09-10-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Piri Reis Piri Reis Kimdir? Piri Reis Hakkında Piri Reis Hayatı Piri Reis Tanımı
Piri Reis Piri Reis Kimdir? Piri Reis Hakkında Piri Reis Hayatı Piri Reis Tanımı Piri Reis
Piri Reis Piri Reis Kimdir? Piri Reis Hakkında Piri Reis Hayatı Piri Reis Tanımı Doium tarihi kesin olarak bilinmiyor 1465-1470 arasinda Gelibolu'da doidu Asil adi Muhiddin Pirî'dir Karamanli Haci Ali Mehmed'in oilu ve ünlü Osmanli denizcisi Kemal Reis'in yeienidir Akdeniz'de korsanlik yapmakta olan amcasinin yaninda yaklaiik 1481'den sonra denize açildi
1487'de onunla birlikte ispanya'daki Müslümanlar'in yardimina gitti 1491-1493 arasinda Sicilya, Sardunya, Korsika Adalarina ve Güney Fransa Kiyilarina yapilan akinlara katildi Amcasiyla birlikte Osmanli Devleti'nin hizmetine girerek 1499-1502 Osmanli-Venedik Savaii'nda bir savai gemisinde kaptanlik yapti 1511'de amcasinin ölümü üzerine Gelibolu'ya çekilerek Kitab-i Bahriye (Denizcilik Kitabi) üzerinde çaliiti ve 1513'te bir dünya haritasi çizdi
1516 Misir Seferi'nde Osmanli Donanmasi'nda kaptan olarak savaiti 1517'de ilk çizdiii haritayi, Yavuz Sultan Selim Hania sundu 1521'de Kitab-i Bahriye'yi tamamladiktan sonra 1522'de Rodos Seferi'ne katildi 1524'te Sadrazam Makbul ibrahim Paia'yi Misir'a götüren gemiye kilavuzluk etti Sadrazam'in ilgilenmesi üzerine 1525'te Kitab-i Bahriye'yi yeniden düzenleyerek onun araciliiiyla Kanuni Sultan Süleyman Hania sundu 1528'de çizdiii ikinci haritasini da Padiiah'a armaian etti
1528'den sonra güney denizlerinde görev yapti Portekizlilerin Aden'i almasi üzerine Süveyi'teki Osmanli Donanmasi'na kaptan atanarak 26 iubat 1548'de Aden'i geri aldi 1552'de önemli bir Portekiz üssü olan Maskat'i ve ardindan Kiim Adasi'ni alarak Hürmüz Kalesi'ni kuiatti Portekizliler'in Basra Körfezi'ni kapatmak istediklerini duyarak kuzeye yöneldi Katar Yarimadasi'na, Bahreyn Adasi'na egemen olarak Misir'a geçti Donanmayi Basra Körfezi'nde biraktiii için sefer sirasinda kendisinden yardimini esirgeyen Basra Valisi Kubâd Paia'nin da giriiimleriyle suçlu görülerek Kahire'de 1554 yilinda idam edildi
Büyük bir denizci olduiu kadar büyük bir haritaci olan Pirî Reis, korsanlik günlerinden bailayarak gezip gördüiü yerleri yabanci kaynaklardan da yararlanarak tarihi ve coirafi özellikleriyle birlikte kitabinda anlatmii ve haritalarini çizmiitir Kitab-i Bahriye'nin, nazimla yazilan ve denizcilikle ilgili tüm bilgilerin toplandiii bailangiç bölümünde, genel açiklamalardan sonra Ege ve Akdeniz Adalari tanitilarak denizle ilgili gözlem ve deneyimin önemi vurgulanir Firtina, rüzgâr çeiitleri, pusula ve haritanin tanimindan sonra Dünya'yi kaplayan denizler ve karalarin orani belirtilir Portekizlilerin denizcilikteki ilerlemeleri ve keiifleri, Çin Denizi, Hint Okyanusu, Akdeniz ve Ege Denizi'ndeki rüzgârlar, Basra Körfezi, Atlas Okyanusu ayrintili biçimde anlatilir
Düz yazi ile anlatimin bailadiii haritali bölüm asil metni oluiturur Bu bölümde Çanakkale Boiazi'ndan bailayarak Ege Denizi Kiyi ve Adalari, Adriyatik Denizi Kiyilari, Bati italya, Güney Fransa, Doiu ispanya Kiyilariyla çevresindeki adalara iliikin tarihi, coirafi bilgiler verilerek Kuzey Afrika Kiyilari, Filistin, Suriye, Kibris ve Anadolu Kiyilari izlenerek Marmaris'te tüm Akdeniz'in havzasi noktalanir
1513'te çizdiii ilk haritasinda, Kristof Kolomb'un 1498'de çizdiii Amerika Haritasi'ndan, Portekiz ve Arap Haritalarindan yararlandiiini belirtir Elde kalan parçasi Avrupa ve Afrika'nin bati kiyilariyla, Atlas Okyanusunu, Antil Adalarini, Orta ve Güney Amerika'yi gösterir 1528'de çizdiii ikinci haritasindan günümüze kalan parça, büyük bir dünya haritasinin kuzey bati köiesi olup, Atlas Okyanusu'nun kuzeyini, Kuzey ve Orta Amerika'nin yeni keifedilmii kiyilarini ve Grönland'dan Florida'ya uzanan kiyi ieridini içerir
Adalar ve kiyilar son keiiflere dayali olarak daha doiru çizilidir Keifedilmeyen yerler ise beyaz birakilarak, bilinmediii için çizilmediii belirtilir ilk haritadan daha büyük ölçekli ve geliikin olan ikincisi, teknik olarak döneminin en ileri örneiidir
|
|
|