Prof. Dr. Sinsi
|
Kozmetoloji (Kozmetik Bilimi),Kozmetiklerin Tarihçesi,Kozmetiklerin Sınıflandırılması
Kozmetik
İnsanlar, kadın olsun, erkek olsun binlerce yıldan beri güzelleşmek, kendi*lerini başkalarına beğendirmek, genç görün*mek, yüzlerindeki kırışık, yara, sivilce yada çiçekbozuğu gibi izleri gizlemek, güneşten, rüzgârdan, soğuktan ciltlerini korumak, vü*cutlarındaki istenmeyen tüyleri gidermek, saçlarının dökülmesini önlemek yada rengini değiştirmek için boyalar, merhemler, losyon*lar, parfümler yaptılar Kozmetik, bu türden ürünlerin ortak adıdır ve yüzyılımızda, başta gelen sanayilerden biri durumundadır Yu*nanca "süslemekte usta" anlamına gelen kos-metikos sözcüğünden türetilmiştir
Kozmetiğin Tarihçesi
Ölülerle birlikte eşyaların da mezara konul*duğu Eski Mısır'da yapılan arkeolojik kazılar*da bulunan, yüze sürülen boyaların karıştırıl*dığı küçük kâseler, binlerce yıl sonra hâlâ güzel kokusunu koruyan merhem kapları, İÖ 4000'lerde kozmetiklerin yaygın olarak kulla*nıldığının kanıtıdır Genellikle rahiplerin ha*zırladığı bu güzellik ürünleri hoş kokulu bitkilerden, tohumlardan ve yağlardan elde edilirdi
Kekik, ıtır, mürrüsafi, sedir ağacı, günlük, amber, misk, sakız, reçine ve çeşitli çiçekler, yapraklar ve kökler kullanılarak hazırlanan kozmetiklerin formülleri çok gizli tutulurdu Bu nedenle kozmetik yapımı çok önemsenen bir sanattı Gerek o dönemlerden kalma resimlerden, gerek mezarlardaki buluntular*dan Eski Mısır'da göz makyajına çok önem verildiği anlaşılmaktadır Mısırlı kadınlar göz*lerinin altını yeşile boyar, fildişi, tunç, tahta ya da kemikten yapılmış minik bir çubukla üst kapağa is, antimon ve kurşun karışımı siyah bir boya olan sürme çeker, ayrıca kirpiklerini de boyarlardı Göz boyalarının çölün yakıcı güneşinden korunmak gibi bir işlevi de vardı Su dolu bir küvette banyo yapmak Mısırlılar' ın başlattığı bir âdetti Vücut daha sonra, cildin yumuşaması için hoş kokulu yağlarla ovulurdu İÖ 1400'lerde yaşamış olan Mısır Kraliçesi Nefertiti bir kozmetik uzmanıydı Mısır Kraliçesi Kleopatra'nın ise dillere des*tan güzelliğini bir bakıma kendi yaptığı koz*metiklere borçlu olduğu söylenebilir
Mısırlıların kozmetik alanındaki bilgileri İbraniler'e, Asurlular'a, Babilliler'e, Persler'e ve Yunanlılar'a geçti Mezopotamya'da kadınlar gözlerine sürme çeker, kına yaprak*larını kurutarak toz haline getirir ve bununla saçlarını, tırnaklarını, parmaklarını, avuç içle*rini ve tabanlarını boyardı Kına, günümüzde de aynı amaçla kullanılmaktadır Babil'in Asma Bahçeleri'nde ise parfüm yapmakta kullanılmak için gül, zambak ve çeşitli çiçek*lerle otların yetiştirildiği bilinmektedir
Eski Yunan'da Atinalı kadınlar altın yaldız*lı saç pomatları, güzel kokulu merhemler ve tırnak boyaları kullanırdı İlk yağlı kremi yapmayı başaran Yunanlı hekim Galenos'un formülü bugün kullanılanlardan çok farklı değildi Yunanlılarda konuklara banyo yaptı*rılması ve kokulu yağlar sunulması yaygın bir gelenek olmuştu Yunan kültüründen et*kilenen Romalılar parfüm ve kozmetiklere çok düşkündüler 1 yüzyılda, Neron zama*nında sarayda yüzü beyazlaştırmak için tebe*şir tozu, gözleri boyamak için Mısır'dan getir*tilen sürme, dudakları ve yanakları renklen*dirmek için kırmızı boyalar, dişleri beyazlat*mak için süngertaşı kullanılıyordu Saraylı kadınlar saçlarının rengini açmak için Galya' dan getirtilen özel bir sabun kullanırdı Ro*malılar da Mısırlılar gibi kozmetiklerini ve parfümlerini fildişinden ve oyma taştan yapıl*ma güzel çanaklarda ve kutularda saklardı
İÖ 2300'lerde Çin'de yasemin ve lotustan, İÖ 1500'lerde ise Hindistan'da santal, yase*min, gül, nergis gibi çiçeklerden parfüm yapılıyordu
Roma İmparatorluğu'nun yıkılmasından sonra Avrupa'da kozmetik kullanımı gözle görülür biçimde azaldı Kilise, yıkanma ve parfüme karşıydı Bu dönemde Arap ülkele*rinde özellikle parfüm kullanımı yaygınlaştı Araplar baharat, yağ ve kokulu reçineleri çoktan beri biliyor ve kullanıyordu Anadolu' da ise öteden beri güzel kokular sürme, kına kullanma, gözlere sürme çekme geleneği var*dı Haçlı Seferleri sırasında Avrupa'da koz*metikler yeniden yaygınlaştı İngiltere'de, I Elizabeth döneminde saraylı kadınlar güzelleşmek için, çok sıcak bir banyodan sonra vücutlarını ve yüzlerini şarapla ovdururdu Süt banyosu soylular arasında güzelliğin vaz*geçilmez koşuluydu Parfüm ve kozmetik kullanımı 18 yüzyılda İngiltere'de öylesine yaygınlaştı ki, 1770'te İngiliz Parlamentosu'na önlem alınması için ağır yaptırımlar öngören bir yasa tasarısı sunuldu Buna göre, "koku, boya, kozmetik, losyon, takma diş, peruk, korse, çemberli jüpon, yüksek ökçeli ayakka*bı ya da iki yanı yastıkla kabartılmış etek giyerek kral hazretlerinin uyruklarını baştan çıkaran ve evlilik tuzağına düşüren genç kızların ve dulların cezalandırılması" öngörülüyordu
Fransa'da, XIII Louis'nin sarayında ve İtalya'da ise, kozmetikler olmazsa olmaz süs*lenme öğeleriydi İspanya'dan getirtilen va*nilya ve kakao kremleri hanımların ciltlerini beyazlaştırmak ve yumuşatmakta kullanılırdı Kadınlar kadar erkekler de yüzlerinin beyaz*lanmasına ve makyaja düşkündü 18 yüzyılda Fransa'da parfüm ve güzellik gereçleri bir sanayi dalı durumuna geldi
Kozmetik Sanayisi
Kozmetik ürünlerin kullananlara zarar ver*memesi, güvenilir ve yararlı olması için 18 yüzyıldan beri yürütülen bilimsel çalışmalar, günümüzde kimya ve biyoloji alanındaki yo*ğun araştırmalarla sürüyor Kleopatra zama*nından beri kullanılan temel ürünlere zaman içinde yenileri eklendi ve kullanım alanları çeşitlendi Bitkisel ve hayvansal kökenli koz*metiklerin yanı sıra yapay bileşenli kozmetik ürünleri türetildi
Kremler, losyonlar ve cilde sürülen makyaj maddeleri vücut dokularınca emildiğinden, zehirli yada zararlı maddelerin kullanılmasını önlemek için yönetmelikler düzenlenmiştir Önce hayvanlar üzerinde denenen kozmetik*ler, bazen kaçınılmaz olarak bu hayvanlara zarar verir Yalnızca doğal ve zararsız madde*ler kullanılarak hazırlanan kozmetikler de vardır Kozmetik reklamlarında çoğu kez söz konusu ürünün sadece doğal kökenli madde*ler içerdiği vurgulanır Bu ürünlerin maliye*tinde, reklam ve ambalaj harcamaları büyük bir yer tutar Dünyada en hızlı gelişen sanayi*lerden biri olan kozmetik sanayisi, sürekli olarak tüketiciyi yeni ürünleri denemeye özendirir Tıpkı giysi, ayakkabı ve saç biçim*lerinde olduğu gibi, kozmetikte de moda durmadan değişir
|