İflas Hukuku

ŞİRKETLER HUKUKU

ŞİRKETLER

I Genel Olarak Şirketin Tanım

İki veya daha çok kişinin bir araya gelerek, emek veya mallarını, müşterek bir gayeye erişmek üzere bir sözleşme ile birleştirmeleri şirket olarak tanımlanmaktadır

1 Genel Olarak Şirketlerin Unsurları

Kişi Unsuru

Akit (Sözleşme) Unsuru

Sermaye Unsuru

Müşterek Gaye Unsuru

Eşit Haklarda Birleşme ve İşbirliği Yapma İsteği Unsuru

2 Şirket Türleri

Şirketleri birçok yönden gruplandırmak mümkündür En klasik ayrım aşağıdaki şekilde yapılmaktadır

I Şahıs Şirketleri

Adi Şirketler

Kollektif Şirketler

Komandit Şirketler

II Sermaye Şirketleri

Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketler

Limited Şirketler

Anonim Şirketler

Şahıs Şirketleri ile Sermaye Şirketleri arasındaki farklar şu şekilde sayılabilir :

Şahıs şirketlerinde kural olarak her ortağın şirketi yönetim ve temsil hakkı olmasına rağmen, Sermaye şirketlerinde şirketin yönetim, temsil ve denetimi organları tarafından yapılır

Şahıs şirketlerinde, genellikle şirket borçlarından dolayı sorumluluk sınırsız ve müteselsildir (Komandit şirketlerde komanditer ortak hariç) Sermaye şirketlerinde ortağın şirket borçları ile sorumluluğu yükümlülük altına girdiği sermaye miktarı ile sınırlıdır

Bu bölümde Adi Şirketler hakkında açıklamalar yapılacak olup, diğer şirketler hakkındaki açıklamalarımızla hukuk notlarımız devam edecektir

II Adi Şirketler

Borçlar Kanunu’na tabi olan adi şirketlerin tüzel kişilikleri bulunmamaktadır Bu nedenle kendilerine ait mal varlıkları olamayacağı gibi hukuki eylem ve işlemlerde de bulunamazlar Her türlü işlemleri ortakları tarafından yerine getirilir

Adi şirket sözleşmesi herhangi bir şekle bağlı değildir Hatta yazılı olması dahi gerekmez

1 Tanımı

İki veya daha fazla kimsenin müşterek bir amaca ulaşmak için emeklerini ve mallarını birleştirmeyi kabul ettikleri bir sözleşmedir (BK 520 md)

Adi şirketler, bir ticari girişimi işletmek üzere, kanuna ve ahlâka aykırı olmamak ve “İktisadi Amaç” - “Kâr Elde Etmek” üzere her türlü konuda kurulabilir

ŞİRKETLER

2 Kuruluşu

Adi şirketlerin kurulması hiçbir kayda ve formaliteye tabi değildir Yazılı veya sözlü bir mutabakat ile kurulabilirler

Adi ortaklıkta, ortaklardan herbiri ticaret unvanını sicile tecil ettirerek kullanabilir

3 Sermaye

Ortağın getirdiği sermaye, “Sermaye Payı”, “Katılma Payı”, “İştirak Hissesi” olarak adlandırılır ve ortakların sermaye payının birbirine eşit olması ve fiilen getirilmiş olması gerekmez

Ortaklar, şirkete getirecekleri sermaye payı ve türünü serbestçe belirleyebilirler Ortakların sermaye miktarı şirket sözleşmesinde gösterilmemişse, eşit olarak katıldıkları varsayılır

Müşterek gayenin gerçekleşmesine elverişli olmak üzere kanuna, ahlâk ve adaba aykırı bulunmayan her şey adi şirketlere sermaye olarak konulabilir Örneğin;

Para, alacak, kıymetli evrak ve menkul şeyler,

İmtiyaz, ihtira beratları ve alameti farika ruhsatları gibi sınai haklar,

Her çeşit taşınmazlar,

Menkul ve gayrimenkul malların faydalanma hakları,

Şahsi emek,

Ticari itibar,

Ticari işletme,

Telif hakları, maden ruhsatları gibi iktisadi değeri olan haklar

Ortakların sermaye olarak koydukları maddi mal niteliğindeki sermaye payları hakkında iştirak halinde mülkiyet hükümleri uygulanır Ortaklar sözleşme ile müşterek mülkiyet şeklini kabul edebilirler

4 Kâr ve Zararın Paylaşımı

Ortaklık sözleşmesinde her hangi bir şekil kararlaştırılmamış ise kâr ve zarar yasada belirtilen şekilde paylaştırılacaktır Yasada, kâr ve zararın paylaşılmasına dair bazı esaslar belirlenmiştir Buna göre;

Kâr ve zarar, bir yıllık hesap dönemi sonunda yapılacak bilanço ile belirlenir Bu sürenin uzatılmasına ilişkin sözleşmede yer alan hüküm batıldır

Ortaklar bütün kârı aralarında bölüşmek zorundadırlar

Aksine hüküm bulunmadığı takdirde, kâr ve zarardan hisse, sermaye katılım payı değişik de olsa, eşit olarak bölüşülür Ortaklar sözleşme ile farklı esaslar belirleyebilirler

Ortaklardan biri şirkete sermaye olarak emeğini koymuşsa, bu ortağın zarara iştirak etmeyeceği şeklinde sözleşmeye hüküm konulabilir Bunun dışında ortakların bazılarının kâra veya zarara iştirak etmeyecekleri şeklinde sözleşmeye konulan hükümler batıldır

Sözleşmede sadece kârın veya zararın bölüşümüne ilişkin hüküm mevcutsa, bu hüküm diğerini de kapsar

ŞİRKETLER

5 Şirketin Yönetimi

Kural olarak adi şirketin yönetimi, bütün ortaklara aittir Ancak, bu durum güçlükler yaratabileceğinden, yönetim yetkisinin ortaklardan veya hariçten bir veya birkaç kişiye devri kararlaştırılabilir

a Şirket Kararları

Şirket sözleşmesinin değiştirilmesi veya yönetici ortağın belirlenmesi şirketi büyük ölçüde etkileyen işlemlerdir Bu konularda alınacak kararlar önemli kararlardır Şirket kararlarının bütün ortakların oybirliği ile verileceği öngörülmüştür Her ortağın sermaye payına bakılmaksızın bir oy hakkı vardır Oy hakkının sermaye payına göre hesaplanacağı şeklindeki sözleşmeye konulan hüküm geçersizdir

b Yönetim Kararları

Yönetim yetkisi normal işlemleri kapsamaktadır İşlemlerin niteliği, şirket varlığı yönünden etkileri dikkate alınarak belirlenir

Günlük, olağan işlerin yürütülmesi şirket varlığını fazla etkilemez Bu işlemler için alınacak kararlarda yönetici ortağın tek başına karar vermesi yeterlidir

Borçlar Kanunu, yönetici olan ve olmayan ortaklar arasındaki ilişkiyi vekâlet olarak kabul etmiştir Yönetici ortak bir vekilin yetkisi içinde kalan ve olağan nitelikte işleri tek başına yapabilir

6 Şirketin Denetimi

Adi şirketlerde her ortağın şirketi denetleme yetkisi vardır Bu kapsamda her ortağın;

Şirket işleri hakkında bilgi almaya,

Şirket defter ve evraklarını incelemeye,

Şirketin mali durumu hakkında özet çıkartmaya mutlak hakkı vardır Şirket sözleşmesi ile bu hak sınırlandırılamaz ve kaldırılamaz Aksine yer alan hükümler batıldır

7 Ortakların Birbirlerine Karşı Yükümlülükleri

a Rekabet Yasağı Ortaklardan hiçbiri, kendi hesabına, şirketin gayesine aykırı veya zararlı işlemler yapamaz

b Özen Gösterme Yükümlülüğü

Ortaklardan herbiri, kendi işlerinde mutad olarak gösterdiği dikkat ve özeni, şirket işlerinde de göstermekle yükümlüdür

c Masraf ve Borçlardan Doğan Sorumluluk

Ortaklardan birinin, şirket işleri için yaptığı masraflar ve borçlardan dolayı, diğer ortaklar bu masrafı yapan ortağa karşı sorumludurlar

Şirkete avans veren ortak, verdiği günden itibaren faiz isteyebilir Ancak, şahsi emeği için tazminat isteyemez

8 Şirket Ortaklığında Değişiklik

Ortakların oybirliği ile kararı olmaksızın şirkete yeni ortak alınamaz veya ortaklardan biri payının tamamını ya da bir kısmını üçüncü bir şahsa devredemez

Oybirliği ile karar alınmaksızın, herhangi bir ortak, hissesini üçüncü bir şahsa satarsa, bu işlem onunla satın alan arasında kalır; şirkete karşı hüküm ifade etmez

Şirket sözleşmesinde hüküm konulmamışsa, şirketten ayrılmak isteyen ortak, ancak şirketin feshini istemek zorundadır Bir ortağın şirketten çıkarılması için de, aynı şekilde şirketin feshini istemek gerekir

ŞİRKETLER

9 Adi Şirketin Dış İlişkileri

Adi şirket tüzel kişiliğe sahip olmadığından, üçüncü kişilerle ilişkilerinde bağımsız bir varlığı bulunmamaktadır

Adi şirket, kendi adına hak ve borç iltizam edemez, davacı veya davalı olamaz

Şirket adına hareket eden ortağın, diğer ortakları, alacaklı veya borçlu haline getirebilmesi, ancak temsil hükümlerine göre mümkündür

10 Adi Şirketlerin Dağılması

Adi şirketler, yasada belirtilen hallerde ortakların iradesi veya mahkeme kararı ile sona ererler

Dağılma sebepleri;

Gayenin elde edilmesi,

Gayenin elde edilmesinin imkansız hale gelmesi,

Ortaklardan birinin ölümü (ancak şirket sözleşmesinde, ortaklardan birinin ölümü halinde ortaklık mirasçısı ile devam edecektir hükmü varsa, bu şart geçerli olacağından şirket devam eder),

Ortaklardan birinin cebri icraya uğraması, bu şekilde payının satışa çıkartılması,

Ortağın iflas etmesi,

Ortağın ehliyetini yitirmesi,

Ortakların oybirliği ile şirketin tasfiyesine karar almaları,

Sözleşmede bir süre öngörülmüşse bu sürenin sonunda,

Ortaklardan birinin talep etmesi,

Haklı sebeplerin mevcut olması halinde mahkemece feshe karar verilebilir

İnfisah sebeplerinden birinin meydana gelmesiyle şirket derhal sona ermez; tasfiye işlemleri bitinceye kadar devam eder Artık müşterek gaye tasfiyenin tamamlanmasına dönüşür Yöneticilerin yetkileri de sadece tasfiye işlemleri yapabilecek şekilde kısıtlanır Tasfiye, şirket mevcutlarının nakde çevrilmesi ve borçlar ödendikten sonra kalan kısmın ortaklar arasında paylaşılmasıdır Tasfiye neticesinde, şirketin bütün hesapları kesin ve son olarak kapatılır

11 Tasfiye İşleri

Tasfiyeye bir memur tayin edilerek, şirketin defter ve hesapları yönetici tarafından tasfiye memuruna verilir

Tasfiyenin başlangıç tarihi tespit edilerek, o tarih itibarıyla işlemler kesilir

Tasfiye tarihi itibarıyle bilanço düzenlenir

Şirketin taahhütlerine devam edilerek yerine getirilir

Aktif mevcutlar nakde çevrilir ve bedeli tasfiye kâr zarar hesabına atılır

Şirketin alacakları tahsil edilerek tasfiye kâr zarar hesabına atılır

Şirketin borçları ödenerek tasfiye kâr zarar hesabında gösterilir

Tasfiye kâr zarar hesabının bakiyesi tasfiyeden doğan kâr veya zararı gösterir Buna göre paylaştırma öncesi bilanço düzenlenir

Öncelikle her ortağın koyduğu sermaye payı iade edilir Birşey kalırsa ortaklar arasında bölüşülür

Zarar varsa ortaklardan talep edilir

ŞİRKETLER

III Kollektif Şirketler

Ticari hayatta en yaygın olan şirket türüdür Ortakların kişisel emek ve gayretlerinin önem kazandığı ticari işletmelerde bu ortaklık şekli tercih edilir Kollektif şirket, özellikle küçük ve orta çapta perakende, yarı toptancı ticaret işletmeleri ile, orta çapta işletmeler için uygundur Asgari bir sermaye koyma zorunluluğu da yoktur Kollektif şirket ortakları birbirine güveni olan kimseler arasında kurulur Ortakların birbirine karşı olan güveni üçüncü kişilerin de güvenini sağlar

1 Tanımı

İki ve daha çok gerçek kişi tarafından, bir ticari işletmeyi müşterek ticaret unvanı altında işletmek amacı ile bir akitle kurulan ve şirket alacaklarına karşı ortakların tümünün sorumluluğu sınırsız ve zincirleme olan; hak ve ehliyeti işletme konusu ile sınırlı, tüzel kişiliğe sahip bir ticaret şirketidir

Bu tanımdan çıkan Kollektif Şirketin unsurları şunlardır:

Kollektif şirket bir ticari işletmeyi işletmek amacı ile kurulur

İşletilen veya yapılan iş ticari değilse bu ortaklık kollektif şirket olarak ifade edilemez Böyle bir ortaklık ancak adi şirket olabilir

Kollektif şirket bir ticari unvana da sahip olmalıdır

Kollektif şirket asgari iki gerçek kişi tarafından kurulur

Tüzel kişiler kollektif şirketin ortağı olamazlar

Asgari veya azami bir sermaye şartı da yoktur Ortaklar yapacakları ticari işin niteliği ve kapsamına göre bir sermaye saptarlar

Şirket ortakları, şirket borçlarından dolayı müteselsil ve sınırsız sorumludurlar Şirket anasözleşmesinde bu kuralın aksi kararlaştırılamaz

Kollektif şirket ortakların kişiliğinden ayrı bir kişiliğe sahiptir Bu kişilik şirket anasözleşmesinin ticaret siciline tescil ile kazanılır

2 Unvanı

Kollektif şirket, işletmesini bir unvan altında işletir

Kollektif şirketin unvanı:

Bütün ortakların veya hiç olmazsa ortaklardan birinin ad ve soyadını,

Şirket ilişkisini belirtmek üzere “şirket” kelimesini ve

Kollektif şirket olduğunu gösterecek sözleri ihtiva etmesi şarttır

3 Kuruluşu

1- Kollektif şirketin anasözleşmesinin hazırlanması:

Şirket anasözleşmesinde bulunması gereken hususlar şunlardır :

Ortakların adı, soyadı, adresleri ve tabiiyetleri,

Şirketin kollektif şirket olduğu,

Şirketin ticaret unvanı ve merkezi,

Şirketin konusu,

Sermaye katılım payı (Kollektif şirkette ticari itibar ve emek sermaye olarak konulabilir)

Ortakların temsil yetkileri

Yukarıda belirtilen hususlar zorunlu unsurlardır; bu unsurların mutlaka anasözleşmede bulunması gerekir Aksi takdirde şirket adi şirket hükmünde olur

2- Şirket anasözleşmesinin ortaklar tarafından imzalanması ve Noter tarafından bu imzaların tasdik edilmesi gerekir

3- Noterce tasdik edilen bu anasözleşmenin ticaret sicilde tescili ve sicil gazetesinde de ilan edilmesi gerekir Tescil için gerekli belgeler şunlardır

Noter tasdikli iki adet şirket anasözleşmesi,

İki adet imza beyannamesi,

Ortakların ikametgah ve nüfus cüzdan suretleri,

Belediyeden alınan ticari durum tasdiknamesi,

İlgili vergi dairesine yatırılan kuruluş harç makbuzunun aslı,

Ticaret siciline hitaben yazılmış dilekçe,

Tüketiciyi Koruma kanunu’na göre sermayenin %02’si nispetinde paranın Merkez Bankasına yattığına dair makbuz

ŞİRKETLER

4 Kollektif Şirketin Yönetimi

Kollektif şirkette ortaklar arasında güven en önemli unsurdur Bu nedenle kollektif şirketin tüm ortakları şirketi tek başına idare hak ve görevine sahiptir

Kolektif şirketin idaresi anasözleşme ile veya ortaklarının çoğunluğunun kararı ile ortaklardan birine veya bir kaçına ya da tüm ortaklara verilebilir

Kollektif şirkette ortak olmayan kişilerin idare hakkı yoktur Kollektif şirkette idare hakkı iç ilişki yönünden bölüştürülebilir

İdare işleri sözleşme ile bir ortağa verilmiş ise onun hak ve görevi diğer ortaklar tarafından sınırlanamaz; azil dahi olunamaz Ancak diğer ortaklar, idarede basiretsizlik, ağır ihmal ve iktidarsızlık gibi halleri nedeniyle, mahkemeden karar almak suretiyle idareci ortağın idare hakkını sınırlandırabilir veya azledilebilirler

Eğer şirket idaresi, şirket esas sözleşmesi ile değil de ortakların kendi aralarında aldıkları bir karar ile bir ortağa verilmiş ise, ortakların çoğunluğunun kararı ile azledilebilir Çoğunluk sağlanamazsa, ortaklardan herbiri, şirket idaresini yürüten ortağın esas sözleşme hükümlerini ihlal ettiğinden bahisle, azil için mahkemeye müracaat edebilir

Şirket işlerinin idaresi, ortakların hepsine veya bir kaçına verilmiş ise, bunların herbiri yalnız başına yetkilidir

Şirket işlerinin idaresi kendilerine verilmiş ortakların, şirket esas sözleşmesinde birlikte hareket edecekleri yazılı ise, ortaklar acele işler dışında her işte anlaşmaları gerekir Eğer anlaşamazlarsa, ortaklar kurulunun vereceği karara göre hareket edilir

İtiraz hakkını sadece idare hakkına sahip ortaklar ileri sürebilir Şirketin idare işi esas sözleşme ile bir ortağa verilmiş ise bu ortak diğer ortakların itiraz ve muhalefeti olsa bile şirketin idaresi için gerekli muameleleri yapabilir İdare işlerinin sınırı, şirket maksat ve mevzuu ile mutad muamele ve işler ile ilgilidir

Kollektif şirkette idari işler olağan, olağanüstü ve temel işler olarak ayrılabilir

Olağan İşler : Ortaklığın idaresine giren hususlar, ortaklık amacı doğrultusunda gereken muamele ve işlerdir

Olağanüstü İşler : Bunlara örnek olarak da bağış yapmak, ortaklık konusuna girmeyen taşınmaz malları satmak, satın almak, teminat olarak göstermek gibi işlerdir Kefalet, rehin, garanti sözleşmesi bu kapsam içindedir

Temel İşlemler : Ortakların giriş-çıkışı, ortaklık konusu ve ortaklık unvanının değiştirilmesi, gibi işlemler temel işlemlerdir Bu tür işlemler için tüm ortakların oybirliği ile karar almaları gerekir

İdare yetkisi bulunmayan ortaklar dahi şirket işlerinin gidişi hakkında bilgi alabilir Ortaklar, ortaklığa koydukları sermaye ile değil, sınırsız ve müteselsilen sorumludurlar Bundan dolayı da ortaklar şirkette idareci olsun veya olmasın son derece geniş bir denetleme hakkına sahiptirler Ortakların denetim hakkı sözleşme ile dahi kısıtlanamaz

Anasözleşmenin değiştirilmesine dair olan kararlar oybirliği ile alınır Diğer kararlar ise ortakların çoğunluğu ile alınır Kollektif şirkette, kararlar için herhangi bir şekil şartı konulmamıştır Kararın geçerli olabilmesi için karar defterine yazılması ve ortaklarca imzalanması gerekir

İdareci ortak veya ortaklar yıl sonunda bilanço ve kar zarar hesabını çıkarmak zorundadırlar Kar ve zararın bölünmesi için ortaklık sözleşmesinde bir hüküm yoksa, ortaklar da karın bölüşümü konusunda bir karar almamışlarsa, Borçlar Kanununun 523maddesi uyarınca koydukları sermayeye ve şirkette idareci olarak görev alıp almadığına bakılmaksızın ortaklara eşit olarak dağıtılır

Kural olarak ortaklar, ortaklıktan emekleri karşılığı bir ücret (veya tazminat) isteyemezler, ancak, sözleşme ile aksi kararlaştırılabilir Ortaklar oybirliği ile karar vermedikçe hiçbir ortak zarar suretiyle azalan kısmı tamamlamaya zorlanamaz

Ancak kollektif şirketin malvarlığı borçlarının tamamına yetmezse, kalan borçların ödenmesini sağlamak için tasfiye memurları ortaklara başvurabilir Sermayeden eksilen kısım ileride oluşabilecek kar payları ile telafi olunur

ŞİRKETLER

5 Ortakların Yükümlülükleri

1- Sermaye koyma taahhüdünü yerine getirme borcu Her ortak koymayı taahhüt ettiği sermayeden dolayı şirkete karşı borçludur

2- Gecikme faizi ödeme yükümlülüğü Herhangi bir ortak, şirketten ödünç aldığı parayı aksi kararlaştırılmış olmadıkça vade gününde ödemeyecek olursa, kanuni faizi ile ödemeye mecburdur

3- Bir ortak, ortağı bulunduğu şirketin yaptığı işler türünden bir işi, diğer ortakların rızası olmaksızın kendi veya başkası hesabına yapamayacağı gibi aynı çeşit ticari işlerle meşgul olan bir şirkete sorumluluğu sınırlanmamış bir ortak sıfatıyla da giremez

Yanı sıra kollektif şirket ortağının şirkete karşı ihtimam, sadakat, basiretli tacir olma gibi yükümlülükleri bulunmaktadır

6 Ortakların Vergi Yükümlülükleri

Kollektif şirketin tacir olarak Kurumlar Vergisi yükümlülüğü yoktur

Kollektif şirketin bilanço karı, vergi yükümlülüğü ile ilgilenmeksizin şirket ortaklarına anasözleşmedeki paylaştırma oranlarına göre ortaklara dağıtılır Ortakların şirket karından aldıkları paylar, şahsi ticari kazanç niteliğinde olduğundan, ortaklar Gelir Vergisi Kanununda yer alan ticari kazanç hükümleri doğrultusunda vergi ödeme zorundadırlar

7 Ortaklar Arasındaki Değişiklikler a Ortağın Ölümü

Ortaklardan birinin ölmesi halinde şirket anasözleşmesinde mirasçılarla diğer ortakların şirkete devam edeceği hakkında bir hüküm varsa mirasçılar ortak sıfatıyla şirkete devam edip etmemekte serbesttir Kararlarını üç ay içerisinde şirkete bildirmek zorundadırlar Bildirmezlerse kollektif ortak sıfatını kazanır

Eğer şirket anasözleşmesinde bir hüküm yoksa, diğer ortaklar ile mirasçılar oybirliği ile karar vererek ortaklığa devam edebilirler Aksi halde ortaklık sona erer

b Bir Ortağın Şirketten Çıkması

Şirket anasözleşmesinde hüküm varsa veya diğer ortaklar rıza gösterirlerse şirketten çıkılabilir Anasözleşmede hüküm yoksa veya diğer ortaklar şirketten çıkmaya rıza göstermiyorlarsa, kollektif şirketten çıkmak mümkün değildir Şartlar müsaitse ortaklığın feshine gidilebilir

c Ortağın Şirketten Çıkarılması

Şirket anasözleşmesinde, bir ortağın şahsi hallerinden dolayı ortaklıktan çıkarılmasına imkan veren bir hüküm yoksa, ortaklar kararı ile bir ortağın şirketten çıkarılması mümkün değildir Bu durumda ya mahkemeye başvurularak ortağın şirketten çıkarılmasını ve şirketin kendi aralarında devamını isterler, ya da şirketi feshederler

Bazı hallerde ortaklar mahkemeye gitmeden de ortağın şirketten ihracı mümkündür

Ortaklardan birisinin iflası halinde,

Ortağın kişisel alacaklısının alacağını şirketteki tasfiye payından talep etmesi halinde,

Süresiz şirkette, şirketin feshini ihbar eden ortağın şirketten ihracı,

bu durumlarda ortağın şirketteki payı oranında ödeme yapılarak, şirketin diğer ortaklar arasında devamı oybirliği ile kararlaştırılabilir

d Şirkete Yeni Bir Ortak Alınması

Kollektif şirkete yeni bir ortak alınması, bir “katılma sözleşmesi” yapılmak suretiyle olur Bunun için de ortakların, oybirliği ile şirkete yeni bir ortak alınmasına karar vermiş olmaları gereklidir Daha sonra bütün ortaklar ve yeni ortak katılma sözleşmesini imzalayarak noter tasdiki yaptırılır

e Ortaklık Hissesinin Devri

Kollektif şirkette diğer ortakların rızaları alınmak şartıyla payın devri mümkündür

Bir ortağın çıkması veya çıkarılması hallerinde diğer ortaklar ayrılmayı tescil ve ilan ettirmekle yükümlüdürler Anasözleşmenin değiştirilmesi halinde yapılacak işlemler kuruluştakilerin benzeridir Tescil ve ilan edilmiş hususlarda değişiklik meydana gelmesi halinde bu değişikliklerin usulü dairesinde tescil ve ilanı zorunludur

ŞİRKETLER

8 Kollektif Şirkette Sorumluluk

Şirket borçları ve taahhütlerinden dolayı, şirket tüzel kişisi ve şirket mameleki doğrudan doğruya birinci derece sorumludur Şirkete karşı girişilen icra takibi karşılıksız kalmış veya şirket herhangi bir sebeple sona ermiş ise ortaklara karşı icra takibine girişilir veya dava açılabilir Ortak şirkete koyduğu sermaye ile değil bütün malvarlığı ile sınırsız sorumludur

Şirkete karşı açılan dava sonucunda mahkemeden yalnız şirket aleyhine alınmış ilam, şirket hakkındaki takip semeresiz kalmadıkça veya şirket herhangi bir sebeple sona ermiş olmadıkça ortaklar hakkında icra edilemez Şirket borcunu ödeyen ortak ödediği oranda diğer ortaklara rücu edebilir

9 Kollektif Şirketin Sona Ermesi

Sona erme halleri;

1 İflas eden bir kollektif şirket, iflasın ilanı üzerine sona erer

2 Şirket sermayesinin tamamı veya üçte ikisi zayi olup da tamamlanmasına veya geri kalan kısmı ile yetinilmeye ortaklarca karar verilmemiş olması halinde, şirket kendiliğinden sona erer

3 Şirket diğer bir şirketle birleşirse sona erer

4 Ortaklardan birinin iflas etmesi şirketin sona ermesine sebep olur Şu kadar ki; diğer ortaklar, müflis ortağı şirketten çıkararak onun payını iflas masasına ödemeleri halinde, şirket diğer ortaklar arasında devam eder

5 Tayin edilen sürenin sona ermesi ile şirket kendiliğinden sona erer

6 Şirket anasözleşmesinde yazılı gayenin elde edilmesi ile şirket sona erer

7 Anasözleşmede yazılı gayenin elde edilmesinin imkansız olması,

8 Ortaklardan birinin ölümü,

9 Ortaklardan birinin kısıtlanması hali de sone erme sebebi olarak sayılabilir

10Şirket bütün ortakların kabul etmeleri halinde de sona erer

Sone erme sebeplerinden herhangi birinin meydana gelmesi halinde şirket hemen sona ermez Yeni bir dönem başlar Bu dönemde :

Şirketin sona ermesinin tescil ve ilan edilmesi gerekir

Şirket anasözleşmesinde belirtilen amaç ve konu tasfiye gayesine dönüşür

Şirket tüzel kişiliğinin ehliyeti, tasfiye gayesiyle sınırlı olur

Ticaret unvanı “Tasfiye Halinde” kelimeleri eklenerek kullanılabilir

Tasfiye halindeki şirketin temsili tasfiye memurları marifetiyle yürütülür

Sone erme keyfiyeti usulen tescil ve ilan edilmemiş ise, bütün ortakların üçüncü kişilere karşı sorumlulukları sınırsız olarak devam eder

10 Tasfiye Tasfiyenin amacı, şirketin devamı sırasında başlanmış olan ve henüz sonuçlandırılmamış olan iş ve ilişkileri tamamlamak, şirketin borç ve taahhütlerini ifa, alacaklarını tahsil ve mevcut mallarını paraya çevirmek suretiyle yapmak ve elde edilen safi mevcudu ortaklara dağıtmaktır

Kollektif şirketler iki şekilde tasfiye edilebilir