|
Prof. Dr. Sinsi
|
Osmanlıca Sözlük (M Harfi)-Osmanlıca Sözlük (M Harfi)İle İlgili Kelimeler...
RE: Osmanlıca Sözlük (M Harfi) MİMÎ (Mimiyye) Mim harfi ile alâkalı İçinde mim harfi bulunan kelime
MİMLAKA Yer düzeltecek taş
MİMLEHA Tuzlu yer
MİMRAZ Hastalıklı, illetli
MİMSAH Yalancı
MİMSAHA Adi basacak nesne * Yüz silecek mendil
MİMSİZ MEDENİYET Vahşilik, denîlik Alçaklık * Medeni kelimesinin, Kur'ân alfabesine göre "mim" harfini kaldırırsak, denî kelimesi kalır Buna binaen, "mimsiz medeniyyet" de denî, alçak ve zâlim yerinde kullanılmıştır
MİMTAR Yağmurluk
MİN Arabçada harf-i cerrdir 1- Mekân ve bir şeye başlamayı ifâde ederMeselâ: $ "Haftadan haftaya" da olduğu gibi2- Teb'iz için olur Meselâ: $"Kim bir kavme benzemeğe özenirse onlardan sayılır" cümlesinde olduğu gibi Bazılarını, bir kısmını ifâde ediyor 3- Cinsi beyan için olur Meselâ: $ "İşlediğiniz hayrı Allah bilir" cümlesinde "min" tebyine (açıklamaya) vesile oluyor4- Bedel-i ivâz (karşılık) için olur Meselâ: $ "Ahirete bedel, dünya hayatına râzı mı oldunuz" cümlesinde olduğu gibi5- Tâlil (sebeb bildirmek) için olur Meselâ: $ "Allah'tan korktuğu için ağlıyor" cümlesinde olduğu gibi Önündeki kelime mef'ulün leh olur6- İstiğrak ifadesi için olur Gâyet, hiç bir, hiç gibi "Bize hiç bir yorgunluk dokunmadı" cümlesinde olduğu gibi $ Bâzı fiiller mef'ul-ü bihini, "min" ile alır Bu takdirde den, dan manası ile tercüme edilmez7- Tahsis-i alel umum (katiyyet ifadesi) için olur Bu da zâidedir Meselâ: $ "Hiç kimse bana gelmedi" cümlesinde olduğu gibi Bunlardan başka "min" harf-i icerri;fasıl mânasına, birbirine zıd iki kelimeden ikincisine dahil olur Bâ-i cerreye, an $, fi $, ind $, alâ $'ya müradif olur $ Rubbemâ, mânasına ve sıla olur Lâm-ı zâide ve $ müz ve ba-i kasem yerinde de kullanılır
MİNA Şişe, cam, billur * Parlak saray * Sırça Kuyumcuların kullandıkları lâcivert renkli sırça
MİNA' (C: Miyâni) Liman
MİNAFAM f Cam mavisi, sırça renkli
MİN'AM Çok in'am ve ihsan eden
MİNARAT (Minare C) Minareler
MİNARE (C: Minarat) (Aslı menare'dir) Nur mevzii Ezan mevkii
MİNA-RENK f Gök mavisi
Mİ'NAS Kız doğuran kadın
MİN-BA'D Bundan sonra, bundan böyle
MİNBAZ Hallaç tokmağı
MİNBER Camide hatibin hutbe okumasına mahsus kürsü (Rif'at mânasına olan nebr'den ism-i âlettir) (Bak: Hutbe)( Minber, Vahy-i İlâhinin tebliğ makamı olduğundan, o vesvese-i siyasiyenin hakkı yoktur ki o makâm-ı âliye çıkabilsin S)
MİNBEZE Yastık
MİNCAB Zayıf kimse * Yeleği ve temreni olmayan ok
MİNCAR Havan Havan eli
MİNCEDE Küçük asâ, küçük sopa * Yorgancı çubuğu
MİNCEL (C: Menâcil) Orak Ekin orağı
MİNCEM (C: Menâcim) Terâzi kolu
MİNCERE Soğuk suya harâret veren kızmış sıcak taş (O suya "necire" derler)
MİN-CİHETİN Bir cihetten, bir bakıma göre
MİNCİLAB Murdar su, pis su
MİNDAG Hücum edecek âlet
MİNDAS Yeyni avret, hafif kadın
MİNDEF (C: Menâdif) Hallaç yayı
MİNDEL Hırslı, doymaz ve açgözlü insan Yırtıcı kimse * Zorba, eşkiya
MİNDİF Atılmış pamuk
MİNDİL (C: Menâdil) Peşkir Mendil Bez parçası
MİN-EL-ARŞ İLE-L-FERŞ Arştan yeryüzüne kadar
MİN-EL EVVEL Evvelden beri
MİN-EL EZEL Ezelden beri
MİN-EL KADİM Çok evvelden Eskiden beri
MİN-EL MÜHLİKAT Helâk edenlerden Mühlik olanlardan
MİNEN (Minnet C) Minnetler
MİNESSERA İLESSÜREYYA (Mines serâ il-es süreyyâ) Yerden göğe kadar
MİN-EŞ ŞEMS Güneşten
MİNFAH (C: Menâfih) Körük
MİNFAK Çok fazla nafaka veren
MİNFEHA Peynir mayası
MİN GAYR-I HADDİN Had harici, edeb dışı olarak * Haddim olmayarak
MİNH (MİNHÜ) (C: Minhüm) Ondan (Müzekker hâli)
MİNHA (C: Minhünn) Bundan, ondan (Müennes hâli)
MİNHA (C: Minah-Menâyih) Atiyye, bahşiş
MİNHAC Meslek Yol Açık ve belli yol * f Büyük ve işlek cadde
MİNHAC-I HİDAYET Doğru yol Hidayet yolu
MİNHAC-ÜS SÜNNET Sünnet yolu Sünnet caddesi Hazret-i Peygamber'in (ASM) gittiği, emrettiği şeriat yolu
MİNHAR Misafirperver Misafir kabul edip ağırlayan
MİNHAS (C: Menâhis) Uğursuz şey
MİNHAT (C: Menâhit) Dülger rendesi Taş veya tahta yontmada kullanılan âlet
MİN-HAYSÜ-LAYAHTESİB Hesab edilmedik ve umulmadık yerden veya kadar (mânasında)
MİNHÜM Onlardan
MİN İLA den ye kadar
MİNKAA Küçük taş çömlek
MİNKAB Delecek âlet Ateş yakmak ve tutuşmak
MİNKAL (C: Menâkıl) Çamur teknesi
MİNKALE Geo: Yarım dâire şeklinde dereceli geometri âleti İletki
MİNKAR (C: Menâkir) Yırtıcı kuşların gagası * Taşçı kalemi Taş yontmağa mahsus kalem
MİNKAR-I MAHRUT Gagaları konik biçimde ve kuvvetli olan kuşlar (Serçe, karga gibi)
MİNKAR-I MEŞKUK Kırlangıç ve çobanaldatan gibi gagaları kısa ve çok yarık olan kuşlar
MİNKARÎ Gaga biçiminde Gagayı andırır tarzda
MİNKAŞ (Minkaşe) Cımbız, kıskaç * Demir kalem
MİNKAZ Uzunluğuna yarılmış, boylamasına bölünmüş
MİN KÜLL-İL VÜCUH Her yönden Her cihetle
MİN-MA (Mimmâ okunur) Şey, nesne O şeyden
MİNMAS Kıl yolacak âlet
MİNNET İyiliğe karşı duyulan şükür hissi * Birisine iyilik etmek * Yapılan iyilikleri sayarak başa kakmak
MİNNETDAR f Bir iyiliğe karşı minnet duyan Yük altında kalır gibi birisinin iyiliğine karşı mahcubiyet
MİNNETDARANE f Minnetli olarak Minnet eder surette
MİNNETDARÎ f Minnetdarlık
MİNNETDİDE f Minnet ve iyilik görmüş
MİNNETKEŞ (C: Minnetkeşân) f Minnet altında bulunan Minnet çeken
MİNNETKEŞÂN (Minnetkeş C) Minnet altında bulunanlar, minnet çekenler
MİNNETŞİNÂS (C: Minnetşinâsân) İyilik tanıyan Minnet bilir
MİNNETŞİNÂSÎ f İyilik tanıyıcılık, minnet bilirlik
MİNSAF (C: Menâsıf) Hizmetkâr, hizmetçi
MİNSAR (MİNSİR) Yardımı çok olan kimse * Yardım edecek âlet
MİNSEC (C: Menâsic) Çulhaların bez tarağı
MİNSEE (MİNESSEE) Asâ, sopa
MİNSEF (C: Menâsif) Elek Kalbur Külünk
MİNSEGA (C: Menâsıg) Ekmekçilerin ekmek tozunu sildikleri nesne * Yufka yuvarlağı
MİNSER (C: Menâsir) Yırtıcı kuşların gagası * Taşçı kalemi * Yüz ile ikiyüz adet arasında olan asker * Önlerinde ne bulunur yıkıp yakıp târumar eden asker * Otuz ile kırk arasında olan at * Kırktan elliye veya altmışa; ve yüzden ikiyüze kadar olan at
MİNŞAA Çulha mekiği
MİNŞAKKA Yarık, çukur, oyuk
MİNŞAR (C: Menâşir) Testere, biçki
MİNŞEFE Sünger, bez gibi su silmeğe mahsus nesne
MİNŞEGA Ot ve yem koydukları kap
MİNŞEL (MİNŞÂL) (C: Menâşil) Yemek çatalı
MİN-TARAFİLLAH Allah tarafından Cenâb-ı Hakk'ın emriyle
MİNTAŞ (C: Menâtiş) Kıl yolacak âlet Cımbız
MİNU Şişe, sırça, cam * Zümrüt * Cennet, firdevs
MİNU-YU HÂK Mezar, kabir
MİNVAL Hareket tarzı, davranış Usul, yol * Fayda * Uslub, tarz * Bez dokuyan cüllah
MİN-VECHİN Bir bakımdan, bir cihetten
MİNYATÜR Eski el yazısı kitapları süslemek için sulu boya ile yapılan ince resimler hakkında kullanılır bir tâbirdir İtalyanca "minyatura" kelimesinden alınmadır Buna vaktiyle küçük nakış demek olan "hurde nakış" denilirdi (OTDS) * İnce bir san'atla yapılmış küçük resimler
|