Yok Olmaya Yüz Tutmuş Sanatlar, Yok Olmaya Yüz Tutmuş Türk Sanatları

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-08-2012

Yok Olmaya Yüz Tutmuş Sanatlar, Yok Olmaya Yüz Tutmuş Türk Sanatları
Yok Olmaya Yüz Tutmuş Sanatlar, Yok Olmaya Yüz Tutmuş Türk Sanatları

Sanayi ve teknolojinin gelişmesiyle birlikte yeni meslekler ortaya çıkarken bazı meslekler de kayboluyor

Türkiye’nin birçok bölgesinde olduğu gibi Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde de teknolojinin gelişmesi bilgisayar ağırlıklı mesleklerde artışa yol açtıözellikle el becerilerine dayalı mesleklerde gerilemeye neden oldu

DİYARBAKIR
Diyarbakır Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (DESOB) Başkanı Alican Ebedinoğlu kent merkezinde internet kafe sayısında ciddi bir artış olduğunu söyledi

Teknolojik gelişmelerle birlikte bilgisayar satışları ve onarımı gibi meslek dallarının oluştuğunu belirten Ebedinoğlu “Buna bağlı olarak kentte Diyarbakır İnternet Kafe Odası kuruldu

Üye sayısındaki azalma nedeniyle ise Bakırcılar Odası kapandı” dedi

Özellikle el sanatlarının teknolojik gelişmelerden olumsuz etkilendiğini vurgulayan Ebedinoğlu beden gücüyle yapılan işlerde yeni makinelerin devreye girmesiyle insan gücünün azaldığını bunun da çırak ve kalfa yetiştiriciliğini etkilediğini belirtti

SİİRT
Siirt Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (SESOB) Başkanı Rıfat Ayyıldız yaklaşık 70-80 yıl önce Siirt’te faaliyet gösteren mesleklerin bugün değiştiğini belirtti

Eskiden ‘Savak’ adı verilen ham bez dokumacılığı yapılan mesleklerin olduğunu şimdi ise bu mesleklerin kaybolduğunu ifade eden Ayyıldız “Bunların kendilerine has bir çarşıları vardı

Biraz daha yakın bir zamana baktığımızda da dericilerin ayakkabı imalatçılarının ve semercilerin bir bir kapandığını görüyoruz” diye konuştu

MARDİN
Mardin Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (MESOB) Genel Sekreteri Aydın Olgaç Mardin’de özellikle bilgisayar onarımı program yazılımı dijital reklamcılık ve web sayfa tasarımcılığının bir meslek haline geldiğini bildirdi

Gelişen teknoloji konusunda esnafın ciddi bir eleman sıkıntısı yaşadığını anlatan Olgaç şöyle konuştu:
“Bunun yanı sıra bakır hasır işlemeciliği gibi meslekler de kaybolmaya yüz tuttu

Şu anda Mardin’de birkaç ustamız kaldı

Teknolojik gelişmeler gümüş ve taş işlemeciliğini etkilemedi

Bunun nedeni de taş işlemeciliğinin meslek liselerinde branş olarak öğretilmesi ve bazı ticari işletmecilerin bu meslekler üzerinde yoğun bir şekilde durmasıdır

”

ŞIRNAK
Şırnak Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (ŞESOB) Başkanı Ali Ayan uzun yıllar Şırnak yöresinde yürütülen el dokuması kilimciliğin teknolojik gelişmelere rağmen eski yöntemlerle yapılmaya devam ettiğini söyledi

Gelişen teknolojinin sadece Şırnak kömür ocaklarında etkili olduğunu ifade eden Ayan “Bu ocaklarda geçmiş yıllarda beden gücüyle çalışılmaktaydı

Şimdi beden gücüyle yapılan bu işler makineler tarafından yapılmaya başlandı

Bunun olumsuz yönü ise o işçilerin işten çıkartılması oldu” dedi

BATMAN
Batman Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (BESOB) Başkanı Reşit Yaşar özellikle kent merkezinde internet kafe sayısının 60’a ulaştığını bildirdi

Batman’da internet kafelerin yanı sıra 9 dijital baskı işlemi yapan iş yerinin kurulduğunu belirten Yaşar bilgisayar ortamında gerçekleştirilen baskı teknikleri nedeniyle ressamlar ve tabelacıların iş kaybına uğradığını kaydetti

GAZİANTEP
İş Kurumu Gaziantep Müdür Yardımcısı Besim Eviz Gaziantep’te çok yaygın olan ve fiziksel güç ile yapılan mekanik halıcılığın teknolojinin gelişmesiyle bittiğini söyledi

Mekanik halıcılık ile uğraşan kişilerin çoğunluğunun şu anda işsiz olduğuna dikkat çeken Eviz bu mesleğin yerini bilgisayarlı halı makinelerinin aldığını bildirdi

Tekstil sektöründe teknolojinin gelişmesiyle makine operatörü vater operatörü halı oymacısı ve desinatörlük gibi mesleklerin ortaya çıktığını ifade eden Eviz şunları kaydetti:
“Bunun yanı sıra tekstilin diğer bir iş kolu olan iplikçilikte değişen teknolojiye bağlı olarak kalite kontrolcüleri görev almaya başladı

Genel anlamda bakıldığında bilgi işlemciliği ve AR-GE uzmanlığı gibi meslekler de yeni meslekler arasında yer alıyor

”

Tarımda da özellikle Gaziantep yöresinde Antepfıstığı Teknikerliğinin rağbet görmeye başladığını vurgulayan Eviz Gaziantep Üniversitesi Nizip Meslek Yüksekokulunda Antepfıstığı Teknikerliği Bölümünün açıldığını anımsattı

KAHRAMANMARAŞ
Kahramanmaraş’ın çok eski el sanatlarından olan el dokuma kilimcilik sanatı kaybolmaya yüz tutarken yerini iplik örme bez dokuma kumaş gibi büyük tekstil fabrikalarına bıraktı

Türkiye’nin iplik ihtiyacının yüzde 30’unu üreten Kahramanmaraş’ta tekstil sanayinin temelini el dokuması oluşturuyor

Türkiye’de kaybolmaya yüz tutan bakırcılık sanatı kentte kısmi olarak varlığını sürdürürken kuyumculuk sanatı 10-15 dükkan ile devam ediyor

400’ü atölye olmak üzere kuyumculuk sektörüyle uğraşan 550 esnaf bulunuyor

Kahramanmaraş’ta Selçuklular döneminden bu yana gelen ceviz ağaç oyma sanatının eski usulden çıkarak bugün bir imalat sektörü haline dönüştüğü ve Türkiye’nin pek çok bölgesine açılım gerçekleştirdiği kaydedildi

Bu dalda marangozluk mesleği kaybolurken özellikle mutfak dolabı ve kısmi mobilya sanayinde Kahramanmaraş hızlı bir gelişme süreci yaşıyor

Kahramanmaraşlı esnafın en eski mesleklerinden biri olan dondurmacılık eski klasik yapı usullerini terk ederek günümüzde büyük bir dondurma sanayine dönüştü

Kentte dondurma sektörü ihracat kapısını aralamış durumda

Kahramanmaraş tarhanası yapımı da son yıllarda evlerden çıkarak imalathanelere taşındı

AMASYA ORDU SİNOP
Amasya kent merkezinde internetin yaygınlaşmasıyla birlikte internet cafe sayısı hızla arttı

2005 yılında 18 olan internet kafe sayısı 2007’de 34’e yükseldi

Bunun yanı sıra cep telefonu satış ve tamiri bilgisayar ve ekipmanları satış ve tamiri gibi iş yerlerinin sayısında da önemli artış gözleniyor

Ordu’da teknolojinin getirdiği yenilik ve kolaylıklar karşısında süpürge imalatı terzilik kalaycılık ve yorgancılık gibi meslekler gittikçe azalıyor

Sinop İş Kurumu Müdürü Ahmet Usta Türkiye genelinde olduğu gibi Sinop’ta da el emeğine dayalı geleneksel iş kollarındaki elemanların iş bulamadıklarını bildirdi

DOĞU KARADENİZ
Giresun’da resmi kayıtlarda 60 internet cafe 21 play-station oyun salonu bulunuyor

Kentte 2004 yılından itibaren yapılan yatırımlarla ADSL hizmetinden faydalanabilecek telefon abonesi sayısı ise 95 bin 440’a ulaştı

Rize’de de teknolojinin gelişmesi ile son yıllarda özellikle web tasarım ve dizayn şirketleri açıldı

İl merkezinde ise onlarca internet kafe açıldı

Türkiye’nin yüz ölçümü ve nüfus bakımından en küçük illerinden olan Bayburt’ta resmi kayıtlarda 26 internet kafe 10 play-station oyun salonu görünüyor

Gümüşhane’de 17 internet salonu bulunurken bu rakam Trabzon’da yaklaşık 180’e çıkıyor

Bütün bu gelişmelerin yanında teknoloji ile birlikte Doğu Karadeniz’de birçok meslek de yok oluyor

Yörenin en önemli meslek grupları arasında yer alan kalaycılık her geçen yıl daha da azalıyor

Trabzon ve Rize’de bulunan kalaycılar çırak ve usta yetiştirememekten şikayetçi

Trabzon’da bir zamanlar çekiç sesinin eksik olmadığı Bakırcılar Çarşısı’nda adeta bir sessizlik hakim

Kalaycı ve bakırcılar teknoloji ile kaybolmaya başlayan iş kollarını büyük özlemle anıyorlar

ADANA
Adana’da da bakırcılık ve at arabacılığı gibi meslekler yok olma noktasına geldi

Kentte yaklaşık 10 yıl öncesine kadar nadiren bulunan internet kafelerin sayısı Türkiye’nin birçok bölgesinde olduğu gibi her geçen yıl hızla arttı

Oda yetkilileri şu anda Adana’da 170’i oyun oynatma ruhsatlı yaklaşık 470 internet kafe bulunduğunu belirttiler

Adana Umum Bakırcılar Sobacılar Tenekeciler Kovacılar ve Kalaycılar Odası Başkanı İbrahim Arıklar ise son 5 yılda üye sayısının 600’den yaklaşık 300’e düştüğünü söyledi

Yaşadıkları sıkıntının en önemli nedenin fabrikasyon ürünlerin piyasaya hakim olması olduğunu ifade eden Arıklar “Fabrikasyon ürünler ucuza satılıyor

El sanatı ürünler bunlara göre daha pahalı olduğundan vatandaş alamıyor

Çoğumuzun ev ve dükkanı kendisine ait aksi halde mesleklerimizi sürdürmemiz mümkün değil” dedi

Adana Esnaf Sanatkar Odaları Birliği yetkilileri ise at arabacılarının motorlu taşıtlarla rekabet edemediğini ve sayısının yok denecek kadar azaldığını odalarının da kapandığını belirttiler

HATAY’DA DEMİRCİLİK YOK OLUYOR
Hatay’da da demircilik bakırcılık kalaycılık ve semercilik gibi meslekler yok olma noktasına geldi

Antakya Demirciler ve Bıçakçılar Odası Başkanı Fahrettin Kelahmetoğlu 15 yıl öncesine kadar kent genelinde 100’e yakın demirci ve bıçakçının bulunduğunu bugün bu sayının 9’a düştüğünü söyledi

Tarihi Uzun Çarşı içinde bulunan dükkanlarında demirci ve bıçakçılardan son emektarların görev yaptığını bildiren Kelahmetoğlu “Onlar da vakit geçirmek için iş yerini açıyor hiç satış yapmadan kepenk kapatıyor” dedi

OSMANİYE’DE SARAÇLIK
Osmaniye’deki Rahime Hatun Mahallesi’nde baba mesleği saraçlığı 22 yıldır sürdüren evli ve 6 çocuk babası Kadir Kocabaş (46) bölgede kendisinden başka bu işi yapan kimsenin kalmadığını söyledi

Kiracı olduğu 5 metrekarelik iş yerinde hayvan koşumları inek yuları köpek tasması gibi çeşitli ürünler yaptığını kaydeden Kocabaş “Ürünlerin ham maddesini Bursa Gaziantep ve Kahramanmaraş’tan alıyorum

Bölgede tek olduğum için kazancım iyi

Köyler başta olmak üzere çevre il ve ilçelerden müşterilerim var” diye konuştu

TRAKYA
Trakya’da bir zamanlar geçim kaynağı olan süpürgecilik kalaycılık demircilik ve ahşap oymacılığı teknolojinin gelişmesiyle birlikte yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalan meslekler arasında yer alıyor

İnternet kafeler otomotiv sektörü büyük marketler bilişim hazır giyim gibi sektörler de yeni iş sahaları olarak dikkati çekiyor

Edirne Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Üyesi ve Çatalçekiç Süpürgecilik Limited Şirketi Başkanı Ferudun Çatalçekiç süpürgecilik mesleğinin yok olmak üzere olan meslekler arasında girdiğini Türkiye’de yalnızca Adapazarı ve Edirne’de süpürge otunun işlem gördüğünü söyledi

Edirne’de 1980 yılında yaklaşık 250 süpürge imalatçısı olduğunu bildiren Çatalçekiç bu sayının şu anda 25’e düştüğünü vurguladı

Edirne Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ümit Mıhlayanlar ise Türkiye’deki el sanatları mesleklerinin yok olmamak için adeta bir savaş verdiğini ifade ederek “Celepler nalbantlar sepetçiler urgancılar saraçlar bilyeciler ve limonatacılar eski günlerde kaldı” diye konuştu

TEKİRDAĞ’DA NALBANTÇILIK VE AT ARABACILIĞI
Tekirdağ Esnaf ve Sanatkar Odaları Birliği Genel Sekreteri Fatma Eras kentte birçok kişinin geçim kaynağı olan nalbantçılık ve at arabacılığı mesleklerinin yok olduğunu belirtti

Tekirdağ’da tekstil ve beyaz eşya fabrikalarının yaygınlaştığını ifade eden Eras “Artık insanlar fabrikalarda çalışarak geçimlerini sağlıyorlar

Bunun dışında internet kafe işletmeciliği otomotiv sektörü de son zamanlarda gelişen iş kolları arasında yer almakta” dedi

KIRKLARELİ’DE 200 DEMİRCİ USTASI KALDI
Kırklareli Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Ali Fuat Şeker 1984 yılında 400’e yakın demirci ustasının olduğu kentte şimdi bu sayının 200’e düştüğünü söyledi

2002 yılından bu yana internet kafe işletmeciliğinde büyük artış olduğunu bildiren Şeker evlerdeki internet sayısının artmasına rağmen internet kafe işletmeciliğinde düşüş olmadığını halen odaya kayıtlı 100 internet kafe bulunduğunu belirtti

Bu arada Doğu Anadolu Bölgesi’nde özellikle internet kafe sayısında artış yaşanıyor

Bingöl’de 49 Muş’ta 50 Tunceli’de 17 Iğdır 43 Kars’ta 19 Erzurum’da 160 internet kafe bulunduğu kaydedildi

KOCAELİ
Sanayi kenti Kocaeli’nde yeni iş kolları arasında gelişen teknoloji ve sanayiye bağlı olarak otomotiv tersanecilik ve yazılım sektörü göze çarpıyor

Kocaeli İş Kurumu Müdürü Ahmet Canımova Kocaeli’nde son yıllarda yapılan yatırımlarla otomotiv sanayinin gözde sektörlerinden biri haline geldiğini bildirdi

Eski kuruluşlardan Chrysler’e (Askam) ilave olarak Hyundai Honda Ford Toyota Isuzu’nun bölgede yatırımını tamamlayan kuruluşlar olduğunu ifade eden Canımova Gebze’de Taşıt Araçları Yan Sanayicileri Derneğince kurulan TAYSAD Organize Sanayi Bölgesi ile de bölgedeki otomotiv sanayine verilen önemin iyice arttığını kaydetti

Kocaeli’nde tersaneciliğin de son yıllarda hızla büyüdüğünü anlatan Canımova kentin bu alanda ülkenin en önemli bölgesi durumuna geleceğini ifade etti

ISPARTA
Isparta’da kentin simgeleri arasında yer alan halıcılık son temsilcileri tarafından yaşatılmaya çalışılıyor

Geçmişte Isparta’da yaygın olan mescilik yemenicilik semercilik mumculuk sabunculuk kendircilik cezvecilik bakırcılık kavafçılık demircilik çilingircilik oymacılık bıçakçılık hasırcılık ve keçecilik gelişen teknoloji ve yeni iş kolları karşısında sona eren meslekler arasında yer aldı

Isparta ekonomisinin bir dönem lokomotifleri arasında olan halıcılık dericilik kalaycılık ve sobacılık ise son temsilcilerinin elinde sürdürülmeye çalışılan meslekler arasında bulunuyor

Isparta Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Mehmet Aybatılı Isparta’da yaşatılmaya çalışılan mesleklerden halıcığın ciddi sorunlarla karşı karşıya bulunduğunu belirterek “Bir dönem halıcılıkta ismini duyuran Isparta bugün hem üretimde hem de pazarlamada ciddi sorunlar yaşıyor” diye konuştu

GÜL YAĞI VE GÜLCÜLÜK SEKTÖRÜ
Isparta’nın en önemli iş kollarından gül yağı üretiminin Türkiye’deki ihtiyacın yüzde 70’ini karşıladığına dikkati çeken Aybatılı Türkiye genelindeki 22 bin 840 dekar gül yağı üretim alanının 15 bin 910 dekarının Isparta’da bulunduğunu vurguladı

Isparta’daki en önemli yatırımlar arasında gülcülük sektörünün geldiğini bildiren Aybatılı “Bugün Isparta’da irili ufaklı 15 gül yağı fabrikası bulunmaktadır

2004 verilerine göre 7 bin 500 ton gül çiçeği bin 500 kilo gül yağı 100 ton gül suyu üretilmiştir

Türk gül parfüm sektörünün oluşmasında Isparta’nın ve Isparta gülünün önemi çok büyüktür” dedi

KONYA
Konya’da teknolojinin gelişmesiyle birlikte hasır yastıkçılığı çarıkçılık bakırcılık saat tamirciliği halı tamirciliği ve bisikletçilik ile at arabası tamirciliği gibi meslekler kaybolmaya yüz tutarken tıbbi ve aromatik bitkiler teknikerliği gibi yeni meslekler ortaya çıktı

Konya’da eskiden hemen hemen her cadde ve sokakta bisiklet satış ve tamirinin yapıldığı dükkanlar bulunurken bugün bu dükkanlar oldukça azaldı

Bir zamanlar Konya’da toplu taşımacılığın ve yük taşımacılığının vazgeçilmezi konumunda olan at arabaları da kentte artık tamamen bitmiş durumda

Bu nedenle at arabası imal eden birçok marangoz farklı işlere yöneldi

Öte yandan gelişen teknolojiyle birlikte bazı iş kolları yok olurken bazı yeni iş kolları da ortaya çıkıyor

“Buğday ambarı” olarak bilinen Konya’da tıbbi ve aromatik bitkiler teknikerliği mekatronik mühendisliği ve mekatronik teknikerliği gibi yeni meslekler ortaya çıktı

Konya’da birçok tarım ve tarımsal ürünler ürüten iş yeri tıbbi ve aromatik bitkiler teknikerini bünyesinde barındırıyor

Sanayideki birçok fabrika ve iş yeri de elektrik elektronik ve makine mühendisliği konusunda uzmanlaşmış mekatronik mühendislerini arıyor

KARAMAN
Karaman Kültür ve Turizm Müdürü Dindar Dilbaz kentte orta yaş ve üzerinde olan insanların görmeye alışık olduğu demircilik boyahanecilik hallaçlık nalbantlık saraçlık semercilik at araba yapım ustalığı ve boya ustalığı bakırcılık ve kalaycılık gibi birçok mesleğin ve sanatın artık kaybolmaya başladığını söyledi

Bundan 50 yıl öncesine kadar özellikle köylerde birçok ailenin evinde kullandığı halı ve kilimleri elbiselerinin kumaşlarını kendi evlerindeki tezgahlarda dokuduklarını ve buralarda kullanılan kumaşların ve iplerin boyahanelerde boyatıldığını anlatan Dilbaz “Bugün istediğiniz çeşit kumaşı her yerde bulmanız mümkün

Ne boyahaneler kaldı ne de evlerde kumaş dokunan tezgahlar” diye konuştu

Dilbaz yorgancıların fabrika yorganlarına yün atan hallaçların ise elyaf ve pamuk işleyen fabrikalara yenik düştüğünü bakır ve kalaycıların artık ekmeklerini kazanabilmek için köy köy gezmek zorunda kaldığını söyledi

Karaman Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü olarak kaybolan sanatların tekrar canlandırılması ve tamamen kaybolmaması için bir dizi çalışmalar başlattıklarını anlatan Dilbaz “Tapucak salonumuzda ve restoresi biten Yeni Hamam’da özellikle kadınlarımıza yönelik kurslar açılacak ve kadınların ürettiği el emeği göz nuru ürünler buralarda sergilenip satılacak” dedi

İZMİR
Teknolojideki gelişmeyle birlikte iletişim sınırlarının kalktığı dünyada artık bir ABD’linin pizza siparişini Hindistan üzerinden vermesi ya da Almanya’daki bir banka müşterisinin işlemlerini Türkiye’deki bir çağrı merkezinden yapması mümkün hale geldi

Berlin merkezli DCS Communication Center da İzmir’de kurduğu çağrı merkeziyle Almanca bilen Türkler aracılığıyla Almanya’nın önde gelen bankaları ve sigorta şirketlerine hizmet veriyor

DCS Communication Center Genel Müdürü Süleyman Soybaş telekomünikasyon altyapısına yatırım yapılması halinde çağrı merkezi sektörünün 150 bin kişiye istihdam sağlayabileceğini söyledi

Tüm dünyada geleceğin sektörleri arasında gösterilen çağrı merkezlerinin Türkiye’de de hızlı bir gelişim gösterdiğini bildiren Soybaş Türkiye’de özellikle telekomünikasyon şirketleri ve finansal kurumların kendi hizmetleri için kurduğu birimlerle başlayan sektöre Almanya’daki şirketlere hizmet veren profesyonel kurumların da girmeye başladığına işaret etti

Soybaş yüksek istihdam kapasitesine sahip bu sektörün hızla büyümeye devam edeceğini belirterek Almanya’da 5 bin çağrı merkezinde 600 bine yakın kişinin istihdam edildiğini ancak son dönemde maliyetlerin yüksek kalması nedeniyle işlerin çevre ülkelere kaydığını aktardı

İLKOKUL MEZUNU BÜFECİDEN E-TİCARET
Gelişen iletişim teknolojisi İzmirli büfeci Durgun Işık için de işini büyütme fırsatı oldu

İlkokul mezunu olan ve yıllarca garsonluk yaptıktan sonra iki yıl önce Pasaport semtinde 2 metrekarelik alanda “Kokteyl Büfe” adıyla büfecilik yapmaya başlayan Durgun Işık e-ticaret uygulamasını hayata geçirerek satış ağını sadece büfesine gelen müşterilerle sınırlı tutmayıp internet üzerinden genişletti

Işık iş yerinde halen kullanmakta olduğu bilgisayarı başlangıçta müzik dinlemek amacıyla aldığını ancak daha sonra internet bağlantısıyla benzer büfelerden fark yaratabileceğini keşfettiğini belirterek bunun üzerine profesyonel yardım da alarak büfesinin “ [linkleri Sadece Üyelerimiz Görebilir

] adresinden ulaşılabilen web sayfasını tasarladığını söyledi

ANTALYA
Antalya Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (AESOB) Başkanı Orhan Tolunay Antalya’da klima ve güvenlik sistemlerinin gelişmekte olan meslek dallarının başında geldiğini söyledi

Tolunay Antalya’da eskiden bakırcılık kalaycılık semercilik ve demircilik gibi mesleklerin yüzlerce esnaf tarafından icra edildiğini ancak gelişen teknoloji ve makineleşmeyle birlikte bu meslek dallarının ortadan kalkmak üzere olduğunu belirtti

Zanaatkarların yetiştirecek genç insan bulamadıklarını ifade eden Tolunay şunları kaydetti:
“Eskiden oto lastik kaplamacılığı vardı

Artık bitti çünkü lastik fiyatları ucuzladı

Kaplama fiyatına yeni lastik veriyorlar

Çin lastikleri de fiyatları düşürdü

Teknoloji dünyasında yaşanan gelişmelerle bu tür meslekler tarihe gömülüyor

Antalya’da demircilik çok dar bir alanda devam ediyor

Ancak o da bitmek üzere

”

Antalya’da son beş yılda özellikle ısıtma ve soğutma sistemlerinin satış ve satış sonrası hizmetlerinin büyük bir sektör oluşturduğunu belirten Tolunay “Günümüzde revaçta olan mesleklerin başında klima güvenlik sistemleri ve bilgisayar geliyor

Bunların tamiratları montajı ve servisi de yan gelir kaynakları oluşturuyor

Meslekler teknolojinin gelişmesiyle birlikte 10 yılda bir değişiyor” dedi

“ESNAF KENDİSİNİ YENİLEYEMİYOR”
Gelişen teknolojiyle birlikte küçük esnafın kendisini yenileyemediğini de ifade eden Tolunay yaşanan ekonomik krizlerden de en çok küçük esnafın etkilendiğinin altını çizdi

Yaşanan krizlerin esnafın teknolojiye ayak uydurma hızını kestiğini savunan Tolunay “Küçük esnafın yapısı çok hassas

Fazla birikimi sermayesi yok

Krizler karşısında sermayesini en hızlı şekilde eritip daha fazla mağdur olabilecek kesim

Bu dönüşümler karşısında avantajsız olduğu için teknolojiyle birlikte gelen dönüşümü gerçekleştiremiyor” diye konuştu

Küçük esnafın büyük sermaye karşısında dayanma gücü ve rekabet etme şansının olmadığını ifade eden Tolunay özellikle gıda ürünleri satan market bakkal ve büfe gibi esnaf grubunun büyük sermaye karşısında ölmüş durumda olduğunu belirtti

BURSA
Kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte internet fikri olanlar için yeni iş olanakları ve “zenginler” yaratıyor

Bursa’da 3 ortak tarafından 10 bin dolar sermayeyle kurulan şirket 2000 yılında KOBİ’ler arasında ticari platform sağlayan “TURKTICARET

Net” portalıyla 7 milyon YTL’lik ciroya ulaştı

1997 yılında mezun olduğu Anadolu Üniversitesi Matematik Bölümünde okurken internetle tanışan TURKTICARET

Net’in Genel Müdürü Murat Yanıklar “Süperlig-Sanal Futbol Ligi” projesiyle büyük bir ISS şirketine başvurduğunu fakat firmanın projeyi kendi projeleri olarak sunma karşılığında proje yöneticiliği teklifinde bulunduğunu belirtti

Yanıklar teklifi ***ürdüğü şirket yöneticilerinin “İleriye dönük planlarınız nedir?” sorusuna “Sizi yanımda çalıştırmak” cevabını verince işe alınmadığını anlatarak şöyle konuştu:
“Bu olay benim için dönüm noktası oldu

Ya parasız olduğum için kendi işimi yapma isteğimi bastırıp o şirkette işe başlayacaktım ya da bir şekilde kendi işimi kuracaktım

Ben de kararımı vererek o zamanlar Türkiye için çok yeni olan internet üzerinden bir şirket kurmak amacıyla ortak aramaya başladım

Müşterilerimden bulduğum iki ortakla birlikte 1998 yılında 10 bin dolar sermaye ile Bursanet’i kurduk

”

Bir süre sonra Türkiye’de B2B (business to business/işten işe) internet sitesi bulunmadığını fark ettiğini ve bu açığı kapatmak amacıyla TURKTICARET

Net’i kurduklarını ifade eden Yanıklar “O zamanlar bazı şirketlerde internet bağlantısı dahi yoktu fakat internet yeni bir dünya buna bağlı olarak da yeni iş fırsatları sunuyordu

Biz de müşterilerimize hem hizmet ***ürdük hem alt yapı sağladık hem de eğittik

Şu anda 300 bine yakın üyemiz 7 milyon YTL’lik ciromuz var” diye konuştu

Yanıklar alan adlarının ABD’de kurulu ICANN kuruluşunun yetki verdiği internet şirketlerinden alınabildiğini belirterek dış pazarlara açılma amacıyla bu yetkiye sahip olan bir ABD’li şirketi satın aldıklarını kaydetti

“SADECE İLK OLMAK DEĞİL FARKLI OLMAK DA ÖNEMLİ”
Murat Yanıklar internet altyapısının gelişmesiyle birlikte kullanıcı sayısının daha da artmasını beklediğini ifade ederek şöyle devam etti:
“İnternet yeni bir dünyanın kurulması demekti ve bu yeni dünyada iyi yer alabilmek için ilk olmak çok önemliydi

Bu işe başladığımdan bugüne geçen sürede Türkiye’de de internetle ilgili katma değer sağlayan birçok firma kuruldu

Dünyada en son ‘Youtube’ bir ilk olarak çıktı ve bugün geldiği nokta ortada

İnternette ilkler her zaman var olacaktır fakat sadece ilk olmak değil farklı olmak da önemli

”

Bilişim sektöründe çok sayıda yetişmiş elemana ihtiyaç bulunduğuna dikkati çeken Yanıklar Bursa’nın yanı sıra İstanbul Ankara İzmir ve Konya’da da ofisleri bulunan elektronik pazar yeri TURKTICARET

Net’in Bursa’da yaptıracağı Bilişim Teknolojileri Meslek Lisesi ile ilgili çalışmaların devam ettiğini sözlerine ekledi

ŞANLIURFA
Türkiye’de son yıllarda hızla gelişen internet teknolojisi Şanlıurfa’da yazılım marka patenti ve tescili sistem bilgilendirme danışmanlığı gibi konularda faaliyet gösteren sektörlerin oluşumuna katkı sağladı

Şanlıurfa’da 10 yıl önce kurulan yazılım şirketi FONET sağlık kurumlarının her aşamada bilişim teknolojilerinden faydalanmalarını bilgiye etkin güvenilir ve hızlı bir şekilde ulaşmalarını sağlamak amacıyla hastane bilgi yönetim sistemi konusunda yazılım geliştirmeye başladı

Türkiye’de 40 civarında sağlık kurumu tarafından kullanılan yazılım sayesinde hastaneler özel sağlık kurumlarının ihtiyacı olan idari tıbbi ve finansal bilgi bütünlüğüne entegre bir ortam sayesinde ulaşabiliyor

Hastanelere “ISO 90010 belgesi” ile hizmet veren firma çok sayıda gence istihdam olanağı sağlamanın yanı sıra sektörde katma değer yaratmayı amaçlıyor

MARKA VE PATENT TESCİLİ
Yaklaşık 11 yıl önce ticari faaliyetine başlayan ve kısa sürede Bursa Kayseri Adıyaman Gaziantep ve Diyarbakır’da şubeler açan AteşNet firması ise marka patent tescili sistem belgelendirme danışmanlığı ürün belgelendirme danışmanlığı internet hizmetleri ve yazılım hizmetleri alanında hizmetler yürütüyor

2 yıl öncesine kadar yalnızca internet üzerinden faaliyet gösteren firma daha sonra resmi olarak Türk Patent Enstitüsü bünyesinde marka ve patent tescil işlemlerine de başladı

Güneydoğu’nun ilk ve tek marka ve patent vekili olduğu belirtilen firma 3 mühendis 1 iktisatçı ve çok sayıda ara elamana da istihdam sağlıyor

SAMSUN’DA YÖREYE ÖZGÜ MESLEKLER YOK OLUYOR
Teknoloji geliştikçe bazı meslekler bir nesil sonra yok olacağının sinyalini verirken bazıları geleceğin meslekleri olma yolunda ilerliyor

Semercilik kalaycılık yorgancılık gibi el emeğine dayalı meslekler yeni nesil tarafından ilgi görmezken web tasarımcılığı görsel iletişim tasarımcılığı internet gazeteciliği gibi meslekler her geçen gün önem kazanıyor

Samsun’da ise yöreye özgü mesleklerin giderek yok olmaya yüz tuttuğu görülüyor

Eskiden balıkçılığın son derece önemli olduğu bölgede balıkçılığa ilgi getirdiği kazanç nedeniyle giderek azaldı

Ağ örmeciliği kayık yapımı için eleman bulmakta güçlük çekiliyor

Öte yandan bölgede semercilik sepet örmeciliği yorgancılık kalaycılık gibi mesleklerde yeni eleman yetiştirilemiyor

Bölgede yöreye özgü mesleklerin yaşatılması için açılan kurslara yeterli ilginin olmadığı belirtiliyor

Teknolojinin gelişmesi ile Samsun’da web tasarımcılığı yazılım mühendisi network mühendisi veritabanı tasarımcısı görsel iletişim tasarımcılığı aranan meslekler arasına girerken kentte pek çok konuda kalifiye eleman bulmakta güçlük çekiliyor

ÇANAKKALE’DE İNTERNET CAFE SAYISINDA ARTIŞ
Çanakkele’de teknolojinin gelişmesiyle ortaya çıkan “internet kafe” sayısı 10 yıl önce 2 iken bu sayı 2007 yılında 66’ya ulaştı

Kent merkezinde Çanakkale merkezinde ilçe ve köylerde teknolojinin gelişmesine bağlı olarak ortaya çıkan “internet kafe” sahipliğinin sayısı her geçen gün artıyor

Çanakkale’nin Biga ilçesinde 2005 yılında Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesine (ÇOMÜ) bağlı Biga İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinin Ağaköy’e taşınmasıyla köyde internet kafeler yaygınlaşmaya başladı

Çanakkale’nin Gelibolu ilçesine bağlı Bayırköy de ise geçen yıl Trakya Üniversitesi Büro Yönetimi ve Sekreterlik Bölümü’nden mezun olan Esra Erden (25) köyde internet kafe açtı

Erden üniversiteyi bitirdikten sonra iş bulamaması üzerine köyüne döndüğünü ve iş kurma azmini yitirmeyerek babasının desteğiyle köyde 7 bilgisayardan oluşan bir internet kafe açtıklarını söyledi

VAN’DA RÖTÜŞÇULAR İŞSİZ KALDI
Özellikle büyük fotoğraf stüdyolarının olmazsa olmazları arasında bulunan ve kendilerine en fazla ihtiyaç duyulduğu dönemlerde yüksek ücretle çalıştırılan rötuşçular teknolijinin gelişmesiyle çağı yakalamaya çalışan stüdyolarda iş bulamaz duruma geldi

Van’da 1990’lı yılların sonuna kadar yalnızca 10 kişinin rötuş ustası olarak görev yaptığı fotoğraf stüdyolarında 2000 yılından itibaren başlayan bilgisayarlı sisteme geçiş sürecinde fotoşop tekniğinden anlayan az sayıdaki rötuşçu görevine devam ederken mesleğe yıllarını veren ancak bilgisayar kullanmayı bilmeyen rötüşçular işsiz kaldı

Özkan İdil fotoğraf stüdyolarının fotoşop programıyla tanışmasının ardından rötuş tahtasında 30 dakika süren zorlu işlemin bilgisayar ortamında 2 dakikada yapıldığını söyledi

“MAKİNELER ÇIKTIEL ÜRÜNLERİ TALEP GÖRMEZ OLDU”
Teknolojinin gelişmesiyle özellikle bilgisayar ve aksesuarlarına yönelik iş kolları giderek artıyor

Burdur Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Göller Bölge Birlik Başkanlığı Sicil Amiri Hüseyin Başıbüyük deri tabaklama kalaycılık bakırcılık testicilik dokumacılık kıtıkçılık semercilik yorgancılık at arabacılığı gibi meslek dallarının teknolojik gelişmelerin karşısında yok olma noktasına geldiğini söyledi

El emeğine bağlı ürünlerin makine üretimine göre daha zahmetli ve pahalı olduğunu belirten Başıbüyük “Makineler çıktı el ürünleri talep görmez oldu

Vatandaşlar daha ucuz olması nedeniyle makinelerle üretilen ürünleri tercih etmeye başladılar” dedi

Teknolojik gelişmelerle birlikte son yıllarda rağbet gören meslek dalları arasında en çok ilgi gören iş kollarının bilgisayar ve aksesuarlarına yönelik olduğuna dikkat çeken Başıbüyük bunun yanı sıra Burdur’a doğalgaz getirilme çalışmaları çerçevesinde doğal gaz sistemlerine yönelik iş yerlerinin açılmaya başlandığını sözlerine ekledi

AYDIN’DA NALBANTÇILIK MESLEĞİNİN SON TEMSİLCİSİ
Aydın’da nalbantçılık mesleğinin son temsilcisi 75 yaşındaki Mehmet Çivici gelişen teknoloji karşısında ayakta kalmanın mücadelesini veriyor

Çivici nalbantçılığın kendisine babasından kalma bir meslek olduğunu ve bu mesleği ayakta tutabilmek için 55 senedir nalbantlık yaptığını söyledi

Yaşının ilerlemesine ve emekli olmasını rağmen boş oturmak yerine çalışmak istediğini vurgulayan Çivici “Zamanında başka bir sanat öğrenmedim

Bu yaşıma kadar nalbantçılık yaptım ama artık bizim iş geçmişte kaldı

Bundan otuz sene önce yol olmadığı için her iş hayvanlarla yapılıyordu

Şimdi vasıta çok

Her şey motorize oldu” dedi

Çivici Aydın Demirciler Derneği’ne kayıtlı olduğunu ve hala vergi ödediğini bildirdi

BABA-OĞUL SEMERCİLİĞİN YOK OLMAMASI İÇİN ÇALIŞIYOR
Tokat’ta semercilikle uğraşan baba-oğul mesleğin yok olmaması için çaba sarf ediyor

Kentte 60 yıldır semercilik yapan İhsan Çeliköz (73) severek yaptığı mesleğinin yaşatılması için gayret gösterdiğini söyledi

43 yaşındaki oğlu Mustafa’yı da semerci ustası olarak yetiştirdiğini ifade eden Çeliköz şimdi oğluyla birlikte Tokat’ta bu mesleği yaşatmaya çalıştıklarını söyledi

Okula gidemediğini küçük yaşta çırak olarak başladığı semercilik mesleğini bugüne kadar severek yaptığını bildiren Çeliköz “Mesleği oğluma da öğrettim

Ben ölürsem oğlumun semerciliği devam ettireceğini biliyorum” dedi

Çeliköz semer yapımının 1 gününü aldığını belirterek “Ama artık kimse yenisini yaptırmıyor

Eski semerlerini tamir ettiriyorlar

Vatandaşın yenisini alacak parası yok

Eskiden Tokat’ta 38 semerci dükkanı varken işlere yetişilmiyordu” dedi

Mustafa Çeliköz de kentte bu işle uğraşan en genç insan olduğunu belirterek kendisinden sonra da semercilik yapacak ustanın kalmayacağını söyledi