|
Prof. Dr. Sinsi
|
Osmanlıca Sözlük (F Harfi)-Osmanlıca Sözlük (F Harfi)İle İlgili Osmanlıca Kelimeler..
RE: Osmanlıca Sözlük (F Harfi) FELEK-İ EFLÂK
Göğün en son katı (Bak: Arş)
FELEKÎ
(Felekiyye) Feleğe mensub Felekle ilgili * Astronomik
FELEKİYYAT
Göklerin ilmi (Kozmoğrafya, Astronomi)
FELEKİYYUN
Gök ilmi ile uğraşanlar (Astronomlar, Kozmoğrafyacılar)
FELEKMEŞREB
Mc: Sözünde durmaz, verdiği sözü tutmaz * Kimine yâr olur, kimine olmaz
FELEKSEYR
f Hareketleri ve gidişi süratli olan
FELEKZEDE
f Feleğin kahrına uğramış, tâlihsiz
FELENCE
Hoş kokulu sarı renkli bir tohumdur Yemen'den gelir * Besbâse yaprağı
FELETAT
Lisanın döküntüleri, iradesiz ağızdan çıkan söz veya kelime * Ansızlık * Her ayın son geceleri (Bak: Hey'atin feletâtı)
FELEVAT
(Felât C) Susuz çöller, sahralar
FELFAK
Ağaç dibinden çıkan budağın yaprağı
FELFEL
İri gövdeli, semiz adam
FELFELE
Yemeğe biber katmak
FELH
(C: Füluh) Yarmak, şakk * Kesmek
FELHA
(C: Eflâh-Felhâ) Alt dudakta yarık olması
FELHEM
Çulha mekiği
FELÎCE
Kaftan ve bez parçası
FELİHAZA
(Fe-li-zâlik) Bunun için, şunun için, imdi (mânasında)
FELÎL
Bir yere toplanmış kıl * Devenin azısı
FELÎMUN
şebrem denilen ot
FELİZALİK
(Bak: Felihâzâ)
FELK
Yarmak, şakk
FELKAM
Geniş, vâsi'
FELKE
Ayın dolunay şekli
FELL
(C: Fülül - Eflâl) Gedik, rahne * Yaralamak * Cenkte askeri bozmak Harbdeki askerin bozulması * Kılınç yüzündeki açılan gedik * Susuz kır yer * Güruh, cemaat * Muvakkat delilik
FELLAH
Ekinci, çiftçi, ziraatle uğraşan arab * Zenci, siyah arab
FELLAZ
Bostancı
FELLUCE
(C: Felâlic) Ziraate müsait yer
FELS
(Füls) (C: Fülüs) Pul, Bakır para * Balık pulu
FELSEFE
Yunanca (Philosophos)dan Arapçalaşmış Feylesofların mesleği * İlm-i hikmet * Maddeyi, hayatı ve bunların çeşitli tezâhürlerini, sebeblerini, ilk unsurları ve gaye cihetinden inceleyen fikri çalışma ve bu çalışmaların neticelerini toplayan ilim * Herkesin hususi fikri Mantık * Bir ilmin prensipleri * Marifet ve hikmet sevgisi * Meşhur bir feylesofa göre olan hususi prensipler, nazariyeler * Tabiat, huy ve mizaç sakinliği; rahatlık (Bak: Hikmet, Nokta-i nazar)(Hikmet-i felsefe ile hikmet-i Kur'aniyenin hayat-ı içtimaiye-i beşeriyeye verdiği terbiyeler: Amma hikmet-i felsefe ise hayat-ı içtimaiyede nokta-i istinadı, "kuvvet" kabul eder Hedefi, "menfaat" bilir Düstur-u hayatı, cidal tanır Cemaatlerin râbıtasını "Unsuriyet, menfi milliyeti" tutar, Semerâtı ise, "Hevesât-ı nefsaniyeyi tatmin ve hâcât-ı beşeriyeyi tezyid"dir Halbuki: Kuvvetin şe'ni, "Tecavüz" dür Menfaatın şe'ni, her arzuya kâfi gelmediğinden üstünde "Boğuşmaktır" Düstur-u cidâlin şe'ni, "Çarpışmaktır" Unsuriyetin şe'ni, başkasını yutmakla beslenmek olduğundan; "Tecavüz"dür İşte bu hikmettendir ki; beşerin saadeti selb olmuşturAmma hikmet-i Kur'aniye ise, nokta-i istinadı, kuvvete bedel "hakk"ı kabul eder Gayede menfaate bedel, "fazilet ve rızâ-yı İlâhî"yi kabul eder Hayatta düstur-u cidal yerine, "düstur-u teavün" ü esas tutar Cemaatlerin rabıtalarında: unsuriyet, milliyet yerine "râbıta-i dinî ve sınıfî ve vatanî" kabul eder Gayâtı, hevesât-ı nefsaniyenin tecavüzâtına sed çekip, ruhu maaliyâta teşvik ve hissiyât-ı ulviyesini tatmin eder ve insanı kemâlât-ı insaniyeye sevkedip insan eder Hakkın şe'ni, "ittifak"tır Faziletin şe'ni, "tesanüt"tür Düstur-u teavünün şe'ni, "birbirinin imdadına yetişmek"tir Dinin şe'ni, "uhuvvet" tir, "incizab" dır Nefsi gemlemekle bağlamak, ruhu kemâlâta kamçılamakla serbest bırakmanın şe'ni, "saadet-i dâreyn" dir S)(Dinsiz felsefe, hakikatsız bir safsatadır ve kâinata bir tahkirdir S)
FELSEFE-İ BEYAN
Beyan İlmindeki kaidelerin vaz'ediliş sebeb ve gayelerinin açıklanması
FELSEFE-İ TARİHİYYE
Târih felsefesi
FELSEFÎ
Felsefeye mensub ve felsefe ile alâkalı
FELSEFİYYAT
Felsefe ile ilgili bilgi ve düşünceler, hikmet bilgileri
FELTE
Ansızlık * Darlık * Her ayın son gecesi
FELTUT
Küçüklüğünden dolayı iki tarafı gelip birleşmiyen elbise
FELÜVV(E)
(C: Eflâ-Felâvâ) Atın yavrusu Tay
FELY
Bit toplamak * Şiirin ince mânâlarını çıkarmak * Kesmek * Kılıç ile vurmak
FELYUN
Ermeni kili
FEM
Ağız Dihen (Kelimenin aslı: "Feveh" veya "Fâh" dır)
FEM-İ NEHR
Nehir ağzı
FEMÎ
Ağızla alâkalı Ağıza âit
FEN
(Bak: Fenn)
FEN'
Malın çok olması * Misk kokusunun etrafa yayılması * Bir kimsenin iyiliğini ve ihsanını söyleyip methetmek
FENA
(Beka'nın zıddı) Yokluk Yok olma * Geçici dünya * Geçip gitme * Tas: Kendi varlığından geçmek * Kötü * Devamlı olmayan * Çok kocamış olmak
FENAFİLİHVAN
(Fenâ fi-l-ihvân) Tefâni Yani; kardeşlerin birbirinde fâni olması; kendi hissiyat-ı nefsaniyesini unutup, kardeşlerinin meziyyât ve hissiyâtı ile fikren yaşaması Samimi ihlâs üzerine müesses en yakın dostluk, en fedakâr ve en civanmert kardeşlik
FENAFİLLAH
(Fenâ fillâh) Tas: Abdin zât ve sıfâtının, Hakk'ın zât ve sıfâtında fâni olması Başka bir ifade ile: Dünya alâkalarını külliyen kat' ve ehadiyet dergâhına tam bir teveccühle istiğrak haletidir Sofi, bu maksada erebilmek için her şeyi terk eder
FENAFİRRESUL
(Fenâ fir-resul) Tas: Bütün varlığını Hazret-i Peygamber'in (ASM) manevî şahsiyetinde yok etmek mânasına gelir Hassaten, sünnî olan tarikat mensubuna göre Hz Peygamber'in (ASM) rivayet yolu ile nakledilen hadisleri ile beraber hareketlerini benimsemek ve O'na en küçük mes'elede aykırı harekette bulunmamak asıldır
|