İflas Hukuku

b Genel Kurul

Anonim şirketlerde asıl ve nihai karar organı olarak, yasa ve anasözleşme uyarınca toplanan pay sahiplerinden oluşan “Genel Kurul” görev yapar Genel kurul, olağan veya olağanüstü olarak toplanabilir Kural olarak, genel kurul toplantılarına bütün pay sahipleri katılabilirler

Genel kurulda şirketin anasözleşmesinde gösterilen konusu dışında ve üçüncü kişilerin hakları üzerinde etkili olacak şekilde kararlar alınamaz

i) Genel Kurulun Yetkileri

Genel kurulun yetkileri şunlardır;

Anasözleşmenin değiştirilmesine karar verilmesi,

Sermayenin artırılması veya azaltılmasına karar verilmesi,

Şirket tarafından, tahvil, imtiyazlı pay senedi gibi belgelerin ihracına karar verilmesi,

Şirket organlarının seçimi veya azline karar verilmesi,

Şirket organlarının ibrasına karar alınması,

Bilanço ve kar zarar hesaplarının tasdiki,

Karın dağıtımına ilişkin karar alınması,

Şirketin feshine karar alınması,

Genel kurulun icra yetkisi olmadığından, kurul olarak bir sorumluluğu mevcut değildir

ii) Genel Kurulun Toplantıya Çağrılması

Genel kurul toplantıya olağan ve olağanüstü olmak üzere iki şekilde davet edilebilir Kural olarak genel kurulu olağan toplantıya yönetim kurulu veya denetçiler çağırabilirler Olağanüstü toplantıya ise, yönetim kurulu ve denetçilerin yanı sıra azınlık pay sahipleri de çağırabilirler

Genel kurul, şirket merkezinin bulunduğu yerde toplantıya davet edilir Toplantı günü ve saati, daveti yapan organ tarafından serbestçe tayin edilebilir

Pay sahiplerinin toplantıda görüşülecek konuyu önceden bilerek, üzerinde çalışma yapabilmeleri için, toplantıya davet yazısında gündemin belirtilmesi şarttır Genel kurul toplantısında, gündemde belirtilmeyen hususlar görüşülemez ve gündem dışı konular hakkında karar alınamaz Ancak, bütün pay sahiplerinin hazır bulundukları toplantıda, gündeme bağlılık ilkesi uygulanmayabilir

Olağan genel kurul toplantısının gündeminde bulunması gereken asgari hususlar şunlardır;

Yönetim kurulu ve denetçi raporlarının okunması,

Bilanço, kar zarar hesaplarının onaylanması ve karın dağıtımı hakkında karar alınması,

Yönetim kurulu üyeleri ve denetçilerin ibrası,

Yönetim kurulu üyeleri ve denetçilerin ücretlerinin tespiti,

Yönetim kurulu üyeleri ve denetçilerin seçimi,

Gerekli görülen diğer hususlar

Gündemde yer almasa bile genel kurul şu hususlarda karar alabilir :

Azınlığın talebi üzerine bilançonun görüşülmesi bir ay sonraya ertelenebilir,

Özel denetçiler seçilebilir,

Yönetim kurulu üyeleri ve denetçiler azledilebilir,

Olağanüstü genel kurul toplantısının gündemi için ise böyle bir belirginlik ve zorunluluk bulunmamaktadır

Yasada belirtilen şekle göre genel kurulun toplantıya çağrılması için, Ticaret Sicili gazetesinde ve anasözleşmede belirtilen diğer gazetelerde toplantı gününden en az iki hafta önce ilan yapılması gereklidir Ancak, bütün pay sahiplerinin hazır bulunmaları halinde genel kurul bu süreyi beklemeksizin de toplanabilir

İlanın yanı sıra, pay sahiplerine taahhütlü olarak davet gönderilmesi de gereklidir

Bütün pay sahiplerinin hazır bulunmaları halinde yukarıda sayılan merasimlere ve süreleri beklemeye gerek kalmaksızın genel kurul toplantısı yapılabilir Bunun için tek şart bütün pay sahiplerinin ve/veya temsilcilerinin hazır bulunmalarıdır

iii) Genel Kurul Toplantı ve Karar Nisabı Nisabın belirlenmesinde, şirketin sermayesi esas alınır Genel kurul toplantısına başlanabilmesi için yasa ve anasözleşmede belirlenen toplantı nisabının sağlanmış olması şarttır

Ticaret Kanununda belirtilen özel toplantı nisapları şunlardır;

Şirketin tabiiyetinin değiştirilmesi veya pay sahiplerinin taahhütlerinin artırılması için yapılacak toplantılarda paydaşların tümünün katılması şarttır

Şirketin konusunun değiştirilmesine ilişkin toplantılarda şirket sermayesinin en az üçte ikisine malik olan pay sahiplerinin hazır bulunması şarttır İlk toplantıda üçte iki nisap sağlanamadığı takdirde, yönetim kurulu genel kurulu yeniden toplantıya çağırabilir İkinci toplantıda sermayenin yarısına malik paydaşların hazır bulunması yeterlidir

Yukarıda belirtilen hususların dışındaki konuların görüşüleceği toplantıların yapılabilmesi için, sermayenin yarısına sahip olan paydaşların hazır bulunmaları yeterlidir İlk toplantıda bu nisap sağlanamadığı takdirde, bir ay içinde ikinci toplantı yapılabilir İkinci toplantıda sermayenin üçte birine malik paydaşların hazır bulunması yeterlidir

Genel kurulda kararlar ise; şirketin tabiyetinin değiştirilmesi yönünde ise oy birliği ile, bunun dışındaki kararların katılanların oy çokluğu ile alınması şarttır

Genel kurul toplantısı, Ticaret Bakanlığı Komiseri nezdinde yapılmak zorundadır Toplantı neticesinde bir tutanak tutularak imzalanır ve bu tutanak Ticaret Siciline tescil edilir

c Denetçiler

Anonim şirketlerde, yönetim kurulu ve genel kurulun yanı sıra yasal olarak bulunması gereken organlardan biri de Denetim organıdır Şirket işlerini denetlemek üzere bir veya birden fazla denetçi seçilmesi yasal zorunluluktur

Denetçilerin mutlaka pay sahipleri arasından seçilmesi yasal olarak zorunlu değildir Tek denetçi seçilmesi halinde seçilecek kişinin Türk vatandaşı olması şarttır Birden fazla denetçi seçilmesi halinde ise yarıdan bir fazlasının Türk vatandaşı olması lazımdır

Denetçi seçilemeyecek olanlar şunlardır;

Yönetim kurulu üyeleri aynı zamanda denetçi seçilemezler,

Yönetim kurulu üyelerinin eşi, usul ve fürudan üçüncü dereceye kadar kan hısımları denetçi seçilemezler,

Denetçiler aynı zamanda şirketin memuru olamazlar,

Denetçiler normal olarak genel kurul tarafından seçilirler Denetçi sayısı birden fazla ise ve bir denetçiliğin her hangi bir nedenle açılması halinde, diğer denetçiler ilk genel kurula kadar görev yapmak üzere yerine birini seçebilirler Tek denetçi olması ve bu denetçinin ayrılması halinde ise, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemeden, ilk genel kurula kadar görev yapmak üzere denetçi tayini istenmesi gerekir Denetçiler, görevleri gereği şirketin işleriyle ilgili bilgi ve her çeşit belgeyi, sözlü ya da yazılı açıklamayı isteyebilirler

Denetçiler,

Şirket kayıtlarının düzenli tutulup tutulmadığını denetlemek,

Şirket veznesini teftiş etmek,

Bütçe ve bilançoyu murakabe etmek

İle görevlidirler

4 Anonim Şirketlerde Pay Sahipliği Anonim şirketlerin sermayeleri belirgin (muayyen) olup, birimlere ayrılır ve her birime pay (hisse) denir Payları temsil etmek üzere pay senetleri düzenlenir Her pay sahibine hissedarlık hak ve borçlarını yükler Pay devredilebilir, rehnedilebilir, intifa, şuf’a, vefa gibi haklara konu olabilir ve hatta pay sahibinin borcu nedeniyle haczedilebilir

Çok çeşitli paylar mevcut olabilir Örneğin; nakit karşılığı pay, ayın karşılığı pay; oy hakkı bulunan, oy hakkı bulunmayan pay; imtiyazlı pay, imtiyazsız pay; … gibi

Kural olarak, bir pay şirkete karşı bölünmez; yani bir pay birden fazla kişi tarafından edinilemez Miras yoluyla payın intikali veya müşterek mülkiyet şeklinde payın edinilmesi halinde ise hissedarların, şirkete karşı haklarını bir temsilci vasıtasıyla kullanmaları zorunludur

Anonim şirketlerde payların, pay defterine kaydedilmesi öngörülmüştür Pay defterinde hamiline yazılı paylar toptan gösterilebilir Nama yazılı paylarda ise, pay sahibinin adı, adresi, payın nominal değeri ve devir keyfiyetinin pay defterine kaydedilmesi gereklidir

Anonim şirketlerde pay sahipliği kuruluşta kazanılabileceği gibi, bir ortağın payını satın almak yoluyla devren de kazanılabilir

a Pay Sahibinin Hak ve Yükümlülükleri Pay sahibi olmanın hakları şunlardır;

Şirketin mal varlığına katılma,

Kar payı alma,

Tasfiye payına iştirak etme,

Artırılan sermayeye katılma (rüçhan hakkı),

Payını devir hakkı,

Genel kurula iştirak ederek görüşmelere katılma ve oy kullanma; seçme ve seçilme,

Genel kurul kararlarına muhalefet edebilme ve alınan kararlar aleyhine dava açma,

Şirketin yönetimi, denetimi ve şirket işleri hakkında bilgi alma,

Yönetim kurulu üyeleri ve denetçiler aleyhine dava açma,

Pay sahiplerinin borcu, taahhüt edilen sermayeyi ödeme ile sınırlıdır Yükümlülükleri ise; sır saklama, bağlılık ve anasözleşme ile belirlenen diğer yükümlülüklerdir

b Hisse Çeşitleri Anonim şirketlerde pay sahiplerine, nama veya hamiline yazılı hisse senedi verilebilir Her iki çeşit hisse senedi arasındaki en temel farklar şunlardır;

Nama yazılı hisse senedinin devri için, ciro ve teslim edilmesinden sonra devrin pay defterine kaydedilmesi gerekir; hamiline yazılı hisse senetlerinin devri için ise sadece teslim edilmesi yeterlidir

Hamiline hisse senedi çıkartılabilmesi için şirket sermayesinin tamamının ödenmiş olması zorunludur

Nama yazılı hisse senetleri pay defterine ayrı ayrı ve pay sahipleri de belirtilmek üzere kaydedilirler Hamiline yazılı hisse senetleri tek kalem olarak pay defterine yazılabilirler

Anonim Şirketin Sona Ermesi

Sona erme halleri şunlardır;

Anasözleşmede belirtilen sürenin sona ermesi,

Şirket konusunun oluşması, tamamlanması,

Şirket konusunun elde edilmesinin imkansız hale gelmesi,

Şirket sermayesinin karşılıksız kalması,

Pay sahiplerinin beş kişiden aşağıya düşmesi,

Şirket alacaklılarından birinin fesih talebinde bulunması,

Şirketin diğer bir şirketle birleşmesi,

Şirketin iflasına karar verilmesi,

Genel kurulun feshe karar vermesi,

Şirketin yasal organlarından birinin mevcut olmaması,

Genel kurulun toplanamaması,

Bazı fesih sebepleri için yasa da özel düzenleme getirilmiştir Örneğin, ortak sayısının beş kişiden aşağıya düşmesi halinde, mahkemeye müracaat edilerek ortak sayısının tamamlanması için süre alınabilir

Sone erme sebeplerinden her hangi birinin meydana gelmesi halinde şirket hemen sona ermez Yeni bir dönem başlar Bu dönemde :

Şirketin sona ermesinin tescil ve ilan edilmesi gerekir

Şirket anasözleşmesinde belirtilen amaç ve konu, tasfiye gayesine dönüşür

Şirket tüzel kişiliğinin ehliyeti, tasfiye gayesiyle sınırlı olur

Ticaret unvanı “Tasfiye Halinde AŞ” kelimeleri eklenerek kullanılabilir

Tasfiye halindeki şirketin temsili tasfiye memurları marifetiyle yürütülür

6 Tasfiye

Şirketin tasfiyesi için, ilk olarak genel kurulun toplanarak tasfiye kararı alması ve tasfiye memurlarının tayin edilmesi zorunludur Bu karar ticaret siciline tescil ve birer hafta ara ile üç defa ilan ettirilir İlan metninde şirketin tasfiyeye girdiği, tasfiye memurlarının kimler olduğu ve alacaklıların şirket merkezine müracaat etmeleri duyurulur

Tasfiye kararı alındıktan sonra anonim şirketin bütün işleri tasfiye memurları tarafından yürütülür Ayrıca tasfiye memuru tayin edilmediği takdirde, şirketin yönetim kurulu tasfiye kurulu olarak görev yapar

Kural olarak tasfiye memurları birlikte hareket ederler Tasfiye memurları, şirketin mal ve haklarının muhafazası için basiretli bir tacir gibi davranarak gerekli tedbirleri almak zorundadırlar

Tasfiye memurları ilk olarak, vergi dairesine şirketin tasfiyeye girdiğini bildirmek zorundadırlar Ayrıca, tasfiyeye başlanmadan önce açılış envanteri yapılması ve tasfiyeye giriş bilançosu hazırlanmalıdır

Bilançonun hazırlanmasından sonra tasfiye memurları tarafından genel kurul, bilançonun onaylanması için toplantıya çağrılır Bilançonun genel kurulca onaylanmasından sonra tasfiye memurları tarafından yapılacak ikinci iş, varsa şirketin alacaklarının tahsili ile borçlarının ödenmesidir Bu aşamada, şirketin aktifleri satılarak paraya çevrilir

Son olarak tasfiye memurları kati bilançoyu hazırlayarak genel kurulu toplantıya çağırırlar Kati bilançonun genel kurul tarafından onaylanıp kesinleşmesinden sonra, payların dağıtılması safhasına geçilir Payların dağıtımı para olarak yapılmalıdır Bu aşamada, alacaklıların ilan ile üçüncü defa çağırılmalarından itibaren bir yıl geçmedikçe, kalan mevcudun dağıtılamayacağı yasada kural olarak belirlenmiştir Ancak, alacaklılar için bir tehlikenin mevcut olmaması halinde, mahkemece bu süre beklenmeksizin dağıtıma izin verilebilir

Payların dağıtılmasından sonra, tasfiye memurları tasfiye işlerinin bittiğini vergi dairesine bildirmek zorundadırlar Vergi dairesince yapılacak inceleme sonucunda, şirketin vergi borcu bulunmadığı tespit edilerek vergi kaydının silinebileceğine karar verilir

Daha sonra, tasfiye memurları ticaret siciline müracaat ederek, şirketin kaydının silinmesini ve ilanını talep etmek zorundadırlar Ticaret sicilinden kaydın silinmesi ve ilan ile şirketin hukuki varlığı son bulmuş olur

Tasfiyenin uzun sürmesi halinde, her yıl sonu ara bilonçonun hazırlanarak genel kurulun onayına sunulması gerekir

LİMİTED ŞİRKETLER

Büyük ticari işletmeler için zorunlu organizasyonlara lüzum göstermeyen küçük ve orta büyüklükteki teşebbüslerde, şahıs şirketlerinin ucuz ve kolay şekilde kurulmalarına rağmen sınırsız sorumlu olmalarının getirdiği tehlikeleri gidermek, anonim şirketlerin pahalı, zaman alıcı ve uzun formaliteleri gerektiren kuruluş işlemlerini hafifletmek ihtiyacı Limited Şirket türünü oluşturmuştur

I Tanımı

Limited şirket, en az iki, en fazla ise elli gerçek veya tüzel kişinin belli bir iktisadi maksat ve konu ile uğraşmak üzere bir unvan altında bir akitle kurdukları, esas sermayesi muayyen, borçlarından dolayı yalnız mameleki ile sorumlu ve ortaklarının sorumluluğu sınırlı bulunan, hak ehliyeti işletme konusu ile sınırlı, tüzel kişiliğe sahip bir ticaret şirketidir

Limited Şirketin temel unsurları şunlardır :

En az iki gerçek veya tüzel kişi ortağın olması gereklidir

Belirli bir iktisadi gaye ve konu ile uğraşmak için kurulmalıdır

Girişim için bir ticari işletme kurulması gerekmektedir

Ortakların, paylara bölünmüş sermayeye katılmayı kabul etmeleri gereklidir

Bir ticari unvana sahip olmalı ve unvanında şirketin Limited olduğu belirtilmelidir

II Limited Şirketlerin Kuruluşu

Limited Şirketlerin kuruluşu Türk Ticaret Kanununda gösterilmiş bulunan aşamaların sıra ile gerçekleştirilmesi ile olmaktadır Bu aşamalar sırasıyla Hazırlık, İzin, Tescil ve İlandır

a) Hazırlık aşamasında; kurucular ilk önce, kurmak istedikleri Limited şirketin ana mukavelesini düzenleyeceklerdir Düzenlenmiş olan bu mukavele kurucular tarafından imzalandıktan sonra notere onaylatılacaktır Daha sonra şirket sermayesi temin edilecektir Nakdi sermaye söz konusu ise en az dörtte biri bir bankaya bloke ettirilecektir

Şirket kuruluşunda noter tarafından tahsil edilecek harç ve vergiler 1998 yılı için şu oranlardadır:

Noter harcı olarak;

Kurucu ortak sayısı X sermaye X %006 kadar harç alınmaktadır Ancak, alınacak bu harç miktarı 791,418, 900-TL’sını aşamaz

Damga vergisi olarak;

İlk 100,000,000-TL için %012, ikinci 100,000,000-TL için %09 kalan için ise %06 uygulanmaktadır Ancak, damga vergisi miktarı da 3,165,708,800-TL’sını geçemez Damga vergisi şirketin kuruluşunun tamamlanmasından sonra yatırabilir

b) İzin Aşamasında; Şirketin kurulması için gerekli diğer belgelerle birlikte Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’na (İstanbul, İzmir ve Ankara’da İl Sanayi ve Ticaret Müdürlüğü’ne) müracaat edilerek kuruluş izni alınır

Bakanlığa verilecek belgeler şunlardır; dilekçe, 6 suret noter onaylı anasözleşme, tüzel kişi ortak bulunması halinde yetkili organ tarafından alınan iştirak kararı olmalıdır

c) Tescil ve İlan; Kuruluş izni alındıktan sonra, Ticaret siciline tescil ve Ticaret Sicili Gazetesinde ilan yaptırılır Limited Şirketler, tescil ile hukuki kimlik kazanırlar

Kuruluş aşamasında, işlemler kurucular tarafından yürütülür Bu işlemlerin hukuki ve cezai sorumluluğu esas itibariyle kuruculara aittir Kurucuların sorumlulukları, şirketin kuruluşunun tamamlanması ile son bulur

1 Anasözleşmede Bulunması Gereken Hususlar

Türk Ticaret Kanunumuz, şirketin anasözleşmesinin yazılı şekilde olmasını, bütün kurucu ortakların imzalarının noterce onaylanmasını ve kanunda belirtilmiş asgari hususların yer almasını zorunlu kılmıştır

Anasözleşmede;

Kurucular tarafından, yasaya uygun olarak seçilmiş, Limited şirket kelimelerini ihtiva eden şirket unvanı Belirlenen unvanın daha önce başka bir şirket tarafından tescil edilmemiş olması lazımdır Ayrıca unvanın, şirketin durumu hakkında yanıltıcı veya abartılmış bilgiler içermemesi gereklidir

Kurulacak şirketin merkezinin adresinin,

Şirket konusunun,

Şirketin sermayesi, ortakların payları ve sermayenin ödenme yönteminin,

Şirkete ait ilanların ne şekilde yapılacağının,

Kurucu ortakların adları, soyadları veya unvanları ile ikamet adresleri ve uyruklarının tam olarak belirtilmesi,

Şirketin müdür veya müdürlerinin,

Kurucu adedi 20’yi aşıyorsa denetçilerin belirlenerek ad ve soyadlarının mukaveleye yazılması,

Şirketin süresinin,

Tarihin bulunması,

gereklidir

2 Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Bir Limited şirketin kurulabilmesi için en az 2 kurucu ortak gereklidir Şirketin devamı sırasında da en az iki pay sahibinin mevcut olması lazımdır Pay sahiplerinin uzunca bir süre 2 kişiden aşağıya düşmesi, şirketin infisahını istemek için yeterli bir sebeptir

Kurucuların medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olmaları zorunludur Bundan anlaşılması gereken 18 yaşını bitirmiş, kısıtlama altında bulunmayan kişiler anlaşılmalıdır Ayrıca kurucu ortak olarak tüzel kişilerinde katılmaları mümkündür Bu durumda, kurucu tüzel kişilerin kanun, statü ve ana sözleşmelesinde, şirket ortağı olabilmesi için yetki bulunması gerekir

Ayrıca, sicilde tescil işleminden sonra ilgili ticaret odası ve vergi dairesine de şirketin kaydının yaptırılması gereklidir

III Limited Şirketlerin Organları

Limited şirketler, ticaret siciline tescil ile hakları kullanma ehliyetine kavuşurlar Tüzel kişiliğe sahip bir Limited şirketin medeni hakları kullanma yetkisi organları vasıtasıyla yürütülür Limited şirketlerin yasada belirlenen organları Ortaklar Genel Kurulu ve Müdürleri’dir Limited şirketteki ortak sayısının 20’yi aşması halinde ise bunlara Denetçiler ilave olunur

Türk Ticaret Kanununda Limited Şirketlerin organları arasında birbirlerine karşı üstünlük öngörülmemiştir Organlar, kanunun kendilerine vermiş bulunduğu yetki sınırları içinde görevlerini yapmak durumundadır

1 Müdürler

Yönetim hakkı ve temsil yetkisi, ortaklara sadece bir hak olarak tanınmamış, bir görev olarak da verilmiştir Bu durum Limited şirketleri şahıs şirketlerine yaklaştırır Temsil yetkisinin kaldırılmasında kollektif şirket, temsil yetkisinin kapsamı ve sınırı hakkında, anonim şirket hükümlerine yollama yapılmıştır

Limited şirketlerde idare ve temsil yetkisi müdürlerce kullanılır Normal ve günlük işlerde karar verme yetkisi şirket müdürlerinindir Olağanüstü işler için karar verme yetkisi ortaklar genel kurulunundur Müdürün adedi bakımından bir kısıtlama getirilmemiştir Şirketin idare ve temsili bir kişiye bırakılmış ise, ona Müdür denir Birden çok kimselere bırakılmışsa, Müdürler Kurulundan sözedilir

Müdürler Kurulu, anonim şirketlerdeki yönetim kurulunun benzeridir Esas mukaveleye hüküm konulmak suretiyle seçim, çalışma esasları, yetkileri ve değiştirilmeleri düzenlenebilir

Limited şirketlerde müdür sıfatının kazanılması kanun gereğince, şirket mukavelesi veya ortakların kararı ile gerçekleşmektedir Şirket mukavelesinde veya daha sonra ortakların kararı ile müdür sıfatı ortaklardan birine ya da bir kaçına bırakılmışsa, ortakların hepsi bu sıfatı kanun gereğince kazanmış olur Ortakların şirketin kuruluşunda müdür olacak ortak veya ortakları mukavelede göstermeleri halinde şirket mukavelesi ile kazanma söz konusudur Şirket mukavelesi ile ya da ortakların şirket kuruluşundan sonra verecekleri bir kararla idarecinin belirtilmesi mümkündür Bu durumda müdürlerin ortak olması gerekli değildir Ortak olan ve olmayan müdürler arasında yetki ve sorumluluk yönünden bir fark yoktur

Limited şirket ortağı olan gerçek ve tüzel kişiler müdür olabilir Tüzel kişinin müdür seçilmesi halinde tüzel kişi değil onu temsilen Limited şirketin idare ve temsil işlerini görmekle görevlendirdiği gerçek kişi şirketlerin temsilcisi olarak tescil ettirilir

a Görev Süresi

Türk Ticaret Kanununda müdürlerin görev süresi bakımından sınırlayıcı bir hüküm getirilmemiştir Şirket mukavelesine bu konuda düzenleyici hükümler konulabilir Ortaklar genel kurulunca seçim sırasında süre belirtilebilir

b Müdürlüğün Kaybedilmesi

Müdürlük görevi,

Müdürün iflası, hacir altına alınması mahkumiyet halleri gibi kanuni nedenlerle, mukavelede öngörülen sebeplerle, istifa ile, azil yoluyla sona erebilir

Müdürlüğün kazanılması veya kaybedilmesi hallerinde keyfiyetin ticaret siciline tescil ve Türkiye Ticaret Sicili gazetesinde ilan ettirilmesi gerekir

Müdürlere şirketi idare etme, yönetme hakkı tanınmıştır Müdürler yönetim haklarını kullanırken temsil yetkisine sahip olarak kanun ve mukavelede belirtilmiş görevlerini yapmak zorundadırlar

c Yönetim hakkı

Yönetim hakları, şirket işlerinin yürütülmesi ve şirketin amacına ulaşabilmesi için mukavele hükümleri dairesinde bütün hukuki ve ticari muamelelerin gerektirdiği hareketlerin yapılmasını ve icap eden kararların alınmasını kapsar Buna İdare hakkı da denilir Birden fazla olmalar halinde, müdürler yönetim hakkının kullanılmasını aralarında iş bölümü yaparak düzenleyebilirler Bu düzenlemenin mukaveleye hüküm konularak yapılması da mümkündür

d Temsil Yetkisi

Şirketin üçüncü kişilerle olan ilişkileri “temsil” kavramı altında toplanır Temsile yetkili olanlar, şirketin maksat ve mevzuuna dahil olan her nevi işleri ve hukuki muameleleri şirket adına yapmak ve şirket unvanını kullanmak hakkını haizdirler Türk Ticaret Kanunda müdürlerin şirketin temsilcileri olduğu belirtilmiştir Kanunda genel kural olarak temsil yetkisinin kullanılmasında birlikte temsil esasını benimsemiştir

Mukavelede aksine hüküm olmadıkça, şirketin bağlanabilmesi için, şirket yetkililerinin en az ikisinin imzası şart kılınmıştır Buna çift imza kuralı denir Şirkette iki veya daha fazla kişinin şirketi temsil etmesi sözkonusu ise, bunlardan sadece ikisinin imzası şirketi ilzama yeterli olur Ancak bu iki imzadan birisinin müdürlerden birine ait olması gerekmektedir Mukavele ile ferdi temsil öngörülebilir Bu şekilde özel hükümler getirildiği taktirde bu tür düzenlemelerin üçüncü kişilere karşı geçerli olabilmesi için tescil ve ilan edilmesi gerekir Şirkete yapılan ihtar, ihbar ve tebligatın müdürlerden sadece birine yapılması geçerlidir

Limited şirketler, maksat ve mevzuları içinde her nevi hukuki işleme yetkili bulunduklarından, temsil yetkisinin sınırını şirketin maksat ve mevzuu çizer

e Müdürlerin Görevleri

Müdürlerin görevleri şunlardır:

Ortaklar genel kurulunun her yıl en az bir defa ve iş yılının bitiminden sonra üç ay içinde toplantıya çağrılması, müdürlerin görevidir

Bu durumda,

Gündemin hazırlanması,

Bilanço, yıllık rapor ve kar tevziine dair tekliflerin hazırlanması,

Sözkonusu ise Bakanlık Komiserinin temini,

Toplantı tutanaklarının tutulmasının sağlanması,

Toplantıya katılanların oy haklarının tespiti,

Hazirun cetvelinin düzenlenmesi,

Genel kurul kararlarının yerine getirilmesi

Şirketin mali durumunun bozulması halinde gerekli tedbirleri almak,

Şirket için lüzumlu defterleri tutmak,

Bilanço kar ve zararların tanzimi,

Karın dağıtımı için öneride bulunmak,

Ana sözleşme değişiklik yapılması halinde değişiklik metninin hazırlanması, bakanlığın muvafakatinin alınması, değişikliğin tescil ve ilanı

f Müdürlerin Sorumluluğu

Müdürler,

Ortakların yapacakları pay bedeli ödemelerinin doğruluğundan,

Kar paylarının gerçek olmamasından,

Yasal defterlerin tutulmasından,

Şirketin iflası halinde, iflastan önceki üç yıl için normal ücreti aşan kazanç payı ve diğer getirilerden,

Müdürler sorumludur

Müdürlerin sorumluluğuna müracaat edebilmek için sayılan eylem veya işlevlerin zarara sebebiyet vermesi ve üyenin/üyelerin kusuru bulunması şarttır

2 Ortaklar Genel Kurulu

Ortakların pay sahibi olmaktan doğan idari ve mali nitelikteki haklarını kullanmak üzere bir araya gelmeleri genel kurulu oluşturur Kanun, genel kurul toplantılarına uygulanacak hükümler konusunda ortak adedinin 20’den fazla olması ve aksine bir düzenlemenin olmaması halinde anonim şirketlerin genel kurul toplantılarına ilişkin hükümlerin uygulanacağını belirtmiştir Ortak sayısının 20 veya daha az olması durumunda ise kanunda açıklık bulunmamakla birlikte aksine hüküm bulunmaması halinde yine anonim şirketlerin genel kurul toplantılarına ilişkin hükümlerin uygulanacağı kanısındayız

a Ortaklar Genel Kurulunun Yetkileri Ortaklar Genel Kurulunun yetkileri başka bir organa devredilebilip devredilememesine göre iki grupta toplanabilir:

i) Devredemeyeceği Yetkileri

Anasözleşmenin değiştirilmesine karar verilmesi,

Şirket müdürlerinin tayin ve azil yetkisi,

Murakıpları tayin ve azil yetkisi,

Bilanço ve kar zarar hesaplarının tasdiki

Şirketin feshine karar alınması,

Tasfiye halinde, tasfiye memurlarını tayin ve azletmek, Genel kurulun devredemeyeceği yetkileri oluşturmaktadır

ii) Devredebileceği yetkileri

Ortaklar genel kurulu, mukavelede aksine hüküm bulunmadıkça,

Ortakların koymayı taahhüt ettikleri sermaye borçlarının ödeme gününü tespit etmeye,

Ticari mümessillerle, ticari işletmeyi idare hakkı verilen ticari vekilleri atamaya,

Yetkilidir Bu yetkilerin müdürlere bırakılması mümkündür

b Ortaklar Genel Kurulunun Toplantıya Çağrılması

Genel Kurul toplantıya olağan ve olağanüstü olmak üzere iki şekilde davet edilebilir Kural olarak genel kurulu olağan toplantıya, müdürler veya murakıplar çağırabilir Olağanüstü toplantıların sebepleri müdürlerce tespit edilir Azınlığa, maksadı gösterilmek şartıyla, genel kurulu toplantıya çağırmak üzere müdürlere başvurabilme hakkı tanınmıştır

Ortaklar genel kurulu, anasözleşmede aksine düzenleme olmadığı sürece şirket merkezinin bulunduğu yerde toplantıya davet edilir Toplantı günü ve saati daveti yapan organ tarafından serbestçe tayin edilir

Ortakların toplantıda görüşülecek konuyu önceden bilerek, üzerinde çalışma yapabilmeleri için, toplantıya davet yazısında gündemin belirtilmesi şarttır Genel kurul toplantısında gündemde belirtilmemiş hususlar görüşülemez Gündem dışı konular hakkında karar alınamaz Ancak, bütün ortakların hazır bulundukları toplantıda, gündeme bağlılık ilkesi uygulanmayabilir

Olağan genel kurul toplantısının gündeminde bulunması gereken asgari hususlar şunlardır:

Müdürler ile varsa denetçiler tarafından verilen raporların okunması, ilgililerin ibrası,

Bilanço, kar zarar hesaplarının onaylanması ve karın dağıtımı hakkında karar alınması,

Müdürler ve sözkonusu ise denetçilerin ücretlerinin tespiti,

Müdürlerin ve denetçilerin seçimi,

Gerekli görülen diğer hususlar,

Yasada belirtilen şekle göre genel kurulun toplantıya çağrılması için Ticaret Sicili Gazetesinde ve anasözleşmede belirtilen diğer gazetelerde toplantı gününden en az iki hafta önce ilan yapılması gereklidir Ancak, bütün pay sahiplerinin hazır bulunmaları halinde genel kurul bu süreyi beklemeksizin de toplanabilir İlanın yanı sıra, pay sahiplerine taahhütlü olarak davet gönderilmesi de gereklidir

Bütün ortakların hazır bulunmaları halinde yukarıda sayılan merasimlere ve süreleri beklemeye gerek kalmaksızın genel kurul toplantısı yapılabilir Bunun için tek şart bütün ortakların ve/veya temsilcilerinin hazır bulunmalarıdır

c Ortaklar Genel Kurulunun Toplantı ve Karar Nisabı

Ortaklar genel kurulunun toplantı yeter sayısı bakımından açık hükümler getirilmemiştir Ancak, öngörülen karar nisapları gözönüne alınarak toplantı yeter sayısı yönünden bazı esasları tespit etmemiz mümkündür

Şirket esas sermayesi esas alınarak bazı haller için, belli toplantı yeter sayısı öngörülmüştür

Limited şirket mukavelesinin değiştirilebilmesinin görüşebilmesi için, Ortak sayısı beşi geçmeyen Limited şirketlerde ortakların tümünün, Ortak sayısı beşi geçen Limited şirketlerde sermayenin en az üçte ikisini temsil eden ortakların, toplantıya katılmış olmaları gerekir

Şirket sermayesinin arttırılması veya ortakların sorumluluğunun genişletilmesi hakkındaki kararların oybirliği ile alınması lüzumlu olduğundan, toplantıya bütün ortakların katılmış olması gereklidir

Esas sermayenin azaltılması kararının alınabilmesi için, esas sermayenin dörtte üçüne malik olan ortakların hazır bulunmaları zorunludur

Şirketin feshi kararı esas sermayenin dörtte üçüne sahip olan ortakların, dörtte üçünün vereceği kararla alınabilir

Kararların geçerli olabilmesi için ödenmiş esas sermayenin en az yarısını temsil eden ortakların olumlu oy vermiş olmaları aranacaktır

Bu duruma göre, Limited şirket genel kurullarının toplanabilmesi için en az toplantı nisabı özel karar nisaplarının sökonusu olmadığı hallerde “şirket esas sermayesinin yarısı” olmaktadır

İlk toplantıda gereken nisap sağlanamadığı taktirde, yapılacak işlem için bir yol gösterilmemiştir

Ortaklar genel kurulunun kararları ortakların oyları ile oluşur Ortak sayısı ister yirmiden az isterse, yirmiden fazla olsun Limited şirketlerde kararlar, Türk Ticaret Kanununun daha fazla çoğunluk aradığı haller saklı kalmak üzere Salt çoğunlukla verilir Kararın oluşması için, hiç olmazsa ödenmiş sermayenin yarısından fazlasını temsil eden ortakların müzakere edilen husus lehine oy vermesi şarttır

Ortak sayısı beşi geçmeyen Limited şirketlerde anasözleşmenin değişiklikleri için,

Temerrüt haline düşme sonucu şirketten çıkarılma şeklindeki karar için,

Sermayeyi artırma ve ortakların sorumluluğunu genişletme kararları için,

Ortakların haklı nedenlerle ortaklıktan çıkarılması için,

Ortakların oybirliği ile karar alınması şarttır

Ortak sayısı beşi geçen Limited şirketlerde mukavele değişikliği kararı için sermayenin üçte ikisini temsil eden ortakların kabul oyu gereklidir

Sermayenin azaltılması kararı esas sermayenin dörtte üçüne sahip bulunan ortakların hazır bulunacağı toplantıda genel kurulun üçte ikisinin kabul oyu gereklidir

Devir hususunun pay defterine kaydedilmesi için, ortaklardan en az dörtte üçünün devre muvafakat etmesi ve bunların esas sermayenin dörtte üçüne sahip olması şarttır

3 Denetçiler

Limited şirketlerde ortak sayısının 20’den fazla olup olmamasına göre denetçiler için iki farklı düzenleme mevcuttur

Ortakların sayısının 20’yi geçmediği Limited şirketlerde denetçi veya denetçiler kurulu mevcut değildir Limited şirketlerin müdür ortakları, bu sıfatları ile şirketin belge ve hesaplarını incelemek ve denetlemek imkanına sahiptirler Yönetici olmayan ortaklar şirket işlerini adi şirket hükümlerine göre tetkik edebilirler

Ortakların sayısının 20’yi geçmemiş olduğu Limited şirketlerde bir veya birden fazla denetçi bulunmaktadır Limited şirketler için başka bir hüküm bulunmadığı taktirde anonim şirketlerdeki denetçilere ait hükümler uygulanır

Denetçilerin görevlerini kısaca şu şekilde özetleyebiliriz:

Altı ayda bir şirket defterlerini incelemek,

Şirket veznesini teftiş etmek,

Şirket kayıtlarının düzenli tutulup tutulmadığını denetlemek,

ile görevlidirler

Denetçiler, müdürler gibi kanun ve mukavelenin kendilerine yükledikleri görevleri hiç veya gereği gibi yapamazlarsa, bu hususta kusursuz olduklarını ispat etmedikçe sorumluluktan kurtulamazlar

IV Limited Şirketlerin Sona Erme Nedenleri

Anasözleşmede belirtilen sürenin sona ermesi,

Şirket konusunun oluşması, tamamlanması,

Şirket konusunun elde edilmesinin imkansız hale gelmesi,

Şirket sermayesinin karşılıksız kalması,

Şirket alacaklılarından birinin fesih talebinde bulunması,

Şirketin diğer bir şirketle birleşmesi,

Şirketin iflasına karar verilmesi,

Ortaklar genel kurulunun feshe karar vermesi

Şirketin yasal organlarından birinin mevcut olmaması,

Genel kurulun toplanamaması,

Sona erme sebeplerinden herhangi birinin meydana gelmesi halinde şirket hemen sona ermez Yeni bir dönem başlar Bu dönemde:

Şirketin sona ermesinin tescil ve ilan edilmesi gerekir

Şirket anasözleşmesinde belirtilen amaç ve konu, tasfiye gayesine dönüşür

Şirket tüzel kişiliğinin ehliyeti, tasfiye gayesiyle sınırlı olur

Ticaret unvanı “Tasfiye halinde …………………… LTD” Kelimeleri eklenerek kullanılabilir

Tasfiye halindeki şirketin temsili tasfiye memurları marifetiyle yürütülür

1 Tasfiye

Şirketin tasfiyesi için, ilk olarak ortaklar genel kurulunun toplanarak tasfiye kararı alması ve tasfiye memurlarını tayin etmesi zorunludur Bu kararın ticaret siciline tescil ve ilan ettirilmesi gerekir

Tasfiye kararı alındıktan sonra Limited şirketlerde bütün işler tasfiye memurları tarafından yürütülür Kural olarak tasfiye memurları birlikte hareket ederler Tasfiye memurları, şirketin mal ve haklarının muhafazası için basiretli bir tacir gibi davranarak gerekli tedbirleri almak zorundadırlar

Tasfiye memurları ilk olarak, vergi dairesine şirketin tasfiyeye girdiğini bildirmek zorundadırlar Ayrıca, tasfiyeye başlanmadan önce açılış envanteri yapılması ve tasfiyeye giriş bilançosu hazırlanmalıdır

Tasfiyeye girilmiş olduğunun Vergi Dairesine bildirilmesi gerekmektedir

Tasfiye Memurları, alacaklı oldukları şirkete ait ticari defter kayıtları veya sair belgeler münderecatından anlaşılan ve ikametgahları bilinen alacaklılara taahhütlü mektup göndermek, adresleri şirketçe bilinmeyen diğer alacaklılara ise hem Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile yapılacak ilanla ve hem de şirket esas sözleşmesinde belirtilen sair ilan şekline riayet edilmek suretiyle şirketten alacaklı olanların bu alacaklarının mahiyet ve miktarlarını muayyen bir süre içinde kendilerine bildirmelerini isterler

Tasfiye işlemlerinde son işlem olarak şirketin sicilde sildirilmesi ve keyfiyetin ilan ettirilmesi gerekmektedir

Tasfiye olan şirketin defterleri tasfiye memurları tarafından on yıl saklanmak üzere notere tevdi olunur Noter harç ve ücretleri peşinen ödenir

V Anonim Şirketler ile Arasındaki Farklar

Limited şirketler sigortacılık yapamazlar

Özel kanunlarla anonim şirket şeklinde kurulması şart kılınan konularla da uğraşamazlar Örneğin Bankacılık faaliyetinde bulunamazlar

Limited şirketler süresiz olarak kurulamazlar

Anonim Şirketler en az beş kişi ile kurulabilir Ortakların azami sayısı bakımından ise bir sınırlama söz konusu değildir Limited Şirketler ise en az iki kişi ile kurulabilirler Ortakların sayısı ise elliden fazla olamaz

Limited şirketlerde ortak sayısı kadar pay vardır Şirket sermayesi bölünmez bir bütündür

Limited Şirketler pay senedi veya sair menkul kıymetler çıkaramazlar

Limited şirketin payları tedavül etmez, ancak devredilebilir

Limited şirketler halka açılamazlar

Söz konusu şirket türlerinin asgari sermaye tutarları ile kuruluşta ödeme şartları farklı biçimde düzenlenmiştir

Limited şirketlerin kuruluşu ve sermaye artırımı işlemlerinde anonim şirketlerde olduğu gibi mahkeme onayının alınması söz konusu değildir

Her iki şirket yönünden esas mukavele değişiklikleri için farklı karar yeter sayıları öngörülmüştür

Yönetim ve Temsil (İdare) yönünden değişik düzenlemeler getirilmiştir

Limited şirketlerde, ortaklara yönetim hem hak olarak tanınmış hem de görev şeklinde yükletilmiştir Aksi kararlaştırılmadıkça her ortak şirket işlerini yönetme ve şirketi temsile hem yetkili hem de yükümlüdür Ayrıca şirkette ortak olmayanlara da şirketi temsil ve idare yetkisi verebilir Anonim şirketlerde bu mümkün değildir Limited şirketlerde ayni sermaye karşılığı çıkarılan paylar üç yıl süre ile anonim şirketlerde iki yıl süre ile başkalarına devredilemez

Anonim şirketlerdeki genel kurul deyimi Limited şirketlerde ortaklar umumi heyeti adını alır

Amma Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanuna göre, Limited şirket ortakları kamu borçlarından dolayı payları oranında kişisel olarak da sorumludurlar

Limited şirketlerin kuruluş ve işleyiş muameleleri anonim şirketlere nazaran daha az ve basittir