|
Prof. Dr. Sinsi
|
Bogaz Agısı İçin Antibiyotikler
Bogaz Agısı İçin Antibiyotikler
Bogaz Agısı İçin Antibiyotikler
Bogaz agrisi, en sik karsilasilan sikayetlerdendir Bu yüzden birçok kisi
muayene ve tedavi olmaktadir Bogaz Agrisina Ne Yol Açar? Bogaz agrisi, birçok
rahatsizligin belirtisi olarak ortaya çikabilir Iltihaplar, bogaz agrisinin en
sik sebepleridir ve bunlar bulasicidirlar Iltihaplar, çogunlukla virüs (soguk
alginligi, enfeksiyöz mononükleaz…) veya bakteriler (strep, mikoplazma…)
tarafindan olusturulurlar Bakteriler ile virüsler arasindaki en önemli fark,
bakterilerin antibiyotik ile tedavi edilebilmesi, virüslerin tedavi
edilememesidir
Virüsler: Çogu soguk alginliginin sebebi, virüslerdir
Burun tikanikligi, hapsirma, genel halsizlik, bogaz agrisi ile beraber
bulundugunda muhtemel sebep, bilinen yüzlerce virüsten bir tanesidir Çok
bulasicidirlar ve özellikle kisin salgin yaparlar Vücut, kendi yaptigi mücadele
ile bu hastaliktan yaklasik bir hafta içerisinde kurtulur
Kizamik, su
çiçegi, bogmaca gibi, virüslerin yol açtigi hastaliklara da bogaz agrisi eslik
eder Bogazdaki aft ve pamukçuk da oldukça agrilidir
Bir haftadan fazla
süren bir virüs enfeksiyonu, ”enfeksiyöz mononükleaz”dir Bu virüs, lenf
bezlerini tutar, bademcikte büyüme yapar ve üzerini beyaz bir zar kaplar Boyun,
koltukalti ve kasiktaki lenf bezlerinde sisme görülür Bazen bogaz agrisi,
solumayi bile zorlastirir, karacigeri etkileyerek sariliga sebep olabilir Alti
hafta veya daha uzun sürebilen asiri halsizlige yol açabilir
Bu
hastalik, yetiskin ve bulûg çaginda agirdir, fakat çocukluk döneminde daha hafif
geçer Tükürük ile geçtigi için ”öpücük hastaligi” da denir Mamafih, agizdan
ele, oradan tekrar agiza geçerek de bulasabilir Bu yüzden, ayni havlu, yemek
kaplari kullanilmamalidir
Bakteriler: ”Strep” iltihabi, ”streptococcus”
diye isimlendirilen bakteri ailesinden kaynaklanir Iltihap, kalp kapakçiklarini
(romatizmal ates) ve böbregi (nefrit) etkileyebilir Bu tür mikroplar, ayni
zamanda kizil, bademcik iltihabi, zatürre, sinüzit ve kulak iltihaplarina da
sebep olabilirler
”Strep” iltihabinin olusturabilecegi zararlar gözönüne
alinarak, antibiyotik ile tedavi edilmelidirler Çogunlukla basit soguk
alginligindan daha uzun süre bogaz agrisina sebep olurlar Bu bakteri, muayene
ile her zaman tespit edilemez, bogaz kültürü gerekebilir
Bademcik, dilin
arka kismina gelen, bogazin her iki tarafinda bulunan lenf dokusu kitlesine
verilen isimdir Bazi durumlarda, bu dokular mikrop barindirabilir Son yapilan
arastirmalar, sik bademcik iltihabi geçiren çocuklarin, bademcikleri
alindiginda, daha saglikli olduklarini göstermistir
Burun ve sinüs
iltihabi olan kisilerde, bu iltihapli akintinin genizden bogaza gelmesi sebebi
ile bogaz agrisi olusabilir
En tehlikeli bogaz iltihabi, bogazin
girisinde bulunan ”epiglot” denilen yapinin iltihaplanmasidir Bu durum nefes
yolunu tikayabilecegi için aciliyet arzeder Yutmanin çok agrili oldugu, agizdan
salya aktigi ve solumanin zorlastigi durumlarda süphelenilir
Alerji:
Saman nezlesi ve alerjisi olanlar, burun akintisi, burun kasintisi, hapsirik,
geniz akintisi, burun tikanikligi gibi sikayetlerinin oldugu sira bogaz agrisi
da hissederler Burunu rahatsiz eden, ayni çiçek tozu ve küfler, bogazi da
rahatsiz edebilirler Kedi ve köpege alerjisi olanlar, bu tür hayvanlarla
birikte olduklari zaman bogaz agrisindan sikayetçi olabilirler Ev tozu da en
sik alerji sebeplerindendir ve özellikle kisin isinmanin etkisiyle kuru havada
rahatsizlik yaratirlar
Iritasyon: Kisin, evlerin isitilmasi sonucu
olusan kuru havanin etkisiyle, bilhassa sabahlari artmis olarak hissedilen bogaz
agrisi olabilir Bu, odanin nemlendirilmesi ve sivi alimi ile önlenebilir Burun
tikanikligi sebebi ile sürekli agzindan nefes alan insanlarda da bogaz kurulugu
ve agri görülebilir Burun muayenesi ve gerekli tedavisi
gerekir
Sabahlari olan bogaz agrisinin bir sebebi de, asitli mide
muhtevasinin bogaza kaçmasidir Yataginizin basini onbes, yirmi santimetre daha
yukarida tutmaniz faydali olur Yatmadan önce birkaç saat birsey yememeniz
gerekir Mide asidine iyi gelen ilaçlar faydali olabilir Bunlar yardimci
olmazsa, hekime basvurmalisiniz
Endüstriyel hava kirliligi ve havadaki
kimyasal maddeler, burun ve bogazi tahris edebilir; fakat su ana kadar bilinen
en sik ve etkili tahris maddesi, tütün dumanidir Sigara dumaninin içindeki
maddelere alerjik kimseler, buna tahammül edemezler Diger tahris eden maddeler,
alkol ve baharatli yiyeceklerdir
Bir müsabakada veya baska bir yerde
asiri bagiran bir insanda, hem boyun kaslarinin yorgunlugu, hem de bogazin
tahrisinden dolayi bogaz agrisi görülür Iyi egitilmis spiker ve sarkicilar,
bogazlarini nasil koruyacaklarini bilirler Derin nefes alarak, bogaz kaslari
yerine gögüs ile karin kaslarini kullanarak, yükses ses
çikartabilirler
Tümörler: Bogaz, dil ve nefes borusunun tümörleri her
zaman olmasa da, çogunlukla uzun süreli sigara ve alkol kullanimi ile ilgilidir
Bazen kulaklara da yansiyan bogaz agrisi ve yutma güçlügü, böyle bir tümörün
belirtisi olabilir Bogaz agrisi, çogunlukla uzun süreli ve hafiftir Diger
önemli sikayetler, ses bozuklugu, boyunda sislik, açiklanamayan zayiflama,
tükürük veya balgamda kan olmasidir
Teshis, kulak, burun, bogaz
hekimince konur Özel aynalar veya endoskopik aletler ile bu bölgeler muayene
edilir
Bogaz Agrimi Nasil Tedavi Edebilirim? Soguk alginligi veya
nezlenin yol açtigi bogaz agrisi, asagidaki su uygulamalarla biraz
azaltilabilir:
*Sivi aliminizi arttiriniz (Balli sicak çay, bilinen bir
halk çaresidir)
*Yatak odanizda bir nemlendirici veya buhar kaynagi
bulundurunuz
*Tuzlu su ile günde birçok kez bogazinizi gargara yapiniz
(Yarim bardak suya dörtte bir çorba kasigi tuz konur)
*Hafif agri kesiciler
kullanabilirsiniz
*Bogazi uyusturan pastillerden
kullanabilirsiniz
Doktora Ne Zaman Gitmeliyim? Bogaz agrisi, basit bir
soguk alginliginin yol açtigi bes ile yedi günden daha uzun sürüyorsa,
kaçinabileceginiz bir alerji veya tahris edici maddeden olmuyorsa, doktora
görünmelisiniz
Su belirtiler, doktora basvurmaniz için size uyari
olmalidir:
*Siddetli ve uzun süren bogaz agrisi
*Nefes almada
güçlük
*Yutmada güçlük
*Agzi açmada güçlük
*Eklem agrilari
*Kulak
agrisi
*Döküntü
*Ates (38 derecenin üzerinde)
*Sik tekrarlayan bogaz
agrisi
*Boyunda sislik
*Iki haftadan uzun süren ses kisikligi
Ne
Zaman Antibiyotik Almaliyim? Antibiyotikler, bakterilerin üremesini durduran
veya onlari öldüren ilaçlardir Hekim, sik bogaz iltihabina yol açan ”strep”
türü bakterilerden süphelendigi zaman penisilin, eritromisin gibi antibiyotikler
reçete eder Fakat bazi bakteri türleri, penisilinden etkilenmez böylece diger
antibiyotik gruplarini kullanmak gerekir Antibiyotikler, virüsleri öldürmezler,
fakat virüsler insanin bakterilere karsi olan direncini zayiflatirlar Bu tür
bir karisik iltihap olusursa, antibiyotikler gerekli
olabilir
Antibiyotik, hekim tarafindan reçete edildigi zaman, hekimin
tavsiye ettigi sekilde tam olarak kullanilmalidir Aksi takdirde, iltihap baski
altinda kalir, ilaç kesildiginde tekrarlayabilir
Ailenin Diger Fertleri
Tedavi Edilmeli Mi Veya Bogaz Kültürü Yapilmali Mi?
”Strep”, kültürde üredigi
zaman, bu mikrop çok bulasici oldugu için, bazi hekimler ailenin diger
fertlerini de ilaçla tedavi ederler Bazi hekimler, sadece ailede bogazi agriyan
kisileri tedavi eder, digerlerinin bogaz kültürünü yaparlar Bundan dolayi,
diger aile fertlerinizin bogazinin nasil oldugunu hekiminize söylemeyi
unutmayiniz Aile fertlerine çok yaklasmayiniz ve havlu, tabak gibi malzemeleri
beraber kullanmayiniz Ellerinizi sik sik yikayiniz
|