Cins İsim - Cins İsimler - Cins İsim Nedir – Cins İsimlere Örnek

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-11-2012

Cins İsim - Cins İsimler - Cins İsim Nedir – Cins İsimlere Örnek
Cins İsim - Cins İsimler - Cins İsim Nedir – Cins İsimlere Örnek

Cins İsim Nedir – Cins İsimlere Örnek
Aynı cinsten olan varlıkların ortak isimleridir

Dilin temel kavramları cins (tür) isimleridir

taş, yol, ağaç, ırmak, kitap, dergi, yaprak, ev, çocuk, su, sıra, hayal, düşünce, sıla, özlem, taraf, ceza…

Cins isimlerinde kelime ile ifade edilen anlam arasında sıkı bir ilişki vardır: İsim, tanıttığı varlığı veya kavramı çağrıştırır

Cins isimleri herkes tarafından tanınır ve bilinir

Tür adı olan her kelime, o türden tek varlığı anlattığı gibi; biçimce çoğullanmadığı hâlde o türün tümünü ya da bir bölümünü de anlatabilir:

İnsan, düşünen, konuşan bir varlıktır

(bütün insanlar)
Çiçek, susuzluktan kurumuş

(herhangi bir çiçek)

Başlıca Cins İsimleri

1

Vücudun bölümleri ve organ isimleri: baş, kol, el, ayak…
2

Akrabalık isimleri: ana, baba, kardeş, dayı, hala, teyze…
3

Araç, eşya isimleri: kaşık, makas, bardak, iplik, iğne…
4

Hayvan ve bitki isimleri: kedi, kartal, fındık, ceviz, kiraz…
5

Kavramlar: düşünce, hedef, zekâ, temenni…
6

İş, meslek; meslek sahibi isimleri: öğretmenlik, öğretmen, avukat, işçi, memur, profesyonel, futbolcu…
7

Giyecek isimleri: ceket, ayakkabı, gömlek, eldiven…
8

Yiyecek isimleri: elma, yemek, ekmek, biber…
9

İçecek isimleri: su, meşrubat, gazoz…
10

Sayı isimleri: on, beş yüz, bir…
11

Renk isimleri: sarı, kıpkırmızı, mor…
12

Nitelik isimleri: büyük, kocaman, dairesel…
13

Zaman isimleri: ay, saat, dakika, yıl…
14

Soru

Kelimeleri: ne, kim, hangi…

Bazı cins isimlerin özel isim olarak kullanıldığı görülür:

tırmık: bir ziraat aleti

Tırmık: bir kedinin özel adı
ozan: şair
Ozan: erkek ismi
hürriyet: bağımsızlık
Hürriyet: gazete adı

Dünya, güneş ve ay kelimeleri terim olarak (astronomi ve coğrafya terimi) kullanılıyorsa özel isim; diğer anlamlarında (gerçek, mecaz, yan, eş, deyim vb

) kullanılıyorsa cins ismi olur:
Ay’ın yakından çekilmiş fotoğrafları insanlığı pek şaşırtmıştı

Yazın Güneş ışınları Dünya’ya dik olarak gelir

Türkiye’nin birçok yerinde insanlar Güneş tutulmasını seyretti

Sabahtan beri dünya kadar yer dolaştık

Şair sevgilisinin yüzünü aya benzetir

(ayın kendisine değil, görünüşüne)

09-11-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Cins İsim - Cins İsimler - Cins İsim Nedir – Cins İsimlere Örnek Cins İsim - Cins İsimler - Cins İsim Nedir – Cins İsimlere Örnek Cins İsim - Cins İsimler - Cins İsim Nedir – Cins İsimlere Örnek Cins İsim Nedir – Cins İsimlere Örnek Aynı cinsten olan varlıkların ortak isimleridir Dilin temel kavramları cins (tür) isimleridir taş, yol, ağaç, ırmak, kitap, dergi, yaprak, ev, çocuk, su, sıra, hayal, düşünce, sıla, özlem, taraf, ceza… Cins isimlerinde kelime ile ifade edilen anlam arasında sıkı bir ilişki vardır: İsim, tanıttığı varlığı veya kavramı çağrıştırır Cins isimleri herkes tarafından tanınır ve bilinir Tür adı olan her kelime, o türden tek varlığı anlattığı gibi; biçimce çoğullanmadığı hâlde o türün tümünü ya da bir bölümünü de anlatabilir: İnsan, düşünen, konuşan bir varlıktır (bütün insanlar) Çiçek, susuzluktan kurumuş (herhangi bir çiçek) Başlıca Cins İsimleri 1 Vücudun bölümleri ve organ isimleri: baş, kol, el, ayak… 2 Akrabalık isimleri: ana, baba, kardeş, dayı, hala, teyze… 3 Araç, eşya isimleri: kaşık, makas, bardak, iplik, iğne… 4 Hayvan ve bitki isimleri: kedi, kartal, fındık, ceviz, kiraz… 5 Kavramlar: düşünce, hedef, zekâ, temenni… 6 İş, meslek; meslek sahibi isimleri: öğretmenlik, öğretmen, avukat, işçi, memur, profesyonel, futbolcu… 7 Giyecek isimleri: ceket, ayakkabı, gömlek, eldiven… 8 Yiyecek isimleri: elma, yemek, ekmek, biber… 9 İçecek isimleri: su, meşrubat, gazoz… 10 Sayı isimleri: on, beş yüz, bir… 11 Renk isimleri: sarı, kıpkırmızı, mor… 12 Nitelik isimleri: büyük, kocaman, dairesel… 13 Zaman isimleri: ay, saat, dakika, yıl… 14 Soru Kelimeleri: ne, kim, hangi… Bazı cins isimlerin özel isim olarak kullanıldığı görülür: tırmık: bir ziraat aleti Tırmık: bir kedinin özel adı ozan: şair Ozan: erkek ismi hürriyet: bağımsızlık Hürriyet: gazete adı Dünya, güneş ve ay kelimeleri terim olarak (astronomi ve coğrafya terimi) kullanılıyorsa özel isim; diğer anlamlarında (gerçek, mecaz, yan, eş, deyim vb) kullanılıyorsa cins ismi olur: Ay’ın yakından çekilmiş fotoğrafları insanlığı pek şaşırtmıştı Yazın Güneş ışınları Dünya’ya dik olarak gelir Türkiye’nin birçok yerinde insanlar Güneş tutulmasını seyretti Sabahtan beri dünya kadar yer dolaştık Şair sevgilisinin yüzünü aya benzetir (ayın kendisine değil, görünüşüne)