10.Sınıf Kimya Gazların Özellikleri 10.Sınıf Kimya Gazların Yayılma Hızı 10.Sınıf

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-09-2012

Gazlarda Molar Hacim 10Sınıf Kimya Gazların Özellikleri 10Sınıf Kimya Gazların Yayılma Hızı 10Sınıf Kimya
Bir maddenin 1 mol ünün hacmine molar hacim denir Katılar ve sıvıların molar hacimleri maddeden maddeye değişir Ancak aynı koşullarda bütün gazların molar hacimleri birbirine eşittirSıcaklığın 0°C (273 K), basıncın 1 atm olduğu koşullara normal koşullar; sıcaklığın 25 °C (298 K), basıncın 1 atm olduğu koşullara oda koşulları denir Bütün gazların molar hacimleri, normal koşullar altında (NKA) 22,4 litre, oda koşullarında 24,5 litredir
Buraya kadar öğrendiklerimizi birkaç gaz için şöyle özetlenebilir

6,02x1023 H2 molekülü = 1 mol H2 molekülü = 2 g = 22,4 L (NKA)
6,02x1023 CH4 molekülü = 1 mol CH4 molekülü = 64 g = 22,4 L (NKA)
6,02x1023 SO2 molekülü = 1 mol SO2 molekülü = 64 g = 22,4 L (NKA)
Aynı koşullarda gazların molar hacimlerinin eşit olması, hacimleri eşit olan gazların mol sayılarının eşit olması demektir

Başka bir deyişle aynı koşullarda bulunan iki gazın hacimleri oranı, gazların mol sayıları oranına eşittir

Not: Soy gazların dışındaki gaz halinde bulunan elementler (H2, O2, N2, Cl2…) doğada çift atomlu moleküller halinde bulunur

Bu nedenle oksijen gazının formülü O değil O2, hidrojen gazının formülü H2 dir

Formül Türleri
Bileşiklerin formüllerle gösterildiğini biliyorsunuz

Kimyada üç tür formül vardır

Bunlar basit formül, molekül formülü ve yapı formülüdür

Basit formül: Bir bileşiği oluşturan atomların türlerini ve sayıca birleşme oranlarını gösteren formüldür

Basit formüle kaba formül veya ampirik formül de denir

Molekül formülü: Bir bileşiğin bir molekülünü oluşturan atomların türlerini ve gerçek sayılarını gösteren formüldür

Örneğin; benzen molekülü 6C, 6 H atomundan oluşur ve molekül formülü C6H6 dır

Benzende C ve H atomlarının birleşme oranı 6/6 ya da 1/1 dir

C6H6, atomların birleşme oranını gösterecek şekilde (CH) yazılarak bileşiğin basit formülü elde edilebilir

C2H4 ve C3H6 bileşiklerinin basit formülleri aynı olup CH2 dir

(Basit formül) x n = Molekül formülü (n = 1, 2, 3, 4, 5, 6, …)
Örneğin; benzen için; (CH) x n = C6H6 oluğundan n=6 dır

Yapı formülü: Bileşiği oluşturan atomların birleşme şekillerini gösteren formüldür

Örneğin; suyun basit ve molekül formülleri H2O, yapı formülü H – O – H tır

Yapı formülü bileşik hakkında en ayrıntılı bilgiyi veren formüldür

Bir bileşikteki atomların cinsi, bağıl birleşme oranları ve bileşiğin kütlece yüzde bileşimi basit formül, molekül formülü veya yapı formülü yardımıyla bulunabilir

Ancak bileşiğin mol kütlesi, molekül formülü veya yapı formülü yardımıyla hesaplanabilir


Bileşiklerin Yüzde Bileşimi
Bir bileşiğin 100 gramında bulunan elementlerin kütlelerine, bileşikteki elementlerin kütlece yüzdeleri denir

Örneğin; 100 g CaCO3 bileşiğinde 40 g Ca, 12 g C ve 48 g O vardır

Bileşikteki elementlerin kütlece yüzdeleri; %40 Ca, %12 C ve %48 O dur

1

X in atom kütlesi Y nin atom kütlesinin iki katıdır

Buna göre XY2 bileşiği için,
I

Molekül kütlesi
II

Bileşikteki X in kütlece yüzdesi
III

NK daki hacmi
niceliklerinden hangileri hesaplanabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
2

Atomik kütle birimi (akb) için verilen,
I

Bir tane hidrojen atomunun kütlesi 1 akb dir

II

Bir akb nin gram cinsinden değeri 1/N dir

III

Bir tane karbon atomunun kütlesinin 12/N sidir

ifadelerinden hangileri doğrudur? ( C:12 H: 1 N: Avogadro sayısı)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
3

Gaz halindeki 1 tane X2 molekülünün kütlesi m gramdır

Buna göre, işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisini verir?
(N: Avogadro sayısı)
A) Bir mol X2 gazının kütlesidir

B) Bir mol X2 gazının NK daki hacmidir

C) X2 gazının N K daki öz hacmidir

D) Bir mol X2 gazının atom sayıdır

E) Bir mol X atomunun kütlesidir

4

Normal koşullarda 11,2 L hacim kaplayan O2 gazının atom sayısına eşit sayıda atom içeren CH4 gazına ilişkin,
I

0,25 mol dür

II

0,8 mol H atomu içerir

III

3,2 gramdır

yargılarından hangileri doğrudur? (C:12 H:1)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
5

Bir tane XO2 molekülünün kütlesi m gramdır

Buna göre 1 mol O atomu içeren XO2 bileşiği kaç gramdır?
(N: Avogadro sayısı)
A) m

N B) C) D) E) 2 m

N
6

Normal koşullardaki hacmi ve kütlesi bilinen Cx Hy gazı ile ilgili,
I

Atomlar arası molce birleşme oranı nedir?
II

Mol kütlesi kaçtır?
III

1 molekülün kütlesi kaç gramdır?
sorularından hangileri cevaplanabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I ve II
7

Azot elementlerinin atom kütlesi 14, Avogadro sayısı N ise;
I

1 tane azot atomu gramdır

II

1 tane azot molekülü 28 gramdır

III

1 mol azot atomu normal şartlarda 22,4 litredir

yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III
8

Avogadro sayısı 6,02

1023 yerine, 6, 02

1024 alınsaydı oksijen elementinin,
I

1 tane atomunun kütlesi
II

1 mol atomunun kütlesi
III

1 mol molekülünün kütlesi
niceliklerinden hangilerinin değeri 10 kat artardı?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III
9

Bir tane N atomunun kütlesi için;
I

14 gramdır

II

14 akb dir

III

yargılarından hangileri doğrudur? (N : 14)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III
10

Avogadro sayısı ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?
A) 6,02

1023 tür

B) 1 atom gram Co taki atom sayısına eşittir

C) 1 molekül gram CO2 deki molekül sayısına eşittir

D) NK da 11,2 L hacim kaplayan H2 gazındaki atom sayısına eşittir

E) NK da 22,4 L hacim kaplayan O2 deki atom sayısına eşittir

11

N tane karbon atomunun kütlesi aşağıdaki işlemlerden hangisi ile bulunur? (C: 12)
A) B) 12 x N C)
D) E)

12

2 mol K2 CO3 bileşiğine ilişkin,
I

Molekül sayısı
II

Mol – atom sayısı
III

Atom sayısı
nicelikleri, aşağıdaki bağıntılardan hangisinde doğru gösterilmiştir?
(N: Avogadro sayısı)
I II III
A) 2 N 2 x6xN 2 x 6
B) 2x6 2 N 2x6xN
C) 2N 2x6 2x6xN
D) 2 2x6xN 2x6
E) 2 2x6 2x6xN
13

C elementinin bağıl atom kütlesini hesaplayabilmek için,
I

CO2 nin kütlesi
II

CO2 nin NK daki hacmi
III

O2 gazının molekül kütlesi
niceliklerinden en az hangilerinin bilinmesi gerekir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
14

Hidrojen atomunun kütlesi 1, Avogadro sayısı N olduğuna göre, değeri
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bir H2 molekülünün kütlesi
B) Bir H atomunun kütlesi
C) Bir gram H2 deki atom sayısı
D) Bir gram H2 deki molekül sayısı
E) Bir mol H2 deki molekül sayısı
15

I

6,02

1022 tane O2 molekülü
II

16 g

O2 gazı
III

1, 204

1023 tane atom içeren O2 gazı
Yukarıdaki O2 gazlarının aynı koşullarda hacimleri arasında nasıl bir bağıntı vardır? (O:16)
A) II > III > I B) II > I > III C) III > I > II D) II > I = III E) I = III > II
16

Normal koşullarda 11,2 litresi 14 gram olan X gazı için;
I

1 gramında tane atom vardır

II

1 molekülün kütlesi gramdır

III

Öz kütlesi 1,25 gr/L dir

yargılarından hangileri doğrudur? (N = Avogadro sayısı)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
17

1 mol MgSO4 bileşiği n mol kristal suyu içermektedir (MgSO4

nH2O)

Bileşikteki n ’i bulabilmek için,
I

MgSO4 un molekül kütlesi
II

H2O nun molekül kütlesi
III

H2O nun bileşikteki kütlece yüzdesi
verilerinden hangileri bilinmelidir?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
18

İki bileşiğin basit formülleri aynıdır

Bu bileşikler için;
I

Molekül formülleri aynıdır

II

Kütlece yüzde bileşimleri aynıdır

III

Bileşikteki elementlerin kütlece birleşme oranları aynıdır

yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
19

2m g XY2 ve m g X2Y4 gazları için;
I

Aynı koşulardaki hacimleri
II

Aynı koşullardaki öz kütleleri
III

İçerdikleri toplam atom sayıları
değerlerinden hangileri farklıdır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
20

XY2 ve Z2Y bileşiklerinin eşit kütlelerinin içerdikleri atom sayıları aynıdır

Buna göre bu bileşiklerin;
I

Mol kütleleri
II

Eşit kütlelerindeki mol sayıları
III

Kütlece yüzde bileşimleri
niceliklerinden hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
MOL KAVRAMI İLE İLGİLİ SORULAR

Örnek1 :
CH4 bileşiğinin yapısındaki C ve H atomlarının kütlece yüzdeleri nedir?
Çözüm :
CH4’ün mol kütlesini bulalım C’nin atom ağırlığı 12 ve H’nin atom ağırlığı 1 olduğundan 12 + 4 1 = 16 gram olarak bulunur
Buradan elementlerin yüzdelerini orantı kurarak bulalım

16 gr CH4 de 12 gr C varsa
100 gr’ da x gr C vardır
X = %75
Bileşiğin kütlece %75’I karbondur %25’I de Hidrojen olur
Örnek2 :
3 mol NaOH bileşiği kaç gramdır ?
(Na:23 , O:16 , H:1)
Çözüm:
Önce NaOH’nin mol kütlesini bulalım
NaOH= 23 + 16 + 1=40 gram
Orantı kurularak 3 mol NaOH’nin kaç gram olduğunu bulalım

1 mol NaOH 40 gram ise
3 mol NaOH x gramdır
X= 120 gram
3 mol NaOH bileşiğinin 120 gram olduğu bulunur
Örnek 3:
12 gram C3H4 bileşiği kaç moldür? (C: 12 H:1)
Çözüm :
Önce C3H4 ‘ün 1 molünün ağırlığını bulalım
C3H4 = 312 + 41 = 40 gram
Orantı kurularak mol sayısı bulunur
40 gram C3H4 1 mol ise
12 gram C3H4 x moldür
X= 0,3 mol
12 gram C3H4 ‘ün 0,3 mol olduğu bulunur
Örnek 4 :
Aşağıdaki bazı bileşikler ve mol kütleleri verilmiştir Hangisi yanlıştır? (C:12 H:1 )
Bileşik Mol kütlesi
A) C3H4 40
B) C4H8 54
C) C2H2 26
D) C2H6 30
Çözüm :
Bileşiklerin mol kütlelerini hesaplayalım
C3H4 : 312+41=40
C4H8 : 412+81=56
C2H2 : 212+21 = 26
C2H6 : 212+61 = 30
Buna göre A,C,D’nin doğru B’nin yanlış olduğu bulunur
Örnek 5 :
SO3’ün bileşiğindeki S’nin kütlece % si kaçtır ?
(S:32 O:36)
A) 20 B) 25 C) 40 D) 60
Çözüm :
Önce SO3 ‘ün mol kütlesini bulalım
SO: 32+316=80 gram
Orantıyla bileşikteki S’nin yüzdesi hesaplanır
80 gram SO3 de 32 gram S varsa
100 gram SO3 de x gram S vardır
X=%40 olarak bulunur
Örnek 6:
C3HX + 4O2 3CO2 + 2H2O
Denkleminde bulunan C3HX bileşiğindeki x’in değeri nedir ?
A) 1 B) 2 C)3 D) 4
Çözüm :
Ürünlerde 2H2O da toplam 4 tane H olduğundan reaksiyona girenlerde 4 H olması için x=4 olmalıdır
Örnek 7 :
6,021023 tane FE atomu =1mol FE atomu 6,021023 tane H2O molekülü = 1 mol H2O molekülüdür
Örnek 8 :
Mol karbon (C) atomu : 6,021023 tane C atomu = 1 atom –g C = 12 g
Örnek 9 :
1 mol sodyum (Na) atomu : 6,021023 tane Na atomu = 1 atom – gram Na=23 gr
Örnek 10 :
1 mol Ca(NO3)2 kaç gramdır ?
(Ca= 40 ; N= 14 ; O=16 )
A) 164 B) 150 C) 116 D) 102
Çözüm :
Ca(NO3)2

+Toplam = 164 g dır

Örnek 11 :
H2O molekülünün bağıl molekül kütlesi
H2O = 21 + 16 = 18 gram
1 mol H2O molekülü = 6,021023 tane H2O molekülü = 1 molekül gram H2O = 18 gram
Örnek 12 :
1 mol H2 SO4 kaç gramdır ?
( H=1 , g= 32 , O=16)
A) 78 B) 88 C)98 D) 108
Çözüm :
H2 SO4
+98 gram
Örnek 13 :
8,8 gram CO2 kaç moldür ?
(C=12 , O=16 )
A) 0,02 B)0,2 C) 0,3 D) 0,4
Çözüm :
CO2 = 12+162 = 44 gram

1 mol CO2 44 gram ise
x mol CO2 8,8 gram
X= 8,8 X= 0,2 mol 44

Örnek 14 :
0,4 mol Fe atomu kaç gramdır ?
(Fe= 56 )
Çözüm :
1 mol Fe atomu 56 gram ise
0,4 mol Fe atomu x
x= 0,4 56 x= 22,4 gram 1

Örnek 15 :
126 g HNO3 içinde kaç mol oksijen atomu bulunur ?
(H=1 N=14 O=16)
A) 3 B)6 C)9 D) 12
Çözüm :
Önce 1 mol HNO3 ‘ün kaç gram olduğunu bulmamız gerekir
HNO3 = 1 + 14 + (316)
= 15+ 48
= 63 gram
1 mol HNO3 içinde 1 mol H atomu
1 mol N atomu ve 3 mol O atomu bulunur

63 g HNO3 ‘de 3 mol O atomu
126g HNO3 ‘de x
2
X= 1263 = 6
63

olduğundan , 6 mol O atomu vardır
Örnek 16 :
0,2 mol Ca kaç tane atom içerir ?
A) 12,041023 B)6,021023 C) 3,011023 D)1,2041023
Çözüm:
1 mol Ca 6,021023 tane ise
0,2 mol Ca x
X=6,021023 0,2 X=1,2041023

Örnek 17 :
Bakır II sülfat (CuSO4) bileşiğinde Cu’nun kütlece % si kaçtır ?
( Cu= 64 S=32 O=16 )
A)60 B)40 C)20 D) 10
Çözüm :
1 mol CuSO4 = 64+32+(416)
= 64+32+64
= 160 g dır
160 g CuSO4 ‘da 64 g Cu varsa
100 g CuSO4 ‘da x vardır
X= 100 64 = 40 g 160
X=40 g %40 dır
Örnek 18 :
Mol Mg atomu, 1 mol S atomu, 4 mol oksijen atomundan oluşan bileşikteki kükürtün kütlece yüzdesi nedir ? ( Mg= 24 ; S= 32 O=16 )
A)26,67 B)53,34 C) 80,01 D) 84
Çözüm :
1 Mol Mg atomu
1 Mol S atomu 1 mol MgSO 4 tir
4 mol O atomu

1 mol MgSO 4 = 24 + 32 + (416)
= 24+32+64
= 120 g dır

120 g MgSO 4 da 32 g S atomu varsa
100 g MgSO 4 de x vardır
X=10032 = 3200 = 26,67 S 120 120

O halde kükürtün kütlece yüzdesi % 26,67 dir

Örnek 19 :
1 mol H2 ile 1 mol H2O’nun aşağıda verilen hangi özellikleri aynıdır ?
A) Mol kütleleri B)Molekül Sayıları C) Atom sayıları D) Molekül Yapıları
Çözüm :
Cevap B
Örnek 20 :
160 gr SO3 bileşiğinde kaç mol oksijen atomu vardır?
( S=32 O=16)
Çözüm :
SO3 = 32 + (163)
= 32 + 48
= 80
1 SO3 80 gr ise
x SO3 160 gr

X= 160 = 2
80
Oksijeni sorduğundan ; 23 = 6 mol oksijen atomu vardır
Örnek 21 :
4 mol C2H6 kaç gramdır ?
( H=1 C=12 )
Çözüm :
C2H6 = 122 + 61 = 30
1 mol C2H6 30 gram ise
4 mol C2H6 x gramdır
4 30 = 120 gram
Örnek 22 :
Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin molekül ağırlığı yanlış hesaplanmıştır ?
A) CH3OH = 32 B) C2H5OH = 56 C) CH3COOH = 60 D) C4H10 =58
Çözüm :
Cevap B çünkü ;
C2H5OH= 24+(15)+16+1= 46 çıkar
Örnek 23 :
10 gram C2H6 kaç moldür ?
( C=12 , H=1 )
Çözüm :
C2H6 = (122)+(16)= 24+6=30

1 mol C2H6 30 gram ise
x mol C2H6 10 gram dır
x= 10 1 tür
3
Örnek 24 :
Fe2O3 bileşiğinde oksijenin yüzdesi nedir ?
Çözüm :
Fe2O3 = (562)+(163)=160

160 g Fe2O3 de 48g O varsa
100 g Fe2O3 x vardır
X= 10048 = 4800 = %30
160

Örnek 25 :
H2O bileşiğinde oksijen yüzdesinin hidrojen yüzdesine oranı aşağıdakilerden hangisidir? ( H= 1 , O = 16)
Çözüm :
H2O = (12)+16 = 18
H2 = 2
O = 16
2
= 8

Örnek 26 :
3 mol CO2 kaç tane oksijen atomu içerir ?
Çözüm :
1 mol 6,021023
3 mol x
x= 3 6,021023 =18,061023 eder
Oksijen atomunu sorduğu için ; 18,061023 2 = 36,121023 eder
Örnek 27 :
0,2 molü 9,2 gram olan bileşiğin formülü aşağıdakilerden hangisidir ? (N=14 O=16)
A) N2O B)NO C) NO2 D) N2 O3
Çözüm :
Cevap C
NO2 = 14+(162)
= 14+32
= 46
0,2 molü 9,2 gram ise
1 molü x
X= 9,2 = 46 gram
0,2

Örnek 28 :
1 mol Ca3(PO4)2 bileşiği kaç gramdır ? (Ca : 40 , P:31, O=16 )
Çözüm :
Ca3(PO4)2 = (403)+(312)+(164)2
= 120+62+642
= 120+62+128
= 310 gram
Örnek 29 :
Bir tane O2 molekülünün kütlesi kaç gramdır?
Çözüm :
Mol kütlesi : 216=32 gramdır
6,021023 tane O2 molekülü 32 gram ise
1 tane O2 molekülü X
X= 32 = 5,316

10-23 g/molekülüdür

6,02

1023

Örnek 30 :
3,01

1021 tane NH3 molekülü kaç moldür ?
Çözüm :
6,02

1023 tane molekül içerir

6,02

1023 tane molekül 1 mol ise
3,01

1021 tane molekül x mol
X= 3,01

1021 = 5

10-3 moldür
6,02

1023

Örnek 31 :
18,06

1022 tane oksijen atomu içeren NaNO3 kaç moldür ?
Çözüm :
3

6,02

1023

1023 tane O atomu içerir

12 mol O atomu içerdiğinde 1 mol ise
3 mol O atomu içerdiğinde x mol
X= 3 = 0,25 moldür

12
Örnek 32 :
3 mol oksijen atomu içeren Al2(SO4)3 bileşiği kaç moldür ?
Çözüm :
3

6,02

1023 tane O atomu içerdiğinde 1 mol ise
18,06

1022 tane O atomu içerdiğinde x mol
X= 18,06

1022 = 0,1 moldür

3

6,02

1023

Örnek 33 :
N

Ş

da 5,6 litre hacim kaplayan SO2 gazı kaç moldür ?
Çözüm :
N

Ş

da hacmi 22,4 litredir

22,4 litresi 1 mol ise
5,6 litresi x mol
X= 5,6 = 0,25 moldür

22,4
Örnek 34 :
N

Ş

da 4,48 litre hacim kaplayan C2H6 gazı ;
Kaç moldür ?
Kaç tane molekül içerir?
Kaç gramdır ?
Kaç tane C atomu içerir ? ( C : 12 H:1 )
Çözüm :
a

n= V n= 4,48 n=0,2 moldür

22,4 22,4

b

22,4 litresi 6,02

1023 tane molekül içerirse
4,48 litresi x tane molekül

X= 4,48

6,02

1023 = 1,204

1023 tane molekül içerir

22,4

c

22,4 litresi 30 gram ise
4,48 litresi x gram
X= 4,48

30 = 6 gramdır

22,4

d

22,4 litresi 2

6,02

1023 tane C atomu içerirse
4,48 litresi x tane C atomu
X= 4,48

2

6,02

1023
22,4
X= 0,4

6,02

1023 tane C atomu içerir

Örnek 35 :
X ve Y elementlerinin oluşturduğu X2Y ve XY2 bileşiklerinin mol kütleleri sırasıyla 62 ve 55 dir

X ve Y’nin atom kütleleri kaçtır ?
X Y
A) 16 23
B) 23 16
C) 23 12
D) 12 23
E) 12 16

Çözüm :
X2Y=62
XY2 =55 İse
2X+Y=62
X+2Y=55 olur ve buradan X=23 Y= 16 olarak hesaplanır

Örnek 36 :
1 mol XI’nın kütlesi, 1 mol CX4’ün kütlesinin 8 katı ise X’in atom kütlesi kaçtır ?
Çözüm :
XI= 8
X + 127 = 8 (12+4x)
X=1

Örnek 37 :
Aşağıda iki bileşiğin 0,2’şer mollerinin kütleleri verilmiştir

X2Y= 6,8 gram
X2YZ4 = 19,6 gram
Buna göre, Z’nin bir molü kaç gramdır?
Çözüm :
Bileşiklerin birer mollerinin kütleleri bulunur

X2Y= 34
X2YZ4 = 98
Taraf tarafa çıkarılırsa
4Z= 64
Z=16

Örnek 38 :
Aynı bir M metalinin oksijen ile yaptığı oksit bileşikleri M2O3 ve MO2’dir

Bu bileşiklerin 0,5’er mollerinin kütleleri arasında 34 gramlık fark bulunduğuna göre M’nin atom kütlesi kaçtır? (O:16)
Çözüm :
Bileşiklerin birer mollerinin kütleleri arasındaki fark 68 gram’dır

M2O3 - MO2 =68
M+16 =68
M=52
Örnek 39 :
1,6 gram M metali tamamen oksitlendiğinde oluşan bileşiğin kütlesi 2,0 gram olduğuna göre bileşiğin basit formülü nedir ? (M:64 O:16)
Çözüm :
Oksit MxOy şeklinde düşünülürse ;
X= 1,6/64 = 0,025
Y= 0,4/16 = 0,025
M0,025

O0,025 MO olarak bulunabilir

Örnek 40 :
Kütlesi 1,04 gram olan M metali oksijen ile tamamen yakıldığında kütlesi 1,52 gram oluyor

Buna göre yanma sonucu oluşan oksit bileşiğindeki M metal atomunun değerliği kaçtır ? (M:52 O:16 )
Çözüm :
M metali yakıldığında oluşan oksit 1,52 gram ise; oksidin yapısında 1,04 gram M 0,48 gram oksijen vardır

x

52/y

16=1,04/0,48
x/y = 2/3
Oksit M2O3 tür

M atomunun değerliği (+3) olarak bulunur

Örnek 41 :
Metalleri ametallerden ayıran en önemli özellik hangisidir ?
Çözüm :
Elementler metaller ve ametaller olmak üzere ikiye ayrılırlar

Metalleri, ametallerden ayıran en önemli özellik,elektriksel iletkenliktir

Metaller, yapısındaki serbest elektronların örgü boşluklarındaki hareketi ile elektrik akımı iletirken ametaller iletmez

09-09-2012	#6
Prof. Dr. Sinsi	10.Sınıf Kimya Gazların Özellikleri 10.Sınıf Kimya Gazların Yayılma Hızı 10.Sınıf Gazlarda Molar Hacim 10Sınıf Kimya Gazların Özellikleri 10Sınıf Kimya Gazların Yayılma Hızı 10Sınıf Kimya Bir maddenin 1 mol ünün hacmine molar hacim denir Katılar ve sıvıların molar hacimleri maddeden maddeye değişir Ancak aynı koşullarda bütün gazların molar hacimleri birbirine eşittirSıcaklığın 0°C (273 K), basıncın 1 atm olduğu koşullara normal koşullar; sıcaklığın 25 °C (298 K), basıncın 1 atm olduğu koşullara oda koşulları denir Bütün gazların molar hacimleri, normal koşullar altında (NKA) 22,4 litre, oda koşullarında 24,5 litredir Buraya kadar öğrendiklerimizi birkaç gaz için şöyle özetlenebilir 6,02x1023 H2 molekülü = 1 mol H2 molekülü = 2 g = 22,4 L (NKA) 6,02x1023 CH4 molekülü = 1 mol CH4 molekülü = 64 g = 22,4 L (NKA) 6,02x1023 SO2 molekülü = 1 mol SO2 molekülü = 64 g = 22,4 L (NKA) Aynı koşullarda gazların molar hacimlerinin eşit olması, hacimleri eşit olan gazların mol sayılarının eşit olması demektir Başka bir deyişle aynı koşullarda bulunan iki gazın hacimleri oranı, gazların mol sayıları oranına eşittir Not: Soy gazların dışındaki gaz halinde bulunan elementler (H2, O2, N2, Cl2…) doğada çift atomlu moleküller halinde bulunur Bu nedenle oksijen gazının formülü O değil O2, hidrojen gazının formülü H2 dir Formül Türleri Bileşiklerin formüllerle gösterildiğini biliyorsunuz Kimyada üç tür formül vardır Bunlar basit formül, molekül formülü ve yapı formülüdür Basit formül: Bir bileşiği oluşturan atomların türlerini ve sayıca birleşme oranlarını gösteren formüldür Basit formüle kaba formül veya ampirik formül de denir Molekül formülü: Bir bileşiğin bir molekülünü oluşturan atomların türlerini ve gerçek sayılarını gösteren formüldür Örneğin; benzen molekülü 6C, 6 H atomundan oluşur ve molekül formülü C6H6 dır Benzende C ve H atomlarının birleşme oranı 6/6 ya da 1/1 dir C6H6, atomların birleşme oranını gösterecek şekilde (CH) yazılarak bileşiğin basit formülü elde edilebilir C2H4 ve C3H6 bileşiklerinin basit formülleri aynı olup CH2 dir (Basit formül) x n = Molekül formülü (n = 1, 2, 3, 4, 5, 6, …) Örneğin; benzen için; (CH) x n = C6H6 oluğundan n=6 dır Yapı formülü: Bileşiği oluşturan atomların birleşme şekillerini gösteren formüldür Örneğin; suyun basit ve molekül formülleri H2O, yapı formülü H – O – H tır Yapı formülü bileşik hakkında en ayrıntılı bilgiyi veren formüldür Bir bileşikteki atomların cinsi, bağıl birleşme oranları ve bileşiğin kütlece yüzde bileşimi basit formül, molekül formülü veya yapı formülü yardımıyla bulunabilir Ancak bileşiğin mol kütlesi, molekül formülü veya yapı formülü yardımıyla hesaplanabilir Bileşiklerin Yüzde Bileşimi Bir bileşiğin 100 gramında bulunan elementlerin kütlelerine, bileşikteki elementlerin kütlece yüzdeleri denir Örneğin; 100 g CaCO3 bileşiğinde 40 g Ca, 12 g C ve 48 g O vardır Bileşikteki elementlerin kütlece yüzdeleri; %40 Ca, %12 C ve %48 O dur 1 X in atom kütlesi Y nin atom kütlesinin iki katıdır Buna göre XY2 bileşiği için, I Molekül kütlesi II Bileşikteki X in kütlece yüzdesi III NK daki hacmi niceliklerinden hangileri hesaplanabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 2 Atomik kütle birimi (akb) için verilen, I Bir tane hidrojen atomunun kütlesi 1 akb dir II Bir akb nin gram cinsinden değeri 1/N dir III Bir tane karbon atomunun kütlesinin 12/N sidir ifadelerinden hangileri doğrudur? ( C:12 H: 1 N: Avogadro sayısı) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 3 Gaz halindeki 1 tane X2 molekülünün kütlesi m gramdır Buna göre, işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisini verir? (N: Avogadro sayısı) A) Bir mol X2 gazının kütlesidir B) Bir mol X2 gazının NK daki hacmidir C) X2 gazının N K daki öz hacmidir D) Bir mol X2 gazının atom sayıdır E) Bir mol X atomunun kütlesidir 4 Normal koşullarda 11,2 L hacim kaplayan O2 gazının atom sayısına eşit sayıda atom içeren CH4 gazına ilişkin, I 0,25 mol dür II 0,8 mol H atomu içerir III 3,2 gramdır yargılarından hangileri doğrudur? (C:12 H:1) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 5 Bir tane XO2 molekülünün kütlesi m gramdır Buna göre 1 mol O atomu içeren XO2 bileşiği kaç gramdır? (N: Avogadro sayısı) A) m N B) C) D) E) 2 mN 6 Normal koşullardaki hacmi ve kütlesi bilinen Cx Hy gazı ile ilgili, I Atomlar arası molce birleşme oranı nedir? II Mol kütlesi kaçtır? III 1 molekülün kütlesi kaç gramdır? sorularından hangileri cevaplanabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I ve II 7 Azot elementlerinin atom kütlesi 14, Avogadro sayısı N ise; I 1 tane azot atomu gramdır II 1 tane azot molekülü 28 gramdır III 1 mol azot atomu normal şartlarda 22,4 litredir yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III 8 Avogadro sayısı 6,02 1023 yerine, 6, 02 1024 alınsaydı oksijen elementinin, I 1 tane atomunun kütlesi II 1 mol atomunun kütlesi III 1 mol molekülünün kütlesi niceliklerinden hangilerinin değeri 10 kat artardı? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III 9 Bir tane N atomunun kütlesi için; I 14 gramdır II 14 akb dir III yargılarından hangileri doğrudur? (N : 14) A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III 10 Avogadro sayısı ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır? A) 6,021023 tür B) 1 atom gram Co taki atom sayısına eşittir C) 1 molekül gram CO2 deki molekül sayısına eşittir D) NK da 11,2 L hacim kaplayan H2 gazındaki atom sayısına eşittir E) NK da 22,4 L hacim kaplayan O2 deki atom sayısına eşittir 11 N tane karbon atomunun kütlesi aşağıdaki işlemlerden hangisi ile bulunur? (C: 12) A) B) 12 x N C) D) E) 12 2 mol K2 CO3 bileşiğine ilişkin, I Molekül sayısı II Mol – atom sayısı III Atom sayısı nicelikleri, aşağıdaki bağıntılardan hangisinde doğru gösterilmiştir? (N: Avogadro sayısı) I II III A) 2 N 2 x6xN 2 x 6 B) 2x6 2 N 2x6xN C) 2N 2x6 2x6xN D) 2 2x6xN 2x6 E) 2 2x6 2x6xN 13 C elementinin bağıl atom kütlesini hesaplayabilmek için, I CO2 nin kütlesi II CO2 nin NK daki hacmi III O2 gazının molekül kütlesi niceliklerinden en az hangilerinin bilinmesi gerekir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 14 Hidrojen atomunun kütlesi 1, Avogadro sayısı N olduğuna göre, değeri aşağıdakilerden hangisidir? A) Bir H2 molekülünün kütlesi B) Bir H atomunun kütlesi C) Bir gram H2 deki atom sayısı D) Bir gram H2 deki molekül sayısı E) Bir mol H2 deki molekül sayısı 15 I 6,021022 tane O2 molekülü II 16 g O2 gazı III 1, 204 1023 tane atom içeren O2 gazı Yukarıdaki O2 gazlarının aynı koşullarda hacimleri arasında nasıl bir bağıntı vardır? (O:16) A) II > III > I B) II > I > III C) III > I > II D) II > I = III E) I = III > II 16 Normal koşullarda 11,2 litresi 14 gram olan X gazı için; I 1 gramında tane atom vardır II 1 molekülün kütlesi gramdır III Öz kütlesi 1,25 gr/L dir yargılarından hangileri doğrudur? (N = Avogadro sayısı) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 17 1 mol MgSO4 bileşiği n mol kristal suyu içermektedir (MgSO4 nH2O) Bileşikteki n ’i bulabilmek için, I MgSO4 un molekül kütlesi II H2O nun molekül kütlesi III H2O nun bileşikteki kütlece yüzdesi verilerinden hangileri bilinmelidir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 18 İki bileşiğin basit formülleri aynıdır Bu bileşikler için; I Molekül formülleri aynıdır II Kütlece yüzde bileşimleri aynıdır III Bileşikteki elementlerin kütlece birleşme oranları aynıdır yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 19 2m g XY2 ve m g X2Y4 gazları için; I Aynı koşulardaki hacimleri II Aynı koşullardaki öz kütleleri III İçerdikleri toplam atom sayıları değerlerinden hangileri farklıdır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 20 XY2 ve Z2Y bileşiklerinin eşit kütlelerinin içerdikleri atom sayıları aynıdır Buna göre bu bileşiklerin; I Mol kütleleri II Eşit kütlelerindeki mol sayıları III Kütlece yüzde bileşimleri niceliklerinden hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III MOL KAVRAMI İLE İLGİLİ SORULAR Örnek1 : CH4 bileşiğinin yapısındaki C ve H atomlarının kütlece yüzdeleri nedir? Çözüm : CH4’ün mol kütlesini bulalım C’nin atom ağırlığı 12 ve H’nin atom ağırlığı 1 olduğundan 12 + 4 1 = 16 gram olarak bulunur Buradan elementlerin yüzdelerini orantı kurarak bulalım 16 gr CH4 de 12 gr C varsa 100 gr’ da x gr C vardır X = %75 Bileşiğin kütlece %75’I karbondur %25’I de Hidrojen olur Örnek2 : 3 mol NaOH bileşiği kaç gramdır ? (Na:23 , O:16 , H:1) Çözüm: Önce NaOH’nin mol kütlesini bulalım NaOH= 23 + 16 + 1=40 gram Orantı kurularak 3 mol NaOH’nin kaç gram olduğunu bulalım 1 mol NaOH 40 gram ise 3 mol NaOH x gramdır X= 120 gram 3 mol NaOH bileşiğinin 120 gram olduğu bulunur Örnek 3: 12 gram C3H4 bileşiği kaç moldür? (C: 12 H:1) Çözüm : Önce C3H4 ‘ün 1 molünün ağırlığını bulalım C3H4 = 312 + 41 = 40 gram Orantı kurularak mol sayısı bulunur 40 gram C3H4 1 mol ise 12 gram C3H4 x moldür X= 0,3 mol 12 gram C3H4 ‘ün 0,3 mol olduğu bulunur Örnek 4 : Aşağıdaki bazı bileşikler ve mol kütleleri verilmiştir Hangisi yanlıştır? (C:12 H:1 ) Bileşik Mol kütlesi A) C3H4 40 B) C4H8 54 C) C2H2 26 D) C2H6 30 Çözüm : Bileşiklerin mol kütlelerini hesaplayalım C3H4 : 312+41=40 C4H8 : 412+81=56 C2H2 : 212+21 = 26 C2H6 : 212+61 = 30 Buna göre A,C,D’nin doğru B’nin yanlış olduğu bulunur Örnek 5 : SO3’ün bileşiğindeki S’nin kütlece % si kaçtır ? (S:32 O:36) A) 20 B) 25 C) 40 D) 60 Çözüm : Önce SO3 ‘ün mol kütlesini bulalım SO: 32+316=80 gram Orantıyla bileşikteki S’nin yüzdesi hesaplanır 80 gram SO3 de 32 gram S varsa 100 gram SO3 de x gram S vardır X=%40 olarak bulunur Örnek 6: C3HX + 4O2 3CO2 + 2H2O Denkleminde bulunan C3HX bileşiğindeki x’in değeri nedir ? A) 1 B) 2 C)3 D) 4 Çözüm : Ürünlerde 2H2O da toplam 4 tane H olduğundan reaksiyona girenlerde 4 H olması için x=4 olmalıdır Örnek 7 : 6,021023 tane FE atomu =1mol FE atomu 6,021023 tane H2O molekülü = 1 mol H2O molekülüdür Örnek 8 : Mol karbon (C) atomu : 6,021023 tane C atomu = 1 atom –g C = 12 g Örnek 9 : 1 mol sodyum (Na) atomu : 6,021023 tane Na atomu = 1 atom – gram Na=23 gr Örnek 10 : 1 mol Ca(NO3)2 kaç gramdır ? (Ca= 40 ; N= 14 ; O=16 ) A) 164 B) 150 C) 116 D) 102 Çözüm : Ca(NO3)2 +Toplam = 164 g dır Örnek 11 : H2O molekülünün bağıl molekül kütlesi H2O = 21 + 16 = 18 gram 1 mol H2O molekülü = 6,021023 tane H2O molekülü = 1 molekül gram H2O = 18 gram Örnek 12 : 1 mol H2 SO4 kaç gramdır ? ( H=1 , g= 32 , O=16) A) 78 B) 88 C)98 D) 108 Çözüm : H2 SO4 +98 gram Örnek 13 : 8,8 gram CO2 kaç moldür ? (C=12 , O=16 ) A) 0,02 B)0,2 C) 0,3 D) 0,4 Çözüm : CO2 = 12+162 = 44 gram 1 mol CO2 44 gram ise x mol CO2 8,8 gram X= 8,8 X= 0,2 mol 44 Örnek 14 : 0,4 mol Fe atomu kaç gramdır ? (Fe= 56 ) Çözüm : 1 mol Fe atomu 56 gram ise 0,4 mol Fe atomu x x= 0,4 56 x= 22,4 gram 1 Örnek 15 : 126 g HNO3 içinde kaç mol oksijen atomu bulunur ? (H=1 N=14 O=16) A) 3 B)6 C)9 D) 12 Çözüm : Önce 1 mol HNO3 ‘ün kaç gram olduğunu bulmamız gerekir HNO3 = 1 + 14 + (316) = 15+ 48 = 63 gram 1 mol HNO3 içinde 1 mol H atomu 1 mol N atomu ve 3 mol O atomu bulunur 63 g HNO3 ‘de 3 mol O atomu 126g HNO3 ‘de x 2 X= 1263 = 6 63 olduğundan , 6 mol O atomu vardır Örnek 16 : 0,2 mol Ca kaç tane atom içerir ? A) 12,041023 B)6,021023 C) 3,011023 D)1,2041023 Çözüm: 1 mol Ca 6,021023 tane ise 0,2 mol Ca x X=6,021023 0,2 X=1,2041023 Örnek 17 : Bakır II sülfat (CuSO4) bileşiğinde Cu’nun kütlece % si kaçtır ? ( Cu= 64 S=32 O=16 ) A)60 B)40 C)20 D) 10 Çözüm : 1 mol CuSO4 = 64+32+(416) = 64+32+64 = 160 g dır 160 g CuSO4 ‘da 64 g Cu varsa 100 g CuSO4 ‘da x vardır X= 100 64 = 40 g 160 X=40 g %40 dır Örnek 18 : Mol Mg atomu, 1 mol S atomu, 4 mol oksijen atomundan oluşan bileşikteki kükürtün kütlece yüzdesi nedir ? ( Mg= 24 ; S= 32 O=16 ) A)26,67 B)53,34 C) 80,01 D) 84 Çözüm : 1 Mol Mg atomu 1 Mol S atomu 1 mol MgSO 4 tir 4 mol O atomu 1 mol MgSO 4 = 24 + 32 + (416) = 24+32+64 = 120 g dır 120 g MgSO 4 da 32 g S atomu varsa 100 g MgSO 4 de x vardır X=10032 = 3200 = 26,67 S 120 120 O halde kükürtün kütlece yüzdesi % 26,67 dir Örnek 19 : 1 mol H2 ile 1 mol H2O’nun aşağıda verilen hangi özellikleri aynıdır ? A) Mol kütleleri B)Molekül Sayıları C) Atom sayıları D) Molekül Yapıları Çözüm : Cevap B Örnek 20 : 160 gr SO3 bileşiğinde kaç mol oksijen atomu vardır? ( S=32 O=16) Çözüm : SO3 = 32 + (163) = 32 + 48 = 80 1 SO3 80 gr ise x SO3 160 gr X= 160 = 2 80 Oksijeni sorduğundan ; 23 = 6 mol oksijen atomu vardır Örnek 21 : 4 mol C2H6 kaç gramdır ? ( H=1 C=12 ) Çözüm : C2H6 = 122 + 61 = 30 1 mol C2H6 30 gram ise 4 mol C2H6 x gramdır 4 30 = 120 gram Örnek 22 : Aşağıdaki bileşiklerden hangisinin molekül ağırlığı yanlış hesaplanmıştır ? A) CH3OH = 32 B) C2H5OH = 56 C) CH3COOH = 60 D) C4H10 =58 Çözüm : Cevap B çünkü ; C2H5OH= 24+(15)+16+1= 46 çıkar Örnek 23 : 10 gram C2H6 kaç moldür ? ( C=12 , H=1 ) Çözüm : C2H6 = (122)+(16)= 24+6=30 1 mol C2H6 30 gram ise x mol C2H6 10 gram dır x= 10 1 tür 3 Örnek 24 : Fe2O3 bileşiğinde oksijenin yüzdesi nedir ? Çözüm : Fe2O3 = (562)+(163)=160 160 g Fe2O3 de 48g O varsa 100 g Fe2O3 x vardır X= 10048 = 4800 = %30 160 Örnek 25 : H2O bileşiğinde oksijen yüzdesinin hidrojen yüzdesine oranı aşağıdakilerden hangisidir? ( H= 1 , O = 16) Çözüm : H2O = (12)+16 = 18 H2 = 2 O = 16 2 = 8 Örnek 26 : 3 mol CO2 kaç tane oksijen atomu içerir ? Çözüm : 1 mol 6,021023 3 mol x x= 3 6,021023 =18,061023 eder Oksijen atomunu sorduğu için ; 18,061023 2 = 36,121023 eder Örnek 27 : 0,2 molü 9,2 gram olan bileşiğin formülü aşağıdakilerden hangisidir ? (N=14 O=16) A) N2O B)NO C) NO2 D) N2 O3 Çözüm : Cevap C NO2 = 14+(162) = 14+32 = 46 0,2 molü 9,2 gram ise 1 molü x X= 9,2 = 46 gram 0,2 Örnek 28 : 1 mol Ca3(PO4)2 bileşiği kaç gramdır ? (Ca : 40 , P:31, O=16 ) Çözüm : Ca3(PO4)2 = (403)+(312)+(164)2 = 120+62+642 = 120+62+128 = 310 gram Örnek 29 : Bir tane O2 molekülünün kütlesi kaç gramdır? Çözüm : Mol kütlesi : 216=32 gramdır 6,021023 tane O2 molekülü 32 gram ise 1 tane O2 molekülü X X= 32 = 5,31610-23 g/molekülüdür 6,021023 Örnek 30 : 3,01 1021 tane NH3 molekülü kaç moldür ? Çözüm : 6,021023 tane molekül içerir 6,021023 tane molekül 1 mol ise 3,01 1021 tane molekül x mol X= 3,01 1021 = 510-3 moldür 6,021023 Örnek 31 : 18,061022 tane oksijen atomu içeren NaNO3 kaç moldür ? Çözüm : 36,021023 1023 tane O atomu içerir 12 mol O atomu içerdiğinde 1 mol ise 3 mol O atomu içerdiğinde x mol X= 3 = 0,25 moldür 12 Örnek 32 : 3 mol oksijen atomu içeren Al2(SO4)3 bileşiği kaç moldür ? Çözüm : 3 6,021023 tane O atomu içerdiğinde 1 mol ise 18,06 1022 tane O atomu içerdiğinde x mol X= 18,06 1022 = 0,1 moldür 36,021023 Örnek 33 : N Ş da 5,6 litre hacim kaplayan SO2 gazı kaç moldür ? Çözüm : N Ş da hacmi 22,4 litredir 22,4 litresi 1 mol ise 5,6 litresi x mol X= 5,6 = 0,25 moldür 22,4 Örnek 34 : N Ş da 4,48 litre hacim kaplayan C2H6 gazı ; Kaç moldür ? Kaç tane molekül içerir? Kaç gramdır ? Kaç tane C atomu içerir ? ( C : 12 H:1 ) Çözüm : a n= V n= 4,48 n=0,2 moldür 22,4 22,4 b 22,4 litresi 6,02 1023 tane molekül içerirse 4,48 litresi x tane molekül X= 4,48 6,021023 = 1,204 1023 tane molekül içerir 22,4 c 22,4 litresi 30 gram ise 4,48 litresi x gram X= 4,48 30 = 6 gramdır 22,4 d 22,4 litresi 2 6,02 1023 tane C atomu içerirse 4,48 litresi x tane C atomu X= 4,48 2 6,021023 22,4 X= 0,4 6,021023 tane C atomu içerir Örnek 35 : X ve Y elementlerinin oluşturduğu X2Y ve XY2 bileşiklerinin mol kütleleri sırasıyla 62 ve 55 dir X ve Y’nin atom kütleleri kaçtır ? X Y A) 16 23 B) 23 16 C) 23 12 D) 12 23 E) 12 16 Çözüm : X2Y=62 XY2 =55 İse 2X+Y=62 X+2Y=55 olur ve buradan X=23 Y= 16 olarak hesaplanır Örnek 36 : 1 mol XI’nın kütlesi, 1 mol CX4’ün kütlesinin 8 katı ise X’in atom kütlesi kaçtır ? Çözüm : XI= 8 X + 127 = 8 (12+4x) X=1 Örnek 37 : Aşağıda iki bileşiğin 0,2’şer mollerinin kütleleri verilmiştir X2Y= 6,8 gram X2YZ4 = 19,6 gram Buna göre, Z’nin bir molü kaç gramdır? Çözüm : Bileşiklerin birer mollerinin kütleleri bulunur X2Y= 34 X2YZ4 = 98 Taraf tarafa çıkarılırsa 4Z= 64 Z=16 Örnek 38 : Aynı bir M metalinin oksijen ile yaptığı oksit bileşikleri M2O3 ve MO2’dir Bu bileşiklerin 0,5’er mollerinin kütleleri arasında 34 gramlık fark bulunduğuna göre M’nin atom kütlesi kaçtır? (O:16) Çözüm : Bileşiklerin birer mollerinin kütleleri arasındaki fark 68 gram’dır M2O3 - MO2 =68 M+16 =68 M=52 Örnek 39 : 1,6 gram M metali tamamen oksitlendiğinde oluşan bileşiğin kütlesi 2,0 gram olduğuna göre bileşiğin basit formülü nedir ? (M:64 O:16) Çözüm : Oksit MxOy şeklinde düşünülürse ; X= 1,6/64 = 0,025 Y= 0,4/16 = 0,025 M0,025 O0,025 MO olarak bulunabilir Örnek 40 : Kütlesi 1,04 gram olan M metali oksijen ile tamamen yakıldığında kütlesi 1,52 gram oluyor Buna göre yanma sonucu oluşan oksit bileşiğindeki M metal atomunun değerliği kaçtır ? (M:52 O:16 ) Çözüm : M metali yakıldığında oluşan oksit 1,52 gram ise; oksidin yapısında 1,04 gram M 0,48 gram oksijen vardır x52/y16=1,04/0,48 x/y = 2/3 Oksit M2O3 tür M atomunun değerliği (+3) olarak bulunur Örnek 41 : Metalleri ametallerden ayıran en önemli özellik hangisidir ? Çözüm : Elementler metaller ve ametaller olmak üzere ikiye ayrılırlar Metalleri, ametallerden ayıran en önemli özellik,elektriksel iletkenliktir Metaller, yapısındaki serbest elektronların örgü boşluklarındaki hareketi ile elektrik akımı iletirken ametaller iletmez