Amasya Mülakatı Görüşmesi Protokolü ( 20 – 22 Ekim 1919 )

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-10-2012

Amasya Mülakatı görüşmesi protokolü ( 20 – 22 Ekim 1919 )

Temsil Heyeti adına Mustafa Kemal ile İstanbul hükümeti adına Salih paşa arasında yapılan bu görüşmelerde aşağıdaki kararlar alınmıştır

İstanbul Hükümeti Sivas kongresi kararlarını kabul edecek
Seçimler yapılıp meclisi mebusan kurulacak
mebusan meclisinin İstanbul da toplanması uygun değildir
İstanbul Hükümeti itilaf devletleri ile yapacağı barış görüşmelerinde temsil heyetinin de görüşünü soracaktır

! Görüşmeden sonra İstanbul hükümeti sadece bu karar uymuş ve mebusan meclisinin İstanbul’da toplanmasını kabul etmiştir
Amasya Mülakatı görüşmesi protokolü ( 20 – 22 Ekim 1919 ) ! İstanbul Hükümeti bu görüşmeler ile temsil heyetini resmen tanımış oldu Böylece Anadolu İstanbul bağlı olmaktan çıkıp İstanbul Anadolu’ya bağlı hale geldi Böylece Anadolu ihtilali hukuki bir zemine kavuştu

Heyet-i Temsiliye’nin Ankara’ya Gelmesi ( 27 Aralık 1919 )
Meclisi mebus anın toplanması için yapılan seçimleri büyük bir çoğunlukla müdafaa-i hukukular kazandı

Meclisin İstanbul’da toplanması kesinleşince heyeti temsiliye meclis çalışmalarını yakından izleyebilmek için Ankara’yı kendine merkez seçti çünkü Ankara’nın şu avantajları vardı

1

ulaşım ve haberleşme olanakları elverişlidir

2

batı Anadolu cephesine yakındır
3

Anadolu’nun ortalarında bir yerdedir

Anakaraya yerleşen Mustafa Kemal müdafaa-i hukukçu milletvekillerini Ankara’ya çağırarak meclisi mebusan da yapılacak çalışmalar için şu direktifleri verir

a

kendisinin meclis başkanlığına seçilmesi
b

mecliste bir müdafaa hukuk grubunun oluşturulması ve bu grubun meclisteki tüm çalışmalar ağırlığını koyması
c

tüm kişi ve kurumları bağlayacak kararların alınması
d

Misak-ı milli kararlarının meclise kabul ettirilmesi
Bu arada yapılan seçimlerin galibi müdafaa hukuk Cemiyeti’nin adaylarıydı

Mustafa Kemal de Erzurum’dan milletvekili seçilmiştir

! Bununla Anadolu’da ki milli hareketin meclisi Mebusan'a egemen olduğu herkese, en çarpıcı biçimde anlatılmış olacaktı
!Mustafa Kemal Erzurum milletvekilidir Ancak heyeti Temsiliye’nin aldığı karar gereği İstanbul gitmeyecektir
Gerçekte İstanbul hükümetinin asıl endişesi mebusan meclisinin tümden heyeti Temsiliye’nin etkisi altına girebileceğiydi

Son Osmanlı Mebusan Meclisi ve Misak-ı Milli Kararları

Meclis-i mebusan 12 Ocak 1920 de İstanbul’da toplanır

Ancak Mustafa Kemal başkan seçilmediği gibi müdafaam hukuk grubu da kurulmaz

Bu grubun yerine felah-ı vatan grubu kurulur

Tüm bu olumsuzluklara rağmen meclis-i mebusan 28 Ocak 1920 de misak-ı milli kararlarını alır

Bu kararlar:
1

20 Ekim 1918 günü yani Mondros ateşkesinin imzalandığı gün işgal edilmiş topraklar milli sınırlarımızdır

2

bir zamanlar Osmanlı egemenliğinde olan ancak şu anda işgal altında bulunan Müslüman Arapların yaşadığı toprakların geleceği, orada yaşanların kararları ile belirlenmelidir

3

Batı Trakya ile Kars, Ardahan ve batum için gerekirse halk oyuna gidilebilir

4

Azınlıklara, çevre ülkelerde Müslüman azınlıklara tanınan haklar kadar haklar tanınacaktır

5

İstanbul’un ve Marmara denizinin güvenliği sağlandığında, boğazlar dünya ticaretine açılacaktır

6

kapitülasyonlar ve duyun-ı umumiye kaldırılmalıdır

Misak-ı Milli Kararlarının Önemi

Milli kurtuluş savaşının hedefleri belirtilmiştir
Milli sınırlara belirginlik getirilmiştir ( 1 Madde )Batı Trakya ile Kars Ardahan ve batum için halk oylaması önerilmesi sorunlara öncelikle barışçıl çözüm arandığının bir kanıtıdır Bu bölgelerdeki Türk nüfusunun çokluğu da halk oylaması istenmesinin bir diğer sebebidir
Bu belge kurtuluş savaşının diplomatik dayanağı olmuştur
Misak-ı Milli kararları ile Mustafa Kemal’in bağımsızlıkla ilgili görüşleri Osmanlı parlamentosu tarafından yasallaştırılmıştır

!Kurtuluş savaşının gerekçesi Amasya genelgesiyle hedefleriyse Misak-ı Milli kararlarıyla belirlenmiştir

09-10-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Amasya Mülakatı Görüşmesi Protokolü ( 20 – 22 Ekim 1919 ) *Amasya Mülakatı görüşmesi protokolü ( 20 – 22 Ekim 1919 )* Temsil Heyeti adına Mustafa Kemal ile İstanbul hükümeti adına Salih paşa arasında yapılan bu görüşmelerde aşağıdaki kararlar alınmıştır İstanbul Hükümeti Sivas kongresi kararlarını kabul edecek Seçimler yapılıp meclisi mebusan kurulacak mebusan meclisinin İstanbul da toplanması uygun değildir İstanbul Hükümeti itilaf devletleri ile yapacağı barış görüşmelerinde temsil heyetinin de görüşünü soracaktır ! Görüşmeden sonra İstanbul hükümeti sadece bu karar uymuş ve mebusan meclisinin İstanbul’da toplanmasını kabul etmiştir Amasya Mülakatı görüşmesi protokolü ( 20 – 22 Ekim 1919 ) ! İstanbul Hükümeti bu görüşmeler ile temsil heyetini resmen tanımış oldu Böylece Anadolu İstanbul bağlı olmaktan çıkıp İstanbul Anadolu’ya bağlı hale geldi Böylece Anadolu ihtilali hukuki bir zemine kavuştu *Heyet-i Temsiliye’nin Ankara’ya Gelmesi ( 27 Aralık 1919 )* Meclisi mebus anın toplanması için yapılan seçimleri büyük bir çoğunlukla müdafaa-i hukukular kazandı Meclisin İstanbul’da toplanması kesinleşince heyeti temsiliye meclis çalışmalarını yakından izleyebilmek için Ankara’yı kendine merkez seçti çünkü Ankara’nın şu avantajları vardı 1 ulaşım ve haberleşme olanakları elverişlidir 2 batı Anadolu cephesine yakındır 3 Anadolu’nun ortalarında bir yerdedir Anakaraya yerleşen Mustafa Kemal müdafaa-i hukukçu milletvekillerini Ankara’ya çağırarak meclisi mebusan da yapılacak çalışmalar için şu direktifleri verir a kendisinin meclis başkanlığına seçilmesi b mecliste bir müdafaa hukuk grubunun oluşturulması ve bu grubun meclisteki tüm çalışmalar ağırlığını koyması c tüm kişi ve kurumları bağlayacak kararların alınması d Misak-ı milli kararlarının meclise kabul ettirilmesi Bu arada yapılan seçimlerin galibi müdafaa hukuk Cemiyeti’nin adaylarıydı Mustafa Kemal de Erzurum’dan milletvekili seçilmiştir ! Bununla Anadolu’da ki milli hareketin meclisi Mebusan'a egemen olduğu herkese, en çarpıcı biçimde anlatılmış olacaktı !Mustafa Kemal Erzurum milletvekilidir Ancak heyeti Temsiliye’nin aldığı karar gereği İstanbul gitmeyecektir Gerçekte İstanbul hükümetinin asıl endişesi mebusan meclisinin tümden heyeti Temsiliye’nin etkisi altına girebileceğiydi *Son Osmanlı Mebusan Meclisi ve Misak-ı Milli Kararları* Meclis-i mebusan 12 Ocak 1920 de İstanbul’da toplanır Ancak Mustafa Kemal başkan seçilmediği gibi müdafaam hukuk grubu da kurulmaz Bu grubun yerine felah-ı vatan grubu kurulur Tüm bu olumsuzluklara rağmen meclis-i mebusan 28 Ocak 1920 de misak-ı milli kararlarını alır Bu kararlar: 1 20 Ekim 1918 günü yani Mondros ateşkesinin imzalandığı gün işgal edilmiş topraklar milli sınırlarımızdır 2 bir zamanlar Osmanlı egemenliğinde olan ancak şu anda işgal altında bulunan Müslüman Arapların yaşadığı toprakların geleceği, orada yaşanların kararları ile belirlenmelidir 3 Batı Trakya ile Kars, Ardahan ve batum için gerekirse halk oyuna gidilebilir 4 Azınlıklara, çevre ülkelerde Müslüman azınlıklara tanınan haklar kadar haklar tanınacaktır 5 İstanbul’un ve Marmara denizinin güvenliği sağlandığında, boğazlar dünya ticaretine açılacaktır 6 kapitülasyonlar ve duyun-ı umumiye kaldırılmalıdır *Misak-ı Milli Kararlarının Önemi* Milli kurtuluş savaşının hedefleri belirtilmiştir Milli sınırlara belirginlik getirilmiştir ( 1 Madde )Batı Trakya ile Kars Ardahan ve batum için halk oylaması önerilmesi sorunlara öncelikle barışçıl çözüm arandığının bir kanıtıdır Bu bölgelerdeki Türk nüfusunun çokluğu da halk oylaması istenmesinin bir diğer sebebidir Bu belge kurtuluş savaşının diplomatik dayanağı olmuştur Misak-ı Milli kararları ile Mustafa Kemal’in bağımsızlıkla ilgili görüşleri Osmanlı parlamentosu tarafından yasallaştırılmıştır !Kurtuluş savaşının gerekçesi Amasya genelgesiyle hedefleriyse Misak-ı Milli kararlarıyla belirlenmiştir