Osmanlıca Sözlük (E Harfi)-Osmanlıca Sözlük (E Harfi)Osmanlı Terimleri Sözlüğü...

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-10-2012

RE: Osmanlıca Sözlük (E Harfi) EBİB
İri taneli yağmur

EBİH
Yüzünden örtüyü kaldırmayan tesettürlü kadın

EBİL
Devenin hâllerinden anlıyan kimse

EBİL
Nasârâ rahibi ve ekâbiri

EBİL-ÜL EBİLÎN
İsa Peygamber (Aleyhisselâm)

EBİYE
İmtinâ edici, çekinen kadın

EBKA'
Alaca karga

EBKA
Ağlattı (mânasında mâzi fiili

Bak: İbkâ)

EBKÂR
(Bikr

C

) Bekârlar

* Mc: Evvelce kimsenin söylemediği sözler

EBKÂR-I EFKÂR
Evvelce söylenmemiş olan fikirler

EBKEM
(Bükm

den) Dilsiz

Konuşamıyan

EBKEMÎ
f

Dilsizlik, dili olmamak

EBKEM Ü LÂL
Cevapsız bırakmak

Susmak

Dilsiz gibi sükût etmek

EBKEMİYET
Dilsizlik

Konuşamamazlık

EBLAD
Eser

EBLAĞ
En beliğ

Daha beliğ

Daha fasih

Çok beliğ

EBLAK
Rengârenk

* Alaca bulaca

* Alacalı at

EBLAK-SÜVAR
f

Alaca ata binmiş kişi

* Mc: Savaşçı, cenkçi yiğit

EBLEC
Açık kaşlı

* Mc: Nurlu, parlak, vuzuhlu

EBLED
Ebleh, ahmak, bön

Söylenilen şeylere aklı hemen taalluk etmeyen kimse

* Açık kaşlı

* Şişman gövdeli kişi

EBLEH
Ahmak

Bön

Budala

EBLEHÂNE
f

Ahmakçasına

Eblehçesine

EBLEHÎ
f

Ahmaklık, saflık, bönlük

EBLEHİYYET
Ahmaklık, eblehlik, bönlük, salaklık, saflık, kalın kafalılık

EBLEK
f

Alacalı renk

EBLEM
Kalın dudaklı adam

EBLİM
Bal, asel

EBLUÇ
f

Ezilmiş tozşekeri

Nebat şekeri

EBLUK
f

Münafık, iki yüzlü adam

* Şarlatan

EBNÂ
(İbn

C

) Oğullar

Çocuklar

Veledler

Ferzendeler

EBNÂ-İ ÂDEM
Adem oğulları

İnsanlar

EBNÂ-İ BEŞER
İnsan oğulları

EBNÂ-İ CİNS
Kendi sülâlesinden gelenler

Aynı cinsten olanlar

EBNÂ-ÜD DEHALİZ
Anası babası belli olmayıp etrafa atılmış, sokağa bırakılmış çocuklar

EBNÂ-YI MAZİ
Mâzinin insanları

EBNÂ-YI SEBİL
Yolcular, seyahat edenler, seyyahlar

EBNÂ-YI VATAN
Vatan evlâtları

EBNİYE
(Bina

C

) Binalar

Yapılar

EBNİYE-İ ATİKA
Eski binâlar

EBNİYE-İ MÜRTEFİA
Yüksek binalar

EBR
Ürkmek

Kaçmak

EBR
f

Bulut

EBR-İ BAHAR
Bahar bulutu

EBR-İ BÂRÂN
Yağmur bulutu

EBR-İ İHSAN
İhsan, lütuf bulutu

EBRAC
Burçlar, kaleler

EBRAH
Zor olmak, güç olmak

EBRAK
Fazlaca parıltılı

* Taşlı, kumlu, balçıklı yer

* Alaca renkli at

* İki renkli lekeli bir şey

EBRÂR
(Berr

C

) Özü sözü doğru olanlar, hamiyetliler

Sâdıklar

İyiler

EBRÂR-I ÜMMET
Ümmetin iyileri

Hayırlıları

EBRAS
İnsanın rengini degiştiren alaca ve miskin eden çok fena bir maddi hastalık ismi

EBREC
Gözünün akı çok olan güzel gözlü kimse

EBRED
(Berd

den) Çok soğuk

EBREHE
Peygamberimizin (A

S

M

) doğumundan elli gün kadar evvel Kâbenin tahribine gelen Habeş Ordu Kumandanının ismi

(Bak: Ebabil)(Fillerle varıp Kâbeye, hem Ebrehe zâlim

İsterdi ki, yapsın nice bin türlü mezâlim

İsterdi ki; o beyt yıkılıp şöhreti sönsün

Halk Kâbeyi terkederek, kiliseye dönsün

İsterdi ki; çeksin doğacak nura bir sed

Hem doğmadan ölsün diye "Mahbub-u Müebbed

"Günlerce gidip Kâbeye hem yaklaşan orduBirdenbire bir tehlike sezmiş gibi durdu

Sür'atle gelip bir sürü kuş, semt-i bahirden

Taş harbine başlar, pek acib hepsi birden

İndikçe havadan o muamma gibi taşlar Cansız yıkılıp yerlere yatmış nice başlar

Şahıyla beraber kocaman orduyu Mevlâ Olsun diye mahbuba nişan eyledi mevta

E

L

)

EBREK
En bereketli

EBRENCEN
f

Bilezik

Kadınların kollarına taktıkları altından mâmul zinet eşyası

EBRESİM
İbrişim

EBRESİMÎ
İbrişimci

EBREŞ
Alaca benekli at

* Kırmızı ve beyazdan meydana gelen alaca renk

EBRİC
Yayık adı verilen ve yoğurttan yağ çıkarılan nesne

EBRKÂR
f

Şaşkın, sersem, ne yapacağını bilmeyen adam

(Ebr'in "bulutun" yerinde durmayıp gezici olmasından kinâye olarak, bu mânayı aldığı sanılmaktadır

)

EBRU
f

Kaş

* Bir nevi dalgalı kumaş ve kâgıt ismi

EBRUFERAH
f

Güler yüzlü

EBRUVÂN
f

Kaşlar

EBS
Sütü çok içmekten dolayı karnı şişmek

EBSAR
(Basar

C

) Gözler

Dikkat sahipleri

Görücüler

EBTAH
(C

: Ebâtih) Kumlu ırmak ve dere

EBTAL
(Battâl

C

) Yiğitler, cesurlar, döğüşken erler

EBTAL
(C

: Ebâtil) İnsanın böğrü

* En boş

Boşuboşuna

Çok bâtıl

EBTER
Kuyruğu kesik hayvan

* Sonunda oğlu ve kızı kalmayan insan

* Ölümünden sonra adı hatırlanıp anılacak hayrı ve ihsanı kalmayan kişi

* Eksik, tamamlanmamış

EBTİNE
(Bâtın

C

) Çukur yer, kuytu yer

09-10-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Osmanlıca Sözlük (E Harfi)-Osmanlıca Sözlük (E Harfi)Osmanlı Terimleri Sözlüğü... RE: Osmanlıca Sözlük (E Harfi) EBİB İri taneli yağmur EBİH Yüzünden örtüyü kaldırmayan tesettürlü kadın EBİL Devenin hâllerinden anlıyan kimse EBİL Nasârâ rahibi ve ekâbiri EBİL-ÜL EBİLÎN İsa Peygamber (Aleyhisselâm) EBİYE İmtinâ edici, çekinen kadın EBKA' Alaca karga EBKA Ağlattı (mânasında mâzi fiili Bak: İbkâ) EBKÂR (Bikr C) Bekârlar * Mc: Evvelce kimsenin söylemediği sözler EBKÂR-I EFKÂR Evvelce söylenmemiş olan fikirler EBKEM (Bükm den) Dilsiz Konuşamıyan EBKEMÎ f Dilsizlik, dili olmamak EBKEM Ü LÂL Cevapsız bırakmak Susmak Dilsiz gibi sükût etmek EBKEMİYET Dilsizlik Konuşamamazlık EBLAD Eser EBLAĞ En beliğ Daha beliğ Daha fasih Çok beliğ EBLAK Rengârenk * Alaca bulaca * Alacalı at EBLAK-SÜVAR f Alaca ata binmiş kişi * Mc: Savaşçı, cenkçi yiğit EBLEC Açık kaşlı * Mc: Nurlu, parlak, vuzuhlu EBLED Ebleh, ahmak, bön Söylenilen şeylere aklı hemen taalluk etmeyen kimse * Açık kaşlı * Şişman gövdeli kişi EBLEH Ahmak Bön Budala EBLEHÂNE f Ahmakçasına Eblehçesine EBLEHÎ f Ahmaklık, saflık, bönlük EBLEHİYYET Ahmaklık, eblehlik, bönlük, salaklık, saflık, kalın kafalılık EBLEK f Alacalı renk EBLEM Kalın dudaklı adam EBLİM Bal, asel EBLUÇ f Ezilmiş tozşekeri Nebat şekeri EBLUK f Münafık, iki yüzlü adam * Şarlatan EBNÂ (İbn C) Oğullar Çocuklar Veledler Ferzendeler EBNÂ-İ ÂDEM Adem oğulları İnsanlar EBNÂ-İ BEŞER İnsan oğulları EBNÂ-İ CİNS Kendi sülâlesinden gelenler Aynı cinsten olanlar EBNÂ-ÜD DEHALİZ Anası babası belli olmayıp etrafa atılmış, sokağa bırakılmış çocuklar EBNÂ-YI MAZİ Mâzinin insanları EBNÂ-YI SEBİL Yolcular, seyahat edenler, seyyahlar EBNÂ-YI VATAN Vatan evlâtları EBNİYE (Bina C) Binalar Yapılar EBNİYE-İ ATİKA Eski binâlar EBNİYE-İ MÜRTEFİA Yüksek binalar EBR Ürkmek Kaçmak EBR f Bulut EBR-İ BAHAR Bahar bulutu EBR-İ BÂRÂN Yağmur bulutu EBR-İ İHSAN İhsan, lütuf bulutu EBRAC Burçlar, kaleler EBRAH Zor olmak, güç olmak EBRAK Fazlaca parıltılı * Taşlı, kumlu, balçıklı yer * Alaca renkli at * İki renkli lekeli bir şey EBRÂR (Berr C) Özü sözü doğru olanlar, hamiyetliler Sâdıklar İyiler EBRÂR-I ÜMMET Ümmetin iyileri Hayırlıları EBRAS İnsanın rengini degiştiren alaca ve miskin eden çok fena bir maddi hastalık ismi EBREC Gözünün akı çok olan güzel gözlü kimse EBRED (Berd den) Çok soğuk EBREHE Peygamberimizin (ASM) doğumundan elli gün kadar evvel Kâbenin tahribine gelen Habeş Ordu Kumandanının ismi (Bak: Ebabil)(Fillerle varıp Kâbeye, hem Ebrehe zâlimİsterdi ki, yapsın nice bin türlü mezâlimİsterdi ki; o beyt yıkılıp şöhreti sönsünHalk Kâbeyi terkederek, kiliseye dönsünİsterdi ki; çeksin doğacak nura bir sedHem doğmadan ölsün diye "Mahbub-u Müebbed"Günlerce gidip Kâbeye hem yaklaşan orduBirdenbire bir tehlike sezmiş gibi durduSür'atle gelip bir sürü kuş, semt-i bahirden Taş harbine başlar, pek acib hepsi birdenİndikçe havadan o muamma gibi taşlar Cansız yıkılıp yerlere yatmış nice başlarŞahıyla beraber kocaman orduyu Mevlâ Olsun diye mahbuba nişan eyledi mevta EL) EBREK En bereketli EBRENCEN f Bilezik Kadınların kollarına taktıkları altından mâmul zinet eşyası EBRESİM İbrişim EBRESİMÎ İbrişimci EBREŞ Alaca benekli at * Kırmızı ve beyazdan meydana gelen alaca renk EBRİC Yayık adı verilen ve yoğurttan yağ çıkarılan nesne EBRKÂR f Şaşkın, sersem, ne yapacağını bilmeyen adam (Ebr'in "bulutun" yerinde durmayıp gezici olmasından kinâye olarak, bu mânayı aldığı sanılmaktadır) EBRU f Kaş * Bir nevi dalgalı kumaş ve kâgıt ismi EBRUFERAH f Güler yüzlü EBRUVÂN f Kaşlar EBS Sütü çok içmekten dolayı karnı şişmek EBSAR (Basar C) Gözler Dikkat sahipleri Görücüler EBTAH (C: Ebâtih) Kumlu ırmak ve dere EBTAL (Battâl C) Yiğitler, cesurlar, döğüşken erler EBTAL (C: Ebâtil) İnsanın böğrü * En boş Boşuboşuna Çok bâtıl EBTER Kuyruğu kesik hayvan * Sonunda oğlu ve kızı kalmayan insan * Ölümünden sonra adı hatırlanıp anılacak hayrı ve ihsanı kalmayan kişi * Eksik, tamamlanmamış EBTİNE (Bâtın C) Çukur yer, kuytu yer