Asitler Ve Bazlar 8. Sınıf - Asitler Ve Bazlar 8. Sınıf (Konu Anlatımı)

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-09-2012

Asitler Ve Bazlar 8

Sınıf - Asitler Ve Bazlar 8

Sınıf (Konu Anlatımı)
Asitler Ve Bazlar 8

Sınıf - Asitler Ve Bazlar 8

Sınıf (Konu Anlatımı)

8

sınıf asitler ve bazlar
asitler bazlar konu anlatımı 8

sınıf

Çevremizdeki pek çok maddeyi ortak kimyasal özelliklerine göre gruplandırabiliriz

Asitler, bazlar ve tuzlar bu gruplardan üçünü oluşturur

Asitler

Asit kelimesi latincede “ekşi” anlamına gelen bir kelimedir

Yani ekşi tat veren maddeler asit özelliğine sahiptir

Örneğin

limon, erik ve elmanın yapısında asit bulunur

Sulu çözeltilerinde hidrojen (H+) iyonu bulunan maddelere asit denir

HCl H+ + Cl–

HNO3 H+ + NO–3

H2SO4 2 H+ + SO4–2

Asit çözeltilerini başka sıvılardan ayırt etmek için turnusol kâğıdı kullanılır

Asitler, mavi turnusol kâğıdını kırmızıya çevirir

Bir maddeyi başa maddeden ayırt etmeye yarayan maddelere ayıraç ya da indikatör denir

*Asitler suda çözündüklerinden dolayı iyonlarına ayrışırlar

İçinde iyon barındıran sıvı elektrik akımını iletir

Elektrik akımını ileten sıvılara elektrolit denir

*Asitler metallerle tepkimeye girerek hidrojen gazı (H2) açığa çıkarırlar

Asitler metallere

aşındırıcı etki yaparlar

Bu özelliğinden dolayı asitler metal kaplar içerisinde değil, cam

ya da plâstik kaplarda saklanır

*Asitler bazlarla tepkimeye girerek tuz ve su oluştururlar

Bu olaya nötürleşme tepkimesi denir

Nötürleşme tepkimesi ekzotermik bir olaydır

Asit + Baz Tuz + Su + Isı

*Sulu çözeltilerinde büyük oranda iyonlarına ayrışabilen asitlere kuvvetli asit denir

Zayıf asitlerin sadece bir kısmı suda iyonlarına ayrışır

Kuvvetli asitler çok tahriş

edici ve yakıcıdır

Tahta, kağıt, kumaş, et gibi birçok maddeyi kısa sürede parçalayabilir

Günlük Yaşamda Asitler

Sirke, seyreltik bir asetik asit çözeltisidir

Araba akülerinde sülfirik asit kullanılır

Nitrik asit, boya ve gübre yapımında kullanılır

Temizlikte kullanılan tuz ruhu seyreltik hidroklorik asit çözeltisidir

Midemiz de seyreltik hidroklorik asit salgılayarak besinleri parçalar

Bu salgının fazlalaşması midede ülsere sebep olur

Bazı maddelerin yapısında hidrojen bulunmadığı hâlde, hidrojen iyonu (H+) oluşumuna sebep oldukları için sulu çözeltileri asit özelliği

gösterir

CO2 ve SO2 suda asit özelliği gösteren maddelerdir

Havadaki karbon dioksit ve kükürt dioksit gazları da yağmur damlalarında

çözündüklerinde asit olarak yere düşer

Asit yağmurları bu şekilde oluşur

Bazlar

Bazlar da, asitler gibi tehlikeli maddelerdir

Bazların genel tanımı şu şekildedir:

Sulu çözeltilerinde hidroksit (OH–) iyonu bulunduran maddelere baz denir

Bazı bazların sulu çözeltilerinde iyonlarına ayrışması yukarıdaki gibidir

Fakat amonyak (NH3) hidroksit iyonu bulundurmamasına rağmen bazik özellik gösterir

Çünkü sulu çözeltisinde OH– iyonları oluşumuna sebep olur

NH3 + H2O NH4 + OH–

*Bazlar ele kayganlık hissi verir

Kuvvetli bazlar yakıcı ve tahriş edici özelliktedir

Bazlar acı tattadır

Fakat bazı çeşit bazlar zehirlidir

Bu yüzden tadına bakmamak gerekir

*Bazlar da, asitler gibi turnusol kâğıdı ile ayırt edilebilir

(Turnusol maddesi likenden elde edilir

)Bazlar kırmızı turnusol kâğıdını maviye dönüştürür

*Bundan başka bazlar fenolftalein çözeltisi yardımıyla da ayırt edilebilir

Baz içine fenolftalein çözeltisi damlatıldığında, baz pembe renk alır

Fenolftalein asit içine konulduğunda asitin rengini değiştirmez

Bazlar da asitler gibi suda iyonlarına ayrıştıkları için elektrik akımını iletir

NaOH ve KOH kuvvetli bazlardır

Kuvvetli bazlar metallere ve dokulara tahriş edici etki yapar

Amonyağın buharı göze, burna ve solunum yoluna zarar verir

Bazların Kullanım Alanları

Sodyum hidroksit (NaOH) sabun yapımında kullanılır

Bu yüzden sabun ağzımıza ve gözümüze değdiğinde acı verir

Diş macunu ve şampuanlarda da baz olduğu için acı tat verir

Amonyaklı sıvı maddeler, yağ ve kireç sökücü olarak ev temizleyicilerinde kullanılır

Yemek sodası olarak bilinen kabartma tozu, bir çeşit baz olan sodyum bikarbonat içerir

Kireç suyu bir çeşit bazdır

Potasyum hidroksit, KOH arap sabunu yapımında kullanılır

Bazlar ve asitler tepkimeye girerek tuz ve su oluşturur

Baz + Asit Tuz + Su

Asit ve Baz Derecesinin Belirlenmesi

Bir çözelti içindeki asit ya da baz miktarını belirleyen H+ ya da OH– iyonu

miktarıdır

Eğer çözeltide H+ iyonu fazla ise bu asitli bir sıvıdır

Eğer OH–

iyonu fazla ise bu sıvı bazdır

H+ ve OH– iyonları sayısı birbirini dengeliyorsa

sıvı nötrdür

Bir sıvı çözeltideki asit miktarı, pH ölçüsü olarak adlandırılan

bir yöntemle tespit edilir

Bunun için pH kâğıdı ya da pH metre aleti

kullanılır

pH kâğıdı çözeltinin asitlik derecesine göre renk değiştirir

pH ölçüsüne göre çözeltinin asitliği 0 - 14 arasında değerlendirilir

0 - 7

arası değerler asit, 7-14 arası değerler baz için kullanılır

pH değerinin 7

olması çözeltinin nötr olduğunu gösterir

09-09-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Asitler Ve Bazlar 8. Sınıf - Asitler Ve Bazlar 8. Sınıf (Konu Anlatımı) Asitler Ve Bazlar 8 Sınıf - Asitler Ve Bazlar 8 Sınıf (Konu Anlatımı) Asitler Ve Bazlar 8 Sınıf - Asitler Ve Bazlar 8 Sınıf (Konu Anlatımı) 8 sınıf asitler ve bazlar asitler bazlar konu anlatımı 8 sınıf Çevremizdeki pek çok maddeyi ortak kimyasal özelliklerine göre gruplandırabiliriz Asitler, bazlar ve tuzlar bu gruplardan üçünü oluşturur Asitler Asit kelimesi latincede “ekşi” anlamına gelen bir kelimedir Yani ekşi tat veren maddeler asit özelliğine sahiptir Örneğin limon, erik ve elmanın yapısında asit bulunur Sulu çözeltilerinde hidrojen (H+) iyonu bulunan maddelere asit denir HCl H+ + Cl– HNO3 H+ + NO–3 H2SO4 2 H+ + SO4–2 Asit çözeltilerini başka sıvılardan ayırt etmek için turnusol kâğıdı kullanılır Asitler, mavi turnusol kâğıdını kırmızıya çevirirBir maddeyi başa maddeden ayırt etmeye yarayan maddelere ayıraç ya da indikatör denir Asitler suda çözündüklerinden dolayı iyonlarına ayrışırlarİçinde iyon barındıran sıvı elektrik akımını iletir Elektrik akımını ileten sıvılara elektrolit denir Asitler metallerle tepkimeye girerek hidrojen gazı (H2) açığa çıkarırlar Asitler metallere aşındırıcı etki yaparlar Bu özelliğinden dolayı asitler metal kaplar içerisinde değil, cam ya da plâstik kaplarda saklanır Asitler bazlarla tepkimeye girerek tuz ve su oluştururlarBu olaya nötürleşme tepkimesi denir Nötürleşme tepkimesi ekzotermik bir olaydır Asit + Baz Tuz + Su + Isı Sulu çözeltilerinde büyük oranda iyonlarına ayrışabilen asitlere kuvvetli asit denir Zayıf asitlerin sadece bir kısmı suda iyonlarına ayrışır Kuvvetli asitler çok tahriş edici ve yakıcıdırTahta, kağıt, kumaş, et gibi birçok maddeyi kısa sürede parçalayabilir Günlük Yaşamda Asitler Sirke, seyreltik bir asetik asit çözeltisidirAraba akülerinde sülfirik asit kullanılır Nitrik asit, boya ve gübre yapımında kullanılırTemizlikte kullanılan tuz ruhu seyreltik hidroklorik asit çözeltisidir Midemiz de seyreltik hidroklorik asit salgılayarak besinleri parçalar Bu salgının fazlalaşması midede ülsere sebep olur Bazı maddelerin yapısında hidrojen bulunmadığı hâlde, hidrojen iyonu (H+) oluşumuna sebep oldukları için sulu çözeltileri asit özelliği gösterir CO2 ve SO2 suda asit özelliği gösteren maddelerdirHavadaki karbon dioksit ve kükürt dioksit gazları da yağmur damlalarında çözündüklerinde asit olarak yere düşer Asit yağmurları bu şekilde oluşur Bazlar Bazlar da, asitler gibi tehlikeli maddelerdirBazların genel tanımı şu şekildedir: Sulu çözeltilerinde hidroksit (OH–) iyonu bulunduran maddelere baz denir Bazı bazların sulu çözeltilerinde iyonlarına ayrışması yukarıdaki gibidir Fakat amonyak (NH3) hidroksit iyonu bulundurmamasına rağmen bazik özellik gösterir Çünkü sulu çözeltisinde OH– iyonları oluşumuna sebep olur NH3 + H2O NH4 + OH– Bazlar ele kayganlık hissi verir Kuvvetli bazlar yakıcı ve tahriş edici özelliktedir Bazlar acı tattadırFakat bazı çeşit bazlar zehirlidir Bu yüzden tadına bakmamak gerekir Bazlar da, asitler gibi turnusol kâğıdı ile ayırt edilebilir (Turnusol maddesi likenden elde edilir)Bazlar kırmızı turnusol kâğıdını maviye dönüştürür *Bundan başka bazlar fenolftalein çözeltisi yardımıyla da ayırt edilebilir Baz içine fenolftalein çözeltisi damlatıldığında, baz pembe renk alırFenolftalein asit içine konulduğunda asitin rengini değiştirmez Bazlar da asitler gibi suda iyonlarına ayrıştıkları için elektrik akımını iletir NaOH ve KOH kuvvetli bazlardır Kuvvetli bazlar metallere ve dokulara tahriş edici etki yaparAmonyağın buharı göze, burna ve solunum yoluna zarar verir Bazların Kullanım Alanları Sodyum hidroksit (NaOH) sabun yapımında kullanılırBu yüzden sabun ağzımıza ve gözümüze değdiğinde acı verir Diş macunu ve şampuanlarda da baz olduğu için acı tat verir Amonyaklı sıvı maddeler, yağ ve kireç sökücü olarak ev temizleyicilerinde kullanılır Yemek sodası olarak bilinen kabartma tozu, bir çeşit baz olan sodyum bikarbonat içerir Kireç suyu bir çeşit bazdır Potasyum hidroksit, KOH arap sabunu yapımında kullanılır Bazlar ve asitler tepkimeye girerek tuz ve su oluşturur Baz + Asit Tuz + Su Asit ve Baz Derecesinin Belirlenmesi Bir çözelti içindeki asit ya da baz miktarını belirleyen H+ ya da OH– iyonu miktarıdırEğer çözeltide H+ iyonu fazla ise bu asitli bir sıvıdırEğer OH– iyonu fazla ise bu sıvı bazdırH+ ve OH– iyonları sayısı birbirini dengeliyorsa sıvı nötrdürBir sıvı çözeltideki asit miktarı, pH ölçüsü olarak adlandırılan bir yöntemle tespit edilir Bunun için pH kâğıdı ya da pH metre aleti kullanılır pH kâğıdı çözeltinin asitlik derecesine göre renk değiştirir pH ölçüsüne göre çözeltinin asitliği 0 - 14 arasında değerlendirilir0 - 7 arası değerler asit, 7-14 arası değerler baz için kullanılır pH değerinin 7 olması çözeltinin nötr olduğunu gösterir