Osmanlı Padişahları, Osmanlı Padişahları Hayatları, Osmanlı Padişahları Biyoğrafileri

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-10-2012

I

Murad Hakkında, I

Murad Hayatı

Sultan Murad Hüdavendigar Han

Babası: Sultan Orhan Bey
Annesi: Nilüfer Hatun
Doğum Tarihi: 1326
Tahta Çıkışı: 1360
Şehid Olduğu Tarih: 1389Osmanlı tarihinde

I Murâd, Murâd Hüdâvendigâr ve Gâzi Murâd Hüdâvendigâr adlarıyla anılan Sultân Murâd, 1326 (726 H) yılında dünyaya geldi ve 1362 Mart ayında 35-36 yaşlarında iken Osmanlı Padişahı olarak tahta geçti

Hüdâvendigâr, hükümdâr demektir ve sonradan o zaman Osmanlı Devleti’nin başşehri olan ve kendisinin de valilik yaptığı Bursa’ya da Hüdâvendigâr Sancağı adı verildi

Seferlerine Ankara’nın yeniden fethiyle başlayan Sultân Murâd, 1362 Temmuz’unda Edirne’yi zabtetti ve kendisine yeni başşehir yaptı

Bunu Balkanların önemli bir merkezi olan Filibe’nin fethi takip etti (1363)

Osmanlı Devleti’nin Avrupa topraklarında bu ilerleyişi Hıristiyanları korkuttu ve Papa V

Urbanus’un tahrikiyle Osmanlı Devleti ilk haçlı seferine maruz kaldı

Ancak 60

000 kişilik haçlı ordusu 10

000 kişilik Hacı İlbeğ komutasındaki Osmanlı ordusunun yaptığı bir baskın sonucunda sındı ve tarihe Sırpsındığı zaferi olarak geçti (1363)

Bunu Sırbistan’ın bir kısmı ile Bulgaristan’ın Osmanlı’ya ilhakı takip etti ve 1365 yılında da Dubrovnik (Raguza) ile ilk milletlerarası andlaşma imzalandı

1375’de Hamidoğulları sembolik bir bedelle topraklarının yarısını Osmanlıya terk etti ve böylece Germiyanoğlu ile Karamanoğlu arasına Osmanlı girmiş oldu

1383’de Candaroğulları Hamidoğullarının arkasından Osmanlı’yı metbû’ tanıyınca, Karaman oğulları rahatsız olmaya başladı ve 1386’da Osmanlı Karamanoğulları ihtilafı başladı

Her ne kadar, Sultân Murad’ın oğlu Şehzâde Bâyezid kahramanca savaşarak Karaman oğullarını dağıtıp Yıldırım ünvanını aldıysa da, bunu fırsat bilen Sırp Kralı Balkanlarda Osmanlı’nın üzerine yürüdü ve hatta Timurtaş Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunu bozguna uğrattı (Ploşnik Olayı, 1387)

Bundan cesaret alan haçlı orduları, Sırpı ile Bulgarı ile Ulahı ile, hep birlikte Osmanlı Devleti’nin aleyhinde ittifak ettiler ve Kosova’da 20 Haziran 1389 günü Osmanlı ordusu ile karşı karşıya geldiler

Osmanlı ordusu, I

Kosova Zaferi diye tarihe geçen zaferle haçlı ordularını yendi ve 500 yıl kadar sürecek olan Balkan Hakimiyetini başlatmış oldu

Ancak bu güzellikler arasında, Miloş Obiliç adlı yaralı bir Sırp askeri tarafından Murâd Hüdâvendigâr hançerle vurularak şehid edildi (20

6

1389) ve Bursa’ya nakledilerek kendi adına yaptırılan Cami haziresine gömüldü

Osmanlı Devleti Balkanlara hâkim olmuş, Bulgaristan tamamen Osmanlı’nın eline geçerken Sırbistan’ın da önemli bir kısmı feth edilmişti

37 muharebede bizzat bulunan Sultân Murâd, 27 yıl içinde babasından aldığı mirası 5 kat artırarak 500

000 km2’lik bir büyük devleti Osmanlı milletine miras bırakıyordu

Batılı tarihçilerin de itirafıyla, fethettiği topraklarda Ortodokslara, Katoliklere ve diğer din mensuplarına kendi dindaşlarından daha iyi davrandı

Verdiği sözde durması hasebiyle dost düşman herkes tarafından sevilir hale geldi

Devlet teşkilâtçılığında da zirvedeydi

Her ne kadar yeniçeri teşkilâtı babası zamanında kurulmaya başlansa da, asıl yeniçeri ve acemi oğlanları teşkilâtlarını kuran ve geliştiren kendisi oldu

İstanbul'u ilk kuşatan Osmanlı Padişahı da kendisiydi

Murâd Hüdâvendigâr’ı muvaffak eden sebeplerin başında onunla birlikte çalışan ehliyetli devlet adamlarını zikretmek gerekiyor

Bunların başında, bir görüşe göre Sultân Murâd zamanında ihdas edilen kazaskerliğe ilk defa getirilen Çandarlı Halil Efendi’yi zikretmek gerekiyor

Bu vazifeye gelir gelmez, Karamanlı Kara Rüstem’in de yardımıyla Maliye teşkilâtı tanzim edildi ve Sultân Orhan zamanında başlatılan Yeniçeri ve Acemioğlanları Teşkilatını bütün ayrıntılarıyla kurmaya muvaffak oldu

1372 yılında da Vezir oldu ve artık Halil Hayreddin Paşa diye anılmaya başlandı

Diğer devlet adamları arasında ise, Halil Hayreddin Paşa’nın oğlu Ali Paşa’yı, yeniçeri ve acemi oğlan teşkilâtında büyük payı bulunan Timurtaş Paşa ve Lala Şahin Paşa’yı, kahramanlıkları ile meşhur Saruca Paşa, Evrenos Beğ, İne Beğ, Paşa Yiğit, Müstecap Subaşı ve Hacı İlbeğ’i zikretmek gerekmektedir

Asrındaki âlimlerden ise Aksaray’lı Cemâlüddin Muhammed bin Muhammed, Bursa kadılarından ve Kâdîzade-i Rumî’nin babası Mahmûd Bedreddin ve de Azerbaycan Kadısı ünvanıyla meşhur Mevlânâ Burhânüddin’i zikretmek gerekmektedir

ZEVCELERİ: 1- Gülçiçek Hâtûn; Yıldırım Bâyezid’in ve Yahşi Bey’in Annesi

2- Marya Thamara Hâtun; Bulgar Kralının kızı

3- Paşa Melek Hâtun; Kızıl Murad bey’in kızı

4- Candar Oğullarından bir beyin kızı

5- Bulgar Beyinin kızı

ÇOCUKLARI: 1-Yıldırım Bâyezid

2-Ya‘kub Çelebi

3- Savcı Bey

4- İbrahim Bey

5- Yahşi Bey

6- Halil Bey; 7- Özer Hâtun; 8- Sultân Hâtun

9- Nefise Melek Sultân Hâtûn

Kaynak: Osmanlı Araştırmalar Vakfı

1360 Orhan Gazi’nın vefatı

Rumeli’de bulunan şehzade Murad Bey’in Bursa’ya hareketi

Sultan I

Murad’ın tahta çıkışı

Şehzade Bayezid’in doğumu

Ankara’da fiili hakim durumunda olan Ahi’lerin, Karamanoğullarının baskısı sonucu, Osmanlı hakimiyetinden çıkmaları

Edirne’nin kuşatılmasına karar verilmesi

1361 Ankara, Sultanönü Bölgesi’nin işgali

Devlet’te ilk Kazaskerlik Makamı’nın kurulması

Çorlu, Keşan, Dimitoka, Pınarhisar, Babaeski ve Lüleburgaz kasabalarının ve Edirne’nin fethi

Ankara şehrinin Murad Hüdavendigar tarafından zaptı

Murad Hüdavendigar’ın ordu komutanları, Lala Şahin Paşa, Hacı İlbey ve Evrenos Beyleri yeni fetihler için görevlendirmesi

Bizanslıların Burgaz, Malkara ve Çorlu’yu geri almaları

Lala Şahin Paşa’nın Beylerbeyi olarak tayini ve Rumeli Ordu Komutanlığına getirilmesi

Rumeli’nin Türkleştirilmesi hareketinin genişletilmesi

Lüleburgaz’da Sultan Murad, Lala Şahin ve Evrenos Bey’in katılımı ile Harp Meclisi’nin toplanması

Edirne’nin zaptı kararının alınması

Bizans ve Bulgar kuvvetlerinin mağlup edilmesi

Sultan Murad’ın karargâh merkezi yaptığı Dimetoka’ya gelişi

Burada bir camii ve küçük bir saray inşaatına başlanması

Filibe yakınında Meriç Nehri üzerinde bir köprü inşa edilmesi

1362 Yeniçeri Ocağı’nın temeli olan Pençik Kanunu’nun çıkışı
1363 Filibe’nin fethi

Bizans İmparatorluğu’nu, Osmanlı İmparatorluğu’na tabi bir Devlet haline getiren antlaşmanın imzalanması

1364 Sırp Sındığı savaşı

Sultan Murad’ın Bursa’ya dönüşü

Bilecik’te, Sırp Sındığı zaferi anısına bir camii yapılması

Biga’nın fethi

1365 Dubrovnik Cumhuriyeti’nin ticaret anlaşması imzalayarak Osmanlı Devleti himayesine girmesi
1366 Gelibolu’nun elden çıkışı
1367 Karınova, Aydos ve Burgaz Kaleleri’nin fethi
1368 Vize, Kırkkilise ve Tirebolu Kaleleri’nin fethi

Edirne’nin Devlet Merkezi olması

Edirne’de ilk mimari faaliyetlerin başlaması

Eski Saray’ın inşaatı

1369 Bizans İmparatoru Paleologos’un, Türklere karşı bir Haçlı seferi açılması için Roma’da Papa ile görüşmesi ve katolik mezhebine geçmesi
1371Somaku Meydan Muharebesi’nin kazanılması

Çirmen zaferi

1372 Adriyatik Denizi’ne ilk akınların başlaması ve Yunanistan’ın Atik Bölgesi’ne ilk Osmanlı akınları
1373 Bizans İmparatoru’nun Osmanlı İmparatorluğu tabiyetini kabul ettiğini bildirdiği belgeyi yenilemesi

Makedonya fethinin başlaması

1374 Çandarlı Hayreddin Paşa’nın Selanik seferine başlamak üzere ordusu ile hareketi
1375Niş’in fethi, Sırp kralının tabiyet anlaşmasını yenilemesi
1376 Bulgar Krallığı’nın Osmanlı hâkimiyetini kabulü

Bizans İmparatoru’nun himaye antlaşmasını kabul ederek, Gelibolu’yu Osmanlılara iadesi

1381 Germiyan Beyi kızının, Kütahya, Simav, Eğrigöz ve Tavşanlı kasabalarını çeyiz olarak Osmanlı ülkesine katması

Hamidoğulları Beyliği’nden 6 şehrin satın alınması

1382 I Murad’a “Hüdavendigar” ünvanının verilmesi
1383 Kara Timurtaş Paşa’nın Arnavutluk akını
1384 Bosna-Hersek akını
1385 Ohri’nin fethi

Arnavutluk’ta Savra zaferi

Savcı Bey isyanı

1386 Niş ve Sofya’nın alınışı

Mısır Kölemenleri ile ilk siyasi ilişkiler

1387 Veziriazam Çandarlı Hayreddin Paşa’nın ölümü

İkinci vezir Çandarlı Ali Paşa’nın vezir olması

1389 Konya’da Osmanlı Karaman Savaşı

Bosna’da Sırp, Arnavut ve Hırvatlar arasında Türklere karşı ittifak yapılması

Ploşnik bozgunu ve Osmanlı Devleti’ne karşı Balkan İttifakı’nın kurulması

Silistre, Ziştovi, Niğbolu, Plevne, Lofça, Deliorman ve Dobruca’nın Türk hakimiyeti altına alındı

I

Kosova zaferi

Osmanlılara karşı çıkan karışıklıklar ve Sırp Miloş Obroneviç tarafından I

Murad’ın şehit edilmesi

Yıldırım Bayezid’in tahta çıkışı

09-10-2012	#4
Prof. Dr. Sinsi	Osmanlı Padişahları, Osmanlı Padişahları Hayatları, Osmanlı Padişahları Biyoğrafileri I Murad Hakkında, I Murad Hayatı Sultan Murad Hüdavendigar Han Babası: Sultan Orhan Bey Annesi: Nilüfer Hatun Doğum Tarihi: 1326 Tahta Çıkışı: 1360 Şehid Olduğu Tarih: 1389Osmanlı tarihinde I Murâd, Murâd Hüdâvendigâr ve Gâzi Murâd Hüdâvendigâr adlarıyla anılan Sultân Murâd, 1326 (726 H) yılında dünyaya geldi ve 1362 Mart ayında 35-36 yaşlarında iken Osmanlı Padişahı olarak tahta geçti Hüdâvendigâr, hükümdâr demektir ve sonradan o zaman Osmanlı Devleti’nin başşehri olan ve kendisinin de valilik yaptığı Bursa’ya da Hüdâvendigâr Sancağı adı verildi Seferlerine Ankara’nın yeniden fethiyle başlayan Sultân Murâd, 1362 Temmuz’unda Edirne’yi zabtetti ve kendisine yeni başşehir yaptı Bunu Balkanların önemli bir merkezi olan Filibe’nin fethi takip etti (1363) Osmanlı Devleti’nin Avrupa topraklarında bu ilerleyişi Hıristiyanları korkuttu ve Papa V Urbanus’un tahrikiyle Osmanlı Devleti ilk haçlı seferine maruz kaldı Ancak 60000 kişilik haçlı ordusu 10000 kişilik Hacı İlbeğ komutasındaki Osmanlı ordusunun yaptığı bir baskın sonucunda sındı ve tarihe Sırpsındığı zaferi olarak geçti (1363) Bunu Sırbistan’ın bir kısmı ile Bulgaristan’ın Osmanlı’ya ilhakı takip etti ve 1365 yılında da Dubrovnik (Raguza) ile ilk milletlerarası andlaşma imzalandı 1375’de Hamidoğulları sembolik bir bedelle topraklarının yarısını Osmanlıya terk etti ve böylece Germiyanoğlu ile Karamanoğlu arasına Osmanlı girmiş oldu 1383’de Candaroğulları Hamidoğullarının arkasından Osmanlı’yı metbû’ tanıyınca, Karaman oğulları rahatsız olmaya başladı ve 1386’da Osmanlı Karamanoğulları ihtilafı başladı Her ne kadar, Sultân Murad’ın oğlu Şehzâde Bâyezid kahramanca savaşarak Karaman oğullarını dağıtıp Yıldırım ünvanını aldıysa da, bunu fırsat bilen Sırp Kralı Balkanlarda Osmanlı’nın üzerine yürüdü ve hatta Timurtaş Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunu bozguna uğrattı (Ploşnik Olayı, 1387) Bundan cesaret alan haçlı orduları, Sırpı ile Bulgarı ile Ulahı ile, hep birlikte Osmanlı Devleti’nin aleyhinde ittifak ettiler ve Kosova’da 20 Haziran 1389 günü Osmanlı ordusu ile karşı karşıya geldiler Osmanlı ordusu, I Kosova Zaferi diye tarihe geçen zaferle haçlı ordularını yendi ve 500 yıl kadar sürecek olan Balkan Hakimiyetini başlatmış oldu Ancak bu güzellikler arasında, Miloş Obiliç adlı yaralı bir Sırp askeri tarafından Murâd Hüdâvendigâr hançerle vurularak şehid edildi (2061389) ve Bursa’ya nakledilerek kendi adına yaptırılan Cami haziresine gömüldü Osmanlı Devleti Balkanlara hâkim olmuş, Bulgaristan tamamen Osmanlı’nın eline geçerken Sırbistan’ın da önemli bir kısmı feth edilmişti 37 muharebede bizzat bulunan Sultân Murâd, 27 yıl içinde babasından aldığı mirası 5 kat artırarak 500000 km2’lik bir büyük devleti Osmanlı milletine miras bırakıyordu Batılı tarihçilerin de itirafıyla, fethettiği topraklarda Ortodokslara, Katoliklere ve diğer din mensuplarına kendi dindaşlarından daha iyi davrandı Verdiği sözde durması hasebiyle dost düşman herkes tarafından sevilir hale geldi Devlet teşkilâtçılığında da zirvedeydi Her ne kadar yeniçeri teşkilâtı babası zamanında kurulmaya başlansa da, asıl yeniçeri ve acemi oğlanları teşkilâtlarını kuran ve geliştiren kendisi oldu İstanbul'u ilk kuşatan Osmanlı Padişahı da kendisiydi Murâd Hüdâvendigâr’ı muvaffak eden sebeplerin başında onunla birlikte çalışan ehliyetli devlet adamlarını zikretmek gerekiyor Bunların başında, bir görüşe göre Sultân Murâd zamanında ihdas edilen kazaskerliğe ilk defa getirilen Çandarlı Halil Efendi’yi zikretmek gerekiyor Bu vazifeye gelir gelmez, Karamanlı Kara Rüstem’in de yardımıyla Maliye teşkilâtı tanzim edildi ve Sultân Orhan zamanında başlatılan Yeniçeri ve Acemioğlanları Teşkilatını bütün ayrıntılarıyla kurmaya muvaffak oldu 1372 yılında da Vezir oldu ve artık Halil Hayreddin Paşa diye anılmaya başlandı Diğer devlet adamları arasında ise, Halil Hayreddin Paşa’nın oğlu Ali Paşa’yı, yeniçeri ve acemi oğlan teşkilâtında büyük payı bulunan Timurtaş Paşa ve Lala Şahin Paşa’yı, kahramanlıkları ile meşhur Saruca Paşa, Evrenos Beğ, İne Beğ, Paşa Yiğit, Müstecap Subaşı ve Hacı İlbeğ’i zikretmek gerekmektedir Asrındaki âlimlerden ise Aksaray’lı Cemâlüddin Muhammed bin Muhammed, Bursa kadılarından ve Kâdîzade-i Rumî’nin babası Mahmûd Bedreddin ve de Azerbaycan Kadısı ünvanıyla meşhur Mevlânâ Burhânüddin’i zikretmek gerekmektedir ZEVCELERİ: 1- Gülçiçek Hâtûn; Yıldırım Bâyezid’in ve Yahşi Bey’in Annesi 2- Marya Thamara Hâtun; Bulgar Kralının kızı 3- Paşa Melek Hâtun; Kızıl Murad bey’in kızı 4- Candar Oğullarından bir beyin kızı 5- Bulgar Beyinin kızı ÇOCUKLARI: 1-Yıldırım Bâyezid 2-Ya‘kub Çelebi 3- Savcı Bey 4- İbrahim Bey 5- Yahşi Bey 6- Halil Bey; 7- Özer Hâtun; 8- Sultân Hâtun 9- Nefise Melek Sultân Hâtûn Kaynak: Osmanlı Araştırmalar Vakfı 1360 Orhan Gazi’nın vefatı Rumeli’de bulunan şehzade Murad Bey’in Bursa’ya hareketi Sultan I Murad’ın tahta çıkışı Şehzade Bayezid’in doğumu Ankara’da fiili hakim durumunda olan Ahi’lerin, Karamanoğullarının baskısı sonucu, Osmanlı hakimiyetinden çıkmaları Edirne’nin kuşatılmasına karar verilmesi 1361 Ankara, Sultanönü Bölgesi’nin işgali Devlet’te ilk Kazaskerlik Makamı’nın kurulması Çorlu, Keşan, Dimitoka, Pınarhisar, Babaeski ve Lüleburgaz kasabalarının ve Edirne’nin fethi Ankara şehrinin Murad Hüdavendigar tarafından zaptı Murad Hüdavendigar’ın ordu komutanları, Lala Şahin Paşa, Hacı İlbey ve Evrenos Beyleri yeni fetihler için görevlendirmesi Bizanslıların Burgaz, Malkara ve Çorlu’yu geri almaları Lala Şahin Paşa’nın Beylerbeyi olarak tayini ve Rumeli Ordu Komutanlığına getirilmesi Rumeli’nin Türkleştirilmesi hareketinin genişletilmesi Lüleburgaz’da Sultan Murad, Lala Şahin ve Evrenos Bey’in katılımı ile Harp Meclisi’nin toplanması Edirne’nin zaptı kararının alınması Bizans ve Bulgar kuvvetlerinin mağlup edilmesi Sultan Murad’ın karargâh merkezi yaptığı Dimetoka’ya gelişi Burada bir camii ve küçük bir saray inşaatına başlanması Filibe yakınında Meriç Nehri üzerinde bir köprü inşa edilmesi 1362 Yeniçeri Ocağı’nın temeli olan Pençik Kanunu’nun çıkışı 1363 Filibe’nin fethi Bizans İmparatorluğu’nu, Osmanlı İmparatorluğu’na tabi bir Devlet haline getiren antlaşmanın imzalanması 1364 Sırp Sındığı savaşı Sultan Murad’ın Bursa’ya dönüşü Bilecik’te, Sırp Sındığı zaferi anısına bir camii yapılması Biga’nın fethi 1365 Dubrovnik Cumhuriyeti’nin ticaret anlaşması imzalayarak Osmanlı Devleti himayesine girmesi 1366 Gelibolu’nun elden çıkışı 1367 Karınova, Aydos ve Burgaz Kaleleri’nin fethi 1368 Vize, Kırkkilise ve Tirebolu Kaleleri’nin fethi Edirne’nin Devlet Merkezi olması Edirne’de ilk mimari faaliyetlerin başlaması Eski Saray’ın inşaatı 1369 Bizans İmparatoru Paleologos’un, Türklere karşı bir Haçlı seferi açılması için Roma’da Papa ile görüşmesi ve katolik mezhebine geçmesi 1371Somaku Meydan Muharebesi’nin kazanılması Çirmen zaferi 1372 Adriyatik Denizi’ne ilk akınların başlaması ve Yunanistan’ın Atik Bölgesi’ne ilk Osmanlı akınları 1373 Bizans İmparatoru’nun Osmanlı İmparatorluğu tabiyetini kabul ettiğini bildirdiği belgeyi yenilemesi Makedonya fethinin başlaması 1374 Çandarlı Hayreddin Paşa’nın Selanik seferine başlamak üzere ordusu ile hareketi 1375Niş’in fethi, Sırp kralının tabiyet anlaşmasını yenilemesi 1376 Bulgar Krallığı’nın Osmanlı hâkimiyetini kabulü Bizans İmparatoru’nun himaye antlaşmasını kabul ederek, Gelibolu’yu Osmanlılara iadesi 1381 Germiyan Beyi kızının, Kütahya, Simav, Eğrigöz ve Tavşanlı kasabalarını çeyiz olarak Osmanlı ülkesine katması Hamidoğulları Beyliği’nden 6 şehrin satın alınması 1382 I Murad’a “Hüdavendigar” ünvanının verilmesi 1383 Kara Timurtaş Paşa’nın Arnavutluk akını 1384 Bosna-Hersek akını 1385 Ohri’nin fethi Arnavutluk’ta Savra zaferi Savcı Bey isyanı 1386 Niş ve Sofya’nın alınışı Mısır Kölemenleri ile ilk siyasi ilişkiler 1387 Veziriazam Çandarlı Hayreddin Paşa’nın ölümü İkinci vezir Çandarlı Ali Paşa’nın vezir olması 1389 Konya’da Osmanlı Karaman Savaşı Bosna’da Sırp, Arnavut ve Hırvatlar arasında Türklere karşı ittifak yapılması Ploşnik bozgunu ve Osmanlı Devleti’ne karşı Balkan İttifakı’nın kurulması Silistre, Ziştovi, Niğbolu, Plevne, Lofça, Deliorman ve Dobruca’nın Türk hakimiyeti altına alındı I Kosova zaferi Osmanlılara karşı çıkan karışıklıklar ve Sırp Miloş Obroneviç tarafından I Murad’ın şehit edilmesi Yıldırım Bayezid’in tahta çıkışı