|
Prof. Dr. Sinsi
|
Mondros Ateşkes Antlaşması Nedir? Mondros Ateşkes Antlaşması Hakkında
Mondros Ateşkes Antlaşması Nedir? Mondros Ateşkes Antlaşması Hakkında Mondros Ateşkes Antlaşması Tanımı
Mondros Ateşkes Antlaşması Nedir? Mondros Ateşkes Antlaşması HakkındaOsmanli Devleti'nin içinde bulunduiu devletler topluluiu, Birinci Dünya Savaii'nda yenilince, Osmanli Devleti de savaitan çekildi ittihat ve Terakki Partisi Üyeleri, gizlice yurdu terkettiler
Talat Paia'nin istifasi üzerine iktidara geçen Ahmet izzet Paia Hükümeti, ingilizler araciliiiyla Anlaima (itilaf) Devletleri'nden barii istedi Bahriye Naziri Rauf Bey'in baikanliiindaki Osmanli Kurulu ile Anlaima Devletleri adina ingiliz Amirali Caltrop, Limni Adasi'nin Mondros Limani'nda yapilan Mondros Ateikes Antlaimasi, Mebusan Meclisi tarafindan oybirliii ile kabul edilmiitir
imzalanma Nedenleri
Almanya'nin yenilmesi: Alman desteii olmadan, Osmanli Devleti'nin savaii sürdürecek gücünün olmamasi
Wilson ilkeleri'nin yayinlanmasi: ingilizlerin hoigörüsüyle, daha sonra kârli bir barii antlaimasinin imzalanacaiinin sanilmasi
Padiiahin, ingilizlerin yardimiyla saltanati ve halifeliii korumak istemesi
Koiullari
istanbul ve Çanakkale Boiazlari açilacak ve bu yerlerdeki askeri üsler, itilaf Devletleri'nce iigal edilecektir
Ordu terhis edilecek, orduya ait silahlar, taiitlar, cephane ve donatim, itilaf Devletleri'ne teslim edilecektir
Donanma, itilaf Devletleri'nin gösterecekleri limanlarda gözaltinda tutulacaklardir
Osmanli Devleti, müttefikleriyle olan bütün iliikilerini kesecektir
Toros tünelleri, itilaf Devletleri tarafindan iigal edilecektir
Bütün haberleime, ulaiim araç ve gereçleri itilaf Devletleri'nin denetimi altinda bulundurulacaktir
itilaf Devletleri, kendi güvenliklerini tehdit edecek bir durum ortaya çikarsa, herhangi bir stratejik noktayi iigal edebilecektir
Anlaima imzalandiiinda, Anadolu diiinda bulunan Türk Askerleri, en yakin itilaf Devleti askeri birliklerine teslim olacaktir
Vilayet-i Sitte denilen Doiu Anadolu'daki 6 ilde (Erzurum, Van, Harput, Diyarbakir, Sivas ve Bitlis) kariiiklik çiktiii takdirde itilaf Devletleri bu illerin herhangi bir bölümünü iigal edebileceklerdir
Önemi
Bu antlaima ile Osmanli Devleti, fiilen sona ermiitir
Kayitsiz iartsiz teslim belgesi özelliii taiiyan bu antlaima, Osmanli'nin bütünüyle iigal edilmesine elveriili ortam hazirlamaktaydi
Boiazlarin iigali ile Anadolu ve Rumeli bailantisi kesilecek, istanbul'un güvenliii de tehlikeye düiecekti Osmanli Devleti'nin Boiazlar üzerindeki egemenliii sona ermii olacaktir
Ordunun büyük bir bölümü terhis edilip, silahlarina el konulacakti Bu uygulama ile Osmanli Devleti, savunma gücünden yoksun birakilacakti
7 maddenin uygulanmasiyla, Wilson ilkeleri'ne göre Türklerin denetiminde kalmasi gereken Anadolu Topraklari da itilaf Devletleri tarafindan iigal edilmiitir
24 maddenin uygulanmaya çaliiilmasi sonucunda, doiudaki Ermeniler, baiimsiz bir devlet kurmak amaciyla ayaklanmiilardir
Toros tünellerinin iigali, telgraf, telefon ve telsizin denetim altinda tutulmasi, ülkenin tümüne yönelik iigalin ilk iiaretleridir
Uygulanmasi
ingilizler; Musul, Antep, Urfa, Marai, Batum, Kars'i iigal etmiiler, Samsun ve Merzifon'a asker göndermiilerdir
Fransizlar; Dörtyol, Mersin ve Adana Yöreleri ile Afyon'u iigal ettiler
italyanlar; Antalya, Bodrum, Kuiadasi, Marmaris, Konya çevresine asker çikarmiilardir
13 Kasim 1918'de itilaf Devletleri gemileri istanbul Limani'na demir atti
istanbul fiilen iigal edildi
|