Takıntılarınızdan Kurtulun

Takıntılarınızdan kurtulun

Günümüzde en sık duyulan psikolojik terimlerden biri olan kişiyi günlük hayat içinde büyük sıkıntılara sokan kişinin iradesi dışında gelişen son derece tedirgin edici saçma olduğunun bilincinde olunmasına rağmen engellenemeyen her tür düşünce dürtü ve duygu durumudur obsesyon Psikolog Serap Duygulu: “Takıntılar hemen hemen her insanda vardır ancak toplumun her yüz kişiden ikisinde ya da üçünde hastalık derecesinde görülür Takıntı yaşı cinsiyete göre farklılıklar gösterir; erkeklerde bu rahatsızlığa 6- 15 yaşlarında rastlanırken kadınlarda hastalığın görüldüğü yaş ortalaması 20- 29’dur” diyor ve doğru önlemleri almak için takıntıların aslında ne olduğunu iyi bilmek gerektiğini söylüyor
Düzen Takıntısı
Düzen takıntısı obsesyonun en sık rastlanan türüdür Kişi her şeyi çok dikkatli düzenler ve kurduğu düzenin bozulmaması için inanılmaz çaba harcar Eşyalarının karıştırılmasına hatta dokunulmasına karşı şiddetli tepki verebilir
Zarar verme ya da saldırganlık takıntısı
Kendi çocuğuna ya da yakınlarına zarar verme düşüncesidir Ayrıca tekrarlayan cinsel imgeler ya da duygular da bu türün kapsamı içine girer Aslında başkasına zarar vermeyeceklerini bilmelerine karşın çocuklarına ya da sevdiklerine zarar verme düşüncelerini buna bağlı olarak da korkularını yenemezler Bu korkuyla mücadele etmek için başka takıntılar geliştirirler; herhangi bir şeyi belli sayıda yapmak gibi Örneğin pencereyi üç kez açmak kapıyı iki kez kapamak gibi
Şüphe takıntısı
Bu obsesyon türünde kişi yaptığı işten emin olamaz ve yapıp yapmadıklarını defalarca kontrol etme ihtiyacı duyar Işığı söndürmüş olmasına rağmen tekrar tekrar kontrol etmek zorunda kalır
Dini Takıntılar
Hiç istemediği halde Allah’a ya da dini değerlere küfür etme hakaret etme düşünceleridir ve bunlar genellikle kişi ibadet ederken ortaya çıkar Bu duygu durumundan kurtulmaya çalışan kişi okuduğu duayı defalarca tekrarlamak zorunda kalır Sıkıntısını hafifletmek ve dikkatini başka yere çekmek için sayıları belli bir düzende ileriye ya da geriye doğru saymaya çalışır
Sayma Takıntısı
Bu takıntı türünde kişi gördüğü ya da düşündüğü her şeyi saymaya çalışır Araç plakalarını bina numaralarını yerdeki parkeleri kişileri… Bu işlem sırasında da ciddi olarak yorulur Bazı sayılar uğurluyken bazı sayılar uğursuzdur Uğursuz sayıları aklından uzaklaştırmak için uğurlu sayıları düşünmeye çalışır
Temizlik Takıntısı
Bu tip bir takıntısı olan kişi herhangi bir şeye dokunmaktan kaçınır temiz olduğundan emin olmak onun için en önemli şeydir İnsanlarla tokalaşmaz zorunlu olarak bir şeye dokunduğunda da defalarca ellerini yıkar Bu takıntıyı yaşayan insanlar ellerini ya da vücutlarını yaralar oluşuncaya kadar yıkarlar (bazen 50- 100 defa) Obsesyonların en sık görülen türlerinden biridir
Obsesyon Nedenleri
Aslında takıntılara sebep olabilecek pek çok neden öne sürülse de kesin olarak nedeni bilinmez Obsesyona;
• Biyolojik
• Psikolojik
• Çevresel
• Yakın aile bireylerinde obsesyon olması
• Yatkın kişilik özellikleri gibi etkenlerin yol açtığı düşünülür
Tedavi
Obsesyonlar genellikle ilaçla ve psikoterapi uygulanarak tedavi edilirler İlaç ve terapinin aynı anda beraberce sürdürülmesi tedaviyi kolaylaştırıcı ve hızlandırıcı etkiler yaratır Takıntı sorunu yaşayan kişiler yaşadıkları sıkıntının farkındadırlar Bu nedenle gecikmeden bir uzmana başvurmak sorunun daha çabuk giderilmesi bakımından büyük önem taşır
Neler yaşarsınız?
Bu gibi rahatsızlığı olan kişi belli bir düşünceye takılıp kalmıştır ve “takıntı” adı da buradan gelir Obsesyona neden olan durum ya da eşyalardan uzak durmaya çalışan kişi sürekli bir kararsızlık şüphe ve endişe hali yaşar Çevresindeki her şeyi kafasındaki düzene göre yapıp yapmadığını kontrol etmek amacıyla yakınındaki insanlara çok soru sorarak onları da bunaltır Takıldığı şey neyse yapmak için çok fazla zaman harcar ki bu da günlük işlerinin aksamasına dolayısıyla da hayatının giderek zorlaşmasına neden olur
Çocuklarda Obsesyon
Obsesyon maalesef günümüzde çocuklarda da sık olarak görülmeye başlanmıştır Takıntıların bilinen bütün türleri çocuklarda ya da ergenlerde de aynen görülebilir Yine aynı şekilde yetişkinlerde görülen bütün etkenler çocuklar için de geçerlidir Ayrıca ailede takıntısı olan bir birey varsa çocuk bu bireyi modelleme yoluna giderek de böyle bir sorun yaşayabilir
Sıkıntı verici ya da gerginlik yaratan her durumda obsesyonlar gelişebilir Güvensizlik hisseden çocuklar veya ayrılık yaşayan çocuklarda da bu rahatsızlığın ortaya çıkma ihtimali her zaman vardır
Belirtileri
Çocuğunuzda obsesyon ile ilgili oluşabilecek belirtiler şu şekilde sıralanabilir;
• Israrla aynı konuda sorular sorar
• Eşyalarını aynı düzende yerleştirmeye çalışır
• Aynı oyuncaklarla bıkmadan usanmadan uzun sürelerle oynar
• Yaptığı bir şeyde belirli bir sırayı takip etmeye çalışır
• Çevresindeki her şeyi belirli sınıflara sokar (Sayılarına renklerine büyüklüklerine göre…)
Çocuğunuz büyüdükçe takıntıları da yön değiştirir ve bu kez sorun eşyalara ya da olaylara takılma şeklinde görülebilir Örneğin yaptığı her hangi bir faaliyet sırasında mutlaka bir oyuncağını ya da eşyasını yanına alır Bu davranışın ardındaki temel düşünce ise; kendini korumaktır “Böyle yaparsam zarar görmem” ya da “Böyle davranırsam kötü şeyler olmaz” gibi kendine göre mantıksal bir çıkarımda bulunur Aslında çocuğunuz büyüdükçe takıntıları ve yol açtığı sıkıntılar da büyür
Ailelere Öneriler
Çocuklardaki takıntılarda tedavinin daha zor olabileceği ve uzun bir süreyi kapsayabileceği bilinmelidir; çünkü onların inançlarını değiştirmek ve yerine yeni düşünce kalıpları oturtmak zaman ve sabır isteyen bir iştir Bu nedenle çocuğunuzun takıntısı olduğunu fark ettiğiniz anda bir uzmana danışmanız gerekir Unutmayın erken tanı ve teşhis tedaviyi kolaylaştıran en önemli etkendir Sizlere önerimiz;
• Çocuğunuzun takıntılarına göre yaşamayın
• Çocuğunuz öyle istiyor diye kullandığı eşyaları defalarca yıkamanız ya da aynı sorulara defalarca aynı cevabı vermeye devam etmeniz sorunu çözmez Bu sadece o an için çocuğunuzu rahatlatır ancak peşinden aynı davranışı tekrar edeceğinden her seferinde en başa dönülür
• Çocuğunuzun sizi duyduğundan dikkatini size verdiğinden emin olarak birkaç kez sorularını yanıtlayın
• Yıkanmasını istediği eşyanın temizlendiğini görmesini sağlayıp sonrasında ısrarlarına kulak tıkayın Onu anladığınızı bilmesi önemlidir ancak düşüncelerinin yanlış olduğunu anlaması daha büyük önem taşır
• Tedavi devam ederken sizin günlük hayattaki uygulamalarınız da uzmanın önerilerini dikkatle takip ederek devam ettirmek olmalıdır Bu da obsesyonun devamını sağlayacak tutum ve davranışlardan kaçınmak ve rahat davranmakla mümkün olabilir