Osmanlıca Sözlük (G Harfiosmanlıca Sözlük (G Harfi)İle İlgili Kelimeler...

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-10-2012

RE: Osmanlıca Sözlük (G Harfi) GEYLANÎ
Seyyid Abdulkadir-i Geylanî, Gavs-ül A'zam, Gavs, Kutub gibi mecâzi nâm ile bilinen bu zât (Hi: 470-561) yılları arasında yaşamış ve Kadirî Tarikatının müessisidir

Müteaddid müridlerinden bir çoğu sonradan veli olarak meşhurdurlar

Derslerinin te'siriyle birçok Hristiyan ve Museviler Müslüman olmuşlar, ruhâni feyze ermişlerdir

Aktab-ı Erbaa'dan sayılır

(R

A

)

GEZ
f

Arşın, endaze

* İlgın ağacı

* Okun çentiği

* Tâlim için yapılmış kısa ok

GEZA
f

Isırıcı, ısıran

GEZEND
f

Musibet, belâ, felâket, âfet

* Elem, keder, hüzün

* Zarar, ziyan

GEZİDE
f

Isırılmış, dişlenmiş

GIBB
Nihayet, son, netice

* İki günde bir

Gün aşırı

* -den, -dan, sonra mânâlarına gelir ve birleşik kelimeler yapılır

GIBB-ED DUÂ
Duâdan sonra

GIBB-EŞ ŞEHÂDE
Şâhitlikten sonra

GIBB-ET TAHKİK
Tahkik ettikten sonra

GIBBEN
Nâdiren, seyrek, arasıra

GIBTA
İmrenme

Aynı iyi hâli isteme

Şiddetle başkasının güzel bir halinin kendisinde de olmasını arzu etme

GIBTA-ÂVER
f

Gıbta ettiren, imrendiren

GIBTA-FERMÂ
f

Gıpta verici, imrendirici

GIBTA-KEŞ
f

İmrenen, gıpta eden

GIBTA-RESÂ
f

İmrendirici, gıpta ettirici

GIDA
Besleyici madde

Vücuda lâzım olan yenecek ve içilecek şeyler

* Kuşluk vakti yenen yemek

* Zihni ve kalbi olgunlaştıracak Kur'an ve iman ilmi ve Allah'a ibadet ve taat

GIDA-YI RUH
Ruhun gıdası

GIDAÎ
Gıda olabilen

Gıda cinsinden

GIFARE
Kat kat bulut

* Başa örtülen bez parçası

* Yama

GILAB
Birbirine galip olmasını dilemek

GILAF
Kın

Kılıcın kılıfı

Bir şeyin üzerinin örtüsü

GILAF-I LATİF
Lâtif örtü

GILAF-I SEYF
Kılıç kını

GILAL
(Bak: Galâl)

GILALE
(C: Galâyil) Zırh altına giyilen kısa gömlek

* Küçük kaftan zıbını

GILAZ
Yoğunluk, koyuluk

GILAZ
(Galiz

C

) Şedid

Sert

Kalın ve kaba şeyler

GILBIT
Taşsız yer

GILDIRGIÇ
Mücellit ıstılahlarındandır

Kitapların kenarlarını kesmeğe mahsus, rende biçiminde bir âlettir

GILK
Acip ve garip

* Zahmet, meşakkat, güçlük

GILL
Düşmanlık, garaz ve adavet, gizli kin ve haset

GILLİM
Cimâı şiddetle arzu eden

GILL U GIŞ
Aklın muhtelif fikirler üzerinde kararsızlığı

* Gönül darlığı

* Kin ve hile

Hıyanet ve adavet

GILMAN
(Gulâm

C

) Bıyığı yeni bitmiş gençler

* Cennet'te hizmet gören delikanlılar

* Köleler, esirler

GILMAN-I ENDERUN
Tar: Topkapı Sarayı (Yenisaray) iç oğlanları hakkında kullanılan bir tabirdir

Bunlar derece ve hizmet itibariyle başka başka odalara ayrılmışlardı

GILMAN-I HASSA
Tar: Padişahların hususi köleleri

Bunlara ilk zamanlarda "İç oğlanları", daha sonları da "İç ağaları" da denilirdi

Bunlar, "Enderun-u Hümayun" denilen ve sarayın Babussaade'den içeride bulunan kısmında hizmet ederler; derece ve hizmet itibariyle başka başka odalarda otururlardı

Bu odalar; Büyük ve Küçük Odalar, Doğancı Koğuşu, Seferli Odası, Kiler Odası, Hazine Odası adlarını taşırlardı

GILMAN Ü CEVARÎ
Köleler ve cariyeler

GILME
(Gulâm

C

) Delikanlılar, gençler

* Esirler, köleler

GILT
Akdolunan pazarlığı bozmak

GILZET
Kabalık, sertlik

* Kalınlık, galizlik

GILZET-İ MİZAC
Huy ve mizac sertliği

GIMAR
(Gamr

C

) Gaflet

Cehalet

Şiddetler

Çok su

Büyük denizler

* (Gımr

C

) Çok susuzluk

* Kin tutma

GIMD
(C

: Agmâd) Kılıf, kın, mahfaza

* Bakla, bezelye, fasulya ve benzerleri gibi şeylerin kabuğu

GINA
Zenginlik

Yeterlik

* Tok gözlülük

* Mülâki olmak

Bir kimseye dostluğunda devamlı olmak

* Bıkma, usanç

* Şarkı söylemek

Teganni etmek

GIRA
(Garrâ) Tutkal

GIRAJOVA ATEŞİ
Tar: Eskiden kale müdafaalarında hücum edenlere karşı ve deniz savaşlarında düşman gemilerini tutuşturmak için kullanılan ve su ile sönmeyen bir cins ateş

Balmumu, kükürt, ispirto, kâfuru karmasından ibarettir

Bu ya doğrudan doğruya tutuşturulur veya buna batırılmış yuvarlak yün parçaları ateşlenerek atılırdı

GIRANDİ DİREĞİ
Geminin ortasındaki en büyük direk

Bu yekpâre olmayıp üst üste dört direkten mürekkepti

GIRAR
Devenin sütünün azalması

* Az uyku

* Miktar

* Cihet, Misâl

* Yol

* Birbiri ardınca olmak

* Her nesnenin kenarı

* Büyük kıl çuval

GIRAS
Ağaç budağı

* Ağaç dikecek vakit

GIRBAL
(C

: Garâbil) İri delikleri olan elek, kalbur

GIRBAN
(Gurâb

C

) Kargalar

GIRBIN
Selin getirdiği çamur

GIRBİL
Havuzun dibinde kalan balçıklı su

* Bardak ve şişenin dibinde olan tortu

GIRGIRA
(C

: Garâgır) Yaban tavuğu

GIRÎV
f

Bağırma, feryat etme, çığlık atma, bağrışma

GIRIZÎ
(Bak: Gariziye)

09-10-2012	#8
Prof. Dr. Sinsi	Osmanlıca Sözlük (G Harfiosmanlıca Sözlük (G Harfi)İle İlgili Kelimeler... RE: Osmanlıca Sözlük (G Harfi) GEYLANÎ Seyyid Abdulkadir-i Geylanî, Gavs-ül A'zam, Gavs, Kutub gibi mecâzi nâm ile bilinen bu zât (Hi: 470-561) yılları arasında yaşamış ve Kadirî Tarikatının müessisidir Müteaddid müridlerinden bir çoğu sonradan veli olarak meşhurdurlar Derslerinin te'siriyle birçok Hristiyan ve Museviler Müslüman olmuşlar, ruhâni feyze ermişlerdir Aktab-ı Erbaa'dan sayılır (RA) GEZ f Arşın, endaze * İlgın ağacı * Okun çentiği * Tâlim için yapılmış kısa ok GEZA f Isırıcı, ısıran GEZEND f Musibet, belâ, felâket, âfet * Elem, keder, hüzün * Zarar, ziyan GEZİDE f Isırılmış, dişlenmiş GIBB Nihayet, son, netice * İki günde bir Gün aşırı * -den, -dan, sonra mânâlarına gelir ve birleşik kelimeler yapılır GIBB-ED DUÂ Duâdan sonra GIBB-EŞ ŞEHÂDE Şâhitlikten sonra GIBB-ET TAHKİK Tahkik ettikten sonra GIBBEN Nâdiren, seyrek, arasıra GIBTA İmrenme Aynı iyi hâli isteme Şiddetle başkasının güzel bir halinin kendisinde de olmasını arzu etme GIBTA-ÂVER f Gıbta ettiren, imrendiren GIBTA-FERMÂ f Gıpta verici, imrendirici GIBTA-KEŞ f İmrenen, gıpta eden GIBTA-RESÂ f İmrendirici, gıpta ettirici GIDA Besleyici madde Vücuda lâzım olan yenecek ve içilecek şeyler * Kuşluk vakti yenen yemek * Zihni ve kalbi olgunlaştıracak Kur'an ve iman ilmi ve Allah'a ibadet ve taat GIDA-YI RUH Ruhun gıdası GIDAÎ Gıda olabilen Gıda cinsinden GIFARE Kat kat bulut * Başa örtülen bez parçası * Yama GILAB Birbirine galip olmasını dilemek GILAF Kın Kılıcın kılıfı Bir şeyin üzerinin örtüsü GILAF-I LATİF Lâtif örtü GILAF-I SEYF Kılıç kını GILAL (Bak: Galâl) GILALE (C: Galâyil) Zırh altına giyilen kısa gömlek * Küçük kaftan zıbını GILAZ Yoğunluk, koyuluk GILAZ (Galiz C) Şedid Sert Kalın ve kaba şeyler GILBIT Taşsız yer GILDIRGIÇ Mücellit ıstılahlarındandır Kitapların kenarlarını kesmeğe mahsus, rende biçiminde bir âlettir GILK Acip ve garip * Zahmet, meşakkat, güçlük GILL Düşmanlık, garaz ve adavet, gizli kin ve haset GILLİM Cimâı şiddetle arzu eden GILL U GIŞ Aklın muhtelif fikirler üzerinde kararsızlığı * Gönül darlığı * Kin ve hile Hıyanet ve adavet GILMAN (Gulâm C) Bıyığı yeni bitmiş gençler * Cennet'te hizmet gören delikanlılar * Köleler, esirler GILMAN-I ENDERUN Tar: Topkapı Sarayı (Yenisaray) iç oğlanları hakkında kullanılan bir tabirdir Bunlar derece ve hizmet itibariyle başka başka odalara ayrılmışlardı GILMAN-I HASSA Tar: Padişahların hususi köleleri Bunlara ilk zamanlarda "İç oğlanları", daha sonları da "İç ağaları" da denilirdi Bunlar, "Enderun-u Hümayun" denilen ve sarayın Babussaade'den içeride bulunan kısmında hizmet ederler; derece ve hizmet itibariyle başka başka odalarda otururlardı Bu odalar; Büyük ve Küçük Odalar, Doğancı Koğuşu, Seferli Odası, Kiler Odası, Hazine Odası adlarını taşırlardı GILMAN Ü CEVARÎ Köleler ve cariyeler GILME (Gulâm C) Delikanlılar, gençler * Esirler, köleler GILT Akdolunan pazarlığı bozmak GILZET Kabalık, sertlik * Kalınlık, galizlik GILZET-İ MİZAC Huy ve mizac sertliği GIMAR (Gamr C) Gaflet Cehalet Şiddetler Çok su Büyük denizler * (Gımr C) Çok susuzluk * Kin tutma GIMD (C: Agmâd) Kılıf, kın, mahfaza * Bakla, bezelye, fasulya ve benzerleri gibi şeylerin kabuğu GINA Zenginlik Yeterlik * Tok gözlülük * Mülâki olmak Bir kimseye dostluğunda devamlı olmak * Bıkma, usanç * Şarkı söylemek Teganni etmek GIRA (Garrâ) Tutkal GIRAJOVA ATEŞİ Tar: Eskiden kale müdafaalarında hücum edenlere karşı ve deniz savaşlarında düşman gemilerini tutuşturmak için kullanılan ve su ile sönmeyen bir cins ateş Balmumu, kükürt, ispirto, kâfuru karmasından ibarettir Bu ya doğrudan doğruya tutuşturulur veya buna batırılmış yuvarlak yün parçaları ateşlenerek atılırdı GIRANDİ DİREĞİ Geminin ortasındaki en büyük direk Bu yekpâre olmayıp üst üste dört direkten mürekkepti GIRAR Devenin sütünün azalması * Az uyku * Miktar * Cihet, Misâl * Yol * Birbiri ardınca olmak * Her nesnenin kenarı * Büyük kıl çuval GIRAS Ağaç budağı * Ağaç dikecek vakit GIRBAL (C: Garâbil) İri delikleri olan elek, kalbur GIRBAN (Gurâb C) Kargalar GIRBIN Selin getirdiği çamur GIRBİL Havuzun dibinde kalan balçıklı su * Bardak ve şişenin dibinde olan tortu GIRGIRA (C: Garâgır) Yaban tavuğu GIRÎV f Bağırma, feryat etme, çığlık atma, bağrışma GIRIZÎ (Bak: Gariziye)