Dinler Ve Felsefi Sistemler Tarihi

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-09-2012

Musevilik

Tanrı'nın İsrailoğulları'na Musa aracılığıyla bildirdiği din kurallarının bütünü

Tektanrıcı büyük dinlerin en eskisi Musevîliktir

Musevîlik Yahudi ulusunun geleneksel dinidir

Yahova ve «On Emir»

İsrailoğulları Milattan 2 bin yıl önce Filistin'e yerleşmişlerdi

Birkaç kabileye ayrıldılar

Bunlardan Yahuda kabilesi sonradan ülkenin bütününü egemenliği altına aldı

Bu kabilenin adından türeyen Yahudilik ve Yahudi sözcükleri, sonradan Musevîlik ve Musevi sözcükleriyle karşılandı

Musevîliğin kuralları Musa'nın ilkelerinden doğdu, ama İsrail halkıyla birlikte gelişti

Bu imanın temeli tek Tanrı'dır

Bu Tanrı (Yahova [var olan]) gözle görülmez, elle tutulmaz, her şeyden üstün, doğru ve güçlüdür

Yeri ve göğü yaratan odur

Musevîlik ahlâkı ve kuralları «On Emir»de özetlenmiştir

kutsal metinler

Musevîliğin bütün ilkeleri iki eserde yer alır: Tora ve Talmud

Tora, Kutsal Kitap'ın ilk beş kitabını (Pentatök) ve Sina Dağı'nda Musa'ya açıklanan «On Emir»i (Dekalogos) içerir; bunların tamamı, Tanrı'nın kullarıyla anlaşmasını içeren ve kutlayan bir dinsel yasa meydana getirir

Her sinagog'da, yani Musevi tapınağında, Tora'nın iki sırığa sarılmış bir parşömen üzerine el ile kopya edilmiş bir nüshası bulunur; her ayinde haham (Musevi din adamı), sinagogdakilere bundan bölümler okur

Miladın III

ve IV

yy

larında kaleme alınan Talmud, Tora'nın, Musevî topluluklarının hayat koşullarını belirlemeyi amaçlayan yorumlarının ve açıklamalarının derlemesidir

Sözgelimi şabbat ilkesi Talmud'da geçer: madem ki Tanrı dünyayı yarattıktan sonraki yedinci gün dinlenmiştir, o halde İsrailliler de cumartesi günü hiç bir iş yapmamalıdır

Bunun gibi, bazı beslenme kurallarına uymaları da gerekir: et, kaşer olmalı, yani dinsel törelere göre hazırlanmalıdır (hayvanlar hahamın huzurunda kesilir)

Ve ekmek hamursuz olmalıdır, yani maya katılmadan yapılmalıdır; domuz eti ve pulsuz balıkların eti yasaktır

Hıristiyanlığın kökeni

Musevîlik, Hıristiyanlığın doğmasına yol açmış ve Hıristiyanlık, kutsal kitaplarının büyük bölümünü (Eski Ahit) Musevîlikten almıştır

Ancak, Hıristiyanların tersine, Museviler, İsa'yı Mesih (kurtarıcı) olarak tanımazlar

İbranî takvimi

Hıristiyan takviminin 1975 yılı İbranî takviminde 5735 yılıdır

Musevilikte büyük bayramların tarihi İsrail takvimine göre hesaplanır

En önemli bayram Yılbaşı Bayramı'dır (Roş Aşana), ardından on günlük oruç gelir, Büyük Bağışlanma (Yom Kipur) günüyle son bulur

Paskalya, Mısır'dan ayrılan ve Musa'nın yönetiminde Filistin'e ulaşan İbranilerin kurtuluşunu kutlar

sinagog

Genellikle Kudüs'e doğru yön verilmiş sinagog, ibadet için kurulmuş bir yapıdır

Adı Yunanca «toplantı» anlamına gelen bir sözcükten alınmıştır

Başlıca öğeleri Tora'nın saklandığı Kudas dolabı ve Bima denen bir düzlükte bulunan masa veya kürsüdür

Haham, ayini bu masadan yönetir

09-09-2012	#6
Prof. Dr. Sinsi	Dinler Ve Felsefi Sistemler Tarihi Musevilik Tanrı'nın İsrailoğulları'na Musa aracılığıyla bildirdiği din kurallarının bütünü Tektanrıcı büyük dinlerin en eskisi Musevîliktir Musevîlik Yahudi ulusunun geleneksel dinidir Yahova ve «On Emir» İsrailoğulları Milattan 2 bin yıl önce Filistin'e yerleşmişlerdi Birkaç kabileye ayrıldılar Bunlardan Yahuda kabilesi sonradan ülkenin bütününü egemenliği altına aldı Bu kabilenin adından türeyen Yahudilik ve Yahudi sözcükleri, sonradan Musevîlik ve Musevi sözcükleriyle karşılandı Musevîliğin kuralları Musa'nın ilkelerinden doğdu, ama İsrail halkıyla birlikte gelişti Bu imanın temeli tek Tanrı'dır Bu Tanrı (Yahova [var olan]) gözle görülmez, elle tutulmaz, her şeyden üstün, doğru ve güçlüdür Yeri ve göğü yaratan odur Musevîlik ahlâkı ve kuralları «On Emir»de özetlenmiştir kutsal metinler Musevîliğin bütün ilkeleri iki eserde yer alır: Tora ve Talmud Tora, Kutsal Kitap'ın ilk beş kitabını (Pentatök) ve Sina Dağı'nda Musa'ya açıklanan «On Emir»i (Dekalogos) içerir; bunların tamamı, Tanrı'nın kullarıyla anlaşmasını içeren ve kutlayan bir dinsel yasa meydana getirir Her sinagog'da, yani Musevi tapınağında, Tora'nın iki sırığa sarılmış bir parşömen üzerine el ile kopya edilmiş bir nüshası bulunur; her ayinde haham (Musevi din adamı), sinagogdakilere bundan bölümler okur Miladın III ve IV yylarında kaleme alınan Talmud, Tora'nın, Musevî topluluklarının hayat koşullarını belirlemeyi amaçlayan yorumlarının ve açıklamalarının derlemesidir Sözgelimi şabbat ilkesi Talmud'da geçer: madem ki Tanrı dünyayı yarattıktan sonraki yedinci gün dinlenmiştir, o halde İsrailliler de cumartesi günü hiç bir iş yapmamalıdır Bunun gibi, bazı beslenme kurallarına uymaları da gerekir: et, kaşer olmalı, yani dinsel törelere göre hazırlanmalıdır (hayvanlar hahamın huzurunda kesilir) Ve ekmek hamursuz olmalıdır, yani maya katılmadan yapılmalıdır; domuz eti ve pulsuz balıkların eti yasaktır Hıristiyanlığın kökeni Musevîlik, Hıristiyanlığın doğmasına yol açmış ve Hıristiyanlık, kutsal kitaplarının büyük bölümünü (Eski Ahit) Musevîlikten almıştır Ancak, Hıristiyanların tersine, Museviler, İsa'yı Mesih (kurtarıcı) olarak tanımazlar İbranî takvimi Hıristiyan takviminin 1975 yılı İbranî takviminde 5735 yılıdır Musevilikte büyük bayramların tarihi İsrail takvimine göre hesaplanır En önemli bayram Yılbaşı Bayramı'dır (Roş Aşana), ardından on günlük oruç gelir, Büyük Bağışlanma (Yom Kipur) günüyle son bulur Paskalya, Mısır'dan ayrılan ve Musa'nın yönetiminde Filistin'e ulaşan İbranilerin kurtuluşunu kutlar sinagog Genellikle Kudüs'e doğru yön verilmiş sinagog, ibadet için kurulmuş bir yapıdır Adı Yunanca «toplantı» anlamına gelen bir sözcükten alınmıştır Başlıca öğeleri Tora'nın saklandığı Kudas dolabı ve Bima denen bir düzlükte bulunan masa veya kürsüdür Haham, ayini bu masadan yönetir