Karl Jaspers'in Varoluşculuk Düşünceleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-06-2012

Kierkegaard'ın varoluşla ilgili düşüncelerinden etkilenen Karl Jaspers'dan bahsetmek yerinde olacaktır

Jaspers felsefesinin odağı

insanla bağlantılı varoluş sorunudur

Ona göre

felsefenin temeli insan benliğidir

Bu nedenle varoluşçuluk "bütün gerçek bilgilerden yararlanarak

bu bilgilerin stünde bulunan ve insanın birliğini kapsayan alanı kavrama felsefesidir

" İnsan evren içinde ve evrene karşı soru sorma durumunda kalan

bu sorunun çözümünü kendi benliğinde arayan bir varlıktır

Soru sormanın amacı insanı anlamak

onun evren bütünündeki gerçek yerini bulmaktır

İnsanı anlamak için

insan davranışlarının dışa vuran yönlerinden önce içe

kişinin duygusal evrenine

bilinç alanından ortaya çıkan olaylara yönelmek gerekir

İnsanın

evren bütününü nesnel yapısıyla ve belli bir birlik içinde

kavrama olanağı yoktur

Bu nedenle evrenin bütünüyle ilgili sorunlar çözümsüz kalmaktadır

Yapılacak işin

varlığın kendisinden önce oluş nedenlerini araştırmak

oluş sorununa güvenilir bir açıklama getirilmesinde bulur

Çünkü evrene yönelik soruları soran insanın benliğinde

önce kendi oluşunu içeren

ona dolaylı olarak çözüm arayan bir eğilimin saklı olduğunu ve bu eğilimin insanı varoluş sorunuyla karşı karşıya getirdiğini açıklar

Varoluş'u

"evrenin bütününe karşı duran varlık" diye açıklayan Jaspers'a göre varlık

gerçekte var değildir

olaiblir ve olması gereklidir

Çünkü varoluş ancak eylemde ortaya çıkabilir

"sınır durumlar" da gerçekleşir

Ölüm

acı

yanılgı

savaşım gibi insanı belli bir olayın sınırına götüren bu durumlar

tarihle ilgili bilinçte

özgürlük ve iletişimde gerçekleşir

Düşünceyle eylemin kökeni olan varoluş

bir nesne değildir

o kendi kendinedir

ancak kendisinden bir şey de göstermez

Buna karşın durağan ve katı da değildir

zaman içinde doğrulanabilir

Bu özellikte her türlü varoluşun kendine özgü bir süre içinde bulunmasından dolayıdır

Varoluşla ilgili diğer bir gerçeğin de bir duyuma bağlı olmadığını

yalnız kesin "an" içinde bulunan salt oluşla ilgili olduğunu açıklar

Varoluşla ilgili gerçekliğin tarihsel oluşu kendine özgü kökeninin

özgürlüğün sonucu olduğunu ancak hiçbir zaman gerçekleşemeyeceğini düşünür

Bu nedenle insan

gerçek anlamda

"tarihsel bir varoluş olarak olasıdır" demektedir ve bu varoluşun düşünce eylemi içinde doğrulanması onun aydınlatılması demek olduğunu eksprese eder

09-06-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Karl Jaspers'in Varoluşculuk Düşünceleri Kierkegaard'ın varoluşla ilgili düşüncelerinden etkilenen Karl Jaspers'dan bahsetmek yerinde olacaktır Jaspers felsefesinin odağı insanla bağlantılı varoluş sorunudur Ona göre felsefenin temeli insan benliğidir Bu nedenle varoluşçuluk "bütün gerçek bilgilerden yararlanarak bu bilgilerin stünde bulunan ve insanın birliğini kapsayan alanı kavrama felsefesidir" İnsan evren içinde ve evrene karşı soru sorma durumunda kalan bu sorunun çözümünü kendi benliğinde arayan bir varlıktır Soru sormanın amacı insanı anlamak onun evren bütünündeki gerçek yerini bulmaktır İnsanı anlamak için insan davranışlarının dışa vuran yönlerinden önce içe kişinin duygusal evrenine bilinç alanından ortaya çıkan olaylara yönelmek gerekir İnsanın evren bütününü nesnel yapısıyla ve belli bir birlik içinde kavrama olanağı yoktur Bu nedenle evrenin bütünüyle ilgili sorunlar çözümsüz kalmaktadır Yapılacak işin varlığın kendisinden önce oluş nedenlerini araştırmak oluş sorununa güvenilir bir açıklama getirilmesinde bulur Çünkü evrene yönelik soruları soran insanın benliğinde önce kendi oluşunu içeren ona dolaylı olarak çözüm arayan bir eğilimin saklı olduğunu ve bu eğilimin insanı varoluş sorunuyla karşı karşıya getirdiğini açıklar Varoluş'u "evrenin bütününe karşı duran varlık" diye açıklayan Jaspers'a göre varlık gerçekte var değildir olaiblir ve olması gereklidir Çünkü varoluş ancak eylemde ortaya çıkabilir "sınır durumlar" da gerçekleşir Ölüm acı yanılgı savaşım gibi insanı belli bir olayın sınırına götüren bu durumlar tarihle ilgili bilinçte özgürlük ve iletişimde gerçekleşir Düşünceyle eylemin kökeni olan varoluş bir nesne değildir o kendi kendinedir ancak kendisinden bir şey de göstermez Buna karşın durağan ve katı da değildir zaman içinde doğrulanabilir Bu özellikte her türlü varoluşun kendine özgü bir süre içinde bulunmasından dolayıdır Varoluşla ilgili diğer bir gerçeğin de bir duyuma bağlı olmadığını yalnız kesin "an" içinde bulunan salt oluşla ilgili olduğunu açıklar Varoluşla ilgili gerçekliğin tarihsel oluşu kendine özgü kökeninin özgürlüğün sonucu olduğunu ancak hiçbir zaman gerçekleşemeyeceğini düşünür Bu nedenle insan gerçek anlamda "tarihsel bir varoluş olarak olasıdır" demektedir ve bu varoluşun düşünce eylemi içinde doğrulanması onun aydınlatılması demek olduğunu eksprese eder