|
Prof. Dr. Sinsi
|
Osmanlı Devleti'nin Kurucuları, Osmanli Padişahlarinin İsimleri,Osmanli Padişahlari
III Ahmed (1703 - 1730)
Sultan Üçüncü Ahmed, 30 Aralık 1673 günü doğdu Babası Sultan Dördüncü Mehmed, annesi Emetullah Rabia Gülnuş Sultan'dır Annesi Girit asıllıdır Sultan İkinci Mustafa'nın öz kardeşi olan Sultan Üçüncü Ahmed, uzun boylu, kara gözlü, doğan burunlu ve buğday tenli idi Son derece zekî, hassas ve zarif bir insandı İyi bir tahsil ve terbiye görmüş olan Sultan Üçüncü Ahmed ünlü hocalardan dersler almıştı
Gençliği diğer Osmanlı şehzadelerine göre bir hayli serbest geçti Şehzadelerin öldürülmesi geleneği kalktığından, rahat bir hayat sürdü İstediği her şeyle ilgilendiği için bilgisi de, görgüsü de arttı Avrupa'daki gelişmeleri inceleme fırsatı buldu ve matbaanın Osmanlı Devleti'ne gelmesi için çok çaba sarfetti Yirmi yedi yıl gibi uzun bir süre tahtta
kalan Sultan Üçüncü Ahmed, çıkan Patrona Halil isyanı sonunda, 1 Ekim 1730 tarihinde
padişahlıktan çekildi
Sultan Üçüncü Ahmed'in padişahlığının ilk günleri, tamamen disiplinden çıkmış yeniçerileri yatıştırma gayretleri ile geçti Ancak kendisini padişah yapan yeniçerilere karşı etkili olamadı Sultan Üçüncü Ahmed'in sadrazamlığa getirdiği Çorlulu Ali Paşa, ona idarî konularda yardımcı olmaya çalıştı, hazine için yeni düzenlemelerde bulundu ve Sultan Üçüncü Ahmed'e rakipleriyle mücadelesinde destek oldu
Sultan Üçüncü Ahmed zamanında, Rusya ile olan ilişkilerde gerginlik yaşandı Bunun sebebi Rusya'nın Orta Asya üzerinde yayılma siyaseti izlemesi, Balkanlar'daki toplumları slavlaştırmaya çalışması, açık ve sıcak denizlere inmek istemesiydi
Erkek Çocukları: Birinci Abdülhamid, Üçüncü Mustafa, Süleyman, Bayezid, Mehmed, İbrahim, Numan, Selim, Ali, İsa, Murad, Seyfeddin, Abdülmecid, Abdülmelik
Kız Çocukları: Emine, Rabia, Habibe, Zeyneb, Zübeyde, Esma, Hatice, Rukiye, Saliha, Atike, Reyhan, Esime, Ferdane, Nazife, Naile, Ayşe, Fatma, Emetullah, Ümmüselma, Emine, Rukiye, Zeyneb, Sabiha
I Mahmud (1730 - 1754)
Sultan Birinci Mahmud, 2 Ağustos 1696 günü, İstanbul'da doğdu Babası Sultan İkinci Mustafa, annesi Saliha Valide Sultan'dır Büyük annesi Gülnuş Sultan'ın sevgi ve ilgisiyle büyüdü Sekiz yaşından beri kafes hayatı yaşadığı halde zekâsı, iyi niyeti ve kuvvetli karakteri sayesinde kendini harap etmekten kurtardı Küçük yaşlardan itibaren çeşitli hocalardan dersler aldı Tarih, edebiyat ve şiirle meşgul oldu Özellikle mûsıkî ile uğraştı Sultan Birinci Mahmud, 1 Ekim 1730 tarihinde otuzbeş yaşında iken padişah oldu Devrindeki en değerli kimseleri seçip iş başına getirdi Karakter sahibi, azimli, müşfik, merhametli, dikkatli ve sabırlı bir insandı Kendi zevkinden çok milletin refahını düşünerek hareket etti Bu sayede babası ve amcasının düştüğü hatalara düşmedi Hayatının son iki yılını hasta geçiren Sultan Birinci Mahmud, 13 Aralık 1754 tarihinde ellidokuz yaşında iken vefat etti Sultan İkinci Mustafa'nın Yeni Cami'deki türbesine defnedildi
III Osman (1754 - 1757)
Sultan Üçüncü Osman, 2 Ocak 1699 günü, İstanbul'da doğdu Babası Sultan İkinci Mustafa, annesi Şehsuvar Valide Sultan'dır Şehsuvar Valide Sultan Rus asıllıdır Tahta çıktığı ellialtı yaşına kadar sarayda hapis hayatı yaşadığı için sinirli bir yapıya sahipti Ancak yine de şefkat ve merhamet sahibi, özellikle yalanı ve rüşveti sevmeyen bir insandı
Sultan Üçüncü Osman mûsıkîden nefret ettiği için bütün müzisyenleri saraydan uzaklaştırdı Sarayda dolaşırken cariyelerle karşılaşmak istemediği için ayakkabılarına demir ökçeler taktırmıştı Ökçelerden çıkan sesi duyan cariyeler padişahın geldiğini öğrenip yoldan çekiliyorlardı İki yıl, on ay, onsekiz gün saltanat sürmüş bu süre içinde yedi tane veziriazam değiştirmiş, dönemi boyunca içte ve dışta barış ve huzur yaşanmıştır
Sultan Üçüncü Osman'ın zaman zaman kıyafet değiştirerek halkın arasına karıştığı bilinmektedir 30 Ekim 1757'de vücudunda çıkan bir çıbanın verdiği hastalıkla vefat etti Cenazesi, Yeni Cami'de Sultan Birinci Mahmud'un yanına defnedildi
III Mustafa (1757 - 1774)
Sultan Üçüncü Mustafa, 28 Ocak 1717 günü, İstanbul'da dünyaya geldi Babası Sultan Üçüncü Ahmed, annesi Mihrişah Sultan'dır Sultan Üçüncü Mustafa orta boylu, iri gözlü, yassı burunlu ve siyah sakallı idi Heybetli ve kuvvetli bir vücuda sahipti Çok iyi bir tahsil yaptı Astroloji ile meşgul oldu İslâm ve Osmanlı tarihlerini inceledi Sultan Üçüncü Mustafa, son derece dindar, tutumlu, müşfik, çalışkan ve cömert bir insandı İki dakika süren ve İstanbul'un hemen hemen yarıdan fazlasını yıkan büyük depremde evlerini, yakınlarını kaybeden halka kendi kesesinden yardım etti Adaletle hükmeder, haksızlıklara asla göz yummazdı Yalandan, riyadan ve rüşvetten nefret ederdi Asla gurura kapılmaz, büyüklük taslamaz, yapamayacağı işleri vaadetmezdi
Sultan Üçüncü Mustafa, yenileşmenin gerektiği fikrindeydi ve ıslahat yapmak istiyordu Prusya Kralı İkinci Frederik'in ıslahat hareketlerini duymuş, Ahmed Resmî Efendi'yi ona göndermişti Prusya Kralı İkinci Frederik, Sultan Üçüncü Mustafa'ya Ahmed Resmî Efendi aracılığı ile başarısının üç altın anahtarı dediği öğütlerini gönderdi
- Bol bol tarih okuyun, eski tecrübelerden faydalanın
- Güçlü bir orduya sahip olmaya çalışın ve barış zamanında askerlerinizi sürekli eğitime tâbi tutun
- Hazineniz daima parayla dolu bulunsun, ekonomiye önem verin
Sultan Üçüncü Mustafa, bu öğütleri dinledikten sonra acı acı güldü Sonra da "Biz de bunları yapmak niyetindeyiz, lâkin yolu nedir?" diye mırıldandı Memleketine en büyük felâketin Rusya'dan geleceğini düşünüyordu Müdafaa için geceli gündüzlü çalışarak her türlü hazırlığı yaptı Savaşlarda kullanılmak üzere hazineyi altınla doldurdu
Süveyş Kanalını bile açtırmayı düşünüyordu Fakat iş başına getireceği yetenekli devlet adamlarının olmaması onu üzüyordu Rus Savaşı sırasında üzüntüsünden hastalandı ve kalp yetmezliğinden dolayı 21 Ocak 1774 günü vefat etti
Sultan Üçüncü Mustafa, orduda bir yenileşme gerektiği fikriyle hareket ediyordu Askerlere eğitim kuralları getirdi İtirazlara aldırmadan tüfeklere süngü taktırdı Yeni bir tophane kurdurup güçlü toplar döktürdü Bahriye, istihkâm ve topçu okulları açtı Yaşlı subaylara bile eğitim mecburiyeti getirdi Ordudaki ıslahat konusunda Baron de Tott adlı Macar uyruklu Fransız'dan çok yararlandı Baron de Tott, Osmanlı topçu sınıfını yeniden ele alıp modernize etti ve askere Avrupa usûlü eğitim yaptırdı
Sultan Üçüncü Mustafa şair bir padişahtı Cihangir mahlasıyla yazdığı şiirleri çok meşhurdur Şiirlere "el-fakir Mustafa Han-ı Sâlis" şeklinde imza atardı Şiirlerinden birisinde şöyle der:
Yıkılupdur bu cihan sanmaki bizde düzele
Devlet-i çerh-i denî verdi kamu müptezele
Şimdi ebvâb-ı saadetle gezen hep hezele
İşimiz kaldı heman merhamet-i Lem Yezel'e
Erkek çocukları: Üçüncü Selim, Mehmed
Kız çocukları: Şah Sultan, Fatma Sultan, Bekhan Sultan, Fatma Sultan, Hibetullah Sultan
I Abdülhamid (1774 - 1789)
Sultan Birinci Abdülhamid, 20 Mart 1725 tarihinde, İstanbul'da doğdu Babası Üçüncü Ahmed, annesi Rabia Şermi Sultandır Annesi ona kuvvetli bir tahsil yaptırdı Zamanındaki mevcut tarihlerin hepsini gözden geçirdi Hat sanatı ile de meşgul oldu Merhametli, nazik ve saf bir insan olarak tanınıyordu Saltanatı süresince birçok ıslahat ve imar hareketlerinde bulundu Devlet işleriyle daima yakından ilgilendi Her sorun hakkında fikir ve görüşlerini vezirlerine bildirirdi Yetenekli vezirler atamaya çalıştı Halka karşı daima şefkatli ve ılımlı davrandı Sultan Birinci Abdülhamid henüz tahta geçmişti ki, kendisinden cülûs bahşişi istendiğini duydu Kaşlarını çatıp sertleşen Sultan Birinci Abdülhamid şöyle dedi: "Hazinede bahşiş yoktur, bundan böyle cülus bahşişi verilmeye! Asker evlâtlarımıza fermanımız duyurula!" Askerler bir parça söylendilerse de, işi daha fazla ileriye götürmeden dağıldılar
Sultan Birinci Abdülhamid, siyasî ve askerî ıslahatlara girişti Avrupaî tarzda mektepler açtı Yeniçeri ocağına ve donanmaya yeni bir çehre kazandırmaya çalıştı Sürat Topçuları Ocağı'nı kurdurdu, Yeniçerilerin sayımını yaptırdı ve gereksiz yere fazla para alanları tespit ettirdi Bu faaliyetleri yürüten Sadrazam Halil Hamid Paşa, menfaatleri bozulanlar tarafından padişaha şikâyet edildi Halil Hamid Paşa, yaptığı tüm olumlu çalışmalara rağmen, bu konuda yanıltılan Sultan Birinci Abdülhamid'in emriyle idam edildi
Sultan Birinci Abdülhamid, bütün başarısızlıklara rağmen Osmanlı padişahları arasında iyi niyeti ve gayreti ile anıldı 1782 yılı yazında İstanbul'da çıkan yangında itfaiye işlerini bizzat kendisi yürütmesi sonucu halkın sevgi ve takdirini de kazanmıştı
Dindarlığı ve iyiliği sebebiyle halkın "velî" olarak gördüğü Sultan Birinci Abdülhamid, onbeş yıl iki ay onyedi gün süren saltanattan sonra, 1789 yılı Nisan ayında 64 yaşında vefat etti Cenazesi Bahçekapı'da kendi yaptırdığı türbesine defnedildi
Erkek Çocukları : Dördüncü Mustafa, İkinci Mahmud, Murad, Nusret, Mehmed, Ahmed, Süleyman
Kız Çocukları : Esma, Emine, Rabia, Saliha, Alimşah, Dürrüşehvar, Fatma, Melikşah, Hibetullah Zekiye
III Selim (1789 - 1807)
Sultan Üçüncü Selim, 24 Aralık 1761 tarihinde, İstanbul'da doğdu Babası Sultan Üçüncü Mustafa, annesi Mihrişah Sultan'dır Annesi Gürcü asıllıdır Kâhinlere inanan babası Sultan Üçüncü Mustafa, onların yeni doğan oğlu Selim'in eşsiz bir cihangir olacağını söylemeleri üzerine, büyük bir sevince kapılmış, yedi gün yedi gece bayram yapılmasını emretmiştir Sultan Üçüncü Selim, doğum günündeki bu hava içinde büyüdü Sarayda çok güzel bir şekilde yetiştirildi Sultan Üçüncü Mustafa, kendisinden sonra oğlu Sultan Üçüncü Selim'in padişah olmasını istemişti Ancak, babasından sonra padişahlığa amcası Sultan Birinci Abdülhamid getirildi Sultan Birinci Abdülhamid, Sultan Üçüncü Selim'i sarayda göz önünde bulunduruyor, ancak yine de onun eğitimine önem veriyordu Amcası Sultan Birinci Abdülhamid'in ölümü üzerine, Sultan Üçüncü Selim 7 Nisan 1789 günü, 28 yaşındayken Osmanlı tahtına oturdu
Sultan Üçüncü Selim, edebiyata ve güzel yazı yazmaya çok meraklıydı Yazmış olduğu hat ve levhalardan bazıları cami ve türbelere asılmıştır Arapça ve Farsçayı çok iyi konuşuyordu Merhametli bir insan olan Sultan Üçüncü Selim ciddi bir eğitim görerek yetişti İyi bir şâir, tamburî, neyzen ve hânende idi Bestekâr da olan Sultan Üçüncü Selim, güzel sanatlara düşkün ve açık fikirliydi, ancak zaafa varacak kadar yumuşak karakterliydi ve Osmanlı Devleti'nde batıcılığın yerleşmesini istiyordu
Sultan Üçüncü Selim tahta çıktığı zaman, halk ona büyük ümitler bağladı Halk genç hükümdarın, Osmanlı Devleti'ni o eski güçlü ve ihtişamlı devirlerine geri döndüreceğini düşünüyordu
Sultan Üçüncü Selim, 29 Mayıs 1807 tarihinde Osmanlı padişahlığını Şehzade Mustafa'ya terk ettikten sonra bir yıl iki ay daha yaşadı Alemdar Mustafa Paşa Olayı sırasında yeni padişahın adamları tarafından, 28 Temmuz 1808 tarihinde öldürüldü Cenazesi, Lâleli Camii avlusunda babası Sultan Üçüncü Mustafa'nın yanına defnedildi
|