10.Sınıf Kimya Torriçelli Deneyi Torriçelli Deneyi Nedir? Torriçelli Deneyi Hakkında

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-09-2012

10

Sınıf Kimya Torriçelli Deneyi Torriçelli Deneyi Nedir? Torriçelli Deneyi Hakkında 10

Sınıf Kimya Torriçelli Deneyi Bilgi
10

Sınıf Kimya Torriçelli Deneyi Torriçelli Deneyi Nedir? Torriçelli Deneyi Hakkında Açık hava basıncı (P0): Atmosfer adını verdiğimiz ve kalınlığı kilometreleri bulan hava yerküreyi kuşatmaktadır

Açık hava hem yeryüzüne hem de içerisinde bulunan bütün yüzeylere ağırlığı nedeniyle bir kuvvet uygular

Bu kuvvetin yüzeyin birim alanına düşen kısmına açık hava basıncı yada atmosfer basıncı denir

Toriçelli deneyi:
Toriçelli 80-90cm uzunluğunda bir cam boru alarak tamamen civa ile doldurmuştur

Daha sonra civa dolu cam boruyu ters çevirerek, içerisinde civa bulunan civa kabına koyduktan sonra burudaki civanın bir kısmının civa kabına boşaldığını ve 76cm yüksekliğini alacak şekilde dengede kaldığını gözlemiştir

Civanın tamamen boşalmamasının sebebi, açık hava basıncının borudaki civa basıncını dengelemesidir

Yani borudaki civa(sıvı) basıncı kaptaki civanın üst yüzeyine etkiyen açık hava basıncına eşittir

Toriçelli bu deneyi değişik kesitteki borularla denemiş ve sonucun değişmediğini gözlemiştir

O halde civa yüksekliği borunun kesitine bağlı değildir

Toriçelli bu deneyi deniz kıyısında ve sıcaklığın 0°C olduğu bir günde yapmıştır

Civanın özağırlığı 13

6 olduğundan borudaki sıvı basıncı(ki bu basınç açık hava basıncına eşittir);

P0=h×d=1Atm olur

Açık hava basıncını ölçen aletlere barometre denir

Barometredeki civa seviyesi her 10

5m yüksekliğe çıkıldıkça 1mm düşer

Bundan yararlanarak rakım ölçülür

Kapalı Kaplardaki Gazların Basıncı: Sıvılar gibi gazlarda içinde bulundukları kabın çeperlerine basınç uygularlar

Bu basınç gaz moleküllerinin hareketinden ileri gelir

Kapalı bir kapta bulunan gaz basıncı;

1

Hacimle ters orantılıdır

Sıcaklık sabit kalmak şartıyla hacim azaldıkça basınç artar

2

Hacim sabit kalmak şartıyla, sıcaklık arttıkça basınç artar

3

Molekül sayısı ile doğru orantılıdır

Hacim sabit iken molekül sayısı arttıkça basınç artar

Bu üç madde ideal gaz denklemi ile ifade edilir;
P

V=n

R

T

P: basınç V: hacim
n: molekül sayısı R: genel gaz sabiti
T: sıcaklık(T=273+t°C)
ALINTI

TORİÇELLİ BORUSU İLE AÇIK HAVA BASINCININ ÖLÇÜLMESİ

DENEYİN AMACI: Açık hava basıncını toriçelli borusu ile ölçmek

HAZIRLIK SORULARI:
1-Açık hava basıncını nasıl ölçebiliriz? Araştırınız
2-Toriçelli kimdir? Araştırınız
KULLANILAN ARAÇ VE GEREÇLER:
1statif çubuk (100 cm – 2 adet)
4bunzen kıskacı (2 adet)
7toriçelli borusu
2büyük üç ayak ( 2 adet)
5bağlama parçası (2 adet)
8plastik küvet
3civa çanağı ve damlalığı
6civa
9metre (en az 100 cm ‘lik)
DENEY DÜZENEĞİ:

DENEYİN YAPILIŞI:
1-Civa çanağı haznesinin yarısına kadar civa doldurunuz
2-Toriçelli borusuna civa damlalığı ile civa doldurunuz İşaret parmağınızın ucuyla borunun ağzını kapatıp ters çeviriniz Civa çanağına hava kaçmayacak şekilde daldırıp, parmağınızı çekiniz
3-Toriçelli borusunu şekildeki gibi Bunzen kıskacıyla Statif çubuğa sabitleyiniz
4-Metreyi Statif çubuğa tutturarak civa yüksekliğini ölçünüz
DENEYİN SONUCU:
Bu deneyde civa basıncı açık hava basıncı ile dengelenerek, AHB’nin değeri ölçülmüştür Laboratuvar koşullarında ölçtüğünüz değer 76 cm olmayabilir
NOT:Civa buharı zehirlidir

Ayrıca altınla çok şiddetli reaksiyon verdiği için, çalışmalarınızda takı bulundurulması sakıncalıdır

TEORİK BİLGİ:
Toriçelli açık hava basıncını, sıvı basıncından faydalanarak hesaplamayı başarmıştır Toriçelli deneyi; deniz seviyesinde ve sıcaklığın 0 0C olduğu bir günde yapılırsa, içi civa dolu 1 metrelik bir ucu açık cam borunun civa yüksekliğinin 76 cm ‘ye düştüğü görülür Buna normal hava basıncı denir
Açık hava basıncının değeri yeryüzüne yakın yerlerde en büyüktür Yükseklere çıkıldıkça hava molekülleri azalacağından açık hava basıncının değeri düşer

09-09-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	10.Sınıf Kimya Torriçelli Deneyi Torriçelli Deneyi Nedir? Torriçelli Deneyi Hakkında 10Sınıf Kimya Torriçelli Deneyi Torriçelli Deneyi Nedir? Torriçelli Deneyi Hakkında 10Sınıf Kimya Torriçelli Deneyi Bilgi 10Sınıf Kimya Torriçelli Deneyi Torriçelli Deneyi Nedir? Torriçelli Deneyi Hakkında Açık hava basıncı (P0): Atmosfer adını verdiğimiz ve kalınlığı kilometreleri bulan hava yerküreyi kuşatmaktadır Açık hava hem yeryüzüne hem de içerisinde bulunan bütün yüzeylere ağırlığı nedeniyle bir kuvvet uygular Bu kuvvetin yüzeyin birim alanına düşen kısmına açık hava basıncı yada atmosfer basıncı denir Toriçelli deneyi: Toriçelli 80-90cm uzunluğunda bir cam boru alarak tamamen civa ile doldurmuştur Daha sonra civa dolu cam boruyu ters çevirerek, içerisinde civa bulunan civa kabına koyduktan sonra burudaki civanın bir kısmının civa kabına boşaldığını ve 76cm yüksekliğini alacak şekilde dengede kaldığını gözlemiştir Civanın tamamen boşalmamasının sebebi, açık hava basıncının borudaki civa basıncını dengelemesidir Yani borudaki civa(sıvı) basıncı kaptaki civanın üst yüzeyine etkiyen açık hava basıncına eşittir Toriçelli bu deneyi değişik kesitteki borularla denemiş ve sonucun değişmediğini gözlemiştir O halde civa yüksekliği borunun kesitine bağlı değildir Toriçelli bu deneyi deniz kıyısında ve sıcaklığın 0°C olduğu bir günde yapmıştır Civanın özağırlığı 136 olduğundan borudaki sıvı basıncı(ki bu basınç açık hava basıncına eşittir); P0=h×d=1Atm olur Açık hava basıncını ölçen aletlere barometre denir Barometredeki civa seviyesi her 105m yüksekliğe çıkıldıkça 1mm düşer Bundan yararlanarak rakım ölçülür Kapalı Kaplardaki Gazların Basıncı: Sıvılar gibi gazlarda içinde bulundukları kabın çeperlerine basınç uygularlar Bu basınç gaz moleküllerinin hareketinden ileri gelir Kapalı bir kapta bulunan gaz basıncı; 1 Hacimle ters orantılıdır Sıcaklık sabit kalmak şartıyla hacim azaldıkça basınç artar 2 Hacim sabit kalmak şartıyla, sıcaklık arttıkça basınç artar 3 Molekül sayısı ile doğru orantılıdır Hacim sabit iken molekül sayısı arttıkça basınç artar Bu üç madde ideal gaz denklemi ile ifade edilir; PV=nRT P: basınç V: hacim n: molekül sayısı R: genel gaz sabiti T: sıcaklık(T=273+t°C) ALINTI TORİÇELLİ BORUSU İLE AÇIK HAVA BASINCININ ÖLÇÜLMESİ DENEYİN AMACI: Açık hava basıncını toriçelli borusu ile ölçmek HAZIRLIK SORULARI: 1-Açık hava basıncını nasıl ölçebiliriz? Araştırınız 2-Toriçelli kimdir? Araştırınız KULLANILAN ARAÇ VE GEREÇLER: 1statif çubuk (100 cm – 2 adet) 4bunzen kıskacı (2 adet) 7toriçelli borusu 2büyük üç ayak ( 2 adet) 5bağlama parçası (2 adet) 8plastik küvet 3civa çanağı ve damlalığı 6civa 9metre (en az 100 cm ‘lik) DENEY DÜZENEĞİ: DENEYİN YAPILIŞI: 1-Civa çanağı haznesinin yarısına kadar civa doldurunuz 2-Toriçelli borusuna civa damlalığı ile civa doldurunuz İşaret parmağınızın ucuyla borunun ağzını kapatıp ters çeviriniz Civa çanağına hava kaçmayacak şekilde daldırıp, parmağınızı çekiniz 3-Toriçelli borusunu şekildeki gibi Bunzen kıskacıyla Statif çubuğa sabitleyiniz 4-Metreyi Statif çubuğa tutturarak civa yüksekliğini ölçünüz DENEYİN SONUCU: Bu deneyde civa basıncı açık hava basıncı ile dengelenerek, AHB’nin değeri ölçülmüştür Laboratuvar koşullarında ölçtüğünüz değer 76 cm olmayabilir NOT:Civa buharı zehirlidir Ayrıca altınla çok şiddetli reaksiyon verdiği için, çalışmalarınızda takı bulundurulması sakıncalıdır TEORİK BİLGİ: Toriçelli açık hava basıncını, sıvı basıncından faydalanarak hesaplamayı başarmıştır Toriçelli deneyi; deniz seviyesinde ve sıcaklığın 0 0C olduğu bir günde yapılırsa, içi civa dolu 1 metrelik bir ucu açık cam borunun civa yüksekliğinin 76 cm ‘ye düştüğü görülür Buna normal hava basıncı denir Açık hava basıncının değeri yeryüzüne yakın yerlerde en büyüktür Yükseklere çıkıldıkça hava molekülleri azalacağından açık hava basıncının değeri düşer