Osmanlıca Sözlük (İ Harfi)-Osmanlıca Sözlük (İ Harfi) İle İlgili Kelimeler...

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-10-2012

RE: Osmanlıca Sözlük (İ Harfi) İHTİDAD Keskinleşmek

* Hızlanmak

* Azmak

* Hiddetlenmek

İHTİDAR Örtülenme, perdelenme, perde tutma

İHTİFA Gizlenme

Saklanma

İHTİFA' Çıplak ayakla yürüme

İHTİFAD Acele yapma, sür'atle ve çabuk olarak işleme

İHTİFAF Kuşatma, etrafını çevirme

* Yüzdeki kılları giderme, traş etme

İHTİFAL Hürmet ve saygı için büyük cemaat ile yapılan merasim

Cenaze alayı

İHTİFALAT (İhtifal

C

) Törenler, merasimler

* Cenaze alayları

İHTİFAR (Hafr

dan) Kazma veya kazılma

İHTİFAZ Darılma, küsme

* Bir şeyi nefsine hasretme

* Kendini sakınma, muhafaza etme

İHTİFAZ (Bastırarak) Aşağılatma

İHTİKA' Bir şeyin sağlamlığı, muhkemliği

* Dimağ heyecanı

İHTİKAK Hakkını istemek

Niza' etmek

Birbirine husumet etmek

Hapseylemek

* Fık: İki taraftan her birinin haklı olduğunu iddia etmesi

İHTİKAK (Hikke

den) Sürtünüp kaşınma

İHTİKAN Kan toplanması

Bir uzva kan birikmesi sebebi ile oranın şişip kabarması

* Şırınga kullanma

İHTİKAN-I DEM Vücudun bir tarafına kanın hücum etmesi

İHTİKAR Hor ve hakir görmek

Hakarete katlanmak

İHTİKÂR Bir şeyi kıymetlensin diye saklamak

* Ist: İnsanların veya ehlî hayvanların yiyeceklerine âit şeylerin satış kıymetleri yükselsin diye kırk gün kadar saklamak

Böyle yapan kimseye muhtekir denir

* Vurgunculuk, bozgunculuk

(Bak: Muhtekir)
İHTİKÂREN İhtikâr suretiyle, vurgunculukla

İHTİLA' Tenha yere veya halvete çekilme

* Taze ot koparma, biçme

İHTİLA' (Kadın) Nikâhı bozdurma

Kadın mehrinden vazgeçip veya çok para vererek kocasından boşanması

İHTİLAB Aldatma, kandırma

* Aldatılma, kandırılma

Hile yapılma

İHTİLAB Süt sağma

İHTİLAC Seğirtme

* Çarpıntı, çarpma

* Etler gevşeyip büzülme

* Havale nöbeti

İHTİLACAT (İhtilâc

C

) İhtilaclar, çarpıntılar, seğirtmeler

İHTİLACAT-I ASABİYE Asabî çarpıntılar

İHTİLAF (Hulf

den) Anlaşmazlık, uyuşmazlık, karışıklık, ikilik

* Birisinin halifesi olmak

(Eğer denilse: Hadiste $ denilmiş

İhtilaf ise, tarafgirliği iktiza ediyor

Hem tarafgirlik marazı; mazlum avâmı, zâlim havassın şerrinden kurtarıyor

Çünki: Bir kasabanın ve bir köyün havassı ittifak etseler, mazlum avâmı ezerler

Tarafgirlik olsa, mazlum bir tarafa iltica eder, kendisini kurtarır

Hem, tesadüm-ü efkârdan ve tehâlüf-ü ukulden hakikat tamamiyle tezahür eder?Elcevab : Birinci suale deriz ki: Hadisteki ihtilaf ise, müsbet ihtilaftır

Yâni: Herbiri kendi mesleğinin tamir ve revacına sa'yeder

Başkasının tahrip ve ibtaline değil, belki tekmil ve ıslahına çalışır

Amma menfi ihtilaf ise ki; garazkârane, adavetkârane birbirinin tahribine çalışmaktır

Hadisin nazarında merduttur

Çünki birbiriyle boğuşanlar, müsbet hareket edemezler

İkinci suale deriz ki: Tarafgirlik eğer Hak namına olsa, haklılara melce' olabilir

Fakat şimdiki gibi garazkârâne, nefis hesabına olan tarafgirlik, haksızlara melce'dir ki; onlara nokta-i istinad teşkil eder

Çünki garazkârane tarafgirlik eden bir adama şeytan gelse, onun fikrine yardım edip taraftarlık gösterse, o adam o şeytana rahmet okuyacak

Eğer mukabil tarafa melek gibi bir adam gelse, ona hâşâ lânet okuyacak derecede bir haksızlık gösterecek

Üçüncü suale deriz ki : Hak namına, hakikat hesabına olan tesadüm-ü efkâr ise; meksatta ve esasta ittifak ile beraber, vesailde ihtilaf eder

Hakikatın her köşesini izhar edip, hakka ve hakikata hizmet eder

Fakat, tarafgirane ve garazkârane firavunlaşmış nefs-i emmare hesabına hodfuruşluk, şöhretperverane bir tarzdaki tesadüm-ü efkârdan bârika-i hakikat değil, belki fitne ateşleri çıkıyor

Çünki maksatta ittifak lâzım gelirken, öylelerin efkârının Küre-i Arz'da dahi nokta-i telâkisi bulunmaz

Hak namına olmadığı için, nihayetsiz müfritane gider

Kabil-i iltiyam olmayan inşikaklara sebebiyet verir

Hâl-i âlem buna şahittir

M

)

09-10-2012	#22
Prof. Dr. Sinsi	Osmanlıca Sözlük (İ Harfi)-Osmanlıca Sözlük (İ Harfi) İle İlgili Kelimeler... RE: Osmanlıca Sözlük (İ Harfi) İHTİDAD Keskinleşmek * Hızlanmak * Azmak * Hiddetlenmek İHTİDAR Örtülenme, perdelenme, perde tutma İHTİFA Gizlenme Saklanma İHTİFA' Çıplak ayakla yürüme İHTİFAD Acele yapma, sür'atle ve çabuk olarak işleme İHTİFAF Kuşatma, etrafını çevirme * Yüzdeki kılları giderme, traş etme İHTİFAL Hürmet ve saygı için büyük cemaat ile yapılan merasim Cenaze alayı İHTİFALAT (İhtifal C) Törenler, merasimler * Cenaze alayları İHTİFAR (Hafr dan) Kazma veya kazılma İHTİFAZ Darılma, küsme * Bir şeyi nefsine hasretme * Kendini sakınma, muhafaza etme İHTİFAZ (Bastırarak) Aşağılatma İHTİKA' Bir şeyin sağlamlığı, muhkemliği * Dimağ heyecanı İHTİKAK Hakkını istemek Niza' etmek Birbirine husumet etmek Hapseylemek * Fık: İki taraftan her birinin haklı olduğunu iddia etmesi İHTİKAK (Hikke den) Sürtünüp kaşınma İHTİKAN Kan toplanması Bir uzva kan birikmesi sebebi ile oranın şişip kabarması * Şırınga kullanma İHTİKAN-I DEM Vücudun bir tarafına kanın hücum etmesi İHTİKAR Hor ve hakir görmek Hakarete katlanmak İHTİKÂR Bir şeyi kıymetlensin diye saklamak * Ist: İnsanların veya ehlî hayvanların yiyeceklerine âit şeylerin satış kıymetleri yükselsin diye kırk gün kadar saklamak Böyle yapan kimseye muhtekir denir * Vurgunculuk, bozgunculuk (Bak: Muhtekir) İHTİKÂREN İhtikâr suretiyle, vurgunculukla İHTİLA' Tenha yere veya halvete çekilme * Taze ot koparma, biçme İHTİLA' (Kadın) Nikâhı bozdurma Kadın mehrinden vazgeçip veya çok para vererek kocasından boşanması İHTİLAB Aldatma, kandırma * Aldatılma, kandırılma Hile yapılma İHTİLAB Süt sağma İHTİLAC Seğirtme * Çarpıntı, çarpma * Etler gevşeyip büzülme * Havale nöbeti İHTİLACAT (İhtilâc C) İhtilaclar, çarpıntılar, seğirtmeler İHTİLACAT-I ASABİYE Asabî çarpıntılar İHTİLAF (Hulf den) Anlaşmazlık, uyuşmazlık, karışıklık, ikilik * Birisinin halifesi olmak(Eğer denilse: Hadiste $ denilmiş İhtilaf ise, tarafgirliği iktiza ediyor Hem tarafgirlik marazı; mazlum avâmı, zâlim havassın şerrinden kurtarıyor Çünki: Bir kasabanın ve bir köyün havassı ittifak etseler, mazlum avâmı ezerler Tarafgirlik olsa, mazlum bir tarafa iltica eder, kendisini kurtarır Hem, tesadüm-ü efkârdan ve tehâlüf-ü ukulden hakikat tamamiyle tezahür eder?Elcevab : Birinci suale deriz ki: Hadisteki ihtilaf ise, müsbet ihtilaftır Yâni: Herbiri kendi mesleğinin tamir ve revacına sa'yeder Başkasının tahrip ve ibtaline değil, belki tekmil ve ıslahına çalışır Amma menfi ihtilaf ise ki; garazkârane, adavetkârane birbirinin tahribine çalışmaktır Hadisin nazarında merduttur Çünki birbiriyle boğuşanlar, müsbet hareket edemezlerİkinci suale deriz ki: Tarafgirlik eğer Hak namına olsa, haklılara melce' olabilir Fakat şimdiki gibi garazkârâne, nefis hesabına olan tarafgirlik, haksızlara melce'dir ki; onlara nokta-i istinad teşkil eder Çünki garazkârane tarafgirlik eden bir adama şeytan gelse, onun fikrine yardım edip taraftarlık gösterse, o adam o şeytana rahmet okuyacak Eğer mukabil tarafa melek gibi bir adam gelse, ona hâşâ lânet okuyacak derecede bir haksızlık gösterecekÜçüncü suale deriz ki : Hak namına, hakikat hesabına olan tesadüm-ü efkâr ise; meksatta ve esasta ittifak ile beraber, vesailde ihtilaf eder Hakikatın her köşesini izhar edip, hakka ve hakikata hizmet eder Fakat, tarafgirane ve garazkârane firavunlaşmış nefs-i emmare hesabına hodfuruşluk, şöhretperverane bir tarzdaki tesadüm-ü efkârdan bârika-i hakikat değil, belki fitne ateşleri çıkıyor Çünki maksatta ittifak lâzım gelirken, öylelerin efkârının Küre-i Arz'da dahi nokta-i telâkisi bulunmaz Hak namına olmadığı için, nihayetsiz müfritane gider Kabil-i iltiyam olmayan inşikaklara sebebiyet verir Hâl-i âlem buna şahittir M)