Osmanlıca Sözlük (E Harfi)-Osmanlıca Sözlük (E Harfi)Osmanlı Terimleri Sözlüğü...

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-10-2012

RE: Osmanlıca Sözlük (E Harfi) EBU
Peder, baba, ata, eb

EBU BEKİR-İ SIDDIK (R

A

)
Asıl adı Abdullah, künyesi Ebu Bekir, lâkabı Sıddık ve Atik

Erkekler içerisinde Resul-i Ekreme (A

S

M

) ilk iman eden; bütün muharebelerde ona refakat eden; seferde, hazarda, bütün tehlikeli anlarda Peygamber Efendimizle (A

S

M

) beraber çalışmış ve onun en yakın Sahâbesi

Onun sohbetinden feyz almış, nübüvvet sırlarının en samimi mahremi

Her şeyini, bütün malını İslâmiyet uğruna, Peygamberimize (A

S

M

) sadakati ile feda etmiş, sırf lillâh için çalışmış, hiç bir maaş kabul etmeden hilâfet makamında bulunmuş, İslâmın ilk Reis-i Cumhuru olmuştu

Seçimle başa geçmiş, zekât vermeği kabul etmemek ve irtidad etmek gibi hareketlere karşı mücadele etmişti

Kur'ân-ı Kerimin Sure ve Ayetlerini ilk def'a cem' edip bir cilt halinde toplamıştı

Hilâfeti zamanında Hz

Halid kumandasında İslâm Ordusu Suriye ve Şamı fethetmişti

EBU CABİR
Ekmek

EBU CA'DE
Kurt, zi'b

EBU CAFER $ Bin Abdullah Bin Cafer bin Ebî Tâlib (R

A

) : Resul-i Ekrem Aleyhissalatü Vesselâm'dan 25 Hadis rivayet etmiştir

Kureyş'in Haşimî kolundandır

80 senesinde 80 yaşında iken vefat etti

(R

A

)

EBU CA'FER
Sinek

EBU CEHL
Cehalet babası demek olan bu kelime, Hazret-i Resul-i Ekrem (A

S

M

) zamanında, mu'cizeleri ve çok delilleri ve Peygamber Aleyhissalâtü Vesselâm'ı gördüğü halde iman etmeyen din düşmanı puta tapan gururlu bir müşrikin lâkabıdır

Bedir Gazasında öldürüldü

EBU CEMİL
Tere otu

EBU DAVUD
(Bak: Kütüb-ü Sitte)

EBU-D DERDA
Uveymir adı ile de meşhurdur

Ashab-ı kirâmın âlim ve hakîmlerindendi

Peygamberimiz: "Uveymir, Ümmetimin hakimlerindendir" buyurmuştur

Uhud'dan itibaren bütün muharebelerde bulunmuştur

179 hadis rivâyet etmiştir

Hikmetli sözlerinden birisi şudur: "Âlim olmayınca insan müttaki olamaz, bir âlim âmil olmadığı halde ilim sâhibi sayılamaz

"

EBU EYYUB
Deve, cemel

EBU EYYUB-İL ENSARÎ
Sahabe-yi Kiramdan olup Halid bin Zeyd-i Hazrecî diye de anılır

Hicretten sonra Peygamberimize (A

S

M

) ilk mihmandârlığı yapmış idi

Hicretin 50

yılında pir-i fâni olduğu halde teberrüken Kostantiniyye'nin fethine azimet eden İslâm ordusu ile harbe iştirak etmiş, İstanbul surları dışında şehid olmuştur

Sonradan ancak Sultan Mehmed Fatih'in Hocası Akşemseddin Hazretleri tarafından mezarı keşf edilmiştir

150 hadis-i şerif nakletmiştir

(R

A

)

EBU HALİD
Köpek, kelb

* Canavar

EBU HANİFE
(Bak: İmam-ı A'zam)

EBU HASAN-I ŞAZELÎ
(Bak: şazelî)

EBU HUMEYD
Ayı denilen canavar

EBU HÜREYRE (R

A

)
Peygamberimize (A

S

M

) bütün gücüyle hizmette bulunmuş ve İ'lâ-yı kelimetullâh yolunda Peygamber (A

S

M

) ile bütün muharebelere iştirak etmiş, 5374 aded Hadis-i Şerif nakletmiştir

Hicri 75 yılında, Medine-i Münevvere'de, 78 yaşında iken dâr-ı bekaya irtihâl etmiştir

(R

A

) (Bak: Ashab-ı Suffa)

EBU İKRİME
Güvercin kuşu

EBU İYAZ SELEME BİN AMR BİN EL EKVÂ (R

A

)
Biat-ı Rıdvanda hazır bulunan, gayet cesur, nişancı, hamiyetperver bir sahabedir

77 hadis-i şerif rivayet etmiştir

Hicrî 74 tarihinde, 80 yaşında iken Medine-i Münevvere'de vefat etmiştir

(R

A

)

EBUK
Kaçmış köle

EBU KALEMUN
Bir nevi kumaş ki, göze türlü türlü görünür

Bâzıları "gülistân-ı kemhâ" derler

EBU KATADE HARİS BİN RİB'İY (R

A

)
Ensardan ve Resül-ü Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm'ın süvarilerindendir

170 Hadis-i Şerif rivayet etmiştir

Uhud Gazvesinden itibaren bütün muharebelere iştirak etmiş bir kahraman olup 74 tarihinde 80 yaşında iken Medine'ye avdetinde vefat etmiştir

(R

A

)

EBU KAYS
Çakal

EBU-L ALA-İ MAARRÎ
(Mi: 973 - 1057) Kör olmasına rağmen hafızasının fevkalâdeliği ile tanınmış büyük Arap şairlerinden biridir ki, kasideleriyle meşhurdur

EBU-LA-ŞEY
Hiçbir şeyin babası

Hiç bir şeyi olmayan

EBU-L AVN
Hurma

EBU-L MEYMUN
Bal, asel

EBU-L MİREH
Şeytan

EBU-L MUHTAL
Katır, bağal

EBU MANSUR-U MATÜRİDÎ
(Bak: Matüridî)

EBU NAFİ'
Sirke

EBU-N NACİ'
Helva

EBU-N NECM
Tilki

EBU SAİD-İL HUDRÎ
Ashab-ı Kirâmın en mümtazlarından ve Ensardandır

1170 Hadis-i Şerif rivayet etmiştir

Uzun müddet fetva vazifesinde bulunmuş, Hicri 72'de 86 yaşında iken Medine-i Münevvere'de vefat etmiştir

(R

A

)

EBU LEHEB
(Ebi Leheb) Asıl adı: Abduluzza'dır

Güneş gibi, âlemleri aydınlatan Resul-i Ekrem Aleyhissalatü Vesselâm'ın nurundan gözünü kapadı ve küfre hizmete çalıştı, iman etmedi

Peygamberimizin amcası idi

Karısı ve oğulları sırf düşmanlık için çalıştılar

Adı "Alev babası" mânasında olan "Ebu Leheb" kaldı

EBU-L EMİN
Tokluk, şiba'

EBU-L FADL
Altun

EBU-L HARİS
Arslan

EBU-L HUSAYN
Tilki

EBU-L İBER
Utanmaz, edepsiz, hayasız adam

EBU-L KA'KA'
Kuzgun

EBU SABİR
Tuz, milh

EBU SÜFYAN
(Mi: 597 - 653) Kureyş kabilesinin bir kolu olan Beni Ümeyyenin Reisi ve Hz

Muâviyenin (R

A

) babası

EBU SÜLEYMAN
Horoz

EBU TALHA ZEYD BİN SEHL (R

A

)
Ashab-ı Kiram arasında, sayılı kahramanlardan ve atıcılardandır

Resul-ü Ekreme (A

S

M

) atılan oklara göğsünü germiştir

20 Hadis-i Şerif rivayet etmiştir

Hicri 34 tarihinde vefat etmiştir

Bütün muharebelere katılmış bir kahraman-ı İslâmdır

(R

A

)

EBU TALİB
(

-619) Peygamberimiz Hz

Muhammed'in (A

S

M

) amcasıdır

(Diyorsunuz ki: Amcası Ebu Tâlib'in imanı hakkında esahh nedir?Elcevap: Ehl-i Teşeyyu, imanına kail; Ehl-i Sünnet'in ekserisi, imanına kail değiller

Fakat benim kalbime gelen budur ki: Ebu Tâlib, Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm'ın risaletini değil; şahsını, zâtını gayet ciddi severdi

O'nun -o gayet ciddi- o şahsî şefkati ve muhabbeti, elbette zâyie gitmeyecektir

Evet, ciddi bir surette Cenab-ı Hakk'ın Habib-i Ekremini sevmiş ve himaye etmiş ve taraftarlık göstermiş olan Ebu Tâlib'in inkâra ve inada değil, belki hicab ve asabiyet-i kavmiye gibi hissiyata binaen, makbul bir iman getirmemesi üzerine Cehennem'e gitse de; yine Cehennem içinde bir nevi hususi Cennet'i onun hasenatına mükâfaten halkedebilir

Kışta bazı yerde baharı halkettiği ve zindanda -uyku vasıtasıyla- bazı adamlara zindanı saraya çevirdiği gibi, hususi Cehennem'i, hususi bir nevi Cennet'e çevirebilir

M

)

EBU TAYYİB EL-MÜTENEBBİ
(Hi: 915 - 965) Kûfe'de doğdu

Bağdat'ta öldü

Büyük şairlerden olup, divanı vardır

EBU-L VAKT
Vakit ve hâlin te'siri altında kalmıyanlar

EBU-T-TURAB
Hz

Alinin (R

A

) bir lâkabı

(Bu isim Hz

Ali Radiyallahu anh, toprak üzerine oturduğu veya yattığından dolayı tevâzuuna işareten Peygamber Efendimiz (A

S

M

) tarafından verilmiştir

)

EBÛÜ
İkrar ederim, sığınırım, itiraf ederim, tövbe ederim mânasına fiildir

EBU ZA'FEL
Fil

EBU ZENE
Maymun

EBU ZERR-İ GIFFARÎ $ Cündüb bin Cünâde (R

A

) : İlk İslâm olanların beşincisi olup ilimde İbn-i Mes'ud hazretlerine müsavi sayılırdı

Resül-ü Ekrem Aleyhissalâtu Vesselâmdan 281 Hadis-i Şerif nakletmiştir

Hazreti Ali Kerremallahu Vechehu kendisine "İlim dağarcığı" lâkabını vermiştir

Hi: 31'de Hakkın rahmetine kavuşmuştur

(R

A

)

EBU ZİYAD
Eşek, hımar

EBU ZÜBAB
Fâre

EBU ZÜR'A
Domuz, hınzır

EBU-Z ZEHEB
Çok zengin olan adam, altın babası

EBVA'
Medine-i Münevvere'ye bağlı olup, Mekke-i Mükerreme yolunda bir köyün adıdır

Medine'ye yirmiüç mil uzaklıktadır

Köyün üstünde dik ve kuru bir dağın adı da Ebvâ'dır

Bu köy iki şey ile meşhurdur

Biri: Peygamberimizin annesi Hz

Amine'nin kabri orada bulunmaktadır

İkincisi ise: Hicretin birinci senesinde birinci defa olarak yapılan gazanın orada olmasıdır

EBVÂB
(Bab

C

) Kapılar

* Kısımlar

Bahisler

Parçalar

EBVÂB-I MÜZEHHEB
Yaldızlı kapılar

EBVÂB-I RAHMET
Rahmet kapıları

EBVÂB-I SEMÂ
Semâ kapıları, gök kapıları

(78

surenin 18

ve 19

âyetlerinin tefsirinden bir kısmıdır:"O fasl günü o gündür ki, sura üfürülür

Yani sur üfürülünce siz ölüler uykudan uyanır gibi uyanır kalkarsınız da, (sure: 17, âyet: 71 mantukunca) her ümmet imamıyla çağırılarak derhal alay alay, ümmet ümmet, cemaat cemaat mahşere gelirsiniz ve o sırada, semâ açılmıştır

Nizâm-ı âlem değişmiş; bugün kapalı, sağlam bir bina olan semâ fethedilmiş; (sure : 69, âyet: 16 mazmununca inşikak edip yer yer açılmıştır da hep kapılar olmuştur

Her tarafı kapılardan ibaret gibi küşâd edilmiştir

" E

T

)(7

surenin 40

âyetinin meâlinden bir parça: "Şüphe yok o kimselere ki, küfre düştüler ve bizim vâzıh âyetlerimizi tekzib ettiler, onların birer âyet-i İlâhiye olduğunu kabul etmediler ve onlara karşı tekebbürde bulundular, onlara imandan ve muktezasıyla amel etmekten kaçındılar

Onlar için gök kapıları açılmaz, onların duaları, amelleri kabul edilmez veya onların ruhları oralara yükselemez

Ve deve, iğnenin deliğine girinceye kadar; öyle büyük bir cisim, o kadar dar bir yere girinceye kadar; öyle mümkün olmayan bir hâdisenin vukuuna değin, yani hiçbir zaman cennete giremiyeceklerdir

Onların Cennet'e girmeleri, böyle vukuu muhâl birşeye muallaktır, onlar ebediyyen Cehennem'de muazzeb olup duracaklardır

" Ömer Nasuhi Bilmen)

EBYAN
Cömert, eli açık, muhtaçlara ve yoksullara yardım eden kimse

* Yemekten tiksinen kişi

EBYAT
(Beyt

C

) Beyitler

İki mısradan müteşekkil kısımlar

EBYAZ
Beyaz

Akça

Parlak

Daha parlak

Sefid olan

EBZ
Ürkme, korkma

Kaçma, kaçış

* Aniden, birdenbire ölmek

EBZA
Göğsü çıkık

EBZAH
Göğsü çıkık

EBZAR
(Bezr

C

) Yemeklere konulan baharat

EBZER
Üst dudağında sarkık derisi olan

EBZÜN
Küvet, banyo

* İçinde yıkanılabilinen küçük havuz

09-10-2012	#3
Prof. Dr. Sinsi	Osmanlıca Sözlük (E Harfi)-Osmanlıca Sözlük (E Harfi)Osmanlı Terimleri Sözlüğü... RE: Osmanlıca Sözlük (E Harfi) EBU Peder, baba, ata, eb EBU BEKİR-İ SIDDIK (RA) Asıl adı Abdullah, künyesi Ebu Bekir, lâkabı Sıddık ve Atik Erkekler içerisinde Resul-i Ekreme (ASM) ilk iman eden; bütün muharebelerde ona refakat eden; seferde, hazarda, bütün tehlikeli anlarda Peygamber Efendimizle (ASM) beraber çalışmış ve onun en yakın Sahâbesi Onun sohbetinden feyz almış, nübüvvet sırlarının en samimi mahremi Her şeyini, bütün malını İslâmiyet uğruna, Peygamberimize (ASM) sadakati ile feda etmiş, sırf lillâh için çalışmış, hiç bir maaş kabul etmeden hilâfet makamında bulunmuş, İslâmın ilk Reis-i Cumhuru olmuştu Seçimle başa geçmiş, zekât vermeği kabul etmemek ve irtidad etmek gibi hareketlere karşı mücadele etmişti Kur'ân-ı Kerimin Sure ve Ayetlerini ilk def'a cem' edip bir cilt halinde toplamıştı Hilâfeti zamanında Hz Halid kumandasında İslâm Ordusu Suriye ve Şamı fethetmişti EBU CABİR Ekmek EBU CA'DE Kurt, zi'bEBU CAFER $ Bin Abdullah Bin Cafer bin Ebî Tâlib (RA) : Resul-i Ekrem Aleyhissalatü Vesselâm'dan 25 Hadis rivayet etmiştir Kureyş'in Haşimî kolundandır 80 senesinde 80 yaşında iken vefat etti (RA) EBU CA'FER Sinek EBU CEHL Cehalet babası demek olan bu kelime, Hazret-i Resul-i Ekrem (ASM) zamanında, mu'cizeleri ve çok delilleri ve Peygamber Aleyhissalâtü Vesselâm'ı gördüğü halde iman etmeyen din düşmanı puta tapan gururlu bir müşrikin lâkabıdır Bedir Gazasında öldürüldü EBU CEMİL Tere otu EBU DAVUD (Bak: Kütüb-ü Sitte) EBU-D DERDA Uveymir adı ile de meşhurdur Ashab-ı kirâmın âlim ve hakîmlerindendi Peygamberimiz: "Uveymir, Ümmetimin hakimlerindendir" buyurmuştur Uhud'dan itibaren bütün muharebelerde bulunmuştur 179 hadis rivâyet etmiştir Hikmetli sözlerinden birisi şudur: "Âlim olmayınca insan müttaki olamaz, bir âlim âmil olmadığı halde ilim sâhibi sayılamaz" EBU EYYUB Deve, cemel EBU EYYUB-İL ENSARÎ Sahabe-yi Kiramdan olup Halid bin Zeyd-i Hazrecî diye de anılır Hicretten sonra Peygamberimize (ASM) ilk mihmandârlığı yapmış idi Hicretin 50 yılında pir-i fâni olduğu halde teberrüken Kostantiniyye'nin fethine azimet eden İslâm ordusu ile harbe iştirak etmiş, İstanbul surları dışında şehid olmuştur Sonradan ancak Sultan Mehmed Fatih'in Hocası Akşemseddin Hazretleri tarafından mezarı keşf edilmiştir 150 hadis-i şerif nakletmiştir (RA) EBU HALİD Köpek, kelb * Canavar EBU HANİFE (Bak: İmam-ı A'zam) EBU HASAN-I ŞAZELÎ (Bak: şazelî) EBU HUMEYD Ayı denilen canavar EBU HÜREYRE (RA) Peygamberimize (ASM) bütün gücüyle hizmette bulunmuş ve İ'lâ-yı kelimetullâh yolunda Peygamber (ASM) ile bütün muharebelere iştirak etmiş, 5374 aded Hadis-i Şerif nakletmiştir Hicri 75 yılında, Medine-i Münevvere'de, 78 yaşında iken dâr-ı bekaya irtihâl etmiştir (RA) (Bak: Ashab-ı Suffa) EBU İKRİME Güvercin kuşu EBU İYAZ SELEME BİN AMR BİN EL EKVÂ (RA) Biat-ı Rıdvanda hazır bulunan, gayet cesur, nişancı, hamiyetperver bir sahabedir 77 hadis-i şerif rivayet etmiştir Hicrî 74 tarihinde, 80 yaşında iken Medine-i Münevvere'de vefat etmiştir (RA) EBUK Kaçmış köle EBU KALEMUN Bir nevi kumaş ki, göze türlü türlü görünür Bâzıları "gülistân-ı kemhâ" derler EBU KATADE HARİS BİN RİB'İY (RA) Ensardan ve Resül-ü Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm'ın süvarilerindendir 170 Hadis-i Şerif rivayet etmiştir Uhud Gazvesinden itibaren bütün muharebelere iştirak etmiş bir kahraman olup 74 tarihinde 80 yaşında iken Medine'ye avdetinde vefat etmiştir (RA) EBU KAYS Çakal EBU-L ALA-İ MAARRÎ (Mi: 973 - 1057) Kör olmasına rağmen hafızasının fevkalâdeliği ile tanınmış büyük Arap şairlerinden biridir ki, kasideleriyle meşhurdur EBU-LA-ŞEY Hiçbir şeyin babası Hiç bir şeyi olmayan EBU-L AVN Hurma EBU-L MEYMUN Bal, asel EBU-L MİREH Şeytan EBU-L MUHTAL Katır, bağal EBU MANSUR-U MATÜRİDÎ (Bak: Matüridî) EBU NAFİ' Sirke EBU-N NACİ' Helva EBU-N NECM Tilki EBU SAİD-İL HUDRÎ Ashab-ı Kirâmın en mümtazlarından ve Ensardandır 1170 Hadis-i Şerif rivayet etmiştir Uzun müddet fetva vazifesinde bulunmuş, Hicri 72'de 86 yaşında iken Medine-i Münevvere'de vefat etmiştir (RA) EBU LEHEB (Ebi Leheb) Asıl adı: Abduluzza'dır Güneş gibi, âlemleri aydınlatan Resul-i Ekrem Aleyhissalatü Vesselâm'ın nurundan gözünü kapadı ve küfre hizmete çalıştı, iman etmedi Peygamberimizin amcası idi Karısı ve oğulları sırf düşmanlık için çalıştılar Adı "Alev babası" mânasında olan "Ebu Leheb" kaldı EBU-L EMİN Tokluk, şiba' EBU-L FADL Altun EBU-L HARİS Arslan EBU-L HUSAYN Tilki EBU-L İBER Utanmaz, edepsiz, hayasız adam EBU-L KA'KA' Kuzgun EBU SABİR Tuz, milh EBU SÜFYAN (Mi: 597 - 653) Kureyş kabilesinin bir kolu olan Beni Ümeyyenin Reisi ve Hz Muâviyenin (RA) babası EBU SÜLEYMAN Horoz EBU TALHA ZEYD BİN SEHL (RA) Ashab-ı Kiram arasında, sayılı kahramanlardan ve atıcılardandır Resul-ü Ekreme (ASM) atılan oklara göğsünü germiştir 20 Hadis-i Şerif rivayet etmiştir Hicri 34 tarihinde vefat etmiştir Bütün muharebelere katılmış bir kahraman-ı İslâmdır (RA) EBU TALİB (-619) Peygamberimiz Hz Muhammed'in (ASM) amcasıdır (Diyorsunuz ki: Amcası Ebu Tâlib'in imanı hakkında esahh nedir?Elcevap: Ehl-i Teşeyyu, imanına kail; Ehl-i Sünnet'in ekserisi, imanına kail değiller Fakat benim kalbime gelen budur ki: Ebu Tâlib, Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm'ın risaletini değil; şahsını, zâtını gayet ciddi severdi O'nun -o gayet ciddi- o şahsî şefkati ve muhabbeti, elbette zâyie gitmeyecektir Evet, ciddi bir surette Cenab-ı Hakk'ın Habib-i Ekremini sevmiş ve himaye etmiş ve taraftarlık göstermiş olan Ebu Tâlib'in inkâra ve inada değil, belki hicab ve asabiyet-i kavmiye gibi hissiyata binaen, makbul bir iman getirmemesi üzerine Cehennem'e gitse de; yine Cehennem içinde bir nevi hususi Cennet'i onun hasenatına mükâfaten halkedebilir Kışta bazı yerde baharı halkettiği ve zindanda -uyku vasıtasıyla- bazı adamlara zindanı saraya çevirdiği gibi, hususi Cehennem'i, hususi bir nevi Cennet'e çevirebilir M) EBU TAYYİB EL-MÜTENEBBİ (Hi: 915 - 965) Kûfe'de doğdu Bağdat'ta öldü Büyük şairlerden olup, divanı vardır EBU-L VAKT Vakit ve hâlin te'siri altında kalmıyanlar EBU-T-TURAB Hz Alinin (RA) bir lâkabı(Bu isim Hz Ali Radiyallahu anh, toprak üzerine oturduğu veya yattığından dolayı tevâzuuna işareten Peygamber Efendimiz (ASM) tarafından verilmiştir) EBÛÜ İkrar ederim, sığınırım, itiraf ederim, tövbe ederim mânasına fiildir EBU ZA'FEL Fil EBU ZENE MaymunEBU ZERR-İ GIFFARÎ $ Cündüb bin Cünâde (RA) : İlk İslâm olanların beşincisi olup ilimde İbn-i Mes'ud hazretlerine müsavi sayılırdı Resül-ü Ekrem Aleyhissalâtu Vesselâmdan 281 Hadis-i Şerif nakletmiştir Hazreti Ali Kerremallahu Vechehu kendisine "İlim dağarcığı" lâkabını vermiştir Hi: 31'de Hakkın rahmetine kavuşmuştur (RA) EBU ZİYAD Eşek, hımar EBU ZÜBAB Fâre EBU ZÜR'A Domuz, hınzır EBU-Z ZEHEB Çok zengin olan adam, altın babası EBVA' Medine-i Münevvere'ye bağlı olup, Mekke-i Mükerreme yolunda bir köyün adıdır Medine'ye yirmiüç mil uzaklıktadır Köyün üstünde dik ve kuru bir dağın adı da Ebvâ'dır Bu köy iki şey ile meşhurdur Biri: Peygamberimizin annesi Hz Amine'nin kabri orada bulunmaktadır İkincisi ise: Hicretin birinci senesinde birinci defa olarak yapılan gazanın orada olmasıdır EBVÂB (Bab C) Kapılar * Kısımlar Bahisler Parçalar EBVÂB-I MÜZEHHEB Yaldızlı kapılar EBVÂB-I RAHMET Rahmet kapıları EBVÂB-I SEMÂ Semâ kapıları, gök kapıları(78 surenin 18 ve 19 âyetlerinin tefsirinden bir kısmıdır:"O fasl günü o gündür ki, sura üfürülür Yani sur üfürülünce siz ölüler uykudan uyanır gibi uyanır kalkarsınız da, (sure: 17, âyet: 71 mantukunca) her ümmet imamıyla çağırılarak derhal alay alay, ümmet ümmet, cemaat cemaat mahşere gelirsiniz ve o sırada, semâ açılmıştır Nizâm-ı âlem değişmiş; bugün kapalı, sağlam bir bina olan semâ fethedilmiş; (sure : 69, âyet: 16 mazmununca inşikak edip yer yer açılmıştır da hep kapılar olmuştur Her tarafı kapılardan ibaret gibi küşâd edilmiştir" ET)(7 surenin 40 âyetinin meâlinden bir parça: "Şüphe yok o kimselere ki, küfre düştüler ve bizim vâzıh âyetlerimizi tekzib ettiler, onların birer âyet-i İlâhiye olduğunu kabul etmediler ve onlara karşı tekebbürde bulundular, onlara imandan ve muktezasıyla amel etmekten kaçındılar Onlar için gök kapıları açılmaz, onların duaları, amelleri kabul edilmez veya onların ruhları oralara yükselemez Ve deve, iğnenin deliğine girinceye kadar; öyle büyük bir cisim, o kadar dar bir yere girinceye kadar; öyle mümkün olmayan bir hâdisenin vukuuna değin, yani hiçbir zaman cennete giremiyeceklerdir Onların Cennet'e girmeleri, böyle vukuu muhâl birşeye muallaktır, onlar ebediyyen Cehennem'de muazzeb olup duracaklardır" Ömer Nasuhi Bilmen) EBYAN Cömert, eli açık, muhtaçlara ve yoksullara yardım eden kimse * Yemekten tiksinen kişi EBYAT (Beyt C) Beyitler İki mısradan müteşekkil kısımlar EBYAZ Beyaz Akça Parlak Daha parlak Sefid olan EBZ Ürkme, korkma Kaçma, kaçış * Aniden, birdenbire ölmek EBZA Göğsü çıkık EBZAH Göğsü çıkık EBZAR (Bezr C) Yemeklere konulan baharat EBZER Üst dudağında sarkık derisi olan EBZÜN Küvet, banyo * İçinde yıkanılabilinen küçük havuz