Ordu Devletin Temeli Olan Ordu, Hassa Ordusu Ve Timarlı Sipâhiler

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-10-2012

Ordu
Ordu Devletin temeli olan ordu, Hassa ordusu ve Timarlı sipâhiler
Devletin temeli olan ordu, Hassa ordusu ve Timarlı sipâhiler

Ordu

Devletin temeli olan ordu, Hassa ordusu ve Timarlı sipâhilerden meydana geliyordu

Sarayda husûsî olarak yetiştirilip, doğrudan sultâna bağlı olan Gulamân-ı saray askerleri çeşitli milletlerden seçilirdi

Bunlar senede dört defâ maaş alırlardı

Hassa ordusu; melik, vâli, vezir ve diğer yüksek rütbeli devlet memurlarının emri altında, her an harekete hazır askerler olup maaşlıydılar

Sipâhiler, süvârî kuvvetleriydi

Sipâhi ordusu mensuplarından her biri, devletin çeşitli bölgelerinde kendilerine tahsis edilen toprakların (iktâ=dirlik) gelirlerinden geçimlerini sağlıyordu

Selçuklular, askerî iktâlar sâyesinde, maaş ödemeden bir orduyu beslemiş, mühim bir Türkmen nüfûsunu toprağa ve devlete bağlayarak iskân etmişti

Bu sâyede istihsâlin artmasını, halk ile hükûmet arasında yeni askerî ve idârî bir kadronun kurulmasını temin etmişti

Bin süvâriden fazla asker besleyen iktâ sâhipleri vardı

Büyük Selçuklularda ordu mevcûdu 400

000’e kadar çıktı

Bunun 46

000’i merkezde, geri kalanı devletin diğer bölgelerine dağılmıştı

İktâ sistemiyle, memleket menfaatlerini âhenkleştirip, kudretli bir askerî ve idârî teşkilâta sâhip oldular

Aynı sistem, Osmanlılara da tesir etti

Halk arasından Haşer denilen ücretli askerler de alınırdı

Ayrıca gönüllü Gâziyân ve çeşitli askerî sınıflar da vardı

Selçuklu ordusunun gezici hastahâneleri ve Çerge denilen hamamları vardı

Orduda hafif silâh olarak yay, ok, kılıç, kalkan, mızrak, harbe, sökü, bozdoğan da denilen topuz, gürz, balta, nacak, çekre, zemberek, pala, cevşen ve çokal kullanılırdı

Muhâsara silâhlarından da külünk, miskap da denilen nakkap, mancınık kullanılırdı

Ordunun silâhları ülke içinde en iyi malzeme kullanılarak, sanatında pek mâhir ustalar tarafından îmâl edilirdi

Büyük Selçuklularda deniz kuvvetleri olmamasına rağmen, bağlı devletler de vardı

Ordunun ihtiyâcının karşılanması ve meselelerinin hâlline Dîvânü’l-ceyş bakardı

09-10-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Ordu Devletin Temeli Olan Ordu, Hassa Ordusu Ve Timarlı Sipâhiler Ordu Ordu Devletin temeli olan ordu, Hassa ordusu ve Timarlı sipâhiler Devletin temeli olan ordu, Hassa ordusu ve Timarlı sipâhiler Ordu Devletin temeli olan ordu, Hassa ordusu ve Timarlı sipâhilerden meydana geliyordu Sarayda husûsî olarak yetiştirilip, doğrudan sultâna bağlı olan Gulamân-ı saray askerleri çeşitli milletlerden seçilirdi Bunlar senede dört defâ maaş alırlardı Hassa ordusu; melik, vâli, vezir ve diğer yüksek rütbeli devlet memurlarının emri altında, her an harekete hazır askerler olup maaşlıydılar Sipâhiler, süvârî kuvvetleriydi Sipâhi ordusu mensuplarından her biri, devletin çeşitli bölgelerinde kendilerine tahsis edilen toprakların (iktâ=dirlik) gelirlerinden geçimlerini sağlıyordu Selçuklular, askerî iktâlar sâyesinde, maaş ödemeden bir orduyu beslemiş, mühim bir Türkmen nüfûsunu toprağa ve devlete bağlayarak iskân etmişti Bu sâyede istihsâlin artmasını, halk ile hükûmet arasında yeni askerî ve idârî bir kadronun kurulmasını temin etmişti Bin süvâriden fazla asker besleyen iktâ sâhipleri vardı Büyük Selçuklularda ordu mevcûdu 400000’e kadar çıktı Bunun 46000’i merkezde, geri kalanı devletin diğer bölgelerine dağılmıştı İktâ sistemiyle, memleket menfaatlerini âhenkleştirip, kudretli bir askerî ve idârî teşkilâta sâhip oldular Aynı sistem, Osmanlılara da tesir etti Halk arasından Haşer denilen ücretli askerler de alınırdı Ayrıca gönüllü Gâziyân ve çeşitli askerî sınıflar da vardı Selçuklu ordusunun gezici hastahâneleri ve Çerge denilen hamamları vardı Orduda hafif silâh olarak yay, ok, kılıç, kalkan, mızrak, harbe, sökü, bozdoğan da denilen topuz, gürz, balta, nacak, çekre, zemberek, pala, cevşen ve çokal kullanılırdı Muhâsara silâhlarından da külünk, miskap da denilen nakkap, mancınık kullanılırdı Ordunun silâhları ülke içinde en iyi malzeme kullanılarak, sanatında pek mâhir ustalar tarafından îmâl edilirdi Büyük Selçuklularda deniz kuvvetleri olmamasına rağmen, bağlı devletler de vardı Ordunun ihtiyâcının karşılanması ve meselelerinin hâlline Dîvânü’l-ceyş bakardı