|
Prof. Dr. Sinsi
|
İş Ve Sosyal Güvenlik Hukuk Bilgileri-Tüm İş Ve Sosyal Güvenlik Hukuku Hakkında
İş ve sosyal güvenlik Hukuk Bilgileri-Tüm iş ve sosyal güvenlİK Hukuku Hakkında
İş ve sosyal güvenlik Hukuk Bilgileri-Tüm iş ve sosyal güvenlİK Hukuku Hakkında
Bir işilişkisi içinde bulunsun ya da bulunmasın bireylerin sosyal güvenliklerini sağlamak üzere devletçe düzenlenen kurum ya da kurumlar topluluğuna Sosyal güvenlik sistemi denir
17 yüzyılın sonlarına doğru ortaya çıkan ve 19 yüzyıla dek çalışma ilişkilerini usta, kalfa, çırak ve yamak hiyerarşisi içinde düzenleyen sosyal düzene Korporasyon düzeni denir
Asgari ücretin nakden ödenmesi, işçi yararına yorum ilkesinin uygulanmasına örnektir
İşkanununda hüküm bulunmayan hallerde Borçlar Kanunu, bu kanuna aykırıolmayan hükümleri uygulanır
Osmanlıimparatorluğu döneminde, esnaf örgütleri ile ilgili tüm kural ve formalitelerin nitelik ve biçimlerinin gösterildiği yazılımetinlere Fütüvvetname denir
Türkiye'de kadın, genç ve çocuk işçileri çalışma yaşı, süreleri, işin nitelik ve koşullarıyönünden ilk kez koruyan kanun Umumi Hıfzıssıhha Kanunu'dur
Kaloriferli konut kapıcılarıişkanunu kapsamındadır
Bir işyerinde bulunacak işveren vekili sayısıİş kanunu'nda belirtilmemiştir
İşkanunu'nun kapsamına girecek nitelikte bir işyeri kuran işveren bu durumu 1 ay içinde bölge çalışma müdürlüğüne bildirmek zorundadır
İşKanunu'nda belirtilen hizmet akdi türleri: Sürekli, Süreksiz, Belirsiz süreli, Belirli süreli hizmet akdi
Hizmet akdinin yapılmasında tarafların ehliyeti, Medeni Kanun'un genel hükümleri çerçevesinde ele alınmaktadır
Bir kimse akit serbestisi gereği, iradesi dışında akit yapmaya zorlanamaz Ancak işverenler bakımından bu serbesti birtakım sosyal amaçlar gereği hizmet akdi yapma zorunluluğu şeklinde sınırlandırılmıştır İşverenin akit yapmak zorunda olduğu kimseler: Eski hükümlü işçi, Sakat işçi, İşçi kuruluşundaki başkanlık görevi sona eren işçi, Malullük hali sona eren işçi
İşKanunu'na göre, işçinin aylık ücreti üzerinden kesilecek para cezası3 günlük ücretinden fazla olamaz
Asgari ücretin tanımında yer alan işçinin zorunlu ihtiyaçları: Kültür, Sağlık, Ulaşım, Giyim, Gıda, Konut
Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun kararları komisyon kararının Resmi Gazetede yayımlandığı tarihi izleyen ay başında yürürlüğe girer
İşsüresinden sayılanlar: İşçilerin işveren tarafından işyerinden başka bir yere çalışmak üzere gönderilirken yolda geçen süreler Emzikli kadın işçilerin çocuklarına süt vermek amacıyla geçirdiği süreler Maden ocağında çalışan işçilerin ocağa inerken geçirdiği süreler İşçinin işverenin emrinde çıkacak bir işi bakleyerek çalışmadan geçirdiği süreler
Türkiye'de genel sebeplerle yapılabilecek fazla çalışmanın yasal olarak günlük ve yıllık üst sınırları: Günlük 3 saat, yıllık 90 gün
Toplu işsözleşmesine göre, iki aylık deneme süresi 1 Mart 1998 de sona eren ve işine devam eden bir işçi, 1 Ocak 199 da yıllık ücretli izne hak kazanır (deneme süresi dahil)
İşveren işçinin yıllık izin dönemine ilişkin ücretini, işçinin izne başlamasından önce vermek zorundadır
Umumi Hıfzıssıhha Kanununa göre, İşkanununun uygulama alanıdışında kalan işlerde, çocuk işgücü için çalıştırılma yaşıen az 13 'tür
Gece postalarında çalıştırılan kadın işçilerin 6 ayda bir sağlık kontrolünden geçirilmesi gerekir
Bir işverene ait işyerinde sırasıyla 35, 45, 70 işçi bulunmaktadır Bu işverenin çalıştırmasıgereken sakat ve eski hükümlü sayısı: 2 sakat ve 2 eski hükümlü
Türkiye'de sakat ve eski hükümlü işçi çalıştırılmasına ilişkin düzenlemeler ilk kez Deniz İş Kanununda yer almıştır
İşçisinin işyerinde başka bir işçiyi yaraladığını 08 05 1997 tarihinde öğrenen işveren, bu işçinin hizmet akdini en geç 08 05 1997 de bildirimsiz (derhal) feshedebilir
Aynıişyerinde 4 5 yıldır çalışan bir işçinin feshi ihbar öneli bildirimin işverene yapılmasından başlayarak 8 haftadır 6 aydan az ise 2 hafta, 6 ay ile 1 5 yıl arasında ise 4 hafta, 1 5 yıl ile 3 yıl arasında ise 6 hafta, 3 yıldan çok ise 8 hafta
Kıdem tazminatına esas günlük ücreti 3 milyon , işyerindeki kıdemi 6 yıl olan bir işçinin kıdem tazminatı3 000 000 x 6 x 30 = 540 milyondur Kıdem tazminatı=1 günlük ücret x kıdem süresi x 30
İşçi Sağlığıve İşGüvenliği Kurullarıiçinde yer alanlar: İşveren, İşyeri hekimi, Sendika temsilcisi, İşyeri güvenlik şefi
İşçi sağlğıve işgüvenliği ile ilgili mevzuatta yer alan özel tedbirler: 13 yaşından küçük çocukların çalıştırılmaması Sualtındaki işlerde 18 yaşını doldurmamışerkek çocukların çalıştırılmaması Kadın işçilerin doğumdan önceki 6 hafta ve doğumdan sonraki 6 hafta süresince çalıştırılamaması 13-18 yaşgrubunda bulunan çocuk ve genç işçilerin, işe alınmadan önce doktor muayenesinden geçirilmesi
Cumhuriyet döneminde ülkede reformların yapılabilmesi için gerekli sosyal düzeni sağlamak amacıyla çıkarılan ancak sendika kurmayıhemen hemen olanaksız hale getiren kanun Takrir-i Sükun Kanunu'dur
1982 Anayasasında sendika kurma hakkıSosyal ve ekonomik haklar arasında düzenlenmiştir
İşyeri iç yönetmelikleri, işhukukunun kaynaklarından "Kendine özgü" 'ye ait bir örnektir
Kapıcıya konut tahsis edilmesi halinde kapıcıdan kira istenemez Çalışmasınıaynıkonutta arzeden konut kapıcılarıİşKanununun kapsamındadır Çalışmasınıaynıişverene arzeden konut kapıcılarıİş Kanununun kapsamındadır Kaloriferli konut kapıcılarıİşKanununun kapsamındadır
Ülkemizde Cumhuriyet'ten önceki dönemde var olan loncalardaki meslek hiyerarşi içinde Ustabaşıyer almaz, Çırak, Kalfa,Yamak, Usta yer alır
İşkanununa göre, en alt seviyede tespit edilerek işçilere ödenen ücret Asgari ücrettir
İşkanunu gece dönemini Gece en geç 20:00'de başlayıp en erken 06:00'da biten gün olarak belirlemiştir
Kadın işçiler doğumdan sonraki 6 hafta içinde herhangi bir işte çalıştırılamazlar Kadın işçiler doğumun muhtemel görüldüğü tarihten önceki 3 ay içinde ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılamazlar Kadın işçiler gebelik sırasında her ay tıbbi muayeneye gitme hakkına sahiptirler Kadın işçiler doğumdan önceki 6 hafta içinde herhangi bir işte çalıştırılamazlar
Türkiye'de sakatların korunmasıile ilgili olarak uygulamada bulunan temel yöntem Kota yöntemidir
İşyerinde 8 yıldır çalışan kadın işçi A'nın hizmet sözleşmesi, doğum sebebiyle işyerinden ayrıldıktan en erken 6 hafta sonra derhal fesih yöntemi ile fesih edilebilir
Toplu işsözleşmesi bulunmayan bir işyerinde 5 yıldır çalışan ve giydirilmişgünlük ücreti 3 milyon TL olan bir işçinin yaklaşık kıdem tutarı450 milyondur Kıdem tazminatı=günlük ücret * kıdem * 30
İşhukukunda, işverenlere, işçi sağlığıve işgüvenliği ile ilgili olarak getirilen yükümlülükler: Ağır ve tehlikeli işlerde çalışacak işçiler için sağlık raporu almak İşçileri işyeri tehlikelerine karşıönceden haberdar etmek Gerekli olan koşullarıve araçları eksiksiz bulundurmak Meydana gelen işkazalarını yetkili mercilere bildirmek
Bir işyerinde en çok 8 işyeri sendika temsilcisi bulunabilir
Sendikaların çalışma yaşamına ilişkin faaliyetler: Toplu işsözleşmesi yapmak Toplu iş uyuşmazlıklarında arabulucuya başvurmak Toplu iş uyuşmazlıklarında hakem kurullarına başvurmak Üyelerini ya da mirasçılarınıtemsilen dava açmak
İşçi A, çalıştığıişyerindeki sendikaya üye olmak için gerekli işlemleri tamamlamışve üye kayıt fişlerini sendikaya teslim etmiştir Ancak sendikanın yetkili organıaradan 40 gün geçmesine rağmen A'ya herhangi bir cevap vermemiştir Bu durum, A'nın sendika üyeliğinin kabul edildiği anlamına gelmektedir
Toplu İşSözleşmesi Grev ve Lokavt Kanununa göre grevin amacıişyerinde faaliyeti durdurmak ya da önemli ölçüde aksatmaktır
250 işçinin çalıştığıbir işyerinde lokavt uygulayan işveren tüm işçileri işten uzaklaştırmak zorundadır
Toplu işsözleşmesinin imza tarihinde taraf sendikaya üye olanlar, imzalanan sözleşmeden sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yararlanırlar
Grev ve lokavt yasağıile zorunlu hakem uygulamasının bulunduğu ülkelerde hakem kurullarının kararlarıkesindir ve taraflarıbağlar
Grev gözcülerinin görevi grev yapan sendikanın üyelerinin greve uyup uymadıklarınıdenetlemektir
Sosyal yardımların finansmanıdevlet bütçesinden sağlanabilir Sosyal yardımların finansmanı vergilerle sağlanabilir Sosyal yardımlar zorunlu katılım ilkesine dayanmaz Sosyal yardımlar parasal nitelikte olabilir Sosyal yardımlarda katılım payıile karşılık arasında bir ilişki YOKTUR
Sosyal Sigortalar Kanununun, zorunlu sigorta uygulamasıbakımından, kısmen sigorta dışında tutulanlar arasında Türkiye'de görevli bulunan ve dışarıda sigortalıolan yabancılar yer almaktadır
Sosyal sigortalarda uygulanan ve primlerin ortak bir fonda toplanmasıve sigortalıya yapılan yardımların bu fondan karşılanmasıesasına dayanan finansman yöntemine toplu kapitalizasyon yöntemi denir
Yaşlılık sigortasından toptan ödeme yapılabilmesi için, sigortalıkadının en az 50 yaşında olması gerekir
TC Emekli Sandığından aylık almaktayken ölen babasından, ölüm tarihinde 18 yaşını, ortaöğretim yapmakta ise 20 ve yükseköğrenim yapmakta ise 25 yaşınıdoldurmamışerkek çocuklara aylık bağlanır
Bağ-Kur kanununa göre, malullük aylığından faydalanabilmek için en az 5 tam yıl prim ödemiş olmak gerekir
2926 sayılıTarımda Kendi Ad ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanunu hükümlerine göre ödenecek aylık sigorta prim oranlarınıtespit etme şeklini prim=gösterge * katsayı* %20 formülü gösterir
İşyeri iç yönetmelikleri ve toplu işsözleşmeleri, iş hukukunun kendine özgü kaynaklarıarasında yer alır
Türk İşHukukunun yasal çerçevesi içinde yürürlükte olan yasalar: 854 sayılıDeniz İşKanunu, 506 sayılıSosyal Sigortalar Kanunu, 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlar ile Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun, 1475 sayılıİşKanunu
İşveren vekili, işveren adına hareket eder İşveren vekilleri, işçilere tanınan haklardan yararlanabilir İşveren vekili, işin ya da işyerinin yönetiminde görev alır İşveren için öngörülen sorumluluklar işveren vekili için de uygulanır
İşçiye, ürettiği mal miktarına göre ücret ödenmesi halinde, Parça başıücret sistemi söz konusudur
Asgari ücret tespit komisyonunun göreve başlayabilmesi için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın çağrıda bulunmasıgerekir
18 yaşından küçüklere kıdemlerine bakılmaksızın en az 18 gün yıllık izin verilir
Çocuk işçilerin korunmasına yönelik en kapsamlı düzenlemeler İşKanununda yer almaktadır
Bir işveren Antalyada 26, Muğlada 50, Eskişehirde 52 ve Bursada 101 işçi çalıştıran 4 işyeri vardır Bu işveren Muğla, Eskişehir ve Bursadaki işyerlerinde sakat ve eski hükümlü işçi çalıştırma zorunluluğu bulunmaktadır
İşçisi A'nın haklıbir nedene dayanmaksızın 1 ayda 3 işgünü işine devam etmemesi üzerine, işveren, A'nın hizmet sözleşmesini bildirimsiz (derhal) fesih yolu ile feshetmiştir İşverenin bu fesihte dayandığısebep Ahlak ve iyiniyete uymayan hallerdir
Kıdem tazminatıtam ve zamanında ödenmezse, gecikme süresi için ödenmesi gerekli tazminata, mevduata uygulanan en yüksek faiz uygulanır
Bir işyerini kurmak için gerekli izni alan bir kimse, işyerini faaliyete geçirebilmek için gerekli olan işletme belgesini Bölge Çalışma Müdürlüğünden alır
Sendikalar Kanununda bir konuda boşluk bulunmasıhalinde, bu boşluk Medeni Kanun hükümleri ile doldurulur
Konfederasyon, sendika ve sendika şubelerinin başkanlarıve yöneticileri, göreve seçilmelerinden itibaren 3 ay içinde, kendilerinin, eşlerinin ve velayetleri altındaki çocuklarının mal varlığını notere bildirmek zorundadır
Üyelik aidatının 6 milyon TL olduğu bir sendika için, dayanışma aidatı2/3*6 milyon=4 milyon
Toplu İşSözleşmesi Grev ve Lokavt Kanununun bölümleri : Toplu işsözleşmesi, Çeşitli hükümler, Toplu işuyuşmazlıklarının barışçıyollarla çözülmesi, Müeyyideler ve son hükümler
Bir toplu işsözleşmesinden, dayanışma aidatını ödeyerek yararlama, yararlanmak isteyen işçinin talebinden itibaren başlar
Sendikalar Kanununa göre, toplu görüşme aşaması 30 günle sınırlandırılmıştır
Belediyelerce yürütülen şehir içi taşıma işlerinde sürekli grev ve lokavt yasaklarısözkonusur
Uygulanmakta olan bir grevin kanun dışıolup olmadığınıişmahkemeleri tespit eder
Grev ve lokavta katılmayacak işçileri işveren belirler
Ülkemizdeki sosyal sigorta kuruluşları: Amele birliği, Emekli sandığı, Bağkur, Banka ve Sigorta şirketlerine ait sandıklar
Bir işkazasısonucu yatarak tedavi gören ve günlük geliri 4,5 milyon TL olan sigortalıya verilecek günlük geçici işgöremezlik ödeneğinin miktarı2 250 000 TLdir
Emekli sandığına tabi bir iştirakçi ahlaksızlık sebebiyle bozuk sicil aldığıiçin resen emekliye sevk edilmiştir Bu iştirakçiye emekli aylığı bağlanabilmesi için kıdeminin en az 25 yıl olması gerekir
Tarımda Kendi Ad ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanununa göre isteğe bağlısigortalılık kuruma yapılan başvuruyu izleyen aybaşından
itibaren kazanılır
|