Prof. Dr. Sinsi
|
Çocuk Psikolojisi Hakkında
Psikososyal Gelisim Donemleri
Kuramci, Erikson a gore, gelisim yasamin tumune yayilmaktadir Bu kuramcinin belirttigi gelisim evrelerinden bazilari, yas sinirlari kesin olmamakla beraber, söyledir:
1-Oral dönem (0 ? 1 yas  güven ya da güvensizlik):
Bu dönemde cocugun cevresiyle etkilesimi, güven ya da güvensizlik duygularinin yerlesmesinde etkilidir Bebegin annesiyle olan iliskisi onun herseyidir Dolayisiyla bebegin ihtiyac ver gereksinimlerinin karsilanmasi, anne ile bebek arasinda karsilikli anlayis ve guvenin olusmasini saglar
Bu temel duygunun gelisimi ise ilerideki yillarda bieryin cevresiyle kurdugu ilsikilerde kendine guven duymasi demektir
Kendine guvenen kisiler, kendi degerlerinin bilincinde olarak, digerleriyle daha rahat ve sevgi dolu iliskiler kurarlar
2- Anal- kas donemi ( 1 ? 3 yas   özerklik ya da utanc ve kararsizlik )
Bu dönemdeki fiziksel olgunluk, bebeklerin emeklemelerine, yürüyüp kosmalarina olanak saglar Bu durum da kisilik acisindan özerklik ve bagimsizlik demektir
Ayrica, tuvaletegitiminin verildigi bir donem olarak ta onemlidir bu donemde ebeveynler tuvalet egitimi sirasinda baskici ve sert tutumlari ile cocukta bir cok nevrozon yerlesmesine neden olabilirler dolayisiyla, cocugu tuvalete alistirirken oncelikle fiziksel olgunluga erismesi beklenmeli sonrasinda da yumusak ancak kararli bir egitsel tutum sergilenmelidir diskisini veya çisini kaciran cocuk korkutulmamali, cezalandirilmamalidir
Bu evrede cezalandirilan, kisitlanan ve bagimli olmaya yonlendirilen cocuklar, ileriki yaslarinda bastirilan ofke ve utanci yasarlar, kararsiz yetiskinler olurlar
3- Cinsel dönem ( 3 ? 5 yas   girisim ya da sucluluk duygulari)
Cocugun cevresindeki her seye ilgi ve merakla yaklastigi donemdir Bu nedenle de girisimcidir, arastiricidir, surekli sorar, ogrenmek ister, hareketlidir
Bu donemde, cocugun ana babasina olan cinsel ilgisi de söz konusu olablir (Freud u odipal ve elektra kompleksleri)
Ana babanin elestirel yaklasimi ve ya cocugun merakini örseleyici tutumlar, sucluluk duygusuna neden olacaktir Dolayisiyla bu donemde cocugun merek ve ilgisini destekleyici, sorularina cevap verici yaklasimlar, özgüvenin olusmasinda da etkili olacaktir
4- Gizil dönem ( 6 ? 11 yas  beceri ya da asagilik duygulari)
6 ? 11 yaslari arasindaki bu donem , surekli etkinlik icerisinde olan okul cagi cocugunu kapsar Cocuga amaclarinin ve hedeflerinin degerli oldugu hissettirilirse ve desteklenirse, becerileri ve arastirici yani gelisir
Bu donem cocugun hayatina "ögretmen" kavraminin girdigi donemdir Okul problemleri basgösterir ogretmen ve ailenin isbirlig cok önemlidir
5 - Ergenlik dönemi
Kimlik arayisi, dis gorunum ve begenilme arzusu baskindir Orta okul donemine denk dusen bu surecte, cinsel uyanisla beraber yani ruhsal tepki ve davranislar gelisir 
Ergen kendini begenmez, surekli kusur arar, elestirilere asiri duyarlidir, hircin ve kavgaci olur 
Derslere ilgi azalir, ebeveynle iliskiler kopar, arkadaslar ön plana cikar, bencillik, yasaklara tepki baslar, duygusal gel-gitler artar 
Kisaca, gencin, sudan cikmis baliga dondugu cok firtinali bir donemdir 
Dusunme yetenegi gelisirken, ilgi alanlari cesitlenir Cosku, hayal, idealizm yogunlasir
Kimlik karmasasinin yasandigi bu donemde, yine baskic, anlayissiz ve cezalandirici ana baba tutumlari, ergenin isini daha da guclestirir 
Saglikli cinsel egitim icin ebeveyn ve ergen diyalogu sarttir 
Yetiskinler unutmamalidirlar ki 
Her yetiskin ergen olmustur, ancak ergenler yetiskin olma yolundadirlar destek, sevgi , ilgi ve analyis beklerler
|