Osmanlıca Sözlük (G Harfiosmanlıca Sözlük (G Harfi)İle İlgili Kelimeler...

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-10-2012

RE: Osmanlıca Sözlük (G Harfi) GIRK
Çok, kesir

GIRKÎ
Yumurta kabuğu

GIRNEVK
(C: Garânik-Garânika) Su kuşlarından boynu uzun bir kuş

Telli turna

Kuğu kuşu

GIRR
İşten anlamayan ahmak kişi

GIRRE
Gaflet

Boş bir şeye aldanan

* Tevbeyi sonraya bırakıp, aldanan

Övünen, gururlu

Gâfil

İşe yaramaz

GIRS
(C: Egrâs) Dikilmiş ağaç

* Çocukla birlikte anadan çıkan ince deri

GISLÎN
Yara yıkandığında içinden çıkan irinli ve kanlı su

* Cehennem ehlinin etleri ve kanlarının yıkandığı nesne

GIŞA
Örtü, perde

* Zar

Deri

Kabuk

* Üst tabaka

* Zarf

Mahfaza

GIŞA-YI TABLÎ
Tıb: Kulak zarı

GIŞAŞ
Az, kalil

* Evmek, acele

GIŞAVET
Göz kararmak

* Körlük yapan perde

Kabuk

* Baş örtüsü

GIŞŞ
Hıyânet etmek, hâinlik yapmak

* Yaramaz olmak

* Saf olmayıp karışık olmak

GIŞYAN
Bürünmek, örtünmek

* Cimâdan kinâye olur

GITA
Örtü

Örtünecek şey

Perde

GITA-YI BASAR
Göz perdesi

GITA-YI RAKİK
İnce örtü

GITARRES
(C: Gatâris) Zâlim, mütekebbir, kibirli kimse

GITRİF
(C

: Gatârif) Başkan, reis

* Asil ve itibarlı kimse

Soylu kişi

GITRİF
Mütekebbir, gururlu, kendini beğenmiş

GIYAB
Görünmemek

Göz önünde olmamak

* Hazırda bulunmamak

* Bilinmeyen şeyler

* Arka

Arkasından

GIYABE
Derinlik, dip

GIYABEN
Bulunmadığı halde

Mevcut ve hazır olmaksızın

* Mahkeme veya duruşmada olmadan

GIYABÎ
Arkasından olarak

Kendi hazır olmadığı halde arkasından

Gayba âit

Gayba mensup ve müteallik

GIYAR
Keçe

* Ehl-i zimmetin nişanı

GIYAS
Medetkâr

Yardımcı

Nusrete yetişen

* Meded

Yardım

GIYAS-ÜD DİN
Dinin intişar etmesine yardımı dokunan kimse

GIYASA
Suya dalmak

GIYBET
Arkadan çekiştirmek

Hazır olmayan birisinin aleyhine konuşmak

Birisinin gıyabında hoşuna gitmeyen bir şeyi söylemek

(Gıybet odur ki: Gıybet edilen adam hazır olsa idi ve işitse idi, kerâhet edip darılacaktı

Eğer doğru dese; zâten gıybettir

Eğer yalan dese; hem gıybet, hem iftiradır

İki katlı çirkin bir günahtır

M

)(Gıybet, mahsus birkaç maddede câiz olabilir:Birisi: Şekva suretinde bir vazifedar adama der, tâ yardım edip o münkeri, o kabahati ondan izale etsin ve hakkını ondan alsın

Birisi de: Bir adam onunla teşrik-i mesâi etmek ister

Senin ile meşveret eder

Sen de sırf maslahat için garazsız olarak, meşveretin hakkını edâ etmek için desen: "Onun ile teşrik-i mesâi etme

Çünki zarar göreceksin

"Birisi de: Maksadı, tahkir ve teşhir değil, belki maksadı, târif ve tanıttırmak için dese" "O topal ve serseri adam filân yere gitti

"Birisi de: O gıybet edilen adam fâsık-ı mütecahirdir

Yâni fenalıktan sıkılmıyor, belki işlediği seyyiatla iftihar ediyor; zulmü ile telezzüz ediyor; sıkılmıgirsin bir tarafına

!!! âşikâre bir surette işliyor

İşte bu mahsus maddelerde garazsız ve sırf hak ve maslahat için gıybet câiz olabilir

Yoksa gıybet, nasıl ateş odunu yer bitirir; gıybet dahi a'mâl-i sâlihayı yer bitirir

Eğer gıybet etti veyahut istiyerek dinledi; o vakit $ demeli, sonra gıybet edilen adam ne vakit rast gelse: "Beni helâl et

" demeli

M

)

GIYER
Halden hale dönmek

GIZA
Gıda, besin

(Bak: Gıda)

GİL
f

Su ile ıslanmış toprak, balçık

Lüleci çamuru, kil

GÎL
(C: Guyul) Meşelik ve çalılık yer

* Arslan yatağı

Arslanların bulunduğu yer

GÎLE
f

İki dağ arasındaki yol, vadi

* Şikâyet

* Üzüm tanesi

GÎLE
Bir kimseyi aldatıp bir yere götürüp öldürmek

GİLİGER
f

Duvarcı, sıvacı

* Çamurcu

GİLLE-MEND
f

Şikâyet eden, halinden memnun olmayan

GİL-ZAR
f

Çamurlu yer

GİN
f

Türkçedeki "li, lu, lı" eklerinin karşılığıdır

GÎNE
Leşten akan murdar sarı su

GÎR
f

(Giriften) "Tutmak, yakalamak" mastarının emir köküdür

Türkçedeki: yapan, tutan, tutucu, dağılan, yayılan gibi mânalara gelir

Kelimenin sonuna eklenir

GÎRA
f

Müessir, te'sir eden, tutucu

09-10-2012	#9
Prof. Dr. Sinsi	Osmanlıca Sözlük (G Harfiosmanlıca Sözlük (G Harfi)İle İlgili Kelimeler... RE: Osmanlıca Sözlük (G Harfi) GIRK Çok, kesir GIRKÎ Yumurta kabuğu GIRNEVK (C: Garânik-Garânika) Su kuşlarından boynu uzun bir kuş Telli turna Kuğu kuşu GIRR İşten anlamayan ahmak kişi GIRRE Gaflet Boş bir şeye aldanan * Tevbeyi sonraya bırakıp, aldanan Övünen, gururlu Gâfil İşe yaramaz GIRS (C: Egrâs) Dikilmiş ağaç * Çocukla birlikte anadan çıkan ince deri GISLÎN Yara yıkandığında içinden çıkan irinli ve kanlı su * Cehennem ehlinin etleri ve kanlarının yıkandığı nesne GIŞA Örtü, perde * Zar Deri Kabuk * Üst tabaka * Zarf Mahfaza GIŞA-YI TABLÎ Tıb: Kulak zarı GIŞAŞ Az, kalil * Evmek, acele GIŞAVET Göz kararmak * Körlük yapan perde Kabuk * Baş örtüsü GIŞŞ Hıyânet etmek, hâinlik yapmak * Yaramaz olmak * Saf olmayıp karışık olmak GIŞYAN Bürünmek, örtünmek * Cimâdan kinâye olur GITA Örtü Örtünecek şey Perde GITA-YI BASAR Göz perdesi GITA-YI RAKİK İnce örtü GITARRES (C: Gatâris) Zâlim, mütekebbir, kibirli kimse GITRİF (C: Gatârif) Başkan, reis * Asil ve itibarlı kimse Soylu kişi GITRİF Mütekebbir, gururlu, kendini beğenmiş GIYAB Görünmemek Göz önünde olmamak * Hazırda bulunmamak * Bilinmeyen şeyler * Arka Arkasından GIYABE Derinlik, dip GIYABEN Bulunmadığı halde Mevcut ve hazır olmaksızın * Mahkeme veya duruşmada olmadan GIYABÎ Arkasından olarak Kendi hazır olmadığı halde arkasından Gayba âit Gayba mensup ve müteallik GIYAR Keçe * Ehl-i zimmetin nişanı GIYAS Medetkâr Yardımcı Nusrete yetişen * Meded Yardım GIYAS-ÜD DİN Dinin intişar etmesine yardımı dokunan kimse GIYASA Suya dalmak GIYBET Arkadan çekiştirmek Hazır olmayan birisinin aleyhine konuşmak Birisinin gıyabında hoşuna gitmeyen bir şeyi söylemek (Gıybet odur ki: Gıybet edilen adam hazır olsa idi ve işitse idi, kerâhet edip darılacaktı Eğer doğru dese; zâten gıybettir Eğer yalan dese; hem gıybet, hem iftiradır İki katlı çirkin bir günahtır M)(Gıybet, mahsus birkaç maddede câiz olabilir:Birisi: Şekva suretinde bir vazifedar adama der, tâ yardım edip o münkeri, o kabahati ondan izale etsin ve hakkını ondan alsınBirisi de: Bir adam onunla teşrik-i mesâi etmek ister Senin ile meşveret eder Sen de sırf maslahat için garazsız olarak, meşveretin hakkını edâ etmek için desen: "Onun ile teşrik-i mesâi etme Çünki zarar göreceksin"Birisi de: Maksadı, tahkir ve teşhir değil, belki maksadı, târif ve tanıttırmak için dese" "O topal ve serseri adam filân yere gitti"Birisi de: O gıybet edilen adam fâsık-ı mütecahirdir Yâni fenalıktan sıkılmıyor, belki işlediği seyyiatla iftihar ediyor; zulmü ile telezzüz ediyor; sıkılmıgirsin bir tarafına !!! âşikâre bir surette işliyorİşte bu mahsus maddelerde garazsız ve sırf hak ve maslahat için gıybet câiz olabilir Yoksa gıybet, nasıl ateş odunu yer bitirir; gıybet dahi a'mâl-i sâlihayı yer bitirirEğer gıybet etti veyahut istiyerek dinledi; o vakit $ demeli, sonra gıybet edilen adam ne vakit rast gelse: "Beni helâl et" demeli M) GIYER Halden hale dönmek GIZA Gıda, besin (Bak: Gıda) GİL f Su ile ıslanmış toprak, balçık Lüleci çamuru, kil GÎL (C: Guyul) Meşelik ve çalılık yer * Arslan yatağı Arslanların bulunduğu yer GÎLE f İki dağ arasındaki yol, vadi * Şikâyet * Üzüm tanesi GÎLE Bir kimseyi aldatıp bir yere götürüp öldürmek GİLİGER f Duvarcı, sıvacı * Çamurcu GİLLE-MEND f Şikâyet eden, halinden memnun olmayan GİL-ZAR f Çamurlu yer GİN f Türkçedeki "li, lu, lı" eklerinin karşılığıdır GÎNE Leşten akan murdar sarı su GÎR f (Giriften) "Tutmak, yakalamak" mastarının emir köküdür Türkçedeki: yapan, tutan, tutucu, dağılan, yayılan gibi mânalara gelir Kelimenin sonuna eklenir GÎRA f Müessir, te'sir eden, tutucu