09-10-2012
|
#5
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Osmanlı Fermanlarına Örnekler(Orjinal)
Berât
III Mustafa Dönemi h 14 08 1178 / m 06 02 1765
Konusu
Bektaş'ın ölümüyle boşalan, Birgi Nâhiyesi'nde Mürsellü Karyesi ve Tire Nâhiyesi'nde Sadiye karyesi civarındaki zeâmetin, es-Seyyid Osman'a verilmesine dâir
Yazı Çeşidi İlk satır, celî dîvânî; daha sonraki satırlar dîvânî hattı ile yazılmıştır Derkenârlarda dîvânî, dîvânî kırması ve siyâkât hat bulunmaktadır 8 satırdır
Tuğrası ve Tezyinatı
Tuğra, kırmızı mürekkeb ile çekilmiştir Boşluklarına altın sürülüp, iğne perdah yapılmıştır Altın ile harfler arasında birkaç mm ara bırakılmıştır Dış kısmına ise 5 mm ara bırakılarak altın cetvel geçilmiş ve tuğra formuna paralel olarak bir tezyînât yapılmıştır Tezyînât, lâcivert zemîn üzerine hatâî kompozisyonundan müteşekkildir Dallar ve yapraklar, sıvama altındır Hatâîler, altın tahrîrli ve kırmızı-beyaz renklidir Formun dışına da altın cedvel geçilmiştir Üst tarafına ve hançer tarafına yapılan bazı motifler sebebiyle form, adeta demlik (çaydan) görüntüsünü almıştır Nişân-ı hümâyûnun alt kısmına, sıvama altın, mavi ve penbe ile çiçek dalları yapılmıştır Aynı çiçekten, berât kağıdının en üstünde ve siyâkat yazısının arasında da mevcuttur Davet (duâ) cümlesi, altınlı ve mavili bir çerçeveye alınmıştır Mahall-i tahrîrin sağında, serbest bir motif görülmektedir Yazıda, kırmızı ve siyah mürekkeb kullanılmıştır
Gördüğü İşlem
1-Tuğranın üst tarafında, Pâdişâh'ın el yazısı ile yazılmış "Mûcebince amel oluna ", (Gereği yapılsın ) ibâresi yer almaktadır 2-Berâtın sağ üst kısmında, Sadrâzam'ın sahı ve buyruldusu; alt tarafında Defterhâne ve Nişan Kalemi'nin kayıtları yer almaktadır 3- 5 ve 8 Satırlar arasında siyâkat yazısı ile yazılmış, Defterhâne'den çıkarılan zeâmet kayıtları bulunmaktadır 4-Sol alt köşede, berâtın yazıldığı yerin kaydı vardır
|
|
|