Elektrik Akımı Elektrik Akımı Nedir? Elektrik Akımı Hakkında Bilgi Elektrik Akımı

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-09-2012

Elektrik Akımı Elektrik Akımı Nedir? Elektrik Akımı Hakkında Bilgi Elektrik Akımı
Elektrik Akımı Elektrik Akımı Nedir? Elektrik Akımı Hakkında Bilgi Elektrik Akımı ELEKTRİK AKIMI

Elektrik yüklerinin hareketine elektrik akımı denir

Eğer yüklü parçacıklar (elektronlar, protonlar, iyonlar

) hareket ediyorsa, elektrik akımı var demektir

Elektrik yükleri katı cisimlerde (örneğin; kablolarda) serbest elektronların hareketi ile oluşur

Katı madde içinde pozitif yükler hareketsizdir

Sıvılarda ve gazlarda ise hem pozitif hem de negatif iyonlar hareket eder

Fakat her durumda akımın yönü pozitif yüklerin yönü veya negatif yüklerin hareket yönünün tersi olarak alınır

Şekildeki lamba pile bağlandığında eksi yükler iletken tellerden geçerek lambaya ulaşır ve lambanın telinden geçerek pilin artı kutbuna varır

Lambadan geçerken lambanın telini (direnç) ısıtarak akkor hale getitrir ve lamba ışık verir

Lambanın direnci ne kadar fazlaysa gücüde fazla olur ve lamba daha parlak yanar

Soldaki animasyonda görülen devre yukarıdaki gibi sembollerle çizilir

Üreteç (pil) bir uzun bir kısa çizgi ile, direnç (lamba) tırtıklı çizgiler ile, iletken teller ise düz çizgilerle gösterilir

Elektrik akımının yönü ise artı yüklerin hareketinin yönü gibi düşünülür

Basit bir elektrik devresi üreteç direnç ve iletken tellerden oluşur Üreteç devreye elektrik enerjisi sağlayan araçtır (pil, akü, dinamo) Direnç ise elektrik akımına karşı direnen yani elektrik geçtiğinde ısınan iletkendir (ampul teli, elektrik sobası rezistansı) İletken teller direnci olmayan iyi iletkenlerdir (kablolar) Üzerlerinden akım geçtiğinde ısı kaybı olmaz

Devreye enerji veren üretecin birim yüke verdiği enerjiye gerilim denir

Akım şiddeti ise birim zamanda iletkenden geçen yük miktarıdır

Akıma karşı direnen, yani akım geçtiğinde ısınan iletkenlere direnç denir

Bir telin direnci kalınlığına, uzunluğuna ve özdirencine bağlıdır

Bir dirençli tel (mesela lamba) pile bağlandığında direncin uçları arasında potansiyel farkı oluşur

Bu potansiyel farkına direncin gerilimi de denir

Direncin geriliminin üzerinden geçen akıma oranı sabittir ve o direncin değerini verir

Bu eşitlik formülü ile gösterilir

V: gerilim, I: akım şiddeti , R: Direnç

Şekildeki devrede R ve 2R dirençleri paralel bağlanmıştır

Paralel bağlı dirençlerin gerilimleri eşit, dirençlerden geçen akım şiddeti dirençle ters orantılıdır

Animasyonda 6 birim yük dirençlerle ters orantılı dağılır

Yani iki kat büyük dirençten iki kat küçük akım geçer ve toplamı paralele dirençlere gelen akıma eşittir

Örneğin 6 amper akım + amper ve ' amper olacak şekilde ters orantılı dağılır

Şekildeki devrede R ve 2R dirençleri seri bağlanmıştır

Seri bağlı dirençlerden geçen akım şiddetleri eşit, gerilimler dirençle doğru orantılıdır

Animasyonda 3V gerilim 2 ve 1 sayıları ile doğru orantılı dağılmıştır

Yani R direncinin gerilimi V , 2R direncinin gerilimi 2V dir

09-09-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Elektrik Akımı Elektrik Akımı Nedir? Elektrik Akımı Hakkında Bilgi Elektrik Akımı Elektrik Akımı Elektrik Akımı Nedir? Elektrik Akımı Hakkında Bilgi Elektrik Akımı Elektrik Akımı Elektrik Akımı Nedir? Elektrik Akımı Hakkında Bilgi Elektrik Akımı ELEKTRİK AKIMI Elektrik yüklerinin hareketine elektrik akımı denir Eğer yüklü parçacıklar (elektronlar, protonlar, iyonlar) hareket ediyorsa, elektrik akımı var demektir Elektrik yükleri katı cisimlerde (örneğin; kablolarda) serbest elektronların hareketi ile oluşurKatı madde içinde pozitif yükler hareketsizdir Sıvılarda ve gazlarda ise hem pozitif hem de negatif iyonlar hareket eder Fakat her durumda akımın yönü pozitif yüklerin yönü veya negatif yüklerin hareket yönünün tersi olarak alınır Şekildeki lamba pile bağlandığında eksi yükler iletken tellerden geçerek lambaya ulaşır ve lambanın telinden geçerek pilin artı kutbuna varır Lambadan geçerken lambanın telini (direnç) ısıtarak akkor hale getitrir ve lamba ışık verir Lambanın direnci ne kadar fazlaysa gücüde fazla olur ve lamba daha parlak yanar Soldaki animasyonda görülen devre yukarıdaki gibi sembollerle çizilir Üreteç (pil) bir uzun bir kısa çizgi ile, direnç (lamba) tırtıklı çizgiler ile, iletken teller ise düz çizgilerle gösterilir Elektrik akımının yönü ise artı yüklerin hareketinin yönü gibi düşünülür Basit bir elektrik devresi üreteç direnç ve iletken tellerden oluşur Üreteç devreye elektrik enerjisi sağlayan araçtır (pil, akü, dinamo) Direnç ise elektrik akımına karşı direnen yani elektrik geçtiğinde ısınan iletkendir (ampul teli, elektrik sobası rezistansı) İletken teller direnci olmayan iyi iletkenlerdir (kablolar) Üzerlerinden akım geçtiğinde ısı kaybı olmaz Devreye enerji veren üretecin birim yüke verdiği enerjiye gerilim denir Akım şiddeti ise birim zamanda iletkenden geçen yük miktarıdırAkıma karşı direnen, yani akım geçtiğinde ısınan iletkenlere direnç denir Bir telin direnci kalınlığına, uzunluğuna ve özdirencine bağlıdır Bir dirençli tel (mesela lamba) pile bağlandığında direncin uçları arasında potansiyel farkı oluşur Bu potansiyel farkına direncin gerilimi de denir Direncin geriliminin üzerinden geçen akıma oranı sabittir ve o direncin değerini verir Bu eşitlik formülü ile gösterilir V: gerilim, I: akım şiddeti , R: Direnç Şekildeki devrede R ve 2R dirençleri paralel bağlanmıştır Paralel bağlı dirençlerin gerilimleri eşit, dirençlerden geçen akım şiddeti dirençle ters orantılıdır Animasyonda 6 birim yük dirençlerle ters orantılı dağılır Yani iki kat büyük dirençten iki kat küçük akım geçer ve toplamı paralele dirençlere gelen akıma eşittir Örneğin 6 amper akım + amper ve ' amper olacak şekilde ters orantılı dağılır Şekildeki devrede R ve 2R dirençleri seri bağlanmıştır Seri bağlı dirençlerden geçen akım şiddetleri eşit, gerilimler dirençle doğru orantılıdır Animasyonda 3V gerilim 2 ve 1 sayıları ile doğru orantılı dağılmıştır Yani R direncinin gerilimi V , 2R direncinin gerilimi 2V dir