Batıl İnançlar Türkiye'de Yaygın. Peki Dünyanın Nelere İnandığını Biliyor Musunuz?

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-08-2012

BOŞ İNANÇLAR

Zaman zaman alışkanlık*la, nedenini bilmediğimiz davranışlarda bulu*nur ya da sözler söyleriz

Örneğin, yolculuğa çıkan birisinin arkasından yere su dökmek, merdiven altından geçmemek, aksıran birisi*ne "Çok yaşa!" demek boş inançların sık rastlanan örnekleridir

Boş inançlarla ilgili araştırmalara göre, bunların kökenini, tektanrılı dinlerin doğu*şundan çok önce yaşamış insanların bağlı oldukları eski dinlerde aramak gerekir

Bu alışkanlıklar günümüze kadar gelmiş, oysa bir zamanlar bunları an*lamlı kılan inançlar çoktan unutulup gitmiştir

Boş inançların büyük bir bölümü efsanelere dayanır

Ayrıca, inançların birtakım töre, tören ve büyüsel işlemlerle de yakın ilişkisi vardır

Evrenin yaratılışı, Ay, Güneş, yıldız*lar, saat, doğa olayları, doğaüstü güçler ve çeşitli sayıların uğurlu ya da uğursuz sayılması boş inançlarla ilgisi olan konulardır

Bazıları çok eski tarihlere dayanan boş inançların kökenlerine ilişkin olarak yalnızca varsayımlarda bulunabiliriz

Eskiçağlarda, topraktan çıkarılan demir cevherinden demir eşya üretme sanatının büyücülük olduğuna inanılması ya da eski Avrupa toplulukların*dan olan Keltler'in atın kutsallığına inanmala*rı, at nalının uğurlu sayılmasının nedeni ola*bilir

Günümüzde Ay'ın, gezegenimiz Dünya'nın uydusu olduğu bilinmektedir

Oysa bundan binlerce yıl önce yaşamış insanlar Ay'ın zen*ginlik ve uğur getiren bir tanrıça olduğuna inanıyorlardı

Bugün de geçerliğini koruyan, yeni ay çıktığı zaman altın tutmak ya da sevdiği kişinin yüzüne bakmak türünden dav*ranışlar o dönemlerden kalmış olabilir

Aksı-ran bir kimseye "Çok yaşa!" denmesinin, aksırma sırasında ruhun geçici olarak beden*den ayrıldığına ilişkin eski inançlardan doğ*muş olduğu düşünülebilir

Aksıran kimseyi bu sözlerle sevindirmek, belki de ruhun esen*likle geri dönmesine yardımcı olma amacını taşır

13 rakamının uğursuz olduğu boş inancının ise, eski İskandinavlar'ın dinlerindeki bir öyküye dayandığı sanılmaktadır

Bu öyküye göre, düzenbaz tanrı Loki öbür 12 tanrının katıldığı bir şölene 13

olarak gidip eğlence*yi bozmuştur

Bu olay, İskandinavlar'ın en gözde tanrısı Balder'in ölümüyle sonuçlanan kavgaya yol açmıştır

Bu boş inanç hâlâ öylesine güçlüdür ki, bazı kimseler 13 kişiyi aynı masaya oturtmaktan kaçınır; hatta ünlü otellerin bazılarında 13 rakamı taşıyan oda ve kat yoktur

Anadolu'da halk arasında yaygın olan boş inançların birçoğu günlük yaşama girmiştir

Örneğin sabahleyin evden çıkarken eşikten sağ ayağını önce atarak çıkmak, ilk rastlanılan kişinin toplumsal durumu ve halk arasındaki itibarına göre işlerin rast gidip gitmeyeceği konusunda yorumlar yapmak, esnafın siftah parasını yere atması ya da yüzüne sürmesi, birine kesici alet verirken üzerine tükürmek, akşam tırnak kesmemek, Ay ve Güneş tutul*malarında silah atıp, teneke çalarak önlerini kapatan cin-peri topluluğunu kaçırmak gibi boş inançlar ve davranışlar Anadolu halkının bir kesiminin davranışlarında belirleyici rol oynar

Boş inançların çoğu çok eskilere dayan*makla birlikte, yenileri de vardır

Örneğin, aynı kibritle art arda üç sigara yakmanın uğursuzluk getireceği inancının, 1899-1902 yılları arasında İngilizler'in Güney Afrika'da yaşayan Afrikanerler ile yaptığı Güney Afri*ka Savaşı'ndan kaynaklandığı söylenmekte*dir

Söylenceye göre, usta Afrikaner nişancı*ları üç İngiliz askerinin tek bir kibritle sigaralarını yakmaları sırasında, onların yerini saptayıp yanık kibriti elinde tutan askeri öldürmüş

Böylece, yeni bir boş inancın daha doğduğu söylenir

09-08-2012	#17
Prof. Dr. Sinsi	Batıl İnançlar Türkiye'de Yaygın. Peki Dünyanın Nelere İnandığını Biliyor Musunuz? BOŞ İNANÇLAR Zaman zaman alışkanlıkla, nedenini bilmediğimiz davranışlarda bulunur ya da sözler söyleriz Örneğin, yolculuğa çıkan birisinin arkasından yere su dökmek, merdiven altından geçmemek, aksıran birisine "Çok yaşa!" demek boş inançların sık rastlanan örnekleridir Boş inançlarla ilgili araştırmalara göre, bunların kökenini, tektanrılı dinlerin doğuşundan çok önce yaşamış insanların bağlı oldukları eski dinlerde aramak gerekir Bu alışkanlıklar günümüze kadar gelmiş, oysa bir zamanlar bunları anlamlı kılan inançlar çoktan unutulup gitmiştir Boş inançların büyük bir bölümü efsanelere dayanır Ayrıca, inançların birtakım töre, tören ve büyüsel işlemlerle de yakın ilişkisi vardır Evrenin yaratılışı, Ay, Güneş, yıldızlar, saat, doğa olayları, doğaüstü güçler ve çeşitli sayıların uğurlu ya da uğursuz sayılması boş inançlarla ilgisi olan konulardır Bazıları çok eski tarihlere dayanan boş inançların kökenlerine ilişkin olarak yalnızca varsayımlarda bulunabiliriz Eskiçağlarda, topraktan çıkarılan demir cevherinden demir eşya üretme sanatının büyücülük olduğuna inanılması ya da eski Avrupa topluluklarından olan Keltler'in atın kutsallığına inanmaları, at nalının uğurlu sayılmasının nedeni olabilir Günümüzde Ay'ın, gezegenimiz Dünya'nın uydusu olduğu bilinmektedir Oysa bundan binlerce yıl önce yaşamış insanlar Ay'ın zenginlik ve uğur getiren bir tanrıça olduğuna inanıyorlardı Bugün de geçerliğini koruyan, yeni ay çıktığı zaman altın tutmak ya da sevdiği kişinin yüzüne bakmak türünden davranışlar o dönemlerden kalmış olabilir Aksı-ran bir kimseye "Çok yaşa!" denmesinin, aksırma sırasında ruhun geçici olarak bedenden ayrıldığına ilişkin eski inançlardan doğmuş olduğu düşünülebilir Aksıran kimseyi bu sözlerle sevindirmek, belki de ruhun esenlikle geri dönmesine yardımcı olma amacını taşır 13 rakamının uğursuz olduğu boş inancının ise, eski İskandinavlar'ın dinlerindeki bir öyküye dayandığı sanılmaktadır Bu öyküye göre, düzenbaz tanrı Loki öbür 12 tanrının katıldığı bir şölene 13 olarak gidip eğlenceyi bozmuştur Bu olay, İskandinavlar'ın en gözde tanrısı Balder'in ölümüyle sonuçlanan kavgaya yol açmıştır Bu boş inanç hâlâ öylesine güçlüdür ki, bazı kimseler 13 kişiyi aynı masaya oturtmaktan kaçınır; hatta ünlü otellerin bazılarında 13 rakamı taşıyan oda ve kat yoktur Anadolu'da halk arasında yaygın olan boş inançların birçoğu günlük yaşama girmiştir Örneğin sabahleyin evden çıkarken eşikten sağ ayağını önce atarak çıkmak, ilk rastlanılan kişinin toplumsal durumu ve halk arasındaki itibarına göre işlerin rast gidip gitmeyeceği konusunda yorumlar yapmak, esnafın siftah parasını yere atması ya da yüzüne sürmesi, birine kesici alet verirken üzerine tükürmek, akşam tırnak kesmemek, Ay ve Güneş tutulmalarında silah atıp, teneke çalarak önlerini kapatan cin-peri topluluğunu kaçırmak gibi boş inançlar ve davranışlar Anadolu halkının bir kesiminin davranışlarında belirleyici rol oynar Boş inançların çoğu çok eskilere dayanmakla birlikte, yenileri de vardır Örneğin, aynı kibritle art arda üç sigara yakmanın uğursuzluk getireceği inancının, 1899-1902 yılları arasında İngilizler'in Güney Afrika'da yaşayan Afrikanerler ile yaptığı Güney Afrika Savaşı'ndan kaynaklandığı söylenmektedir Söylenceye göre, usta Afrikaner nişancıları üç İngiliz askerinin tek bir kibritle sigaralarını yakmaları sırasında, onların yerini saptayıp yanık kibriti elinde tutan askeri öldürmüş Böylece, yeni bir boş inancın daha doğduğu söylenir