Osmanlıca Sözlük (T Harfi)-Osmanlıca Sözlük (T Harfi)Kelimeler...

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-10-2012

RE: Osmanlıca Sözlük (T Harfi) TAHLİT (Halt

dan) Karıştırma

Karıştırılma

Bozma

Saflığını giderme

Fâsid etme

TAHLİYE (Haly

den) Süslemek

Donatmak

Donatılmak

* Tatlılandırmak

* Kim: Bir madde içine hassasını veya kokusunu değiştirmek için şeker, baharat ve benzeri gibi şeyleri katmak

TAHLİYE (Halâ veya halvet

den) Boşaltmak

Boş bırakmak

Serbest bırakmak

* Tathir etmek

Temizlemek

TAHLİYE-İ SEBİL Bir suçluyu bırakma, salıverme

TAHLİZ Bir kimsenin kulağına küpe ve koluna bilezik takmak

TAHMA Bir ot cinsi

TAHME İnsan cemaatı, topluluk

* Büyük sel

TAHMEL(E) (C

: Tahamil) Ahlâkı kötü kimse

TAHMER Sıçramak

* Doldurmak

TAHMİC Şiddetle bakmak

* Gözünü açıp yummak

TAHMİD (Hamd

den) Hamdetmek

* Medhetmek, övmek

* Elhamdülillâh" kelâmının mânasını ifade etmek

TAHMİDÂT Hamdler ve şükürler

(Bak: Hamd)
TAHMİDİYE Hamdetmeğe dair

Hamdetmek hakkında

* Çok mühim bir duânın ismidir

TAHMİK (Humk

dan) Ahmak demek, ahmak olduğunu söylemek

TAHMİL Yüklemek

Taşıtmak

Bir kimse üzerine bir işi bırakmak

TAHMİL-İ MİNNET Birini minnet altında bırakma

TAHMİL-İ ZAHMET Zor bir işi birine yükletme

TAHMİLÂT (Tahmil

C

) Yükletmeler, yükletilmeler, yüklemeler

TAHMİM Zina eden kimseyi ziftleyip, dövüp, yüzüne kara vurup, ters olarak eşeğe bindirip gezdirmek

TAHMİN (Hamn

dan) Aşağı yukarı bir fikir söylemek

İhtimallere dayanan düşünce

Zayıf delil ile hüküm ve kıyas etmek

TAHMİNEN Takriben, aşağı yukarı

TAHMİNÎ Tahmin yoluyla

Tahminle alâkalı

TAHMİR (Hamr

dan) Mayalandırma

* Yoğurma, yoğurtma

TAHMİR Kızartmak

* Birine "eşek" demek

TAHMİRE Bulut

TAHMİS (Hums

dan) Bir şeyi beş kat veya beş köşe haline getirmek

* Edb: Bir şiirin her beytine üçer mısra ilâve ederek beşe çıkarmak

TAHMİS Ateşte kızdırıp kavurmak

* Kahve kavrulan ve satılan yer

TAHMİS-HÂNE f

Kahvenin kavrulup öğütülüp satıldığı yer

TAHMİŞ Tırmalamak

* Hiddetlendirmek

TAHMİZ Azaltmak

TAHN (C

: Tahniyât) Öğütme, öğütülme

TAHNİB Atın belinde ve ayaklarında eğrilik olmak

TAHNİK (Hunk

dan) Boğmak

TAHNİK (Oğlan) damağını ovmak

* Fikrini düzeltmek

TAHNİT Mumyalamak

Ölüyü bozulmadan muhafaza etmek için ilâçlamak

TAHNİYE Kınaya boyamak

TAHR Uzaklaştırmak

Irak etmek

* Atmak

* Göz çapağını dışarı atmak

* Seri, hızlı

* Oku uzak giden yay

TAHREBE Ağaç kurdunun ağacı oyup delmesi

TAHRİB (C

: Tahribât) Harab etme, edilme

Yıkma

Bozma

TAHRİBÂT (Tahrib

C

) Tahribler, yıkıp bozmalar, harab etmeler

TAHRİBKÂR Tahrib eden, yıkan

TAHRİC (Huruc

dan) Çıkartma

Meydana koyma

* Şehadetname vermek

* Fık: Müçtehidlerin istinad ettikleri naslara, kaidelere, asıllara tatbikan şer'î hükümleri istihrac etmek

Bu tarz ile hüküm çıkarabilmek salâhiyetinde olanlara: Muharric, sahib-i tahric, ashâb-ı tahric denir

TAHRİC Darlık ve zahmet vermek, tazyik

TAHRİF (Harf

den) Harflerin yerini değiştirmek

Bozmak

Kalem karıştırmak

* Kendi menfaati veya başkasının zararı için bir ibârenin mânasını değiştirmek

* Başka tarafa meylettirmek

TAHRİFÂT (Tahrif

C

) Bozmalar

Kalem karıştırmalar

TAHRİF Genç bir adama bunaklık isnad etme

TAHRİK Kımıldatma

Kımıldatılma

Yerinden oynatma

Hareket ettirme

* Gr: Cezimli bir harfi harekeli okuma

* Yola çıkarma

* Azdırma, kışkırtma

* Uyandırma

TAHRİK Yarma, yarılma

* Yırtma, yırtılma

TAHRİK Yakma

Yakılma

* Susatma

Susatılma

TAHRİK-AMİZ f

Kışkırtıcı

Tahrik edici

TAHRİKAT Ayaklandırmalar, kışkırtmalar

Hareket ettirmeler

TAHRİM Haram kılma

Haram kılınma

Dince yasak edilme

* Kudsî sayarak yaklaşmayı yasak etme

TAHRİM SURESİ Kur'an-ı Kerim'in 66

Suresidir

"Lime tüharrimu" da denir

Medine'de nâzil olmuştur

TAHRİM Yarmak

Pâre pâre kesmek, parçalamak

TAHRİME Namaza başlanırken söylenen tekbir

* Hacıların ihrama bürünmeleri

TAHRİMEN Haram olarak

Harama yakın olarak

TAHRİMEN MEKRUH (Vâcibin zıddı) Harama yakın iş olup, zannî delil ile olan nehiydir

TAHRİMÎ (Tahrimiyye) Haramla ilgili, harama ait

TAHRİM TEKBİRİ İftitah tekbiri de denir

(Bak: İftitah tekbiri)
TAHRİR Yazmak

Yazılmak

Kaydetmek

* Hürriyete kavuşturmak

TAHRİR-İ RAKABE Köle veya cariye azad etme

TAHRİRÂT Tahrirler

Yazı

Resmî mektup

TAHRİREN Yazmak suretiyle, yazı ile

TAHRİS (C

: Tahrisât) (Hırs

dan) Hırslandırma

TAHRİS Elbisenin eteğine konulan parça

TAHRİS Kendini hıfzetmek, kendini korumak

TAHRİŞ (C

: Tahrişât) Tırmalama

Yakıp kaşındırma

* Azdırma

Rencide etmek

TAHRİŞ Aldatıp kandırmak

* Koparmak

TAHRİZ (C

: Tahrizât) (Hırz

dan) Kışkırtma, kışkırtılma

* Kandırmak

* Koparmak

TAHS Eliyle defetmek, eliyle itip kovmak

TAHS İfsad etmek, bozmak

TAHSA' Toprak saçmak

TAHSİB Ölüyü taş altına gömmek

TAHSİB Ufak taşları mescide veya başka yere döşemek

TAHSİF Nâlin yaptırmak

TAHSİL Hâsıl etmek

* İlim edinmek

İlim öğrenmek veya öğretmek için çalışmak

* Vergi toplamak

* Aşikâre eylemek

TAHSİLÂT Devlet gelirlerinin toplanması

TAHSİLDÂR f

Devlet gelirlerini vazifeli olarak toplayan, tahsil eden memur

TAHSİM Kestirmek

* Dağılmak

TAHSİN (Hısn

dan) Kale gibi sağlamlaştırma

* Muhafaza altına alma

TAHSİN Beğenmek ve alkışlamak

* Tezyin eylemek, güzelleştirmek

* İyi ve güzel bulmak

TAHSİN-İ KELÂM Bir sözü beğendiğini ifade etmek

Sözü güzelleştirmek

TAHSİN-İ LÂFZ Lâfı süsleme, sözü güzelleştirme

TAHSİNAT Alkışlamalar

Güzelleştirmeler

Beğenmeler

(Bilbedahe şöyle tahsinat ve tezyinat, onların Sâniinde gayet şiddetli bir irâde-i tahsin ve kasd-ı tezyin var olduğunu gösterir

Ve irade-i tahsin ve tezyin ise bizzarure o Sâni'de san'atına karşı kuvvetli bir rağbet ve kudsi bir muhabbet olduğunu gösterir

Ve masnuât içinde en câmi' ve letaif-i san'atı birden kendinde gösteren ve bilen ve bildiren ve kendini sevdiren ve başka masnuattaki güzellikleri mâşâallâh deyip istihsan eden bilbedahe o san'atperver ve san'atını çok seven Sâni'in nazarında en ziyade mahbub, O olacaktır

S

)

09-10-2012	#7
Prof. Dr. Sinsi	Osmanlıca Sözlük (T Harfi)-Osmanlıca Sözlük (T Harfi)Kelimeler... RE: Osmanlıca Sözlük (T Harfi) TAHLİT (Halt dan) Karıştırma Karıştırılma Bozma Saflığını giderme Fâsid etme TAHLİYE (Haly den) Süslemek Donatmak Donatılmak * Tatlılandırmak * Kim: Bir madde içine hassasını veya kokusunu değiştirmek için şeker, baharat ve benzeri gibi şeyleri katmak TAHLİYE (Halâ veya halvet den) Boşaltmak Boş bırakmak Serbest bırakmak * Tathir etmek Temizlemek TAHLİYE-İ SEBİL Bir suçluyu bırakma, salıverme TAHLİZ Bir kimsenin kulağına küpe ve koluna bilezik takmak TAHMA Bir ot cinsi TAHME İnsan cemaatı, topluluk * Büyük sel TAHMEL(E) (C: Tahamil) Ahlâkı kötü kimse TAHMER Sıçramak * Doldurmak TAHMİC Şiddetle bakmak * Gözünü açıp yummak TAHMİD (Hamd den) Hamdetmek * Medhetmek, övmek * Elhamdülillâh" kelâmının mânasını ifade etmek TAHMİDÂT Hamdler ve şükürler (Bak: Hamd) TAHMİDİYE Hamdetmeğe dair Hamdetmek hakkında * Çok mühim bir duânın ismidir TAHMİK (Humk dan) Ahmak demek, ahmak olduğunu söylemek TAHMİL Yüklemek Taşıtmak Bir kimse üzerine bir işi bırakmak TAHMİL-İ MİNNET Birini minnet altında bırakma TAHMİL-İ ZAHMET Zor bir işi birine yükletme TAHMİLÂT (Tahmil C) Yükletmeler, yükletilmeler, yüklemeler TAHMİM Zina eden kimseyi ziftleyip, dövüp, yüzüne kara vurup, ters olarak eşeğe bindirip gezdirmek TAHMİN (Hamn dan) Aşağı yukarı bir fikir söylemek İhtimallere dayanan düşünce Zayıf delil ile hüküm ve kıyas etmek TAHMİNEN Takriben, aşağı yukarı TAHMİNÎ Tahmin yoluyla Tahminle alâkalı TAHMİR (Hamr dan) Mayalandırma * Yoğurma, yoğurtma TAHMİR Kızartmak * Birine "eşek" demek TAHMİRE Bulut TAHMİS (Hums dan) Bir şeyi beş kat veya beş köşe haline getirmek * Edb: Bir şiirin her beytine üçer mısra ilâve ederek beşe çıkarmak TAHMİS Ateşte kızdırıp kavurmak * Kahve kavrulan ve satılan yer TAHMİS-HÂNE f Kahvenin kavrulup öğütülüp satıldığı yer TAHMİŞ Tırmalamak * Hiddetlendirmek TAHMİZ Azaltmak TAHN (C: Tahniyât) Öğütme, öğütülme TAHNİB Atın belinde ve ayaklarında eğrilik olmak TAHNİK (Hunk dan) Boğmak TAHNİK (Oğlan) damağını ovmak * Fikrini düzeltmek TAHNİT Mumyalamak Ölüyü bozulmadan muhafaza etmek için ilâçlamak TAHNİYE Kınaya boyamak TAHR Uzaklaştırmak Irak etmek * Atmak * Göz çapağını dışarı atmak * Seri, hızlı * Oku uzak giden yay TAHREBE Ağaç kurdunun ağacı oyup delmesi TAHRİB (C: Tahribât) Harab etme, edilme Yıkma Bozma TAHRİBÂT (Tahrib C) Tahribler, yıkıp bozmalar, harab etmeler TAHRİBKÂR Tahrib eden, yıkan TAHRİC (Huruc dan) Çıkartma Meydana koyma * Şehadetname vermek * Fık: Müçtehidlerin istinad ettikleri naslara, kaidelere, asıllara tatbikan şer'î hükümleri istihrac etmek Bu tarz ile hüküm çıkarabilmek salâhiyetinde olanlara: Muharric, sahib-i tahric, ashâb-ı tahric denir TAHRİC Darlık ve zahmet vermek, tazyik TAHRİF (Harf den) Harflerin yerini değiştirmek Bozmak Kalem karıştırmak * Kendi menfaati veya başkasının zararı için bir ibârenin mânasını değiştirmek * Başka tarafa meylettirmek TAHRİFÂT (Tahrif C) Bozmalar Kalem karıştırmalar TAHRİF Genç bir adama bunaklık isnad etme TAHRİK Kımıldatma Kımıldatılma Yerinden oynatma Hareket ettirme * Gr: Cezimli bir harfi harekeli okuma * Yola çıkarma * Azdırma, kışkırtma * Uyandırma TAHRİK Yarma, yarılma * Yırtma, yırtılma TAHRİK Yakma Yakılma * Susatma Susatılma TAHRİK-AMİZ f Kışkırtıcı Tahrik edici TAHRİKAT Ayaklandırmalar, kışkırtmalar Hareket ettirmeler TAHRİM Haram kılma Haram kılınma Dince yasak edilme * Kudsî sayarak yaklaşmayı yasak etme TAHRİM SURESİ Kur'an-ı Kerim'in 66 Suresidir "Lime tüharrimu" da denir Medine'de nâzil olmuştur TAHRİM Yarmak Pâre pâre kesmek, parçalamak TAHRİME Namaza başlanırken söylenen tekbir * Hacıların ihrama bürünmeleri TAHRİMEN Haram olarak Harama yakın olarak TAHRİMEN MEKRUH (Vâcibin zıddı) Harama yakın iş olup, zannî delil ile olan nehiydir TAHRİMÎ (Tahrimiyye) Haramla ilgili, harama ait TAHRİM TEKBİRİ İftitah tekbiri de denir (Bak: İftitah tekbiri) TAHRİR Yazmak Yazılmak Kaydetmek * Hürriyete kavuşturmak TAHRİR-İ RAKABE Köle veya cariye azad etme TAHRİRÂT Tahrirler Yazı Resmî mektup TAHRİREN Yazmak suretiyle, yazı ile TAHRİS (C: Tahrisât) (Hırs dan) Hırslandırma TAHRİS Elbisenin eteğine konulan parça TAHRİS Kendini hıfzetmek, kendini korumak TAHRİŞ (C: Tahrişât) Tırmalama Yakıp kaşındırma * Azdırma Rencide etmek TAHRİŞ Aldatıp kandırmak * Koparmak TAHRİZ (C: Tahrizât) (Hırz dan) Kışkırtma, kışkırtılma * Kandırmak * Koparmak TAHS Eliyle defetmek, eliyle itip kovmak TAHS İfsad etmek, bozmak TAHSA' Toprak saçmak TAHSİB Ölüyü taş altına gömmek TAHSİB Ufak taşları mescide veya başka yere döşemek TAHSİF Nâlin yaptırmak TAHSİL Hâsıl etmek * İlim edinmek İlim öğrenmek veya öğretmek için çalışmak * Vergi toplamak * Aşikâre eylemek TAHSİLÂT Devlet gelirlerinin toplanması TAHSİLDÂR f Devlet gelirlerini vazifeli olarak toplayan, tahsil eden memur TAHSİM Kestirmek * Dağılmak TAHSİN (Hısn dan) Kale gibi sağlamlaştırma * Muhafaza altına alma TAHSİN Beğenmek ve alkışlamak * Tezyin eylemek, güzelleştirmek * İyi ve güzel bulmak TAHSİN-İ KELÂM Bir sözü beğendiğini ifade etmek Sözü güzelleştirmek TAHSİN-İ LÂFZ Lâfı süsleme, sözü güzelleştirme TAHSİNAT Alkışlamalar Güzelleştirmeler Beğenmeler(Bilbedahe şöyle tahsinat ve tezyinat, onların Sâniinde gayet şiddetli bir irâde-i tahsin ve kasd-ı tezyin var olduğunu gösterir Ve irade-i tahsin ve tezyin ise bizzarure o Sâni'de san'atına karşı kuvvetli bir rağbet ve kudsi bir muhabbet olduğunu gösterir Ve masnuât içinde en câmi' ve letaif-i san'atı birden kendinde gösteren ve bilen ve bildiren ve kendini sevdiren ve başka masnuattaki güzellikleri mâşâallâh deyip istihsan eden bilbedahe o san'atperver ve san'atını çok seven Sâni'in nazarında en ziyade mahbub, O olacaktır S)