09-09-2012
|
#3
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Kimya'nın Tarihçesi-Geçmişden Günümüze Kimya'nın Gelişimi-Kimya Bilimi Çalışmaları
Dikkatle yapılan bir deney Antoine-Laurent Lavoisier 1743 yılında Paris’te doğdu 8 Mayıs 1794 günü giyotin ile idam edildiBabası Yüksek Mahkeme’de hukuk danışmanı idiCollege Mazarin’de klasik dil,edebiyat,felsefe,matematik,astronomi,kimya ve botanik öğrendiAile fertlerinde hukuk alanına eğilim olduğu için o da 1764 yılında bu dalda lisans derecesi aldıAma fen bilimlerine olan ilgisi daha fazlaydıBu nedenle ilk ilgi odağı jeoloji olduSonra kimyaya yöneldiBu konudaki ilk araştırmasını jipsi (alçıtaşı) çözümlemesi ile yaptı1766 yılında bir makale yazarak büyük bir kentin en verimli biçimde nasıl aydınlatılacağını incelediBu çalışma kendisine Fransız Bilimler Akademisi’nin altın madalyasını kazandırdı
*
Modern kimyanın kurucusu olarak kabul edilirLaboratuvardaki deneyleri en titiz bir insanı bile tatmin edecek derecede mükemmeldiBilimsel çalışmaları dışında çeşitli kamu görevlerinde bulunmuştuKimya dalında çok meşhur olmasına rağmen Lavoisier hiçbir element keşfetmemiştir
Ama başkalarının keşfettiği elementleri çok iyi inceliyor ve anlamlandırıyorduFilojistona ve kirli havaları başından beri önemsemediYanma olayını açıklayan yeni bir kuram geliştirdiOksijenin kimyasal süreçlerdeki rolünü açıkladıKimyasal tepkimelerde maddenin korunumu ilkesini ortaya koyduElementler ile bileşikler arasındaki farkı açıkladıKimyaya yeni bir adlandırma sistemi getirdi
*
Karısı ile birlikte hassas ölçümler gerektiren deneylerle yıllarca uğraştılarPaslanan bir nesnenin ağırlık kazandığını saptadılarNesne paslanırken havadaki temel parçacıkları kendine çekerBöylece maddenin dönüşebileceğini,ama ortadan kalkmadığını ilk farkeden kişiler oldular
Örneğin on kilo odun yakılınca odunun maddesi küle ve dumana dönüşürAma evrendeki net madde miktarı aynı kalır
*
Aslında maddenin korunumu konusunda Lavoisier’i ilginç kılan şey,bu konuya dikkat çekmesidirGünümüzdeki anlayışa göre kütle ile maddenin her zaman birbiriyle bağlantılı olması gerekmezİşin temeli atomların korunumudur,ama o çağlarda hiçkimse onların varlığını bilmiyordu
*
Lavoisier ve karısı paslanma konusunda yapacakları deneye çok önem verdilerBir metal parçasının yavaşça yanmasını,muhtemelen paslanmasını izleyeceklerdiÇözmeyi düşündükleri soru şuydu:Paslanan metalin ağırlığı artar mı?,azalır mı?veya değişmez mi?Tamamen kapalı bir kutu yaptılar ve evlerindeki salonlardan birine geçtilerBu kutunun içine çeşitli maddelerle birlikte bir metal parçası koydular ve sıkıca kapadılarAmaçlarına çabuk ulaşmak istedikleri için paslanmayı hızlandırmak gayesi ile kutuya ısı verdiler
*
Bir müddet sonra kutu ve içindeki maddeler soğuduMetal parçası şeklini kaybetmiş,paslanmış ve kısmen yanmıştıO şekliyle dikkatlice tarttılar
Araya zaman koymadan ne kadar hava kaybedildiğini de ölçmüşlerdiTartım ve ölçümleri defalarca tekrarladılarSonuç hep aynıydı:Paslı metal,öncesinden daha ağırdıPeki bu fazladan ilave olunan ağırlık nasıl oluşmuştu?Tartı aletindeki toz ve önceki deneylerden kalmış çok ufak metal parçalarından ileri gelmiyorduZira bu konuda gereken tedbirleri almışlar ve çok dikkat etmişlerdi
*
Hepimizin soluduğu havada çeşitli gazlar vardırLavoisier’in hemen anladığı şey,bu gazlardan bir kısmının metale yapışmış olması gereğiydi
Sözkonusu ağırlığa neden olan buyduDeneyde kullandıkları bütün maddelerin toplam miktarı değişmemiştiSadece daha önce havada bulunan oksijen şimdi yoktuBu oksijen yok mu olmuştu?HayırMetale yapışmıştı
|
|
|
|