Kanın Asit Ve Baz Dengesi Bozulduğunda Neler Olur?

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-06-2012

Kanın Asit ve Baz Dengesi Bozulduğunda Neler Olur?
PH değeri organizma için çok önemlidir

Biyokimyasal tepkimelerin gerçekleşebilmesi için pH’ın belirli bir düzeyde tutulması gerekir

pH’daki çok az bir değişiklik bile biyokimyasal tepkimeleri olumsuz etkiler

Bu nedenle pH değerinin sabit kalması gerekir

İnsan kanının pH’ı 7,4’e eşittir

İnsan kanının p H’ı 7’ye düşerse ya da 7,8’in üstüne çıkarsa ölüm olayı meydana gelir

Bazı bakteri ve mantarlar asidik ortamlarda yaşayabilir,fakat bazik ortamlarda yaşayamazlar

ARTERYEL KAN GAZLARI (AKG )VE ASİT – BAZ DENGESİ (ABD) DEĞERLERİ
Normal Değerler: pH → 7

35 -7

45 (ort

7

40) pH 7

35 ↓ ise Asidoz
7

45 ↑ ise Alkaloz
pH 6

8 ↓ veya 7

8 ↑ olursa ölüm meydana gelir

pCO2 → 35 -45 mmHg
pO2 → 80 -100 mmHg ( Alt sınır 60 )
O2 saturasyonu (doymuş) → %95 – %100 ( Alt sınır 80 )
HCO3→22-26 m Eg / lt
HCO3 → Kanın en önemli bazıdır

H+ kazanma ve kaybetme özelliğinden dolayı kanı pH değişikliklerinden korur

Böbrekler tarafından kontrol edilir

HCO3 – 22 m Eg / lt ↓ ise Metabolik Asidoz
HCO3 – 26 m Eg / lt ↑ ise Metabolik Alkaloz
Baz fazlalığı→ (-2) – (+2) m Eg / lt
Baz Fazlalığı→Toplam tampon bazın arttığını / azaldığını ifade eder
Baz fazlalığı -2 m Eg / lt ↓ ise Metabolik Asidoz
Baz fazlalığı +2 m Eg / lt ↑ ise Metabolik Alkaloz

ASiT – BAZ BOZUKLUKLARI
Solunum Asidoz
Solunum Alkaloz
Metabolik Asidoz
Metabolik Alkaloz

SOLUNUM ASİDOZU
Nedeni hipoventilasyon’dur

PH↑ ve pCO2↓ ile karakterizedir
Görüldüğü Durumlar : – KOAH

– Hava yolu tıkanması
– Astım krizi
– Ağır pulmoner ödem
– Nöromusküler hastalıklar
– MSS Depresyonu ( örn: ilaçlar-morfin )

Tedavisi :
– Nedeni bulup ona göre yapılmalı
– Respiratörün tidal volümünün / hızının arttırılması
– Aspirasyon
– pH’ın normale dönüp dönmediğinin kontrolü

SOLUNUM ALKALOZU
Nedeni hiperventilasyon’dur

PH↑ ve pCO2↓ ile karakterizedir

Görüldüğü Durumlar :
– Ağrı -Ateş
– Hipoksi – Sepsis
– Anksiete,histeri – Kafa travması,beyin lezyonları
– Pulmoner emboli – Gebelik
– Pnömotoraks – Aşırı mekanik ventilasyon

Tedavi :
– Nedene yönelik tedavi
– Sedasyon
– Respriratörde tidal volümun ve hızın arttırılması

METABOLİK ASİDOZ
Nedeni : Vücutta aşırı miktarda asit birikmesi veya aşırı miktarda HCO3 kaybı sonucu görülen pH↓ ve HCO3 ↓ ile karakterizedir

Görüldüğü Durumlar :
– Böbrek Yetmezliği
– Diabedik ketoasidoz
– Pankreatik sıvının drenajı
– Methyl Alkol ve salisilat zehirlenmesi
– Diamox tedavisi(karbonik anhidraz inhibitörüdür

Böbreklerde HCO3 kaybına neden olur)
– Ağır ishal
– Açlık

Tedavi :
– Nedeni bulup , ortadan kaldırmak
– IV yada P

O

bikarbonat

BELİRTİ VE BULGULAR
ASİDOZ
- Sersemlik yorgunluk
- Bilinç bulanıklığı
- Baş ağrısı
- Bulantı-kusma
- Koma
- Hiperkalemi (K+ ↑)

METABOLİK ALKALOZ
Nedeni: Vücutta fazla miktarda HCO3 bulunması veya üst sindirim sisteminden aşırı miktarda H+ iyonu kaybı sonucu görülen pH↑ ve HCO3↑ ile karakterizedir

Görüldüğü Durumlar :
– Nazogastrik Aspirasyon
– Diüretikler (Böbreklerden aşırı Potasyum kaybına neden olur
– Aşırı kusma
– Aşırı IV ya da P

O

bikarbonat alınması
– Fazla miktarda kan transfüzyonu(Sitrat bikarbonata metabolize olur)
– Kronik Steroid tedavisi ()
– Kronik Hiperkapninin (pCO2↑) hızla düzeltilmesi (Böbrekler tarafından hızlı kompansasyonu)

Tedavi :
– Nedeni bulup tedavi etmek
– Dehidrasyonu düzeltmek
– Hipokalemiyi düzeltmek
– Diomax

BELİRTİ VE BULGULAR
ALKALOZ
- Halsizlik
- Seyirme uyuşma
- Titreme
- Baş dönmesi
- Tetani bayılma
- Hipokalemi (K+ ↓)

ASİT – BAZ BOZUKLUKLARININ ÖZETİ
Bozukluklar Aksaklıklar Dengelenme(Kompansasyon)
Solunum Asidozu PaCO2 ↑ HCO3 ↑ (Böbreklerde tutulur)
Solunum Alkalozu PaCO2 ↓ HCO3 ↓ (Böbreklerden atılır)
Metabolik Asidoz HCO3 ↓ Hiperventilasyon (PaCO2 ↓)
Metabolik Alkaloz HCO3 ↑ Hiperventilasyon (PaCO2 ↑)

ASİT-BAZ STATÜSÜNÜ DEĞERLENDİRME
1

pH 7

35 ↓ ise Asidoz 7

45 ↑ ise Alkaloz
2

pCO2 35 ↓ ise Alkaloz 45 ↑ ise Asidoz (SOLUNUMSAL)
3

HCO3 22 ↓ ise Asidoz 26 ↑ ise Alkaloz (METABOLİK)
4

Hangi bileşik pH ile uyuşuyorsa, öncelik o anom aliye yönelir

09-06-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Kanın Asit Ve Baz Dengesi Bozulduğunda Neler Olur? Kanın Asit ve Baz Dengesi Bozulduğunda Neler Olur? PH değeri organizma için çok önemlidir Biyokimyasal tepkimelerin gerçekleşebilmesi için pH’ın belirli bir düzeyde tutulması gerekir pH’daki çok az bir değişiklik bile biyokimyasal tepkimeleri olumsuz etkiler Bu nedenle pH değerinin sabit kalması gerekir İnsan kanının pH’ı 7,4’e eşittirİnsan kanının p H’ı 7’ye düşerse ya da 7,8’in üstüne çıkarsa ölüm olayı meydana gelirBazı bakteri ve mantarlar asidik ortamlarda yaşayabilir,fakat bazik ortamlarda yaşayamazlar ARTERYEL KAN GAZLARI (AKG )VE ASİT – BAZ DENGESİ (ABD) DEĞERLERİ Normal Değerler: pH → 735 -745 (ort 740) pH 735 ↓ ise Asidoz 745 ↑ ise Alkaloz pH 68 ↓ veya 78 ↑ olursa ölüm meydana gelir pCO2 → 35 -45 mmHg pO2 → 80 -100 mmHg ( Alt sınır 60 ) O2 saturasyonu (doymuş) → %95 – %100 ( Alt sınır 80 ) HCO3→22-26 m Eg / lt HCO3 → Kanın en önemli bazıdır H+ kazanma ve kaybetme özelliğinden dolayı kanı pH değişikliklerinden korur Böbrekler tarafından kontrol edilir HCO3 – 22 m Eg / lt ↓ ise Metabolik Asidoz HCO3 – 26 m Eg / lt ↑ ise Metabolik Alkaloz Baz fazlalığı→ (-2) – (+2) m Eg / lt Baz Fazlalığı→Toplam tampon bazın arttığını / azaldığını ifade eder Baz fazlalığı -2 m Eg / lt ↓ ise Metabolik Asidoz Baz fazlalığı +2 m Eg / lt ↑ ise Metabolik Alkaloz ASiT – BAZ BOZUKLUKLARI Solunum Asidoz Solunum Alkaloz Metabolik Asidoz Metabolik Alkaloz SOLUNUM ASİDOZU Nedeni hipoventilasyon’dur PH↑ ve pCO2↓ ile karakterizedir Görüldüğü Durumlar : – KOAH – Hava yolu tıkanması – Astım krizi – Ağır pulmoner ödem – Nöromusküler hastalıklar – MSS Depresyonu ( örn: ilaçlar-morfin ) Tedavisi : – Nedeni bulup ona göre yapılmalı – Respiratörün tidal volümünün / hızının arttırılması – Aspirasyon – pH’ın normale dönüp dönmediğinin kontrolü SOLUNUM ALKALOZU Nedeni hiperventilasyon’dur PH↑ ve pCO2↓ ile karakterizedir Görüldüğü Durumlar : – Ağrı -Ateş – Hipoksi – Sepsis – Anksiete,histeri – Kafa travması,beyin lezyonları – Pulmoner emboli – Gebelik – Pnömotoraks – Aşırı mekanik ventilasyon Tedavi : – Nedene yönelik tedavi – Sedasyon – Respriratörde tidal volümun ve hızın arttırılması METABOLİK ASİDOZ Nedeni : Vücutta aşırı miktarda asit birikmesi veya aşırı miktarda HCO3 kaybı sonucu görülen pH↓ ve HCO3 ↓ ile karakterizedir Görüldüğü Durumlar : – Böbrek Yetmezliği – Diabedik ketoasidoz – Pankreatik sıvının drenajı – Methyl Alkol ve salisilat zehirlenmesi – Diamox tedavisi(karbonik anhidraz inhibitörüdür Böbreklerde HCO3 kaybına neden olur) – Ağır ishal – Açlık Tedavi : – Nedeni bulup , ortadan kaldırmak – IV yada PO bikarbonat BELİRTİ VE BULGULAR ASİDOZ - Sersemlik yorgunluk - Bilinç bulanıklığı - Baş ağrısı - Bulantı-kusma - Koma - Hiperkalemi (K+ ↑) METABOLİK ALKALOZ Nedeni: Vücutta fazla miktarda HCO3 bulunması veya üst sindirim sisteminden aşırı miktarda H+ iyonu kaybı sonucu görülen pH↑ ve HCO3↑ ile karakterizedir Görüldüğü Durumlar : – Nazogastrik Aspirasyon – Diüretikler (Böbreklerden aşırı Potasyum kaybına neden olur – Aşırı kusma – Aşırı IV ya da PO bikarbonat alınması – Fazla miktarda kan transfüzyonu(Sitrat bikarbonata metabolize olur) – Kronik Steroid tedavisi () – Kronik Hiperkapninin (pCO2↑) hızla düzeltilmesi (Böbrekler tarafından hızlı kompansasyonu) Tedavi : – Nedeni bulup tedavi etmek – Dehidrasyonu düzeltmek – Hipokalemiyi düzeltmek – Diomax BELİRTİ VE BULGULAR ALKALOZ - Halsizlik - Seyirme uyuşma - Titreme - Baş dönmesi - Tetani bayılma - Hipokalemi (K+ ↓) ASİT – BAZ BOZUKLUKLARININ ÖZETİ Bozukluklar Aksaklıklar Dengelenme(Kompansasyon) Solunum Asidozu PaCO2 ↑ HCO3 ↑ (Böbreklerde tutulur) Solunum Alkalozu PaCO2 ↓ HCO3 ↓ (Böbreklerden atılır) Metabolik Asidoz HCO3 ↓ Hiperventilasyon (PaCO2 ↓) Metabolik Alkaloz HCO3 ↑ Hiperventilasyon (PaCO2 ↑) ASİT-BAZ STATÜSÜNÜ DEĞERLENDİRME 1 pH 735 ↓ ise Asidoz 745 ↑ ise Alkaloz 2 pCO2 35 ↓ ise Alkaloz 45 ↑ ise Asidoz (SOLUNUMSAL) 3 HCO3 22 ↓ ise Asidoz 26 ↑ ise Alkaloz (METABOLİK) 4 Hangi bileşik pH ile uyuşuyorsa, öncelik o anom aliye yönelir