Halide Nusret Zorlu Tuna-Bir Devrin Romanı

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-07-2012

KİTABIN KONUSU : Kitapta Halide Nusret Zorlutuna hayatının ilk 30 – 35 yılının anılarını aktarmıştır

Alt başlıklar halinde sade anlaşılır bir dille başından geçenleri hikayeleştirerek anlatmıştır

Kimi yerlerde okuyucuya hitap vardır

2

KİTABIN ÖZETİ :
Anılarını annesinden aldığı ilk arapça dersle (Arapça) başlar

Annesi Ayşe Nazlı Hanım biricik çocuğu üzerine titreyen otoriter kültürlü ve geleneklerine bağlı bir ev kadınıdır

Eşi Avaaaaah Bey Sinop zindanlarında müebbet kürek mahkumudur

O sırada aile reisi Hacı Hüseyin Hüsnü Bey’dir

Dedesi bir süre sonra vefat eder

Daha sonra babası sürgünden döner ve bir halk kahramanı olarak (Kahraman – ı Hürriyet) karşılanır

Geldikten sonra Fedakaran’ı Millet Cemiyeti adında siyasibir fırka kurar

Bu muhalefet partisi İttihak ve Terakki Cemiyeti’ nin hiçişine gelmez ve babasına iftiralar atılmaya başlanarak suçlanır

Sadrazzam ona bir memuriyet teklif ederek siyaseti bırakmasını sağlamaya çalışmıştır

Annesinin ve Hüseyin Hilmi Paşa’ nın ısrarlarıyla babası Kerkük mutasarraflığına atanır

Kerkük yolunda iftiralar ve kışkırtmalar sonucu linç tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır

Babası Kerkük’ deki memuriyetinde çok başarılı olur ve şehre refah ve huzur havası gelir

Ayrıca burada bir çocukları dünyaya gelir ve kısa süre sonra ölür

Avaaaaah Bey bir eşkiya reisi ile karşı karşıya gelip üzerine jandarma kuvvetlerini göndermiştir

Çatışmada bir er şehit olunca Avaaaaah Bey görevden azl edilmiştir

Uzun bir yolculuktan sonra İstanbul’ a gelirler

Halide Nusret’ in İstanbul’da küçük yaştan beri süren edebiyat tutkusu üst düzeye ulaşmıştır

Eren köy Lisesi’ nde tahsiline başlar

yazar deslerinde çok başarılıdır

Busırada Çanakkale Savaşı ceyeran etmektedir

Bu savaş zorlukları arasında babası kırkdokuz yaşında vefat etmiştir

Birderginin açtığı edebi bir yarışmada yazdığı bir nesirle birinci gelir ve yazma tutkusu dahada artar

Arkadaşları arasında Şaire diye ün yapar

Mondros mütarekesiyle düşmanları yurdun işgalini acıklı bir dille ifade eder

Okul bitince öğretmenlik yapmaya başlar ve Aşık olduğu mesleğini otuz beş yıl icra eder

Zamane şairlerinden Şukufe Nihal ile sıkı bir dostluk kurar

Edebi konularda fikir alış verişi yaparlar

Bundan sonra Onunla evlenmek isteyen erkeklerden behsetmiştir

Yunanlıların İzmir’ e çıkmasıyla Türk halkının ümitsizliğini ve azınlıkların ahlaksızlıklarını anlatır

Burada çeşitli dergilere şiirler ve piyesler yazmaktadır

Şairlerden oluşan bir arkadaş grubu vardır

Çeşitli Zamanlarda toplanarak edebi konularda ve milletin geleceği hakkında konuşurlar

Vala Nusrettin derin bir dostu olur

Yakup Kadri Bey’ le Rıza Tefik Orhan Seyfi Orhon ve Ahmet Haşimle’ le tanışır ve yazışır

Arkadaşlarından bazıları ( Yusuf Ziya Ortaç, Vala Nusrettin, Faruk Nazif ) Anadolu’ daki direniş hareketlerine çağırırlar fakat ailesini yalnız bırakamadığı için onlarla gitmez

6 Ekim 1923 de Türk askeri Refet Paşa komutasında İstanbul’a girer ve vatan kurtulmuştur

İkinci Bölüm
İkinci Bölümde meslek hayatındaki anılarından bahsediyor

Ankara’ da öğretmenlik görevi istiyor ve Edirne Kız Öğretmen Okulu’ na tyini çıkıyor

Orada çok iyi karşılanıyor ve diğer öğretmen ve öğrencileriyle sevgiye dayalı bir dostluk kuruyor

Öğrencilerinin erdemlerinden bahsederek memnuniyetini dile getiriyor

Edirne hayatı verimli ve zevkli geçiyor

Arkadaşlarıyla mektuplaşmaya devam ediyor

Reşat Nuri ile edebi konularda mektuplaşıyorlar

Bir ara amcasının hastalığı yüzünden İzmir’e gidiyorlar

İzmirde amcasının oğlu Necati’ yle evliliğin eşiğinden dönüyorlar

Edirne’ ye döndükten sonra mesleki incelemelerde bulunmak üzere yirmi beş kişilik bir heyetle Bulgaristan’ a gidiyor

Edirne’ ye döndükten sonra yakın bir genç dostu olan Salih’ in abisi Aziz’ le evlenir

Eşi Aziz Bey bir süvari zabitidir

Kendisi mesut bir yaşam sürdürmüştür

evlendikten sonra birlikte tayinlerini isteyerek İstanbul’ a dönüyorlar

İstanbul Kız Meslek Lisesi’ nde görevine devam ediyor

Hatıralarını 1929 yılında kesiyor

1930 yılından sonra kocasının tayin edildiği yere birlikte gider

Kırklareli, Karaman, Kars, Urfa, Maraş, Sarıkamış gibi

Kitabın sonunda yeni neslin anılarından ders çıkartılmasından ve gelecek için çok çalışmasını istiyor

3

KİTABIN ANAFİKRİ : Zorluklara karşı göğüs germeyi ve direnç göstermemizi yılmamayı fikir olarak çıkartabiliriz

4

KİTAPTAKİ OLAYLARIN VE ŞAHISLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ :
- Ayşe Nazlı Hanım (Annesi) : Otoriter kültürlü ve geleneklerine bağlı biricik çocuğu üzerine titreyen bir ev kadınıdır

- Hacı Hüseyin Hüsnü Bey (Dedesi) : Namuslu, dürüst, işgüzar birisidir

- Avaaaaah Bey (Babası) : Avaaaaah Bey’ de babsı gibidir

- Aziz (Eşi) : Vatanı için her zaman ölmeye hazır şerefli bir süvari zabitidir

09-07-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Halide Nusret Zorlu Tuna-Bir Devrin Romanı KİTABIN KONUSU : Kitapta Halide Nusret Zorlutuna hayatının ilk 30 – 35 yılının anılarını aktarmıştır Alt başlıklar halinde sade anlaşılır bir dille başından geçenleri hikayeleştirerek anlatmıştır Kimi yerlerde okuyucuya hitap vardır 2 KİTABIN ÖZETİ : Anılarını annesinden aldığı ilk arapça dersle (Arapça) başlarAnnesi Ayşe Nazlı Hanım biricik çocuğu üzerine titreyen otoriter kültürlü ve geleneklerine bağlı bir ev kadınıdırEşi Avaaaaah Bey Sinop zindanlarında müebbet kürek mahkumudur O sırada aile reisi Hacı Hüseyin Hüsnü Bey’dir Dedesi bir süre sonra vefat eder Daha sonra babası sürgünden döner ve bir halk kahramanı olarak (Kahraman – ı Hürriyet) karşılanır Geldikten sonra Fedakaran’ı Millet Cemiyeti adında siyasibir fırka kurar Bu muhalefet partisi İttihak ve Terakki Cemiyeti’ nin hiçişine gelmez ve babasına iftiralar atılmaya başlanarak suçlanır Sadrazzam ona bir memuriyet teklif ederek siyaseti bırakmasını sağlamaya çalışmıştır Annesinin ve Hüseyin Hilmi Paşa’ nın ısrarlarıyla babası Kerkük mutasarraflığına atanır Kerkük yolunda iftiralar ve kışkırtmalar sonucu linç tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır Babası Kerkük’ deki memuriyetinde çok başarılı olur ve şehre refah ve huzur havası gelir Ayrıca burada bir çocukları dünyaya gelir ve kısa süre sonra ölür Avaaaaah Bey bir eşkiya reisi ile karşı karşıya gelip üzerine jandarma kuvvetlerini göndermiştir Çatışmada bir er şehit olunca Avaaaaah Bey görevden azl edilmiştir Uzun bir yolculuktan sonra İstanbul’ a gelirler Halide Nusret’ in İstanbul’da küçük yaştan beri süren edebiyat tutkusu üst düzeye ulaşmıştırEren köy Lisesi’ nde tahsiline başlaryazar deslerinde çok başarılıdırBusırada Çanakkale Savaşı ceyeran etmektedir Bu savaş zorlukları arasında babası kırkdokuz yaşında vefat etmiştir Birderginin açtığı edebi bir yarışmada yazdığı bir nesirle birinci gelir ve yazma tutkusu dahada artar Arkadaşları arasında Şaire diye ün yapar Mondros mütarekesiyle düşmanları yurdun işgalini acıklı bir dille ifade eder Okul bitince öğretmenlik yapmaya başlar ve Aşık olduğu mesleğini otuz beş yıl icra ederZamane şairlerinden Şukufe Nihal ile sıkı bir dostluk kurar Edebi konularda fikir alış verişi yaparlarBundan sonra Onunla evlenmek isteyen erkeklerden behsetmiştir Yunanlıların İzmir’ e çıkmasıyla Türk halkının ümitsizliğini ve azınlıkların ahlaksızlıklarını anlatır Burada çeşitli dergilere şiirler ve piyesler yazmaktadırŞairlerden oluşan bir arkadaş grubu vardır Çeşitli Zamanlarda toplanarak edebi konularda ve milletin geleceği hakkında konuşurlar Vala Nusrettin derin bir dostu olur Yakup Kadri Bey’ le Rıza Tefik Orhan Seyfi Orhon ve Ahmet Haşimle’ le tanışır ve yazışır Arkadaşlarından bazıları ( Yusuf Ziya Ortaç, Vala Nusrettin, Faruk Nazif ) Anadolu’ daki direniş hareketlerine çağırırlar fakat ailesini yalnız bırakamadığı için onlarla gitmez 6 Ekim 1923 de Türk askeri Refet Paşa komutasında İstanbul’a girer ve vatan kurtulmuştur İkinci Bölüm İkinci Bölümde meslek hayatındaki anılarından bahsediyor Ankara’ da öğretmenlik görevi istiyor ve Edirne Kız Öğretmen Okulu’ na tyini çıkıyor Orada çok iyi karşılanıyor ve diğer öğretmen ve öğrencileriyle sevgiye dayalı bir dostluk kuruyor Öğrencilerinin erdemlerinden bahsederek memnuniyetini dile getiriyorEdirne hayatı verimli ve zevkli geçiyorArkadaşlarıyla mektuplaşmaya devam ediyor Reşat Nuri ile edebi konularda mektuplaşıyorlar Bir ara amcasının hastalığı yüzünden İzmir’e gidiyorlar İzmirde amcasının oğlu Necati’ yle evliliğin eşiğinden dönüyorlar Edirne’ ye döndükten sonra mesleki incelemelerde bulunmak üzere yirmi beş kişilik bir heyetle Bulgaristan’ a gidiyor Edirne’ ye döndükten sonra yakın bir genç dostu olan Salih’ in abisi Aziz’ le evlenir Eşi Aziz Bey bir süvari zabitidirKendisi mesut bir yaşam sürdürmüştürevlendikten sonra birlikte tayinlerini isteyerek İstanbul’ a dönüyorlar İstanbul Kız Meslek Lisesi’ nde görevine devam ediyor Hatıralarını 1929 yılında kesiyor 1930 yılından sonra kocasının tayin edildiği yere birlikte gider Kırklareli, Karaman, Kars, Urfa, Maraş, Sarıkamış gibi Kitabın sonunda yeni neslin anılarından ders çıkartılmasından ve gelecek için çok çalışmasını istiyor 3 KİTABIN ANAFİKRİ : Zorluklara karşı göğüs germeyi ve direnç göstermemizi yılmamayı fikir olarak çıkartabiliriz 4 KİTAPTAKİ OLAYLARIN VE ŞAHISLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ : - Ayşe Nazlı Hanım (Annesi) : Otoriter kültürlü ve geleneklerine bağlı biricik çocuğu üzerine titreyen bir ev kadınıdır - Hacı Hüseyin Hüsnü Bey (Dedesi) : Namuslu, dürüst, işgüzar birisidir - Avaaaaah Bey (Babası) : Avaaaaah Bey’ de babsı gibidir - Aziz (Eşi) : Vatanı için her zaman ölmeye hazır şerefli bir süvari zabitidir