Etkiler Ve Tepkiler Arasındaki İnce Çizgi...

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-06-2012

Şartlar ne olursa olsun tepkimizi yansıtırken ölçüyü elden kaçırmamalıyız

Yanlış

yersiz veya aşırı bir tepki gösterdiğimizde ve bunu sonradan fark ettiğimizde pişmanlık yaşayabiliriz

İnsan yaşam boyu birçok şeyden etkilenir ve bu etkinin sonucunda da birçok şeye tepki verir

Aslında iki uç arasında gidip gelmek de diyebiliriz buna

Bir uç etki ise diğer uç da tepkidir

Peki

her iki uçta bunlar varken bu ikisinin arasında ne var? Bir taraftan bu sorunun cevabını bulmaya çalışırken

bir taraftan da etki ve tepkinin farklı anlamlarına değinelim

Herhangi bir etkiye cevap olarak doğan

söz veya davranış olarak tanımlayabiliriz tepkiyi

Tepkinin oluşabilmesi için onun öncesinde bir "etki"nin olması gerekmektedir

Etkiyi ise tepkiye sebep olacak bir hareket veya eylem olarak tanımlayabiliriz

Eğer etkiyi bir sebep olarak düşünecek olursak

tepki bir sonuçtur

Yani zaman içerisinde tepkiyi doğuran şey aslında bir etkidir

Şimdi bu konunun bizi neden ilgilendirdiğine değinelim

Etki ve tepki yerinde ve zamanında kullanıldığında güzel ve doğrudur

Zamansız tepkiler hiçbir sonuç vermeyeceği gibi işleri daha da karmaşıklaştırır

Bazı insanların bir olay karşısında tepkisi çok küçük olurken

bazılarının çok daha büyük olabiliyor

Tepkilerin şiddeti duygusal anlamda nasıl bir insan olduğumuzun da göstergesi aslında… Yani tepkiler bir anlamda kişiliğimizin dışavurumudur da diyebiliriz

Bu anlamda iki tür insandan bahsedebiliriz

Etkisel insan ve tepkisel insan… Şimdi bu iki insanı biraz daha yakından tanımaya çalışalım

Etkisel insan: Zamanı kontrol altında tutabilen

ona şekil verebilen ve bu doğrultuda yaşamını yönetebilen insandır

İlgi alanını değil etki alanını genişletmiş insandır etkisel insan

Bir anlamda "etkin insan" da diyebiliriz

Etkisel insan değiştirir

dönüştürür

sebep-sonuç ilişkisi kurar

yani etkiler

Aynı şekilde fikir yürütür

o fikirleri hayata geçirir

uygular ve onlara anlam kazandırır

Bazen de olayları ve durumları değiştirir

kontrol altında tutar

İlgi alanını değil

etki alanını genişletir

Topluma mal olmuş insanlara bir bakın; liderlere

yazarlara

düşünce adamlarına… Hepsi birer etkisel insan değil mi?

Tepkisel insan: Sürekli kontrol edilme ihtiyacı duyan

etkileme yerine tepki göstermeyi tercih eden

değişim ve dönüşümden uzak insandır

Yani ilgi alanını genişletip etki alanını daraltan insan tepkiseldir

İlgi alanı ne kadar genişlerse genişlesin

etki alanı daraldıkça kişi kontrolü de elinden kaçırmaya başlayacaktır

Tepkisel yaşamda bir program dâhilinde hareket edip onun gereklerini yerine getirmek yoktur

olup biten olaylara bolca tepki vardır

"Neden ben

niye şimdi

bütün bunlar neden beni bulur?" gibi

Ancak zamana dokunabilen

onu değiştirebilen insan bu tepkisellikten kendini kurtarıp etki etmeye doğru gidebilecektir

Bazen bir olay karşısında olması gereken tepkiden fazlasını gösterdiğimiz de olmuştur

Belki bu durum bazı duygularımızın incinmesinden dolayıdır

kim bilir? Buna belirli düğmelerimize basılması da sebep olmuştur diyebiliriz

Sonuçta herkesin hassas olduğu bir tarafı vardır

Hal böyleyken zayıf taraflarımızı güçlendirme gibi bir seçeneğimiz olduğunu bilmeliyiz

Sadece bilmemiz yetmez

zayıf taraflarımızı güçlendirmek için çaba göstermeliyiz

Şartlar ne olursa olsun tepkimizi yansıtırken ölçüyü elden kaçırmamalıyız

Yanlış

yersiz veya aşırı bir tepki gösterdiğimizde ve bunu sonradan fark ettiğimizde pişmanlık yaşayabiliriz

Fakat pişmanlık o anı bir daha geri getirmeyecektir

Düşünerek hareket ettiğimizde bu tür pişmanlıkları en aza indirebiliriz

Peki

etkiler ve tepkiler arasındaki bu ince çizgide ne var? İşte etkiler ve tepkiler arasındaki o ince çizgide tercihlerimiz var Bizi biz yapan yaşamımızı değiştiren insan olma yolunda attığımız her adımdaki tercihlerimiz…

Her insan her yıl bir anlığına dahi olur

Gerçek dahi ise bu anları birbirine olabildiğince yakınlaştırabilendir

Georg Lichtenberg

09-06-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Etkiler Ve Tepkiler Arasındaki İnce Çizgi... Şartlar ne olursa olsun tepkimizi yansıtırken ölçüyü elden kaçırmamalıyız Yanlış yersiz veya aşırı bir tepki gösterdiğimizde ve bunu sonradan fark ettiğimizde pişmanlık yaşayabiliriz İnsan yaşam boyu birçok şeyden etkilenir ve bu etkinin sonucunda da birçok şeye tepki verir Aslında iki uç arasında gidip gelmek de diyebiliriz buna Bir uç etki ise diğer uç da tepkidir Peki her iki uçta bunlar varken bu ikisinin arasında ne var? Bir taraftan bu sorunun cevabını bulmaya çalışırken bir taraftan da etki ve tepkinin farklı anlamlarına değinelim Herhangi bir etkiye cevap olarak doğan söz veya davranış olarak tanımlayabiliriz tepkiyi Tepkinin oluşabilmesi için onun öncesinde bir "etki"nin olması gerekmektedir Etkiyi ise tepkiye sebep olacak bir hareket veya eylem olarak tanımlayabiliriz Eğer etkiyi bir sebep olarak düşünecek olursak tepki bir sonuçtur Yani zaman içerisinde tepkiyi doğuran şey aslında bir etkidir Şimdi bu konunun bizi neden ilgilendirdiğine değinelim Etki ve tepki yerinde ve zamanında kullanıldığında güzel ve doğrudur Zamansız tepkiler hiçbir sonuç vermeyeceği gibi işleri daha da karmaşıklaştırır Bazı insanların bir olay karşısında tepkisi çok küçük olurken bazılarının çok daha büyük olabiliyor Tepkilerin şiddeti duygusal anlamda nasıl bir insan olduğumuzun da göstergesi aslında… Yani tepkiler bir anlamda kişiliğimizin dışavurumudur da diyebiliriz Bu anlamda iki tür insandan bahsedebiliriz Etkisel insan ve tepkisel insan… Şimdi bu iki insanı biraz daha yakından tanımaya çalışalım Etkisel insan: Zamanı kontrol altında tutabilen ona şekil verebilen ve bu doğrultuda yaşamını yönetebilen insandır İlgi alanını değil etki alanını genişletmiş insandır etkisel insan Bir anlamda "etkin insan" da diyebiliriz Etkisel insan değiştirir dönüştürür sebep-sonuç ilişkisi kurar yani etkiler Aynı şekilde fikir yürütür o fikirleri hayata geçirir uygular ve onlara anlam kazandırır Bazen de olayları ve durumları değiştirir kontrol altında tutar İlgi alanını değil etki alanını genişletir Topluma mal olmuş insanlara bir bakın; liderlere yazarlara düşünce adamlarına… Hepsi birer etkisel insan değil mi? Tepkisel insan: Sürekli kontrol edilme ihtiyacı duyan etkileme yerine tepki göstermeyi tercih eden değişim ve dönüşümden uzak insandır Yani ilgi alanını genişletip etki alanını daraltan insan tepkiseldir İlgi alanı ne kadar genişlerse genişlesin etki alanı daraldıkça kişi kontrolü de elinden kaçırmaya başlayacaktır Tepkisel yaşamda bir program dâhilinde hareket edip onun gereklerini yerine getirmek yoktur olup biten olaylara bolca tepki vardır "Neden ben niye şimdi bütün bunlar neden beni bulur?" gibi Ancak zamana dokunabilen onu değiştirebilen insan bu tepkisellikten kendini kurtarıp etki etmeye doğru gidebilecektir Bazen bir olay karşısında olması gereken tepkiden fazlasını gösterdiğimiz de olmuştur Belki bu durum bazı duygularımızın incinmesinden dolayıdır kim bilir? Buna belirli düğmelerimize basılması da sebep olmuştur diyebiliriz Sonuçta herkesin hassas olduğu bir tarafı vardır Hal böyleyken zayıf taraflarımızı güçlendirme gibi bir seçeneğimiz olduğunu bilmeliyiz Sadece bilmemiz yetmez zayıf taraflarımızı güçlendirmek için çaba göstermeliyiz Şartlar ne olursa olsun tepkimizi yansıtırken ölçüyü elden kaçırmamalıyız Yanlış yersiz veya aşırı bir tepki gösterdiğimizde ve bunu sonradan fark ettiğimizde pişmanlık yaşayabiliriz Fakat pişmanlık o anı bir daha geri getirmeyecektir Düşünerek hareket ettiğimizde bu tür pişmanlıkları en aza indirebiliriz Peki etkiler ve tepkiler arasındaki bu ince çizgide ne var? *İşte etkiler ve tepkiler arasındaki o ince çizgide tercihlerimiz var Bizi biz yapan yaşamımızı değiştiren insan olma yolunda attığımız her adımdaki tercihlerimiz…* Her insan her yıl bir anlığına dahi olur Gerçek dahi ise bu anları birbirine olabildiğince yakınlaştırabilendir Georg Lichtenberg