukların özellikle ilkokulda matematiğe karşı tavır aldıklarını belirtiyorlar Sorun, hem işlevsellik hem de yöntem sorunudur Özellikle temel eğitimde öğrenci, öğrendiği bilgileri kullanabilmelidir Çocuk, günlük hayatında bin bir türlü matematik işlemi ile karşı karşıyadır Matematiğin sağladığı olanaklarla kavramsal düşünecektir’(2)
Matematik dersinin her basamakta hayat için olması zorunludur Yeni yetişen kuşaklara matematiksel görüş, matematiksel düşünüş vermek artık bir zorunluluktur Matematiği bir eğitim olgusu olarak düşünmek gerekir ve matematiği diğer derslerle paralel yürütmenin de önemini bilmek gereklidir
Matematik, “İnsanca” yaşamayı, öğretmeyi hedefler Öğrencilerin analiz, sentez, kavrama, tümdengelim, tümevarım gibi akıl yürütmelerine olanak sağlar Öğrencilerin kararlı, düzenli ve sistemli olmalarına yardım eder Öğrencileri ön yargılardan uzak tutar, sabırlı olmayı öğretir Edinilen bilgilerin günlük yaşama geçirilmesine etkin olur Yorum güçlerini geliştirir Edinilen bilgileri fen ve sosyal bilimlere transfer etme olanağını sağlar Zihin ve yetenek gelişmesine yardımcı olur
Matematikte düzenli, planlı ve sabırlı çalışma ile başarılı olunabilir Soruları çözerken çağrışım, benzerlik yorumlara yer verilmeli, çok uygulama yapılmalıdır Verimli etkin çalışma ile düzenli tekrar teknikleri kullanılmalıdır, hedef belirlenmeli, program yapılarak kararlı bir biçimde uygulanmalı, başarılı olunacağına inanılmalıdır
‘İnsanoğlu binlerce yıl boyunca, doğa olaylarını açıklamaya, içinde yaşadığı evreni bilmeye ve doğaya egemen olmaya çabalamaktadır Bu çabada onun en sağlam aracı, matematiktir Doğaüstü görünen pek çok olayın açıklaması yine matematikle verilebilmiştir Ve yine temel yapısı matematiğe dayanan elektrik ve magnetizma kuramı olmadan; radyolarımız çalmaz, televizyonlarımız göstermez, evlerimiz aydınlanmaz, fabrikalarımıza enerji akmaz, röntgen aygıtı çalışmaz, haberleşme ağı kurulamazdı’ (7)
İnsanlar ufkunu ne kadar geliştirirlerse, matematik de hiç durmadan gelişimini devam ettirecektir Toplum; bu yeni gelişmeler ve eğilimler sayesinde matematiği daha da geliştirip ondan daha fazla yararlanma olanağını elde edecek ve matematik diğer bilimlerde anahtar görevi görmeye devam edecektir Süregelen tarihi sürecinde Matematiğin amacının insanların doğuştan getirdiği düşünme kabiliyetini geliştirmek olduğunu söyleyebiliriz Matematik, bizlere bir kısım bilgiler kazandırarak karşılaşacağımız olay ve problemlerde inceleme, araştırma ve karşılaştırmalar yaptırarak, düzenli ve dikkatli olmamızı, mantıklı düşünmemizi ve her konuda doğruyu bulmamızı sağlar Problemleri çözerken değişik bağlantıları bulmak insana heyecan verir Böylece insanda yeni şeyler bulma arzusu doğar Bütün bilimlerin doğması ve gelişmesi insandaki bu arzudan doğmuş bu da matematik yardımıyla olmuştur Bu sebeple bütün bilim dallarında matematikten yararlanılır Matematik nitelikleri değil nicelikleri konu edinir, fakat niteliği bulunan her şeyin sayılabilir ve ölçülebilir olması, matematiğin fen bilimleri ve teknolojinin yanında değil sosyal bilimlerde de vazgeçilmez olmasını sağlamıştır Bu yüzden matematik her öğrencinin öğrenmesi gereken bir bilimdir
Temel matematik bilgi ve becerileri edinmemiş bireyin yaşantısını sürdürmede, özgürleşmekte ve yaşam boyu öğrenme sürecinde çeşitli sorunları olacaktır Bu nedenle hayatın içinden gelen matematiği yine hayatımızı kolaylaştırmak için hayata katarız
‘Günlük yaşantımızda, okulda ve iş dünyasında matematiğin önemi ve gerekliliği yadsınmamaktadır Bunun kanıtı, ilköğretimin ilk yıllarından başlayarak zorunlu eğitim süresi içinde öğretim programlarında matematik derslerine zaman çizelgesinde yer verilir; bir üst okulların veya bir mesleğe giriş sınavlarında bir takım matematik soruları sorulur Bunun, kuşkusuz, bir dizi önemli ve tartışmasız kabul edilen nedenleri vardır Bunlardan biri, matematiğin güncel yaşamda, düşünme ve karar vermede vazgeçilmez zihinsel etkinlikler içermesi iken diğer bir nedeni de matematiğin bilimsel çalışmalarda ortak dil ve araç olmasıdır Ancak, başta matematikten ne anlaşıldığı olmak üzere okullarda neyin, niçin, ne ölçüde ve nasıl öğrenme-öğrenme konusu olacağı, sürekli tartışma konusu olmaktadır’ (4)
‘İnsanlar günlük yaşamda sık sık aritmetikten yararlanmakla birlikte üzerinde hemen hemen hiç düşünmezler Örneğin; günlük dilde kullandığımız birçok sözcüğün anlamını da pek bilmeyiz Sorulursa şaşırırız, bocalarız Aslında düşünmeden yaptığımız birçok davranışın nedenlerini de araştırmayız Herhangi bir şey satın alan biri ödediği ücreti ve geri aldığı para üstünü sayarken ticaretin başladığı dönemden beri kullanılan bilgileri kullandığını fark etmez bile, temel toplama ve eşitlik kavramlarını kullandığını düşünmez’ (5) Pazarda alışveriş yaparken, arsasını ölçerken, borsaya bakıp hissesinin değerinin artış miktarını hesaplarken, kişi bilinçli bir şekilde matematik yapmakta, matematik becerilerini ve bilgilerini kullanmaktadır
|