|
Prof. Dr. Sinsi
|
Öss'de Çıkmış Biyoloji Soruları (1997-2009) Arası
2004
1 Bir osmoz deneyinde,bir patates yumrusundan alınan eşit ağırlıktaki dört parça, ayrı ayrı olarak,içinde eşit hacimde, ancak farklı derişimde tuz çözeltileri bulunan, I, II,III, IV numaralı ölçekli kaplara konmuş ve kapların ağzı kapatılmıştır Bu dört ortamda bulunan patates parçalarının ağırlıklarında, t süresince saptanan değişmeler aşağıdaki grafiklerde gösterilmiştir
Bu grafiklere göre, deneyde kullanılan ortamların, derişimi en az olandan en çok olana doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
A) I, III, II, IV
B) II, I, IV, III
C) III, I, IV, II
D) III, İV, II, I
E) IV, II, III, I
2 Aşağıdakilerden hangisi, insanda, hücre zarında yer atan protein moleküllerinin işlevlerinden biri değildir?
A) Hücre için özgül olan hormonlara cevap verme
B) ATP sentezleme
C) Hücre içine alınacak maddeleri seçme
D) Diğer hücrelerle ilişki kurma
E) Komşu hücreleri tanıma
3 Bir bakteri kültürünün bir damlası lam üzerine damlatılıp mikroskopta incelendiğinde, bakterilerin damlanın her yerine dağılmış olarak bulunduğu gözleniyor (Şekil 1)
Bu damla lamelle kapatıldıktan sonra ise, bakterilerin lamelin kenarlarında toplandığı gözleniyor (Şekil 2)
Lamel kaldırılarak damlanın içine bir yeşil alg konulup lamel tekrar kapatıldıktan bir süre sonra, bakterilerin bir kısmının algin çevresinde toplanmaya başladığı gözleniyor (Şekil 3)
Bakterilerin dağılımında gözlenen bu değişikliklere,
I bakterilerin fermentasyon yapması,
II algin fotosentez yapması,
III bakterilerin oksijenli solunum yapması
olaylarından hangileri neden olabilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) I ve III
E) II ve III
4 Biri böcekçil beslenen, diğeri böcekçil olmayan iki bitkide;
I hücre dışı protein sindiriminin gerçekleştirilmesi,
II fotosentez için, karbonu işaretlenmiş CO2 verildiğinde, işaretli karbonun hücrede sentezlenen proteinlerdeki amino asitlerin hepsinde bulunması,
III hücrelerinde, proteinlerin amino asitlere parçalanması
özelliklerinden hangileri ortaktır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve II
E) II ve III
5 Bir göle endüstriyel atık, tarımsal gübre ve evsel atıklarla taşınan fosfor ve azot tuzlarının artması, bu ekosistemde ötrofikasyona neden olur
Ötrofikasyon, bu gölde aşağıdakilerden hangisine yol açmaz?
A) Derinlere doğru, göl suyunun oksijen derişiminde azalma
B) Besin piramidindeki basamak sayısında artma
C) Çökelmede (sedimantasyonda) artma
D) Derinlere doğru, göl suyunun ışık geçirgenliğinde azalma
E) Kokuşmada artma
6 I Vücut sıvısı derişiminin, dış ortamın derişimiyle eşit olmasını sağlama
II Enerji kullanarak tuzu dışarıdan alma
III Seyreltik idrar oluşturma
IV Su içmeme
Yukarıdakilerden hangileri, tatlı sularda yaşayan balıkların özellikleridir?
A) I ve II
B) II ve IV
C) I, II ve III
D) I, III ve IV
E) II, III ve IV
7 Sinir sisteminin İşlevlerini incelemek için düzenlenen bir deney sırasında, beyni tahrip edilmiş bir kurbağada, aşağıdakilerden hangisi gerçekleşmez?
A) Kalbinin çalışması
B) Solunum yapması
C) Parmak arası perdesindeki kılcal damarlarda kanın akması
D) Asit damlatılan bacağını çekmesi
E) Besini yakalamak için dilini uzatması
8 Bir insanda, atar damar, kılcal damar ve toplar damardan geçmekte olan kanın, normal akış hızını gösteren grafik aşağıdakilerden hangisidir?
A) B)
C) D)
E)
9 Bazı bireyleri numaralanmış olan aşağıdaki soy ağacı, bir ailedeki bireylerin, X kromozomunda, çekinik bir alelle taşınan bir özettikle ilgili fenotiplerini göstermektedir
Buna göre, bu bireylerin genotipleriyle ilgili;
I 2 bireyde, özellikle ilgili alellerden biri baskındır
II 3 bireye, özellikle ilgili alel 1 bireyden geçer
III 4 bireye, 1 ve 2 bireylerden özellikle ilgili farklı aleller geçmiştir
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve III
E) II ve III
10 İnsan embriyosunun normal gelişiminde,
I mitoz
II mayoz -I ve mayoz - II
III farklılaşma
olaylarından hangileri görülür?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve III
E) II ve III
11 Bir canlı grubunun, örneğin böceklerin, jeolojik devirlerden günümüze kadar, çok sayıda farklı türle devamlılığını sürdürmesini ve çok farklı yaşam ortalarına evrimsel olarak uyum göstermesini;
I populasyonun gen havuzundaki alel frekanslarının (rastlanma sıklığının), nesiller boyunca aynı kalması,
II bir yılda oluşan döl (nesil) sayısının fazla olması,
III kalıtsal varyasyonlarının çok olması,
IV her dölde (nesilde) çok sayıda yavru oluşması
özelliklerinden hangileri sağlamaz?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve III
D) II ve IV
E) III ve IV
12 Aşağıdaki grafikte, bir gölde; ışık, sıcaklık, besin tuzları miktarı ve fitoplankton yoğunluğunda mevsimlere göre gerçekleşen değişmeler gösterilmektedir
Bu grafikteki bilgilere dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine varılamaz? (Grafikte verilenler dışındaki etkenler dikkate alınmayacaktır)
A) Fitoplankton yoğunluğunun L - R arasındaki değişimi, besin tuzlarının miktarıyla ilişkilidir
B) Fitoplankton yoğunluğunun S - V arasındaki azalması, sıcaklıkla ilişkilidir
C) Işık ve sıcaklık, fitoplankton yoğunluğu için her mevsimde sınırlayıcı olmuştur
D) İlkbaharda besin rekabeti, fitoplankton yoğunluğunda L - M arasındaki azalmaya neden olmuştur
E) Sonbaharda besin tuzlan miktarının artması, fitoplankton yoğunluğunun R - S arasındaki artışında etkili olmuştur
Cevap Anahtarı: C, B, E, C, B, E, E, A, D, D, A, C
2005
1 Aşağıdaki tabloda I, II, III, IV olarak numaralandırılan bakteri, mantar, bitki ve hayvan hücrelerinin bazı yapısal özellikleriyle ilgili bilgiler verilmiştir
Buna göre, I, II, III, IV numaralı hücrelerin ait olduğu canlılar aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Bakteri Mantar Bitki Hayvan
A) I II IV III
B) I III II IV
C) III IV I II
D) IV I II III
E) IV II III I
2 Hücrede gerçekleşen aşağıdaki olaylardan hangisi, enerji kullanılan bir metabolizma olayı değildir?
A) Karbondioksit difüzyonu
B) Glikozdan glikojenin oluşturulması
C) ADP nin ATP ye dönüştürülmesi
D) Klorofil taşıyan bir hücrede glikoz oluşturulması
E) Hücre zarında yıpranmış bölümlerin moleküler yapılarının yenilenmesi
3 Bitkilerde tepe tomurcuğunda üretilen oksin (büyüme hormonu), bitkinin alt bölümlerine, tepe tomurcuğunun hemen altındaki taşıma bölgesiyle iletilir Düzenlenen bir deneyde aynı bitkiden dört taşıma bölgesi kesilerek çıkarılmıştır
Deneydeki 1 ve 3 uygulamalarda kullanılan taşıma bölgeleri, bitkideki konumunda; 2 ve 4 uygulamalarda kullanılanlar ise ters konumda olacak şekilde, aşağıdaki şemada gösterildiği gibi, oksin içeren ve oksin içermeyen iki agar bloğu arasına yerleştirilmiş ve belirtilen sonuçlar alınmıştır
Bu uygulamalardan elde edilen sonuçlara göre,
I Taşıma bölgesinde, oksin hormonunun iletimi tek yönlüdür
II Yerçekimi kuvveti, oksin hormonunun taşınmasını sağlar
III Taşıma yönünü belirlemede taşıma bölgesindeki hücrelerin özelliklerinin rolü vardır
IV Oksin hormonu bitkinin her bölgesine eşit olarak dağılır
yargılarından hangilerine varılır?
A) I ve II
B) I ve III
C) I ve IV
D) II ve III
E) III ve IV
4
Bir bitkiyle şekildeki gibi bir deney düzeneği hazırlanmış ve düzeneğe su dolduktan sonra deponun musluğu kapatılmıştır Deneyin başlangıcında kılcal borudaki hava kabarcığının bulunduğu K1 noktası işaretlenmiştir Deneye, karanlık bir ortamda başlanmış ve bir süre sonra ışıklandırılarak devam edilmiştir Deneyde, hava kabarcığının ortamın karanlık olduğu süre sonunda K2 noktasına kadar; ortamın ışıklandırılmasından sonraki süre sonunda ise K3 noktasına kadar hareket ettiği görülmüştür
Buna göre hava kabarcığının K1 noktasından K3 noktasına gelmesine neden olan su kaybı, bitkide gerçekleşen,
I K1 – K2 arasında terleme,
II K1 – K3 arasında solunum,
III K2 – K3 arasında fotosentez
olaylarından hangileriyle açıklanır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
5 Bir hayvan hücresinde, enzim sentezi sonucunda aşağıdaki moleküllerden hangisinin miktarı artar?
A) ATP
B) tRNA
C) Aminoasit
D) mRNA
E) Su
6 Normal olarak hücrelerde H2O2 , katalaz enzimiyle su ve oksijene parçalanır:
Bu olayla ilgili bir deneyde, karaciğer ve havuçtan alınan doku örneklerine aşağıdaki tabloda verilen işlemler uygulandıktan sonra bu örnekler, içinde eşit miktarda H2O2 bulunan 12 özdeş tüpe ayrı ayrı konulmuş ve tabloda belirtilen sıcaklıklarda tutulmuştur Belirli bir süre boyunca tüplerdeki oksijen çıkışı gözlenmiş ve tabloda belirtilen bulgular elde edilmiştir
Bu deneyin bulgularına dayanarak,
I Enzimin belirli sıcaklıklarda işlev görmesi için bozulmamış (kaynatılmamış) olması gerekir
II Enzim, hücre dışında da etkisini gösterir
III Enzimin bulunması olayın başlaması için yeterlidir
IV Enzim, belirli sıcaklıkların üstünde geri dönüşümü olmayan değişime uğrar
yargılarından hangilerine varılabilir?
A) I ve III
B) II ve III
C) I, II ve III
D) I, II ve IV
E) II, III ve IV
7 Aşağıdaki şema, insan kulağında, ses dalgalarının beyne uyarı olarak iletimini sağlayan yapıları göstermektedir
Aşağıdakilerin hangisinde, şemadaki yapılardan biri, gerçekleştirdiği işlevle birlikte verilmiştir?
A) Östaki borusu – Ses dalgalarının şiddetini artırma
B) Salyangoz – Orta kulak ile dış ortam arasında hava basıncını dengede tutma
C) Kulak zarı – Havada yayılan ses dalgalarını sıvıda yayılan dalgalara çevirme
D) Orta kulak kemikleri – Ses dalgalarının şiddetinin aynı kalmasını sağlama
E) Korti organı – Farklı frekanslardaki ses dalgalarını impulsa çevirme
8 İnsanda, karaciğerin bazı besin maddelerinin depolanması, kanın zehirli maddelerden arındırılması, homeostasisin sağlanması gibi görevleri vardır Aşağıdaki şemada, karaciğere kan getiren ve karaciğerden kan götüren damarlar numaralanarak gösterilmiştir
Buna göre, karaciğere kan getiren ve karaciğerden kan götüren damarlar aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak gruplanmıştır?
Karaciğere kan Karaciğerden kan
getiren damarlar götüren damarlar
A) 1, 3 2, 4
B) 1, 4 2, 3
C) 1, 2, 3 4
D) 2, 3, 4 1
E) 4 1, 2, 3
9
Yukarıdaki soyağacında, 1 ve 2 bireyler aynı yumurta ikizi, 3 ve 4 bireyler ayrı yumurta ikizidir
Bu soyağacına göre,
I 1 ve 2 bireylerin doku grupları aynıdır
II 3 ve 4 bireylerin kan grupları aynıdır
III 5 ve 6 bireylerin cinsiyetleri aynıdır
IV 1 bireydeki homozigot baskın özellikler 6 bireyin fenotipinde görülür
yargılarından hangileri kesin olarak doğrudur?
A) I ve II
B) I ve IV
C) II ve III
D) I, III ve IV
E) II, III ve IV
10 Doğadaki azot döngüsünün bazı basamakları aşağıda verilmiştir:I Saprofit bakterilerin amonyak oluşturması
II Denitrifikasyon bakterilerinin faaliyeti
III Baklagil kök yumrucuklarındaki simbiyotik bakterilerin faaliyeti
Bu olayların hangi sırayla gerçekleşmesi, havadaki azotun canlı yapısına katılıp tekrar havaya dönmesini sağlar?
A) I – III – II
B) II – I – III
C) II – III – I
D) III – I – II
E) III – II – I
11 İndikatör (gösterge) tür, çevresindeki yararlı ya da zararlı maddelerden birine karşı çok duyarlı olan canlı türü olarak tanımlanır Örneğin, kızböceklerinin bazı türleri, sudaki gelişim dönemlerinde, ortamdaki oksijenin azalmasına çok duyarlı olduğundan, bu böceklerin bulunduğu su ortamlarının temiz ve oksijen bakımından zengin olduğu söylenebilir
Buna göre, bir türün indikatör (gösterge) tür olması için aşağıdaki özelliklerden hangisine sahip olması gerekir?
A) Ekolojik toleransının (hoşgörüsünün) az olması
B) Mutasyona uğrama sıklığının yüksek olması
C) Hayat devresinin kısa olması
D) Metabolizma hızının yüksek olması
E) Populasyon büyüme hızının sınırlı olması
12 Aşağıdaki grafik, atık su boşaltılan bir akarsu ortamında, atığın boşaltıldığı atık bölgesinden iyileşme bölgesine doğru gidildikçe, oksijen ve amonyak miktarları ile bakteri ve alg populasyonlarında meydana gelen değişiklikleri göstermektedir
Yalnızca bu grafikteki bilgilere göre, bu akarsu ortamıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Oksijen miktarı ve bakteri populasyonu değişme eğrileri birbirine terstir
B) Ortamda alglerin çoğalması, oksijen miktarındaki artışta rol oynar
C) Bakteri ve alg populasyonları aynı besin maddelerini kullanır
D) Ortama atık madde girmesi, alg populasyonunun azalmasına neden olur
E) Amonyak miktarındaki değişmeler bakteri populasyonuyla ilgilidir
Cevap Anahtarı: D, A, B, C, E, D, E, D, B, D, A, C
|